Osiągnięcia starożytnych Rzymian

Ilustracja przedstawia budynek - jego schemat. Część główna jest pozbawiona ścian, by było widać co jest w środku. Budynek posiada filary przy wejściu, kopulasty dach.

1. Fronton. Niski szczyt nad portykiem, ograniczony krawędziami bocznymi dachu dwuspadowego. Wewnętrzne pole frontonu, gładkie lub wypełnione dekoracją rzeźbiarską, nosi nazwę tympanonu.

2. Dedykacja. Napis wykonany z brązowych liter umieszczonych na tympanonie głosi, że świątynię zbudował Marek Agryppa, przyjaciel cesarza Oktawiana Augusta. To tylko częściowo prawda: Agryppa ufundował świątynię, którą zniszczyły pożary w 80 roku i 110 roku. Panteon zbudowany został w tym samym miejscu w latach 118–128 na polecenie cesarza Hadriana, który jednak nakazał zachować stary napis.

3. Portyk. Przedsionek. Wysoki na około 25 m. Liczy 16 filarów w porządku korynckim ustawionych w trzech rzędach. W pierwszym rzędzie znajduje się osiem filarów. Dźwigają one trójkątny fronton z tympanonem.

4. Kopuła. Do dzisiaj największa betonowa kopuła na świecie. Jej średnica wynosi prawie 44 m. Opiera się na cylindrycznym (okrągłym) murze.

5. Kasetony. Pełnią funkcję dekoracyjną, a także zmniejszają ciężar kopuły.

6. Oculus. Okrągły otwór o średnicy około ośmiu m. Jedyne źródło światła w Panteonie. Nie ma przykrycia, więc gdy pada deszcz, woda dostaje się do środka świątyni.

7. Eksedra. Nisza. W Panteonie znajduje się osiem takich nisz w kształcie półokręgu lub prostokąta. Obecnie są w nich m.in. kaplice grobowe.

8. Posadzka. W środkowej części o 30 cm wyższa, aby odprowadzać wodę, która dostaje się przez oculus.

9. Ołtarze. W Panteonie znajdowało się siedem ołtarzy poświęconych siedmiu bóstwom niebiańskim – Słońcu, Księżycowi i pięciu planetom, które znali starożytni Rzymianie (Jowisz, Saturn, Merkury, Wenus, Mars).

Ilustracja przedstawia proces budowy akweduktu. Konstrukcja nie jest dokończona. W niektórych miejscach akwedukt ma trzy poziomy w innych dwa. Ściany konstrukcji są podtrzymywane przez drewniane rusztowanie, na których pracują ludzie. Widać rzekę, wybrzeże i ludzi, którzy pracują przy budowie.

1. Lokalizacja. Budowę akweduktów rozpoczynano od znalezienia odpowiedniego źródła wody. Kierownik budowy lub geodeta badał miejscową roślinność i wilgotność ziemi, by wybrać najlepsze miejsce. Przed rozpoczęciem prac budowlanych topograf dokładnie analizował trasę przyszłego akweduktu od ujęcia wody (źródła) do miasta.

2. Filary. Wysokość akweduktu, mierzona od poziomu gruntu, zależała od nachylenia i nieregularności podłoża. Do nich dostosowywano rozmiary kolejnych filarów wykonanych z granitu i cegieł.

3. Rusztowanie. W miarę postępu prac robotnicy korzystali z rusztowań, które umożliwiały budowę na wysokościach.

4. Konstrukcja. Akwedukty rzymskie budowane były z odpornych na przeciążenia łuków i sklepień. Kanały odprowadzające wodę mogły być odkryte lub zasłonięte.

5. Kanał. Kamienny kanał służył do transportu wody.

6. Materiały. W tworzeniu konstrukcji architektonicznych Rzymianie wykorzystywali głównie kamień, beton, zaprawę, płytki i cegły.

7. Kawałki ceramiki. Akwedukty pokryte były wodoodporną mieszanką wapna z kawałkami pokruszonej ceramiki.

Ilustracja przedstawia przekrój rzymskiej kamienicy czynszowej. Kamienica posiada kilka kondygnacji. Do jednej ze ścian przyparty jest dach, który utrzymany jest przez filary. Pod dachem kryją się stragany. Widać pomieszczenia wewnątrz kamienicy. W jednym z pomieszczeń znajduje się sypialnia z łóżkiem, w innym kuchnia z paleniskiem. Wewnątrz budynki, jak i wokół znajdują się jej mieszkańcy. Na zewnątrz stoi też wóz zaprzęgnięty w dwa woły.

1. Konstrukcja. Pierwsze kamienice powstawały z najtańszych materiałów – drewna i cegieł suszonych na słońcu. Niestety, często zawalały się i łatwo paliły. Aby zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańców, zaczęto budować z solidniejszych materiałów, wypalanych cegieł i betonu. Pojawiła się też instytucja straży pożarnej. Wprowadzono także rozmaite regulacje, np. zmniejszono liczbę sklepów na parterze kamienicy i ustalono odstęp, który musiał być zachowany między sąsiadującymi budynkami.

2. Sklepy. Na parterze w podcieniach znajdowały się m.in. sklepy.

3. Tawerny. Na parterze znajdowały się m.in. tawerny. Przed tawerną trzech mężczyzn rozładowywuje dzbany z winem z wozu zaprzęgniętego w dwa woły.

4. Okna. Jedyne źródła światła i świeżego powietrza. Miały niewielkie rozmiary i były chronione drewnianymi okiennicami. Przeludnienie i kiepskie warunki higieniczne życia w kamienicach były powszechne. Resztki i nieczystości zbierano do pojemników, których zawartość po prostu wylewano przez okno na ulicę.

5. Balkony. Niektóre mieszkania były wyposażone w balkony. Przez balustradę przewieszone są ubrania.

6. Warunki sanitarne. W mieszkaniach nie było toalet. Spano, jedzono i załatwiano potrzeby fizjologiczne w tym samym pomieszczeniu. Posiłki przyrządzano na prymitywnym piecyku.

7. Piętra. Mieszkania na niższych piętrach były większe i droższe od tych położonych wyżej. Łączyła je drewniana klatka schodowa, wąska i kręta.

8. Czynsze. Zamożni Rzymianie inwestowali w budowę kamienic, a następnie wynajmowali mieszkania po bardzo wysokich cenach.

Ilustracja przedstawia przekrój rzymskiego domu. W jego wnętrzu znajdują się cztery sypialnie z łóżkiem, kuchnia z paleniskami, pokój gościnny ze stołem, łaźnie z basenem. Również po środku domostwa znajduje się odkryty basen. W pomieszczeniach znajdują się ludzie, chodzą, albo pracują.

1. Ołtarz. Oddawano tu cześć bogom i duchom przodków. Każdy dom znajdował się pod opieką jakiegoś bóstwa.

2. Ogród. Zazwyczaj położony na tyłach domu. Nie był przykryty dachem. Znajdował się w nim basen; rosły drzewa i kwiaty. Projektowaniem wystroju ogrodów zajmowali się profesjonalni ogrodnicy.

3. Dach. Budynki pokrywano dachówką. Dzięki odpowiedniemu nachyleniu i rynnom nie gromadziła się na nim deszczówka.

4. Jadalnia. Tu rodzina rzymska jadała posiłki. Było to duże pomieszczenie, dzielące się na część zamkniętą i otwartą na ogród. W zależności od warunków pogodowych domownicy zasiadali do obiadu w odpowiednim miejscu, pod dachem lub na świeżym powietrzu.

5. Kuchnia. Tu służba przygotowywała posiłki. Znajdowały się w niej naczynia i inne sprzęty kuchenne. Tu również przechowywano zapasy, dzbany z oliwą i zbożem. Pomieszczenie posiadało odpowiednią wentylację, aby chronić jedzenie przed zepsuciem.

6. Pokoje dziecięce. Istniały osobne pomieszczenia dla dzieci różnej płci. Pokoje chłopców były co prawda większe, ale dziewczynki miały więcej mebli i ładniejszy wystrój.

7. Sypialnia. Umeblowanie w rzymskiej sypialni charakteryzowały prostota i funkcjonalność. Nie było w niej zbyt wiele sprzętów i mebli. Posadzki tego pomieszczenia zdobiono często płytkami układającymi się w różne wzory.

8. Dziedziniec. W centrum domu znajdował się dziedziniec, czyli atrium. Nie był przykryty dachem. Pełnił rolę przedpokoju prowadzącego do innych pomieszczeń. Znajdował się w nim mały basen, w którym w gorące letnie dni kąpały się dzieci.

9. Gabinet. Tutaj pan domu pracował i prowadził interesy z kontrahentami.