Otrzymywanie soli w reakcjach kwasów z zasadami
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „Otrzymywanie soli w reakcjach kwasów z zasadami”
Chemia, III etap edukacyjny
Temat: Otrzymywanie soli w reakcjach kwasów z zasadami.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (7.1) [uczeń] wykonuje doświadczenie i wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania (np. HCl + NaOH).
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | wie, co to są sole; |
zna wzór ogólny soli; | |
wie, co to jest reakcja zobojętniania; | |
wie, jakie są substraty oraz produkty rekcji zobojętniania; | |
wie, jaka jest rola wskaźników chemicznych w reakcji zobojętniania; | |
wie, czym się różni cząsteczkowy, jonowy i jonowy skrócony zapis równania reakcji; | |
podaje przykłady zastosowania reakcji zobojętniania w życiu codziennym. |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | potrafi tworzyć nazwy soli; |
pisze wzór ogólny reakcji zobojętniania; | |
potrafi przedstawić reakcję zobojętniania w zapisie cząsteczkowym, jonowym oraz jonowym skróconym; | |
potrafi zaprojektować doświadczenia, w których otrzymuje sól działając kwasem na zasadę; | |
wykonuje doświadczenie zgodnie z instrukcją; | |
rysuje schemat doświadczenia, obserwuje przebieg oraz analizuje i wyciąga wnioski z przeprowadzanych doświadczeń; | |
posługuje się w sposób bezpieczny odczynnikami chemicznymi, sprzętem i szkłem laboratoryjnym. |
Kompetencje kluczowe
kompetencje naukowe;
porozumiewanie się w języku ojczystym;
umiejętność uczenia się;
umiejętność pracy w grupie;
umiejętność pracy indywidualnej;
Etapy lekcji
Wstęp:
Nauczyciel sprawdza obecność oraz wiadomości uczniów z poprzedniej lekcji. Podaje temat zajęć.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel w trakcie krótkiej pogadanki wprowadza uczniów do tematu lekcji. Podaje definicję substancji chemicznych, jakimi są sole. Przedstawia wzór ogólny soli, uczniowie zapisują notatki do zeszytu. Wybrani uczniowie korzystając z podręcznika tłumaczą klasie jak należy tworzyć nazwy soli.
Nauczyciel korzystając z tablicy szkolnej wyjaśnia jak ustala się wzory sumaryczne soli. Uczniowie ćwiczą tworzenie nazw i ustalanie wzorów soli.
Nauczyciel wykonuje doświadczenie pokazowe (np. otrzymywanie soli poprzez działanie kwasem solnym na wodorotlenek baru). Uczniowie wskazują substraty oraz produkty reakcji, zapisują obserwacje wyciągają wnioski.
W trakcie „burzy mózgów” uczniowie zastanawiają się, jaka jest rola wskaźników chemicznych w powyższej reakcji reakcji.
Nauczyciel wprowadza pojęcie reakcji zobojętniania. Podaje wzór ogólny, wyjaśnia schemat jej przebiegu. Uczniowie zapisują notatki w zeszycie.
Nauczyciel poleca wykonanie zadania interaktywnego, w którym uczniowie ćwiczą pisanie reakcji zobojętniania.
Klasa dzieli się na cztery grupy i przystępuje do ćwiczeń w laboratorium. Każda z grup wykonuje to samo doświadczenie. Uczniowie rysują schemat doświadczenia, zapisują obserwacje, formułują wnioski.
Nauczyciel wyświetla zestaw zdjęć „Sole metali i niemetali”.
Uczniowie w trakcie krótkiej rozmowy kierowanej przez nauczyciela podają przykłady zastosowania w życiu codziennym reakcji zobojętniania.
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska:
Reakcja zobojętniania jest to reakcja chemiczna między kwasem a zasadą, w wyniku której powstaje sól i woda.
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań:
Celem doświadczenia jest obserwacja reakcji zobojętniania. Jest to reakcja jonowa zachodząca między kwasem i zasadą. Efektem jest powstanie roztworu o odczynie obojętnym.
3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):
Doświadczenia są prowadzone podczas lekcji chemii w klasie. Nauczyciel dzieli klasę na cztery zespoły. Potrzebny jest następujący sprzęt oraz odczynniki: wodorotlenek baru, kwas chlorowodorowy, fenoloftaleina, probówki.
4. Sposób przeprowadzenia obserwacji:
Przykładowe doświadczenie do przeprowadzenia przez grupy uczniów:
Doświadczenie:
Do probówki z roztworem wodorotlenku sodu dodaj dwie krople fenoloftaleiny. Następnie dolej roztwór kwasu chlorowodorowego, aż do odbarwienia roztworu. Narysuj schemat doświadczenia, zapisz obserwacje i wyciągnij wnioski.
Podsumowanie:
Nauczyciel podsumowuje najważniejsze wiadomości. Ocenia pracę uczniów. Wyjaśnia pracę domową.
Zadanie domowe
Napisz właściwości fizyczne i chemiczne oraz zastosowanie chlorku sodu w życiu codziennym. Napisz równanie reakcji chemicznej otrzymywania chlorku sodu.
Środki dydaktyczne
podręcznik, encyklopedia
komputery połączone z Internetem
odczynniki oraz sprzęt i szkło laboratoryjne
Ćwiczenie interaktywne „Zapisywanie reakcji zobojętniania”
Zestaw zdjęć „Sole metali i niemetali”
Metody nauczania
pogadanka
„burza mózgów”
rozmowa kierowana
doświadczenia laboratoryjne
Formy pracy
praca indywidualna
praca zbiorowa
Zadanie dla chętnych
Co to jest reakcja hydrolizy? Podaj przykłady.
