Otrzymywanie tlenku węgla (IV) i badanie jego właściwości

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń wie:

• co to jest dwutlenek węgla,

• gdzie tlenek węgla (IV) występuje w przyrodzie,

• na czym polega proces fotosyntezy,

• jak otrzymać tlenek węgla (IV),

• jaka jest reakcja charakterystyczna dla dwutlenku węgla.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić rolę procesu fotosyntezy w życiu człowieka,

• określić zagrożenia, jakie wynikają z efektu cieplarnianego,

• przeprowadzić reakcję otrzymywania dwutlenku węgla,

• wykryć doświadczalnie obecność tlenku węgla (IV),

• określić właściwości fizykochemiczne tlenku węgla (IV).

2. Metoda i forma pracy

Praca w grupach, doświadczalna

3. Środki dydaktyczne

Sprzęt i szkło laboratoryjne:

• probówka,

• zlewka,

• korek,

• rurka.

Odczynniki:

• węglan wapnia,

• woda wapienna,

• kwas solny.

Grafoskop.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel po sprawdzeniu listy obecności przypomina uczniom właściwości i skład powietrza, podaje temat lekcji i główne jej założenia.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel omawia proces fotosyntezy ilustrując ten proces za pomocą grafoskopu (załącznik 1).

2. Nauczyciel otrzymuje tlenek węgla (IV) w reakcji węglanu wapnia z kwasem solnym, bada jego właściwości:

Doświadczenie 1:

Otrzymywanie tlenku węgla (IV) i badanie jego właściwości.

Obserwacje:

Po dodaniu kwasu solnego do węglanu wapnia wydziela się gaz, który wprowadzony do wody wapiennej powoduje jej mętnienie. Zapalone łuczywko wprowadzone do probówki wypełnionej dwutlenkiem węgla natychmiast gaśnie.

Wnioski:

Tlenek węgla (IV) jest gazem, bezbarwnym, bezwonnym, rozpuszczalnym w wodzie, nie podtrzymuje palenia, powoduje mętnienie wody wapiennej, gdyż z nią reaguje.

3. Nauczyciel dzieli klasę na kilka zespołów. Każda grupa otrzymuje wodę wapienną i rurkę. Uczniowie wykonują doświadczenie.

Doświadczenie 2:

Wykrywanie obecności dwutlenku węgla.

Obserwacje:

Woda wapienna mętnieje pod wpływem tlenku węgla (IV), który znajduje się w powietrzu wydychanym z puc.

Wnioski:

Reakcję tlenku węgla (IV) z wodą wapienną nazywamy reakcją charakterystyczną, czyli reakcją pozwalającą wykryć obecność danej substancji chemicznej.

4. Nauczyciel omawia znaczenie i zastosowanie tlenku węgla (IV).

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel informuje uczniów, że obecność tlenku węgla (IV) w powietrzu powoduje efekt cieplarniany. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela zastanawiają się, jakie skutki powoduje efekt cieplarniany.

5. Bibliografia

1. Gulińska H., Haładuda J., Smolińka J., Ciekawa chemia, WSiP, Warszawa 2006.

2. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia Nowej Ery. Podręcznik dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2006.

3. Kulawik T., Litwin M., Program nauczania chemii w gimnazjum, Nowa Era , Warszawa 1999.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

Rk50LvVUdu2os

Ilustracja pochodzi z: Kulawik J. Kulawik T. Litwin M., Chemia, Nowa Era, strona 30.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak