Paryż i Londyn – podobieństwa i różnice
Z pewnością wiesz, z czego słynie Paryż i Londyn. Czy wskazałbyś główne atrakcje turystyczne tych miast? A czy wiesz, że są to światowe metropolie? Tego, czym są światowe metropolie i dlaczego Paryż i Londyn się do nich zaliczają, dowiesz się, zapoznając się z niniejszym materiałem.
W wielkich miastach znajdują się dzielnice biznesowe z wysokimi budynkami, w których zlokalizowane są m.in. siedziby międzynarodowych organizacji, firm ubezpieczeniowych i banków. Takie dzielnice znajdują się również w Paryżu i w Londynie.
cechy krajobrazu wielkomiejskiego;
położenie geograficzne Paryża i Londynu.
Wymienisz korzyści, jakie daje położenie na terenie aglomeracji.
Wymienisz największe miasta na świecie i w Europie.
Wyjaśnisz, czym jest metropolia.
Podasz podobieństwa i różnice między Paryżem a Londynem.
Uzasadnisz stwierdzenie, że Paryż i Londyn są światowymi metropoliami.
Rozpoznasz na podstawie fotografii wybrane atrakcje turystyczne Paryża i Londynu oraz wskażesz je na mapie.
Miasto – korzyści przestrzeni miejskiej
Miasta powstawały na kuli ziemskiej w różnych epokach historycznych. Europa była od wieków gęsto zaludniona. Początki rozwoju wielu miast na tym kontynencie sięgają starożytności. Kolejnym okresem gwałtownego rozwoju sieci miejskiej była epoka przemysłowa. Dalszy rozrost miast (zarówno przestrzenny, jak i ludnościowy) następował wraz z rozwojem handlu, transportu i innych usług. Skupienie się ludności na stosunkowo niewielkim obszarze niosło za sobą wiele korzyści.
Obecnie do tzw. korzyści aglomeracjiaglomeracji należą:
niższe koszty produkcji – pracodawca ma do dyspozycji większą liczbę pracowników o różnorodnym wykształceniu i kompetencjach, co powoduje, że wykonują oni tylko określone, wyspecjalizowane zadania;
niższe koszty działalności firm – wykorzystują one powstałą już wcześniej infrastrukturę techniczną, np. sieci transportowe i energetyczne, budynki handlowo‑usługowe czy techniczne;
ułatwiony dostęp do dużej liczby funkcjonujących w mieście instytucji i organizacji pełniących funkcje naukowe, badawcze, edukacyjne, kulturalne, zdrowotne, biznesowe czy rekreacyjne.
Miasta często dzieli się ze względu na główne funkcje, jakie pełnią. W związku z tym wyróżnia się np. miasta przemysłowe, transportowe, portowe, handlowo‑usługowe, uzdrowiskowe i inne.
Duże miasta, np. centra aglomeracji, pełnią wiele różnych funkcji, a ich odrębność przejawia się w innych cechach, np. historycznych, architektonicznych czy kulturowych.
Aby dana jednostka osadnicza mogła być uznawana za miasto, stosuje się różne kryteria. W wielu państwach są to np. liczba mieszkańców, gęstość zaludnienia i udział pracujących poza rolnictwem.
Przeanalizuj poniższy wykres, a następnie zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Przeanalizuj dostępne poniżej informacje, a następnie podaj nazwę kontynentu, na którym znajduje się największa liczba dużych aglomeracji. Wskaż przyczynę tego zjawiska.
Przeanalizuj poniższy wykres przedstawiający liczbę ludności 10. największych miast Europy, a następnie oceń, czy stolica naszego kraju z liczbą ludności 1,8 mln także należy do największych miast Europy. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Przeanalizuj opis poniższego wykresu przedstawiającego liczbę ludności 10. największych miast Europy, a następnie oceń, czy stolica naszego kraju z liczbą ludności 1,8 mln także należy do największych miast Europy. Uzasadnij swoją odpowiedź.
W miastach europejskich żyje coraz więcej ludności. Obecnie mieszkańcy miast naszego kontynentu stanowią około ¾ jego ludności. Stwórz mapę myśli obrazującą zalety i wady życia w miastach.
W miastach europejskich żyje coraz więcej ludności. Obecnie mieszkańcy miast naszego kontynentu stanowią około ¾ jego ludności. Na podstawie dostępnej wiedzy wymień wady i zalety życia w miastach.
Procesy metropolizacji
W państwach silnie zurbanizowanych następuje szybki wzrost liczby ludności mieszkającej w dużych miastach. Powiększające się miasta tworzą aglomeracje monocentryczne i aglomeracje policentryczne (konurbacje). Aglomeracja monocentryczna składa się z jednego głównego ośrodka, wokół którego zlokalizowane są mniejsze, które często potem są wchłaniane przez rozrastający się ośrodek centralny. Jest to częściej występujący typ zespołu miejskiego. Aglomerację policentryczną (konurbację) stanowi wiele miast leżących blisko siebie, które są połączone więzami gospodarczymi i społecznymi, ale żadne z nich nie odgrywa dominującej roli. Konurbacjami w Europie są na przykład Zagłębie Ruhry w Niemczech czy Zagłębie Górnośląskie w Polsce.
Współcześnie miasta świata zmieniają się w procesach metropolizacji, czyli powstawania ogromnych miast – metropoliimetropolii – z liczbą ludności przekraczającą 1 mln mieszkańców. Wynika to ze zmian w gospodarce światowej oraz procesów globalizacjiglobalizacji. Wzrost liczby ludności w metropolii jest skutkiem dodatniego przyrostu naturalnego i dużej liczby imigrantów. Rozwój terytorialny miasta związany jest z powiększaniem się stref podmiejskichstref podmiejskich i przedmiejskich (przedmieść).
Pojęcie metropolia pochodzi z języka greckiego i oznacza 'miasto–matkę', 'miasto założycielskie kolonii' (meter – 'matka', polis – 'miasto'). Nazwą tą określa się też główne miasto – stolicę kraju lub regionu. W przeszłości odnosiło się ono do miast liczących 100–200 tys. mieszkańców, a dziś odnosi się ono do tych miast, w których mieszka ponad 1 mln ludzi.
Biorąc pod uwagę znaczenie i pełnione funkcje, miasta–metropolie podzielono na światowe, kontynentalne i regionalne.
Metropolie światowe (globalne) mają znaczący wpływ na procesy globalizacji i na gospodarkę całego świata. Miasto metropolitalne odznacza się następującymi cechami:
jest ośrodkiem władzy politycznej na szczeblu krajowym i międzynarodowym wraz z organizacjami wspierającymi rząd;
stanowi centrum usług finansowych;
stanowi ośrodek handlu światowego;
jest węzłem światowego transportu i łączności;
jest ośrodkiem zbierania, przetwarzania i przesyłania informacji na cały świat;
stanowi ważne centrum kulturalne w skali świata;
jest uznawane za duże centrum turystyczne odznaczające się rozbudowaną bazą turystyczną, siedzibą instytucji kulturalnych i światowej sławy klubów sportowych; odbywają się tam regularnie imprezy światowe: kongresy, wystawy, festiwale czy zawody sportowe.
Metropoliami o randze światowej są dwa miasta europejskie – Paryż i Londyn, Nowy Jork w Ameryce Północnej i Tokio w Azji. Wśród metropolii kontynentalnych na naszym kontynencie wskazać można: Amsterdam, Barcelonę, Brukselę, Mediolan, Madryt, Monachium, Frankfurt nad Menem, Moskwę i Zurych. Mają one bardzo duży wpływ na gospodarkę Europy. Metropoliami regionalnymi są pozostałe miasta milionowe, mające istotny wpływ w określonej części Europy.
Paryż i Londyn – światowe metropolie
Paryż, stolica Francji, i Londyn, stolica Wielkiej Brytanii, to jedne z największych miast Europy. Są ośrodkami gospodarczymi i kulturalnymi o międzynarodowym znaczeniu. Jeszcze w połowie ubiegłego wieku należały one także do największych pod względem liczby ludności miast na świecie. I mimo że obecnie znacznie większą liczbę ludności mają miasta na innych kontynentach, zwłaszcza w Azji, Paryż i Londyn wciąż należą do najważniejszych ośrodków miejskich na świecie noszących miano światowych metropolii.
Mapy Francji i Wielkiej Brytanii – galeria
Paryż
Paryż leży nad Sekwaną, przy ujściu rzek Marny i Oise, w środkowej części nizinnego Basenu Paryskiego w regionie administracyjnym Île‑de‑France. Zajmuje powierzchnię 105 kmIndeks górny 22, a liczba mieszkańców wynosi 2,1 mln (2023 rok). Jest głównym ośrodkiem obszaru metropolitalnego Wielkiego Paryża (fr. Métropole du Grand Paris) obejmującego Paryż i sąsiadujące z miastem gminy. Wielki Paryż wg danych Eurostatu zajmuje powierzchnię 12 070 kmIndeks górny 22 i liczy 12,3 mln mieszkańców (2021). Jest to obecnie (po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej) największy obszar miejski we Francji i Unii Europejskiej, zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności. Miasto wraz z przyległym obszarem jest też największym okręgiem miejsko–przemysłowym Francji i wielkim światowym węzłem transportowym, w którym zbiegają się główne autostrady i linie kolejowe. Na obrzeżach Paryża znajdują się trzy duże, międzynarodowe porty lotnicze (Charles de Gaulle, Orly, Le Bourget) przyjmujące rocznie ok. 166 mln pasażerów (2020).
Paryż w granicach administracyjnych jest podzielony na 20 dzielnic ułożonych w prawoskrętną spiralę, mającą początek w centrum, w prawobrzeżnej części miasta nad Sekwaną i przyrównywaną niekiedy do muszli ślimaka.
Każda dzielnica ma swój ściśle określony charakter. Osiem pierwszych dzielnic tworzy tak zwany „piękny Paryż” (fr. beau Paris). Na tym obszarze znajduje się większość zabytków, wielkich bulwarów i charakterystycznych, XIX. wiecznych kamienic. Piąta dzielnica jest dzielnicą uniwersytecką, zdominowaną przez studentów Sorbony, a szósta stała się symbolem intelektualnego życia Paryża, które toczyło się w słynnych kawiarniach i barach. Dziewiąta dzielnica nazywana jest z kolei paryską City - siedziby mają tam banki, towarzystwa finansowe i ubezpieczeniowe oraz domy towarowe. W 10 dzielnicy znajdują się liczne hotele i hostele, mieszczą się tam także dwa dworce kolejowe – Gare du Nord i Gare de L’Est. Z kolei część 13. dzielnicy to tzw. paryskie Chinatown. Mieszka tam wielu emigrantów z Azji. Natomiast 16 dzielnica, pełna luksusowych rezydencji, zamieszkiwana jest przez najbardziej zamożnych paryżan. Wschodnie dzielnice Paryża (10, 11, 18, 19 i 20) jeszcze pod koniec XX wieku miały wyraźnie robotniczy charakter - mieszkali tam biedniejsi paryżanie, a w okolicy znajdowały się zakłady przemysłowe. Najbardziej znana spośród nich jest 18 dzielnica, w której znajduje się wzgórze Montmartre będące od połowy XIX wieku miejscem życia artystycznej cyganerii.
Galeria zdjęć Paryża
Rozwój Paryża
Paryż został założony w III wieku p.n.e. przez plemię Paryzjów, którzy zasiedlili wyspę na Sekwanie Île de la Cité. W starożytności był mało znaczącą rzymską osadą Lutecja i pozostawał w cieniu takich miast jak Lyon czy Bordeaux. Prawdziwie intensywny rozwój miasta nastąpił dopiero w XII i XIII wieku. Paryż stał się wtedy największym pod względem liczby ludności miastem Europy i utrzymał tę pozycję aż do początku XVIII wieku, kiedy to został zdystansowany przez Londyn. Przez cały ten czas (i później) odgrywał wiodącą rolę w kulturze, sztuce, architekturze, nauce, edukacji i dzięki temu był uważany za „stolicę świata”. Od końca XI w. Paryż stał się jednym z najważniejszych centrów intelektualnych w Europie, przyciągając uczonych z całej Europy. Tu w XIII wieku powstał jeden z najstarszych europejskich uniwersytetów - Uniwersytet Paryski, nazywany później Sorboną, będący wzorem dla wielu innych uczelni. W XVIII wieku, w epoce oświecenia, tworzyli swe dzieła Wolter i Jean‑Jacques Rousseau, Diderot i d'Alembert, a bracia Montgolfier odbyli pierwszy załogowy lot balonem na ogrzane powietrze. W połowie XIX wieku na polecenie Cesarza Napoleona III ówczesny prefekt Paryża, Georges‑Eugène Haussmann, dokonał wielkiej przebudowy Paryża, przekształcając go w najwspanialsze miasto Europy. Modernizacja polegała na wyburzeniu średniowiecznego, przeludnionego centrum miasta i wytyczeniu nowego układu komunikacyjnego. Proste ulice i bulwary połączyły place, obiekty publiczne, dworce i parki miejskie, a niepowtarzalna architektura paryskich kamienic jest rozpoznawalna na całym świecie. Obecny wygląd centrum miasta jest w dużej mierze efektem tych działań. Monumentalne budynki miały świadczyć o znaczeniu Paryża, aspirującego do miana „stolicy świata”.
Paryż był także ważnym ośrodkiem finansowym o światowym znaczeniu oraz głównym centrum mody i produkcji dóbr luksusowych. Stał się też domem dla przyjeżdżających z całej Europy artystów, malarzy i pisarzy. Był miejscem narodzin impresjonizmu, kubizmu i sztuki abstrakcyjnej. Tu tworzyli swe dzieła słynni na całym świecie malarze Claude Monet, Camille Pissarro, Auguste Renoir, Edgar Degas, Pablo Picasso, Modigliani i Henri Matisse. W słynnych paryskich kawiarniach przesiadywali intelektualiści i artyści, m.in. Jean‑Paul Sartre, Ernest Hemingway, Albert Camus i Pablo Picasso. Autorzy wielu scenariuszy filmowych wpisywali swoje historie w ramy Paryża. Z czasem Paryż co prawda utracił swoją pozycję kulturalnej stolicy świata na rzecz Nowego Jorku, pozostał jednak ważnym ośrodkiem życia intelektualnego, artystycznego i naukowego.
Także i dziś Paryż nie stracił na znaczeniu. Ma tu siedzibę więcej międzynarodowych instytucji (w tym m.in. UNESCO i OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) i korporacji niż w Londynie i Nowym Jorku. Jest też miastem, w którym odbywa się najwięcej międzynarodowych konferencji na świecie. Wartość spółek notowanych na paryskiej giełdzie jest (od 2022 roku) większa, niż na giełdzie londyńskiej. Corocznie odwiedza miasto ok. 20 mln turystów z całego świata (2022 rok), a blisko połowa z nich trafia do Luwru – największego muzeum sztuki na świecie. Paryskie zabytki – Wieża Eiffla, Katedra Notre‑Dame czy Łuk Triumfalny są rozpoznawalne na całym świecie. Spacerując ulicami Paryża na każdym kroku można zobaczyć prawdziwe dzieła sztuki - budynki, które od wieków zachwycały zarówno mieszkańców, jak i przybywających do miasta, liczne rzeźby, malownicze fontanny, zielone klomby i awangardowe instalacje współczesnych artystów - wszystko to składa się na dzisiejszą panoramę Paryża.
Wybrane atrakcje turystyczne Paryża – ilustracja interaktywna
Zaznacz, które z poniższych dzieł sztuki jest wystawiane w Luwrze.
Zaznacz, czy dane stwierdzenie jest prawdziwe, czy fałszywe.
Napisz jakie miejsce w Paryżu chciałbyś/chciałabyś najbardziej odwiedzić, następnie uzasadnij krótko swoją odpowiedź.
Londyn
Londyn leży w południowo‑wschodniej, nizinnej części Wielkiej Brytanii, nad Tamizą 64 km od jej ujścia do Morza Północnego. Jest trzecim pod względem liczby ludności zespołem miejskim Europy i jednocześnie jednym z większych miast świata. Jest też głównym ośrodkiem obszaru metropolitalnego Wielkiego Londynu (ang. Greater London), obejmującego najstarszą, centralną część miasta (City of London) i sąsiadujące z nią dzielnice‑gminy. Wielki Londyn wg danych Eurostatu zajmuje powierzchnię 10 032 kmIndeks górny 22 i liczy 14,4 mln mieszkańców (2021). Administracyjnie Wielki Londyn jest podzielony na 32 dzielnice (boroughs) oraz autonomiczne City, przy czym 12 dzielnic oraz City tworzą Londyn Wewnętrzny (ang. Inner London), a pozostałe - Zewnętrzny Londyn (ang. Outer London).
Każda dzielnica Wielkiego Londynu (podobnie jak Paryża) ma swój ściśle określony charakter. Sercem Londynu jest City, będące najstarszą dzielnicą miasta i jednocześnie głównym centrum biznesowym. Znajdują się tam liczne, zabytkowe budynki m.in. siedziba burmistrza, Bank Anglii, giełdy papierów wartościowych Królewska i Londyńska czy Katedra Św. Pawła. W południowo‑wschodniej części dzielnicy leży twierdza Tower, natomiast w zachodniej większość urzędów i biur międzynarodowych korporacji i przedsiębiorstw. Zabytkowe, w większości XVIII i XIX. wieczne budowle sąsiadują tu z budynkami o nowoczesnej architekturze. Na południowy zachód od City, nad Tamizą, leży dzielnica Westminster. Znajdują się w niej m.in. Opactwo Westminsterskie, Katedra Westminsterska, Pałac Buckingham, będący oficjalną rezydencją brytyjskich monarchów, Pałac Westminsterski będący siedzibą Parlamentu, liczne ministerstwa, luksusowe hotele i sklepy. Na północ od Westminsteru rozciąga się West End z luksusowymi sklepami, domami towarowymi, restauracjami, hotelami, licznymi instytucjami naukowo‑kulturalnymi (m.in. znajduje się tam Muzeum Brytyjskie) oraz licznymi parkami, w tym z najstarszymi w mieście parkami St. James’s Park i Hyde Park, w którym mieści się Speakers’ Corner, słynne miejsce wieców i przemówień. W tej części Londynu leży także dzielnica Soho, zamieszkana przez imigrantów, w której najwyraźniej widoczna jest wielokulturowość miasta. Na południowym brzegu Tamizy powstało centrum kulturalne Londynu, South Bank. Znajdują się tam liczne teatry, sale koncertowe, kina oraz galerie sztuki. Natomiast wschodnie dzielnice Londynu, tzw. East End, powstały w XIX w. Koncentrowały się tam zakłady przemysłowe i towarzyszące im robotnicze slumsy, który stały się symbolem biedy, przeludnienia i dużej przestępczości. Dziś obszar ten jest poddawany rewitalizacji, stając się pożądanym miejscem dla biznesu, jednak ciągle pozostaje najbiedniejszą częścią miasta. W zachodnich i północnych częściach Londynu znajdują się także znane stadiony sportowe Wimbledon i Wembley. Powstaje tam również kompleks biurowy Canary Wharf rywalizujący z City o miano biznesowego centrum miasta.
Galeria zdjęć Londynu
Rozwój Londynu
Londyn powstał (jako osada Londinium) wkrótce po podboju Brytanii przez Rzym w połowie I w. n.e. Dzięki położeniu nad ujściowym fragmentem Tamizy był dostępny dla statków morskich, więc rozwijał się szybko jako port i główny ośrodek handlowy rzymskiej prowincji Brytania. W późniejszych wiekach miasto intensywnie się rozwijało, zwłaszcza w okresie Imperium Brytyjskiego, które u szczytu swojej potęgi było największym imperium w historii świata i przez ponad stulecie jedynym supermocarstwem. Powstawały tu liczne cechy, kupieckie gildie i kompanie handlowe, a Londyn skupiał znaczną część angielskiego kapitału i handlu zagranicznego, stając się jednym z najbogatszych miast Europy. Powstała Giełda Królewska i Kompania Wschodnioindyjska. Londyn stał się głównym portem Morza Północnego, do którego przybywali migranci z kraju i zagranicy. Był też znaczącym ośrodkiem kulturalnym i naukowym. Tu w XVI wieku tworzył William Szekspir, wystawiając sztuki na scenie teatru Globe, a w XVII wieku Isaac Newton, uznawany do dziś za jednego z najwybitniejszych i najważniejszych naukowców wszechczasów i Robert Hooke, przyrodnik i eksperymentator formułowali prawa fizyki.
Intensywny rozwój Londynu został zahamowany w XVII w. najpierw przez epidemią dżumy, która zabrała życie ponad 100 tys. mieszkańców, a później przez katastrofalny pożar, który niemal doszczętnie zniszczył miasto. Jednak już w początkach XVIII wieku, u progu rewolucji przemysłowej, Londyn ponownie wszedł w okres dynamicznego rozwoju i w krótkim czasie stał się największym pod względem liczby ludności miastem Europy, pokonując Paryż. W czasie odbudowy powstały najsłynniejsze budowle Londynu, m.in. Pałac Buckingham i Katedra Św. Pawła, a intensywny rozwój przemysłu przyczynił się do dalszego rozwoju miasta. Przeważająca część gmachów publicznych, które dotrwały do naszych czasów, powstała w XVIII w., i XIX w., za panowania królowej Wiktorii. W okresie tym budowano także fabryki, organizowano targi handlowe, dzięki czemu do miasta przybywało tysiące nowych mieszkańców, wymuszając na władzach np. wprowadzenie zorganizowanych form transportu. W drugiej połowie XIX w. w Londynie powstała pierwsza na świecie linia kolei podziemnej, dając początek londyńskiemu metru. Dzięki rewolucji przemysłowej, w XIX wieku Londyn zyskał pozycję jednego z najważniejszych centrów ekonomicznych, przemysłowych i kulturowych nie tylko Wielkiej Brytanii, ale całego świata. Tytuł ten utrzymał aż do drugiej dekady XX w., kiedy to palmę pierwszeństwa odebrał mu Nowy Jork. Jednak XIX‑wieczny Londyn był nie tylko miastem bogactwa i dobrobytu, ale także miastem biedy, gdzie miliony ludzi żyły w przeludnionych slumsach. Ich życie zostało uwiecznione w powieściach jednego z najwybitniejszych pisarzy tego okresu, Charlesa Dickensa.
W Greenwich mieści się założone w 1675 roku Królewskie Obserwatorium Astronomiczne (ang. Royal Greenwich Astronomical Observatory). W XIX wieku zdobyło światową sławę, gdyż południk przechodzący przez to obserwatorium został uznany za południk zerowy. Położenie południka obowiązywało w latach 1884–1984. Nowoczesne metody pomiarów geodezyjnych zweryfikowały jednak położenie południka zerowego. Obecnie przebiega on ok. 102 metry na wschód, mimo to budynek obserwatorium nadal jest jedną z największych atrakcji turystycznych Londynu.
Dzisiejszy Londyn to miasto wielowymiarowe, pełne kontrastów, stale zmieniające się i jednocześnie konserwatywne. Jest drugim pod względem wielkości centrum finansowym świata. Swoje główne siedziby ma tam kilkaset banków, domów maklerskich oraz wielkie towarzystwa ubezpieczeniowe i inwestycyjne. Miasto jest też wielkim ośrodkiem przemysłowym i naukowym. Zlokalizowane są tam centrale wielkich międzynarodowych koncernów, działają liczne instytucje naukowo‑badawcze, redakcje brytyjskich pism o międzynarodowym zasięgu oraz wielkie domy wydawnicze. Jest też największym międzynarodowym węzłem transportu lotniczego. Sześć londyńskich lotnisk, z których największe to Heathrow i Gatwick, przyjęły w 2021 blisko 177 mln pasażerów. Prawie 50% mieszkańców miasta urodziło się poza Londynem lub deklaruje inną niż brytyjska narodowość. Przybywają tu z całego świata w poszukiwaniu szansy na lepsze życie. To oni sprawiają, że to chyba najbardziej konserwatywne miasto Europy, w którym kultywowane są tradycyjne angielskie obyczaje, jest jednocześnie miastem kosmopolitycznym, pełnym różnorodności, w którym ludzie mówią ponad 200 językami.
Liczne zabytki są odwiedzane rocznie przez ok. 20 mln turystów (2022 rok). Miłośnicy historii znajdą tu ponad 17 tysięcy sakralnych i świeckich zabytków z różnych epok rozwoju miasta). Wielbiciele sztuki mogą odwiedzać ponad 300 galerii i muzeów oraz korzystać z kulturalnej oferty ponad stu teatrów wystawiających sztuki i musicale, bowiem tu właśnie mieści się największe w Europie skupisko ludzi sztuki - artystów, muzyków, projektantów. Amatorzy kontaktu z przyrodą mają do dyspozycji ponad 1700 parków i zieleńców, z których część ma zabytkowy charakter.
Wybrane atrakcje turystyczne Londynu – ilustracja interaktywna
Zaznacz, jaką rolę historyczną przypisuje się Wieży Londyńskiej (Tower).
Zaznacz, czy podane stwierdzenie jest prawdziwe, czy fałszywe.
Określ, czy położenie Londynu w pobliżu ujścia Tamizy do Morza Północnego miało wpływ na rozwój miasta.
Paryż i Londyn – podobieństwa i różnice
Londyn i Paryż to dwa wielkie, intensywnie rozwijające się, europejskie miasta odgrywające ważną rolę w światowej gospodarce, polityce i kulturze. Wyróżniają się nie tylko bardzo dużą, przekraczającą 10 mln liczbą mieszkańców i znaczną powierzchnią, ale są również metropoliami, czyli ośrodkami gospodarczymi i kulturalnymi o międzynarodowym znaczeniu. W obu tych miastach mają siedziby wielkie międzynarodowe firmy i organizacje. Są one także ważnymi ośrodkami handlu i przemysłu, a dzielnice biznesowe, pełne ultranowoczesnych budynków, stanowią symbol przedsiębiorczości o globalnym znaczeniu. Paryż i Londyn są także ważnymi międzynarodowymi węzłami komunikacyjnymi. Od obu miast rozchodzą się promieniście drogi i autostrady, które łączą je z innymi większymi miastami. Porty lotnicze usytuowane z reguły na obrzeżu miast obsługują rocznie około 200 milionów pasażerów. Londyński port lotniczy Heathrow zajmuje pod tym względem pierwsze miejsce w Europie, a paryskie lotnisko Charles de Gaulle drugie. Mimo wielu podobieństw Paryż jest głównie kojarzony wydarzeniami naukowymi, artystycznymi i dziedzictwem kulturowym, a Londyn przede wszystkim z biznesem, finansami i handlem. Różnice te, niewątpliwie ważne i istniejące w przeszłości, dziś coraz bardziej zacierają się. Podstawą gospodarki Paryża i Londynu są usługi, zwłaszcza handel oraz usługi edukacyjne kształcące wysoko wykwalifikowanych pracowników. Oba miasta są siedzibami ważnych, międzynarodowych instytucji finansowych o zasięgu ogólnoświatowym – banków, domów maklerskich, firm ubezpieczeniowych i giełd papierów wartościowych, w obu też kwitnie życie naukowe i kulturalne. Regularnie organizowane są w nich spotkania polityczne, biznesowe, naukowe, kulturalne, artystyczne i sportowe. Stanowią także ważne centra turystyczne odwiedzane co roku przez dziesiątki milionów turystów. Oba miasta słyną też z wielokulturowości. Znaczna część mieszkańców Paryża pochodzi z północnej Afryki (Algieria, Maroko, Tunezja) i rejonu Morza Karaibskiego (Gwadelupa, Martynika), z kolei w Londynie żyje z kolei wiele osób z Azji (Hindusi, Pakistańczycy) i innych krajów należących w przeszłości do Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.
Wskaźnik | Paryż | Londyn |
|---|---|---|
Powierzchnia zespołu miejskiego | 12 070 kmIndeks górny 22 | 10 032 kmIndeks górny 22 |
Liczba ludności zespołu miejskiego | 12 329 432 | 14 372 596 |
Gęstość zaludnienia | 1 032 os./kmIndeks górny 22 | 1 435 os./kmIndeks górny 22 |
PKB na osobę | 66,2 tys. USD/os. | 68,7 tys. USD/os. |
Udział mieszkańców innej narodowości | 18% | 41% |
Ruch lotniczy – liczba pasażerów | 166 mln/rok | 177 mln/rok |
Liczba zagranicznych turystów | 17,95 mln | 20,42 mln |
Liczba muzeów | 297 | 192 |
Udział terenów zieleni (parków i ogrodów) w powierzchni miasta | 10% | 33% |
Indeks górny Porównanie niektórych cech Paryża i Londynu
Źródło danych: Eurostat https://ec.europa.eu/eurostat/data/database
Baza danych Statista https://www.statista.com/ Indeks górny koniecPorównanie niektórych cech Paryża i Londynu
Źródło danych: Eurostat https://ec.europa.eu/eurostat/data/database
Baza danych Statista https://www.statista.com/
Paryż i Londyn to także ważne centra turystyczne. Zarówno stolicę Francji, jak i Wielkiej Brytanii odwiedza rocznie ponad 20 mln turystów. I nic w tym dziwnego, ponieważ oba miasta mają bardzo długą liczącą ponad 2 tys. lat historię. Znajdują się w nich światowej klasy zabytki z różnych okresów rozwoju miast, a muzea pełne są eksponatów pochodzących niemal z całego świata.
Paryż to stolica Francji. Położony jest nad Sekwaną, na Nizinie Francuskiej.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1WTO32KSaNrW
Film nawiązujący do treści materiału
Paryż stanowi jeden z największych okręgów usługowo‑przemysłowych kraju o znaczeniu globalnym.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RoRlwAnYMFCgi
Film nawiązujący do treści materiału
Wzrost rozwoju Paryża został zapoczątkowany w XI w., kiedy stał się on stolicą Francji. Teraz jest ważnym ośrodkiem naukowo‑kulturowym na skalę światową.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1XJnyO0iCpiQ
Film nawiązujący do treści materiału
Paryż również jest jednym ze światowych centrów sztuki i mody. W tym miejscu tworzyli wybitni malarze jak Pablo Picasso . W Paryżu powstało wiele światowych marek mody jak Coco Chanel czy Louis Vuitton.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RElRcBoDAhQcE
Film nawiązujący do treści materiału
Paryż jest również siedzibą wielu organizacji międzynarodowych, jak np. UNESCO.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RCYCaNpu4aJFL
Film nawiązujący do treści materiału
Londyn jest stolicą Wielkiej Brytanii i leży nad Tamizą.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RNC9dOutBVX1g
Film nawiązujący do treści materiału
Jedną z atrakcji Londynu jest Pałac Buckingham, gmach parlamentu oraz opactwo westminsterskie. Warto nadmienić, że przez dzielnicę Londynu – Greenwich – przechodzi południk 0°.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1SBQbs13ymIh
Film nawiązujący do treści materiału
Z racji tego, że Wielka Brytania położona jest na wyspie, to w Londynie dla ułatwienia komunikacji z innymi państwami znajduje się aż pięć dużych lotnisk.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1XAwGmQfhufy
Film nawiązujący do treści materiału
W Londynie siedzibę ma wiele znanych światowych gazet, np. „The Times” lub „The Economist”.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RvA0Gj6EIXxwe
Film nawiązujący do treści materiału
Mimo że w Londynie znajduje się wiele budowli w stylu wiktoriańskim, to na obszarze miasta można spotkać też nowoczesne budynki w dzielnicy Docklands.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1USDGaTTkDGF
Film nawiązujący do treści materiału
Porównaj Paryż z Londynem. Wymień przynajmniej dwa podobieństwa i dwie różnice między tymi miastami.
Przyporządkuj obiekty do Paryża lub Londynu.
Podaj trzy cechy Paryża i Londynu decydujące o tym, że miasta te należą do metropolii światowych.
Podsumowanie
Paryż i Londyn to jedne z największych miast Europy i świata. Mają wiele cech wspólnych, takich jak:
- leżą w zachodniej Europie, w dolinach dużych rzek – odpowiednio nad Sekwaną i Tamizą,
- mają dużą powierzchnię, intensywną zabudowę, dużą liczbę mieszkańców i dużą gęstość zaludnienia; wokół nich leżą mniejsze miejscowości, tworzące razem z nimi największe w Europie zespoły miejskie (obszary metropolitalne),
- podstawą ich gospodarki są usługi, zwłaszcza handel oraz usługi edukacyjne kształcące wysoko wykwalifikowanych pracowników.Mimo wielu podobieństw Paryż jest głównie kojarzony wydarzeniami naukowymi, artystycznymi i dziedzictwem kulturowym, a Londyn przede wszystkim z biznesem, finansami i handlem. Różnice te, niewątpliwie istniejące w przeszłości, dziś coraz bardziej zacierają się.
Paryż i Londyn są metropoliami światowymi. Wynika to z faktu, że:
- oddziałują na gospodarkę światową,
- są ważnymi węzłami węzłem światowego transportu i łączności; istnieje w nich rozwinięta komunikacja lądowa i powietrzna,
- są ośrodkami władzy politycznej na szczeblu międzynarodowym,
- stanowią światowe centrum usług finansowych, bankowych, ubezpieczeniowych i handlu światowego,
- stanowią ważne centra kulturalne w skali świata,
- należą do największych centrów turystycznych świata, odznaczających się rozbudowaną infrastrukturą turystyczną,
- są siedzibą instytucji kulturalnych i światowej sławy klubów sportowych,
- są organizatorami imprez światowych: kongresów, wystaw, festiwali.
Przyjrzyj się mapom zespołów miejskich Paryża i Londynu zamieszczonym w materiale. Wskaż podobieństwa i różnice w układzie przestrzennym tych miast.
Słownik
zespół miast powiązanych ze sobą gospodarczo, społecznie i funkcjonalnie
duża aglomeracja miejska powstała wokół jednego głównego ośrodka, licząca powyżej 1 mln mieszkańców, pełniąca wiele funkcji (np. administracyjnych), mająca rangę regionalną, kontynentalną lub światową
obszar poza granicami miasta, położony w jego bliskim sąsiedztwie
procesy prowadzące do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur, czego efektem jest tworzenie się światowego społeczeństwa i ograniczanie roli państw narodowych.
rozszerzone, lejkowate ujście rzeki do morza, powstałe wskutek erozyjnego działania pływów; w estuarium zachodzi mieszanie się wód słodkich i słonych
Ćwiczenia
Uporządkuj podane aglomeracje miejskie w kolejności od największego do najmniejszego pod względem liczby ludności.
Zaznacz nazwy światowych metropolii.
Wymień funkcje, które musi spełniać światowa metropolia.
Zaznacz funkcję, której nie musi spełniać światowa metropolia.
Zdjęcie przedstawia Grande Arche w dzielnicy biznesowej Paryża. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Obiekt ten jest współczesną wersją
Wyszukaj informacje w e‑materiale na temat Grande Arche w dzielnicy biznesowej Paryża. Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.
Obiekt ten jest współczesną wersją
Obiekt ten jest współczesną wersją Możliwe odpowiedzi: 1. Łuku Triumfalnego., 2. Wieży Eiffla., 3. Luwru., 4. Sacré-Cœur.
Dopasuj nazwy obiektów do ich fotografii.
Przyporządkuj poniższe sformułowania do odpowiednich kategorii.
Czy zwróciłeś uwagę, że w statystykach podawane są różne wartości liczby ludności miast. Na przykład liczba ludności Paryża w 2021 roku wynosiła w zależności od źródła danych od 2,1 mln (City Monitor - https://citymonitor.ai) do 12,3 mln (Eurostat - https://ec.europa.eu/eurostat). Skorzystaj z różnych źródeł danych i wyjaśnij tę różnicę.
Notatnik
Bibliografia
Baturo W. (red.), (2006), Encyklopedia PWN. Fakty i liczby, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szymańska D., (2019), Geografia osadnictwa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.