Scenariusz lekcji

Piosenka polska. „Uciekaj, moje serce” Seweryna Krajewskiego.

1. Cele lekcji

a. Wiadomości

1. Zapoznanie uczniów z pojęciem piosenka, jej budowa i rodzaje.

2. Historyczne ujęcie polskiej piosenki.

3. Wskazanie źródeł i rodowodu polskiej piosenki.

4. Zapoznanie się z dzisiejszą sceną muzyczną.

5. Media jako twór kreujący i lansujący nowe zespoły.

6. Muzyka klasyczna a kreacja mediów.

7. Przebój jako zjawisko medialne.

8. Seweryn Krajewski – autor i kompozytor piosenki polskiej.

b. Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. wyjaśnić pojęcie piosenki;

2. omówić budowę i rodzaje piosenek;

3. wskazać historyczny aspekt piosenki polskiej;

4. wyjaśnić pojęcie przeboju;

5. wyjaśnić wpływ mediów na kształtowanie się sceny muzycznej;

6. zinterpretować sens słów piosenki Seweryna Krajewskiego;

7. zaśpiewać piosenkę pt. Uciekaj, moje serce Seweryna Krajewskiego.

2. Metoda i forma pracy

1. Metoda pogadanki i opisu.

2. Metoda aktywizacji – uczestnictwo we wspólnym śpiewaniu.

3. Środki dydaktyczne

1. Podręcznik: Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1‑3 gimnazjum, wyd. WSiP, Warszawa 2004.

2. Stanowisko do odtwarzania muzyki.

3. Płyta z nagraniem piosenki Seweryna Krajewskiego pt. Uciekaj, moje serce.

4. Tekst piosenki Seweryna Krajewskiego pt. Uciekaj, moje serce z filmu pt. Jan Serce.

5. Nagranie piosenki Czesława Niemena pt. Dziwny jest ten świat.

4. Przebieg lekcji

a. Faza przygotowawcza

Sprawdzenie obecności oraz powtórzenie wiadomości z ostatnich trzech lekcji poprzez odpytanie dwóch wybranych osób. Zapisanie tematu lekcji.

(10 min.)

b. Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie do poznania pojęcia piosenka poprzez wysłuchanie utworu Czesława Niemena pt. Dziwny jest ten świat. Nauczyciel metodą pogadanki omawia z uczniami cechy piosenki. Zadaje pytania: Czym jest piosenka? Z czego się składa? Wskazuje rodzaje i funkcje piosenki.

2. Metodą opisu nauczyciel opowiada o aspekcie historycznym piosenki, jej źródłach i przykładach piosenek będących dziś zabytkami naszej kultury muzycznej. Wzmianka na temat najstarszego utworu kultury polskiej, czyli ludowej piosenki weselnej z X wieku pt. Oj chmielu, chmielu.

3. Nauczyciel metodą opisu przedstawia pojęcie piosenki w dzisiejszym rozumieniu, zwracając uwagę na rozwój piosenki kabaretowej, (mając na myśli „zagłębie” sceny kabaretowej w Krakowie), piosenki patriotycznej, jazzowej, rockowej, sentymentalnej.

4. Metodą pogadanki nauczyciel wprowadza w krąg zainteresowania pojęcie przebój. Uczniowie posiłkując się własnym doświadczeniem, obserwacją świata, wyjaśniają owe pojęcie. Nauczyciel zauważa zjawisko wpływu mediów na kreowanie przeboju i artysty. Uczniowie odnoszą się do tego zagadnienia.

5. Metodą pogadanki nauczyciel stara się dowiedzieć od uczniów, kto jest ich ulubionym piosenkarzem, jakie są ich ulubione piosenki, i jakie jest kryterium ich wyboru.

6. Uczniowie notują:

Piosenka – krótka odmiana formy pieśni, najczęściej stosowana w muzyce rozrywkowej i ludowej. Najpopularniejszą formą piosenki, jest tzw. zwrotkowa zbudowana ze stałych melodycznie, ale różnych tekstowo zwrotek oraz z powtarzającego się refrenu. Istnieją także piosenki kupletowe stosowane często w muzyce ludowej (o tej samej melodii zwrotek z różnymi tekstami; bez refrenu)

Piosenka polska – istnieje od początku państwowości, od chwili uświadomienia sobie wspólnoty narodowej. Najstarszym, znanym dziś utworem kultury polskiej jest ludowa piosenka weselna pt. Oj chmielu, chmielu. Podstawowym źródłem piosenki polskiej była kultura ludowa, potem i rycerska, a w końcu szlachecka i mieszczańska. W dzisiejszym rozumieniu o piosence możemy mówić od XIX wieku (Stanisław Moniuszko i jego Śpiewniki domowe). W okresie I Wojny Światowej powstawały piosenki kabaretowe. Okres międzywojenny związany był z piosenką liryczną, miłosną, satyryczną. Podczas II Wojny Światowej pojawiły się natomiast piosenki partyzanckie. Po roku 1956 pojawiła się piosenka polska w różnych jej odmianach od satyrycznej po jazzową i rockową.

7. Percepcja piosenki Seweryna Krajewskiego pt. Uciekaj, moje serce z filmu Jan Serce. Próba interpretacji tekstu.

(25 min.)

c. Faza podsumowująca

Odtworzenie piosenki z aktywnym udziałem uczniów, wspólny śpiew przy akompaniamencie nauczyciela.

(10 min.)

5. Bibliografia

1. Panek W., Mały słownik muzyki rozrywkowej, wyd. ZAKR, Warszawa 1986.

2. Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1‑3 gimnazjum, wyd. WSiP, Warszawa 2004.

6. Załączniki

a. Szablon do pracy z uczniem

b. Tekst piosenki

Seweryn Krajewski, Uciekaj, moje serce.