Na zdjęciu bardzo wielu ludzi zebranych na jednym placu. Widać ich wszędzie, siedzą na ziemi jeden koło drugiego bardzo blisko. Można określić to jako “morze ludzkich głów”. Przed tymi ludźmi na scenie znajduje się kilkanaście osób w białych szatach, jedna z nich siedzi na środku na podwyższeniu. Temat lekcji: Po co muzyka?
1
Scenariusz dla nauczyciela:
R8zcJWPQs8rQa
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:
1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej (fragmentów lub/i w całości):
a) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do współczesności).
3) rozpoznaje i analizuje utwory muzyczne określając ich elementy, nastrój i charakter, formułuje wypowiedzi, stosując pojęcia charakterystyczne dla języka muzycznego;
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
1) zna repertuar kulturalnego człowieka, orientując się w sztandarowych utworach z dziejów historii muzyki i współczesnej kultury muzycznej oraz wartościowej muzyki popularnej;
4) poznaje przykłady muzycznej twórczości ludowej, obrzędy, zwyczaje, tradycje swojego regionu
Nauczysz się
rozpoznawać słuchem muzykę ze względu na jej funkcje;
rozpoznawać słuchem muzykę religijną: kościoła rzymskokatolickiego, cerkwi prawosławnej, muzykę żydowską i muzułmańską;
rozpoznawać słuchem przykłady muzyki obrzędowej;
rozpoznawać słuchem przykłady muzyki rozrywkowej.
Rola muzyki w życiu człowieka
Czym właściwie jest muzyka? Postawione pytanie nie należy do łatwych. Odpowiedzi na nie od wieków poszukują filozofowie, muzykolodzy, naukowcy, gdyż jest ona fenomenem. Muzyka daje nam możliwość obcowania ze sztuką uniwersalną – jako obecna na każdym kontynencie, wszędzie tam, gdzie są ludzie. Bo istnieje tam, gdzie jest człowiek. Muzyka silnie łączy ludzi z otaczającą ich rzeczywistością. To więź ze światem zewnętrznym, kulturą, środowiskiem. Ona zbliża ludzi. Ale jej działanie nie ogranicza się jedynie do tego, co „na zewnątrz”. Ona łączy nas z naszym światem wewnętrznym, emocjami, doświadczeniami, wspomnieniami. Ma przy tym niezwykłą moc – może odprężać lub dawać energię, zmieniać nastawienie i emocje, stymulować rozwój poznawczy, pobudzać wyobraźnię, dawać siłę do walki, wspierać duchowo. Działa na emocje, ciało i umysł.
Źródło: red. Krzysztof Stachyra, Podstawy muzykoterapii, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin 2012
Polecenie 1
Zastanów się, jaką rolę pełni muzyka w życiu ludzi. Opowiedz o swoich przemyśleniach.
Zastanów się, jaką rolę pełni muzyka w życiu ludzi. Opowiedz o swoich przemyśleniach.
Zastanów się, jaką rolę pełni muzyka w życiu ludzi. Opowiedz o swoich przemyśleniach.
Zastanów się, jaką rolę muzyka pełni w Twoim życiu? Uzasadnij swoją odpowiedź.
Funkcje muzyki
Muzyka w dawnych czasach pełniła wiele funkcji praktycznych. W przypadku ludów prymitywnych ściśle wiązała się z codziennym życiem: obrzędami, polowaniem, religijnym kultem. Swój użytkowy charakter w różnym stopniu muzyka zachowała do obecnych czasów. Do najbardziej powszechnych funkcji muzyki zaliczamy: funkcję estetyczna, funkcję emocjonalną w tym terapeutyczną, funkcję integracyjną, funkcję poznawczą, funkcję wychowawczą, funkcję komunikacyjną, funkcję religijną, funkcję obrzędową, funkcję rozrywkową i inne. Na dzisiejszej lekcji poznasz przykłady muzyczne wybranych funkcji muzyki.
Muzyka religijna
Jest to muzyka, która jest związana z obrzędami religijnymi. W każdej religii muzyka ta posiada charakterystyczne cechy, dzięki którym bez trudu możemy rozpoznać, z jakiego kręgu kulturowego pochodzi. Wysłuchaj kilku przykładów rożnej muzyki religijnej. Przyjrzyj się również świątyniom kultu religijnego.
Muzyka kościoła rzymskokatolickiego. Kościół katolicki jest największą chrześcijańską wspólnotą wyznaniową, obok cerkwi prawosławnej i kościołów protestanckich. Głową kościoła rzymskokatolickiego jest biskup Rzymu, czyli papież. Jednogłosowe śpiewy liturgiczne kościoła rzymskokatolickiego to chorał gregoriański, który wykonywany jest a cappella.
R1XbzPdYgbp6Y
RKPHOLmnXHKZB
R4ZZUV160o6tT
Muzyka prawosławna. Prawosławni oraz grekokatolicy wierzą, że cerkiew jest miejscem szczególnego przebywania samego Boga. Wierni w cerkwi oddzieleni są od ołtarza ikonostasem, czyli ścianą ozdobioną ikonami.
Rhy4rS6dIjh0K
RjiVItf33upk8
Rod8BMl0mSRfA
Muzyka żydowska. Synagoga jest miejscem modlitw i nabożeństw, a także miejscem studiowania Tory i Talmudu, salą zebrań, a także siedzibą gminy żydowskiej. Gminie żydowskiej przewodniczy rabin. Synagogi nie odbiegały charakterem od architektury miejscowości, w których były budowane. Osoba przewodząca śpiewem w synagodze to kantor.
R1X5EDPox5y3L
R1JAcACBt4st1
Rgbdh08xCFip3
Muzyka muzułmańska. Muzułmanie oddają cześć Bogu w MeczetachMeczetMeczetach. Obecnie większość meczetów posiada minarety, czyli smukłe wieże, z których muezinMuezinmuezin nawołuje wiernych na modlitwę. Meczety wykorzystywane są także jako ośrodki edukacyjne oraz miejsca spotkań.
R1GmNaw7THQLW
RWAD6s5s5y1Mt
R18DSW2KajQIB
RcPqRvIoIjDAa
Ćwiczenie 1
RG55I1j0PaG6a
Ćwiczenie 2
RjONmrWCqg3dy
Ćwiczenie 3
RfrMNgwHn29fC
Ćwiczenie 4
Muzyka obrzędowa
Muzyka obrzędowa występuje we wszystkich kulturach i jest blisko związana z muzyką religijną. Jest także ściśle związana z obrzędami wynikającymi z kalendarza agrarnegoAgrarnyagrarnego, np.: dożynki; z obrzędami rodzinnymi, np.: oczepiny podczas wesela; świętami religijnymi np.: śpiewanie kolęd podczas Świat Bożego Narodzenia, ale też chodzenie z kolędą. Obrzędowość to przymiot kultury ludowej i folkloru, zakorzeniona w tradycji, współcześnie zanika w coraz większym stopniu. Obecnie grupy folkowe często starają się kultywować tradycję muzyczną. Posłuchaj przykładów muzyki obrzędowej opracowanej artystycznie.
Dożynki. Jest to święto plonów, połączone z obrzędami dziękczynnymi za pomyślne zbiory podczas żniw i innych prac polowych. Dawniej podczas dożynek przynoszono gospodarzowi do domu wieniec z pola, pleciony ze zbóż, obecnie wieńce prezentuje się podczas ogólnej uroczystości dożynkowej. Święto to było praktykowane przez Słowian i wywodzi się jeszcze z czasów przedchrześcijańskich.
R489ogAtjAomw
R12xALOcW1uN1
Sobótka to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone w czasie najkrótszej nocy w roku. Jest to słowiańskie święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości. Obrzędy miały zapewnić urodzaj i zdrowie. W czasie sobótki popularne było palenie ognisk, śpiewy i tańce, wróżby oraz puszczanie przez dziewczęta - w nurt rzeki - wianków z zapalonymi świecami.
R4vpAfongVFT5
Polecenie 2
Odpowiedz na pytanie: Jakie zabawy i obrzędy towarzyszyły w tradycji słowiańskiej nocy sobótkowej?
Odpowiedz na pytanie: Jakie zabawy i obrzędy towarzyszyły w tradycji słowiańskiej nocy sobótkowej?
Odpowiedz na pytanie: Jakie zabawy i obrzędy towarzyszyły w tradycji słowiańskiej nocy sobótkowej?
Wysłuchaj utworu związanego ze Świętem Sobótki. Zwróć uwagę na melodię i słowa. Zapisz, jakie masz odczucia związane ze słuchanym utworem.
R1IeehyyMIyEB
R4YjPt0VMJUcA
Przeczytaj uważnie tekst o obrzędzie weselnym i wysłuchaj pieśni śratalnej. Pieśni śratalne należą do najstarszych w polskim folklorze.
Pieśń weselna z Woli Sobieskiej k/Lublina. Słowo „śratać” ma skomplikowaną etymologię. W językach słowiańskich oscyluje ono wokół znaczenia witać, spotykać, ale lokalnie rozumiane jest jako żegnać. Być może dlatego, że pieśni śratalne śpiewano do błogosławieństwa młodych przez rodziców. W tym momencie obrzędu powitanie i pożegnanie mieszają się ze sobą i przeciwstawność znaczenia tych słów jest, w pewnym sensie, pozorna. Być może witać, żegnać i błogosławić oznacza tu po prostu jedno – akceptować. Pieśni śratalne należą do najstarszych w polskim folklorze. Refren łado, łado bywa traktowany jako relikt pogańskiego zawołania bożka Łado. Wstęp do piosenki pochodzi ze wsi z Gaju Starego (lubelskie), a oparty na sylabach wstęp jest rozwinięciem sutartiny, archaicznej litewskiej formy wokalnej.
Opowiedz, co wiesz o tradycyjnych polskich obrzędach weselnych.
Opowiedz, co wiesz o tradycyjnych polskich obrzędach weselnych.
Opowiedz, co wiesz o tradycyjnych polskich obrzędach weselnych.
Wysłuchaj utworu związanego z uroczystością weselną. Wsłuchaj się w tekst i napisz co o nim sądzisz. Zwróć uwagę na melodię utworu.
RsKtTW5Fekmeg
R1YVVARINtgdO
Jeżeli chcesz poznać więcej obrzędów praktykowanych przez naszych przodków, sięgnij do dzieł Oskara Kolberga – największego polskiego etnografa.
Muzyka rozrywkowa
Muzyka rozrywkowa określana jest również jako muzyka popularna, a nawet muzyka lekka. W szerokim znaczeniu jest to każdy rodzaj muzyki, który nie jest muzyką poważną lub folklorem.
Muzyka rozrywkowa jest obecnie pojmowana w bardzo szerokim kontekście. Najogólniej można ją określić jako taką, która ma dostarczać rozrywki dla szerokich kręgów społecznych. Swoim zakresem obejmuje wiele gatunków, m.in.: piosenkę, operetkę, musical, rewię, muzykę filmową, muzykę taneczną, a nawet muzykę emitowaną w miejscach publicznych takich, jak np. markety. Na przeciwległym biegunie w muzyce rozrywkowej cytowane są również motywy muzyki poważnej. Tak więc zakres muzyki rozrywkowej obecnie jest nieograniczony.
Z muzyką rozrywkową powiązana jest moda na tańce. Najliczniejszą grupą odbiorców muzyki rozrywkowej jest - młodzież.
R5myEkFByKFlR
RpamAD2cdC4bB
Polecenie 4
Wymień kilka tytułów znanych Ci musicali.
Wymień kilka tytułów znanych Ci musicali.
Wymień kilka tytułów znanych Ci musicali.
Wysłuchaj teraz utworu z popularnego musicalu High School Musical 2. Podziel się odczuciami związanymi z tym utworem z kolegą z ławki. Wyszukaj informacje o innych utworach z tego musicalu.
R9l1g1jTeHBg3
Zwróć uwagę na poniższe fotografie przedstawiające dwa festiwale muzyczne. Pierwsza z nich odnosi się do popularnego festiwalu muzycznego, który odbywa się w budynku Opery Leśnej w Sopocie. Druga fotografia odnosi się do innego, bardzo popularnego festiwalu, jakim był amerykański Woodstock festiwal, który odbył się w 1969 roku w mieście Bethel w stanie Nowy Jork. Obie te fotografie mają ukazać różnie pomiędzy tymi muzycznymi imprezami. Ten w Sopocie odbywa się co rok i odnosi się do współczesnej muzyki popularnej i prezentuje artystów, odnoszących sukcesy na przełomie ostatnich lat. Festiwal Woodstock odbył się tylko raz, bo w 1969 roku i prezentował takie gatunki muzyczne, jak: rock, blues, folk, country. Motywem przewodnim było hasło: Pokój, miłość, szczęście.
R7qqseAPQ7ild
RGQSNXWA8D9WN
RvtcRaxSMbTOc
Ćwiczenie 5
R1T7H9XiChAuF
Walory terapeutyczne i edukacyjne muzyki
Muzyka uważana jest przez wielu za największą ze sztuk, zdolną do wzbudzania najpiękniejszych i najgłębszych uczuć. Nauka udowodniła, że muzyka ma działanie terapeutyczne. Oto kilka powodów, dla których warto słuchać muzyki: pomaga lepiej spać, zwalcza stres, łagodzi ból, pomaga pacjentom w szybszym powrocie do zdrowia, zwalcza niepokój, zwalcza smutek. Muzykoterapia jest dziś najbardziej rozpowszechnionym na świecie sposobem wykorzystywania leczniczych walorów sztuki.
W aspekcie edukacyjnym i wychowawczym muzyka stymuluje wielostronny, harmonijny i całościowy rozwój człowieka, rozwija inteligencję, wspomaga nauczanie matematyki, sprzyja uprawianiu sportu, rozwija wyobraźnię i kreatywność, wpływa na kształtowanie osobowości i rozwój emocjonalny.
Zastanów się, jakiej muzyki słuchasz i w jakim kierunku kształtuje ona Twój rozwój?
RnmeondHUetuD
Ćwiczenie 6
Odpowiedz na pytania: 1. Jak nazywa się przedstawienie teatralne lub film, złożone z partii mówionych, śpiewanych i tanecznych? 2. Jak nazywa się osoba, która wzywa do minaretu wiernych na modlitwę? 3. Jak nazywał się polski etnograf i folklorysta? 4. Jak nazywa się święto ludowe obchodzone w czasie letniego przesilenia słońca? 5. Jak nazywa się żydowski dom modlitwy? 6. Jak nazywa się tradycyjna uroczystość z okazji zakończenia zbioru zbóż?
Odpowiedz na pytania: 1. Jak nazywa się przedstawienie teatralne lub film, złożone z partii mówionych, śpiewanych i tanecznych? 2. Jak nazywa się osoba, która wzywa do minaretu wiernych na modlitwę? 3. Jak nazywał się polski etnograf i folklorysta? 4. Jak nazywa się święto ludowe obchodzone w czasie letniego przesilenia słońca? 5. Jak nazywa się żydowski dom modlitwy? 6. Jak nazywa się tradycyjna uroczystość z okazji zakończenia zbioru zbóż?
Rozwiąż krzyżówkę.
Przedstawienie teatralne lub film, złożone z partii mówionych, śpiewanych i tanecznych.
W islamie osoba wzywająca z minaretu wszystkich wiernych na modlitwę.
Utrwalone w tradycji, czynności i praktyki o znaczeniu symbolicznym, towarzyszące jakiejś uroczystości.
Funkcja muzyki, która dostarcza rozrywki szerokim kręgom społecznym.
Polski etnograf i folklorysta - Oskar ...
Święto ludowe obchodzone w czasie letniego przesilenia Słońca.
Kultowe miejsce i nazwa festiwalu rockowego w USA z końca lat 60 tych XX wieku.
Zwyczaj wprowadzania panny młodej do grona mężatek.
Kultura i sztuka ludowa.
Żydowski dom modlitw, studiowania Tory i nauczania.
Funkcja t... muzyki. Stosowana w trakcie terapii.
Tradycyjna uroczystość z okazji zakończenia zbioru zbóż.
Przełożony żydowskiej gminy wyznaniowej, znawca żydowskiego prawa religijnego.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Podsumowanie
Muzyka jest sztuką nierozerwalnie związana z człowiekiem, towarzyszy mu przez całe życie. Jest językiem uniwersalnym, wpływa na nasze emocje. Jest wyjątkową formą ekspresji i komunikacji, ponieważ bez względu na narodowość czy język odbiorcy jest przez niego rozumiana. Jednocześnie trudną ją opisać słowami, ponieważ dociera bezpośrednio do naszych emocji i ciężko jest wyrazić to, czego doświadczamy podczas jej słuchania. Uniwersalność muzyki wyraża się również tym, że na całym świecie, w każdej kulturze spełnia te same funkcje.
Przed Tobą kilka zadań, które sprawdzą wiedzę z dzisiejszej lekcji.
RuzIIntj5WFA8
Ćwiczenie 7
Do podanych opisów funkcji muzyki dopasuj nazwy. Opis funkcji: Muzyka związana z obrzędami religijnymi. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta jest związana z obrzędami wynikającymi z kalendarza agrarnego, z obrzędami rodzinnymi, ze świętami religijnymi. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta ma zapewniać rozrywkę szerokim warstwom społecznym. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta ma zwalczać stres, łagodzić ból, pomagać w szybszym powrocie do zdrowia. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta ma rozwijać wyobraźnię i kreatywność. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa
Do podanych opisów funkcji muzyki dopasuj nazwy. Opis funkcji: Muzyka związana z obrzędami religijnymi. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta jest związana z obrzędami wynikającymi z kalendarza agrarnego, z obrzędami rodzinnymi, ze świętami religijnymi. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta ma zapewniać rozrywkę szerokim warstwom społecznym. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta ma zwalczać stres, łagodzić ból, pomagać w szybszym powrocie do zdrowia. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa. Opis funkcji: Muzyka ta ma rozwijać wyobraźnię i kreatywność. Możliwe odpowiedzi: 1. Funkcja edukacyjna, 2. Funkcja religijna, 3. Funkcja rozrywkowa, 4. Funkcja terapeutyczna, 5. Funkcja obrzędowa
Jest to muzyka, która jest związana z obrzędami religijnymi.
Muzyka ta jest związana z obrzędami wynikającymi z kalendarza agrarnego, z obrzędami rodzinnymi, ze świętami religijnymi.
Muzyka ta ma zapewniać rozrywkę szerokim warstwom społecznym.
Muzyka ta ma zwalczać stres, łagodzić ból, pomagać w szybszym powrocie do zdrowia.
Muzyka ta ma rozwijać wyobraźnię i kreatywność.
RaGGbVmoOzfEl
Ćwiczenie 8
Praca domowa
Ćwiczenie 9
Wysłuchaj uważnie opracowaną przez muzyków z Grupy MoCarta serenadę na orkiestrę smyczkową G‑dur nr 13 KV 525 W. A. Mozarta, znaną jako „Eine kleine Nachtmusik”. Mozart to muzyczny geniusz z epoki klasycyzmu. Jego muzyka zaliczana jest do muzyki poważnej. Zastanów się, czy to wykonanie zakwalifikujesz do muzyki poważnej, czy rozrywkowej.
RGbIasp0AUWDV
RX6yaPTJyg01D
Słownik pojęć
A Cappella
A Cappella
śpiew bez akompaniamentu instrumentów, rodzaj muzyki przeznaczonej do wykonania wyłącznie chórowego;
Agrarny
Agrarny
inaczej: rolniczy
Chorał gregoriański
Chorał gregoriański
chorał rzymski, jednogłosowe śpiewy liturgiczne kościoła rzymskokatolickiego, ukształtowane na początku VIII w., a przekazane w rękopisach z IX w.;
Dożynki
Dożynki
okrężne, wieńcowiny, uroczyste, obrzędowe zakończenie zbioru plonów lub ścięcie ostatnich kłosów.
Etnografia
Etnografia
nauka opisująca tradycyjną kulturę różnych ludów.
Folklor
Folklor
[ang. folk‑lore ‘wiedza ludu’], synkretyczna, wieloskładnikowa forma ludowej kultury symboliczno‑artystycznej. Ludowa twórczość artystyczna, cechy charakterystyczne dla jakiegoś środowiska, miejsca.
Kolberg Oskar Henryk
Kolberg Oskar Henryk
ur. 22 II 1814, Przysucha, zm. 3 VI 1890, Kraków, syn Juliusza Krzysztofa, folklorysta, etnograf, muzyk i kompozytor.
Meczet
Meczet
świątynia muzułmańska, w której odmawia się modlitwy; służy także jako miejsce narad, zebrań, nauczania i sądów.
Muezin
Muezin
w islamie: osoba wzywająca z minaretu wszystkich wiernych pięć razy dziennie na modlitwę.
Musical
Musical
przedstawienie teatralne lub film, złożone z partii mówionych, śpiewanych i tanecznych.
Muzyka filmowa
Muzyka filmowa
jeden z głównych składników dzieła filmowego, niekiedy też funkcjonujący samodzielnie.
Muzyka poważna
Muzyka poważna
muzyka wywodząca się z tradycji klasycznych.
Muzyka taneczna
Muzyka taneczna
muzyka towarzysząca tańcowi lub oparta na rytmach tanecznych, muzyka do słuchania.
Muzyka rozrywkowa
Muzyka rozrywkowa
muzyka popularna, muzyka lekka, w dzisiejszym rozumieniu — muzyka obejmująca gatunki, które charakteryzują się łatwością w odbiorze (mają tym samym możność szybkiego rozpowszechniania się) i stanowią formę rozrywki dla szerokich kręgów społecznych, a pod względem komercyjnym — dobrze sprzedający się towar, dzięki swemu masowemu odbiorowi.
Muzykolog
Muzykolog
specjalista w dziedzinie muzykologii. Muzykolog bada historię muzyki, systematyzuje, uogólnia, porządkuje.
Muzykoterapia
Muzykoterapia
[gr.], dział psychoterapii, stosujący odpowiednio dobraną muzykę w leczeniu zaburzeń psychicznych.
Obrzęd
Obrzęd
utrwalone w tradycji, często określone przepisami, czynności i praktyki o znaczeniu symbolicznym, towarzyszące jakiejś uroczystości.
Oczepiny
Oczepiny
czepiny, u ludów słowiańskich zwyczaj wprowadzania panny młodej do grona mężatek; odbywał się zwykle w drugim dniu wesela, po pokładzinach; ludowy zwyczaj weselny polegający na zdjęciu pannie młodej wianka i nałożeniu czepca na znak przyjęcia przez nią obowiązków mężatki i gospodyni.
Operetka
Operetka
[wł. operetta ‘mała opera’], gatunek teatralno‑muzyczno‑taneczny, powstały w XIX w. we Francji.
Piosenka
Piosenka
krótki i prosty utwór muzyczny z tekstem, przeznaczony do śpiewania; też: sama melodia, albo słowa takiego utworu
Rabin
Rabin
rabi, rabbi [hebr. rabbî < aram. rabbunî ‘mój pan’, ‘mój nauczyciel’ od ra ‘wielki’, ‘pan’, ‘przełożony’], w judaizmie osoba, która zdobyła w jesziwie wykształcenie w dziedzinie znajomości Tory i Talmudu i ma kwalifikacje (potwierdzone obrzędem wyświęcenia — smicha) do religijnego i duchowego przewodzenia lokalnej społeczności żydowskiej lub kongregacji.
Rewia
Rewia
widowisko rozrywkowe o bogatej oprawie scenicznej, złożone z krótkich scenek, piosenek i tańców; też: instytucja zajmująca się organizowaniem takich widowisk.
Sobótka
Sobótka
rozpowszechniona nazwa zwyczajów i obrzędów najczęściej związanych z letnim przesileniem Słońca, praktykowanych w tzw. noc świętojańską (z 23 na 24 VI), a także w okresie Zielonych Świąt.
Synagoga
Synagoga
[gr. synagōgḗ ‘zebranie’, ‘zgromadzenie’], bóżnica, hebr. bet ha‑kneset [‘dom zgromadzeń’], ośrodek życia religijnego i społecznego Żydów [‘dom zgromadzenia’], miejsce modlitw, studiowania Tory, nauczania.
Terapeutyczna muzyka
Terapeutyczna muzyka
lecznicza, spełniająca taką samą rolę jak terapia.
Woodstock
Woodstock
farma w Bethel koło Nowego Jorku, gdzie 15–17 VIII 1969 odbywał się festiwal muzyki rockowej.
red. Andrzej Chodkowski, Encyklopedia muzyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995
Barbara Ogrodowska, Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, Muza, Warszawa 2007
Wacław Panek, Encyklopedia muzyki rozrywkowej, Świat książki, Warszawa 2000
Bogusław Schäffer, Mały informator muzyki XX wieku, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1975
red. Krzysztof Stachyra, Podstawy muzykoterapii, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin 2012
Przemysław Wiśniewski, Zagadnienia wykonawcze wybranych ozdobników w muzyce od XVI wieku do połowy osiemnastego stulecia na podstawie źródeł teoretycznych z epoki, Łódź 2013
Katarzyna Wyrzykowska, Od kontestacji do estetyzacji życia codziennego. Kilka uwag o znaczeniu i funkcji muzyki w życiu młodzieży., Polska Akademia Nauk, 2015