Po co nam posłowie?

Rozdział 1 
Jak wygląda dzień posła?

Tomek dzwoni do pana posła Piotra Olszówki z partii Prawo i Sprawiedliwość, aby przeprowadzić wywiad.

— Dzień dobry, czy mógłbym zadać kilka pytań dotyczących pana pracy? Co pan robi na rozpoczęcie dnia?

— Zaczynamy od sprawdzenia wiadomości e‑mail. Tą drogą przekazuje się większość informacji. Są to zarówno sprawy od moich wyborców i współpracowników, jak i wiadomości z kierownictwa partii. Następnie kontaktujemy się telefonicznie lub spotykamy się osobiście z pracownikami mojego biura poselskiego i ustalamy najważniejsze sprawy, dzielimy się obowiązkami, a także ustalamy spotkania w kalendarzu. Potem zaś każdy z nas przystępuje do regularnej pracy. Czasami są to spotkania, czasami praca przy komputerze: przygotowania pism, raportów itp.

— Ile czasu dziennie zajmują panu obowiązki związane z wykonywaniem mandatu posła?

— Zazwyczaj nie jest to standardowe 8 godzin, bardzo często wracam do domu późnym wieczorem, bo w ciągu dnia zdarzają się spotkania albo wizyty. Podczas posiedzeń sejmu czas płynie zupełnie innym rytmem: na nogach jestem od rana do wieczora. Niektóre posiedzenia przeciągają się do późnych godzin nocnych. Oczywiście w trakcie posiedzeń są przerwy, lecz najczęściej są to, są one poświęcone kuluarowym rozmowom i ustaleniom.

— Dziękuję za odpowiedź. Chciałbym się jeszcze dowiedzieć, po co w sejmie marszałek? Jakie jest jego zadanie?

— To bardzo trudne i odpowiedzialne zadanie. Z jednej strony odpowiedzialny jest za organizowanie prac sejmu, z drugiej reprezentuje sejm, czyli musi dbać o jego dobry wizerunek. Marszałek musi być zatem sprawnym organizatorem, ale i sprawnym moderatorem. To on bowiem prowadzi obrady sejmu, które bardzo często bywają burzliwe. Marszałek jest wskazywany przez partię, która posiada większość parlamentarną, ale musi to być osoba, który posiada również autorytet wśród pozostałych posłów. Dodajmy, że jest to bardzo odpowiedzialna funkcja. W przypadkach kryzysowych, w przypadku gdy prezydent nie może pełnić swojej funkcji, to właśnie marszałek go zastępuje. Obok premiera i prezydenta to najważniejsza osoba w państwie.

— Bardzo dziękuję panu za rozmowę.

Rozdział 2 
Jak wygląda praca posła w terenie?

Tomek dzwoni do biura poselskiego Kazimierza Kotowskiego, przedstawiciela partii PSL, aby zapytać, jak wygląda praca posła w terenie.

— Dzień dobry. Szanowny panie, chciałbym zapytać o to, co robi poseł, gdy nie jest na posiedzeniu sejmu w Warszawie?

— Dzień dobry, Kazimierz Kotowski, poseł na sejm Rzeczpospolitej Polskiej. Odpowiadając na pierwsze pytanie, chciałbym tutaj zaznaczyć, że praca posła w Warszawie to jest tylko pewien element, pewna część. Przechodząc już do meritum samego pytania, które dotyczyło pracy i zajęć, i wypełnienia czasu parlamentarzysty poza pobytem w sejmie i posiedzeniami, to na pewno w zależności ten charakter pracy, intensywność, sposób wypełnienia, realizacja zadań, rodzaj zadań, ilość tych poszczególnych rodzajów działań zależy na pewno od okręgu wyborczego, który reprezentuje poseł. W moim przypadku okręgiem wyborczym było całe województwo nasze.

— Z kim poseł najczęściej spotyka się w terenie? Jak często ma dyżury?

— W moim przypadku praca w terenie, czyli przyjmijmy, że poza dyżurami i pobytem w naszym mieście wojewódzkim, staramy się jeden lub dwa razy w tygodniu być na dyżurach w tych miastach powiatowych, tam gdzie mamy dyżury. Natomiast, to nie wyklucza innych spotkań, które z mieszkańcami poszczególnych miejscowości, bowiem taki przyjąłem sposób rozwiązania tej kwestii, że wykorzystujemy czy korzystamy z wielu innych sytuacji jak uroczystości, na których bywamy w terenie, różnego rodzaju święta, jubileusze, konferencje, spotkania z samorządami czy w samorządach gminnych i powiatowych. Nie ukrywam, że to wynika z tego, że ja mam za sobą praktycznie całą drogę samorządową od 90. roku. Przez trzy szczeble samorządu, więc tutaj na pewno ten kontakt poprzez nasze samorządy, poprzez naszych samorządowców będzie bardziej intensywny, tych spotkań będzie więcej i tutaj tą drogą również staram się w miarę możliwości odpowiadać później czy szukać rozwiązań w tych kwestiach, które są zgłaszane przez poszczególnych rozmówców na spotkaniach czy wizytach w biura poselskich czy władanych tutaj na tych spotkaniach, w których jesteśmy.

— Bardzo dziękuję za rozmowę.

Rozdział 3 
Jak poseł pomaga obywatelom i jak działa klub poselski?

Tym razem Tomek dzwoni do pani Elżbiety Stępień, przedstawicielki partii Nowoczesna.

— Dzień dobry, czy dodzwoniłem się do biura poselskiego? Z kim mam przyjemność rozmawiać?

— Elżbieta Stępień, jestem posłanką z okręgu legnicko‑jeleniogórskiego. Reprezentuje partię Nowoczesna.

— Dzień dobry, interesuje mnie, z jakimi sprawami przychodzą obywatele do biura poselskiego? Jakie problemy są najczęstsze?

— De facto są różne problemy. Tak różne jak różni są ludzie. Najwięcej spraw dotyczy właśnie interpretacji przepisów prawa. Bowiem są dość skomplikowane, a obywatele często proszą o pomoc w zrozumieniu czy też interwencji, gdy mają wrażenie, że zostali niesprawiedliwie potraktowani. Z tego powodu w moim biurze urzęduje prawnik, z którym można te sprawy na bieżąco skonsultować.

— W jaki sposób poseł pomaga obywatelom?

— Z pewnością każdy poseł stara się pomóc swoim obywatelom po to, by właśnie w ten sposób pokazać swoją aktywność poselską. I tak jak już wcześniej powiedziałam – większość spraw kończy się udzieleniem odpowiedniej informacji. Niektóre sprawy są proste, które można rozwiązać od ręki. Niekiedy jednak jest tak, że zagadnienia są bardziej skomplikowane i wymagają dodatkowych analiz. Czasami też obywatele zgłaszają się z prośbą o interwencję. Wówczas staram się im pomóc, a pomoc polega na przygotowaniu pisma do odpowiedniej instytucji, również wyjaśnieniu przyczyn, dla których ktoś ma pewne trudności.

— Bardzo dziękuję za tę wyczerpującą odpowiedź. Do widzenia!

Rozdział 4
Jak poseł pomaga obywatelom i jak działa klub poselski?

Na koniec Tomek postanawia zajrzeć jeszcze biura poselskiego pana Pawła Skuteckiego, przedstawiciela partii Kukiz'15.

— Jak to się stało, że pan został posłem?

— Od wielu lat działałem w różnych organizacjach politycznych i około politycznych, w ruchach społecznych, w tego typu inicjatywach. Kiedy powstał ruch Kukiz'15 stwierdziłem, że spróbuję powalczyć o sejm i udało się.

— Co musiał pan zrobić, by zostać posłem?

— No niestety w obecnej ordynacji wyborczej, jaka funkcjonuje niestety jeszcze w Polsce, każdy kto jest posłem, musi spełnić jeden podstawowy warunek tzn. mieć zaufanie ogólnopolskiego lidera. Dlatego, że tylko ogólnopolskie listy mają szansę na wprowadzenie do sejmu, akurat swoich przedstawicieli. Inaczej jest w senacie, gdzie funkcjonują jednomandatowe okręgi wyborcze. Tam kandydat musi mieć realne, personalne poparcie w swoim okręgu.

— Dlaczego potrzebne są partie w sejmie? Czy nie byłoby lepiej, gdyby posłowie startowali indywidualnie?

— Oczywiście, że byłoby lepiej, dlatego, że indywidualnie w jednomandatowym okręgu wyborczym wybrany poseł odpowiada wyłącznie przed swoimi wyborcami, bo to oni go rozliczają. W obecnym systemie rozlicza posła jego lider, no zazwyczaj partyjny. W obecnej kadencji jesteśmy jedyną organizacją niepartyjną, która jest w sejmie. I ten lider partyjny co cztery lata pokazuje palcem każdemu posłowi jego miejsce w szeregu, co znaczy – albo go umieszcza na liście wyborczej, albo go nie umieszcza, albo go umieszcza na takim miejscu, z którego nie ma szans dostać się do sejmu. Niestety to jest przypadłość tego typu ordynacji, że większość osób głosuje nie na konkretnych kandydatów, a na partie polityczne, na szyldy. I niezależnie od tego jak dobry byłby kandydat, jeżeli znajdzie się gdzieś w środku listy, ma raczej niewielkie szanse na wygraną. Co prawda zdarzają się takie wyjątkowe sytuacje, ale to jest wyjątek.

— Dlaczego partie polityczne zawiązują koalicje?

— Rządzenie jest sztuką kompromisów. Rzadko kiedy się zdarza tak, w obecnej kadencji tak się zdarzyło, że Prawo i Sprawiedliwość ma większość w sejmie, ale to jest pierwszy raz w historii polskiej demokracji powojennej, pookrągłostołowej demokracji. Partie polityczne, ugrupowania, kluby i koła poselskie muszą zawiązywać koalicje, bo inaczej żadna ustawa nie byłaby przegłosowana. Podobnie dzieje się w senacie, gdzie mimo że senatorowie są wybierani w jednomandatowych okręgach wyborczych, większość z nich jest skupiona, zrzeszona, w którymś z klubów senackich, Prawa i Sprawiedliwości lub Platformy Obywatelskiej. Muszą zawierać koalicje, żeby po prostu zdobyć większość i przegłosować jakąś ustawę.