Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Początki rządów Wazów w Rzeczypospolitej

Autor/autorka

Dariusz Maśliński

1. Etap edukacyjny i klasa

szkoła ponadpodstawowa - liceum - klasa II

2. Przedmiot

historia

3. Temat zajęć

Początki rządów Wazów w Rzeczypospolitej

4. Czas trwania zajęć

45 minut

5. Uzasadnienie wyboru tematu

Podstawa programowa, III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa - 4‑letnie liceum ogólnokształcące oraz 5‑letnie technikum, przedmiot historia, zakres podstawowy, wymagania: XXII.1 ; XXII.4 ; XXII.5 ; XXIII.1 ; XXIII.2

6. Uzasadnienie zastosowania technologii

Użycie środków technicznych, narzędzi i metod pracy TIK podczas realizowania tematu niniejszej lekcji jest uzasadnione. TIK przyczynia się do zwiększenia efektywności nauczania, wspomaga tradycyjne treści kształcenia, jak również formy przekazu, umożliwiając oraz ułatwiając proces uczenia się, a także osobisty rozwój uczniów. Dzięki zastosowaniu TIK nastąpi wzbogacenie wiedzy i umiejętności uczniów, co z kolei będzie miało wpływ na zwiększenie ich motywacji. Lekcje z użyciem TIK w dużym stopniu wpływają na możliwość przekształcenia się uczniów w społeczność uczącą się - zdolną do przyswajania nowej wiedzy i umiejętności oraz gotową do współdziałania w grupie. TIK ułatwia także pracę nauczyciela. Biorąc pod uwagę realizowany temat i zważywszy na wymagania podstawy programowej, cel ogólny oraz cele szczegółowe zajęć, podkreślić należy, iż środki, narzędzia i metody pracy TIK posłużą do: a) zaprezentowania uczniom materiału kartograficznego i warstwy informacyjnej w atrakcyjny sposób, b) zaktywizowania uczniów do pracy indywidualnej i zbiorowej i grupowej, c) podsumowania lekcji i utrwalenia nowo zdobytej wiedzy, d) sprawdzenia stopnia zrozumienia przez uczniów celów lekcji poprzez udzielenie informacji zwrotnej, e) przekazania uczniom materiału do samodzielnego powtórzenia i utrwalenia w domu. Wykorzystanie TIK wpłynie na większe zaangażowanie uczniów, dzięki czemu lekcja będzie bardziej atrakcyjna. Wszelkie treści zostaną zaprezentowane w sposób nieszablonowy, co z kolei wpłynie na efektywniejsze zapamiętanie nowych informacji (pojęć, postaci, wydarzeń, sytuacji, ciągów przyczynowo‑skutkowych) oraz utrwalenia tychże. TIK przysłuży się także do doskonalenia umiejętności (pracy z mapą i pracy z tekstem źródłowym) oraz kształtowania postaw uczniowskich (organizacji własnego warsztatu pracy, wzięcia odpowiedzialności za swój proces uczenia się).

7. Cel ogólny zajęć

Zapoznajemy się z panowaniem władców z dynastii Wazów w Rzeczypospolitej - ich polityką wewnętrzną i zagraniczną, w tym w szczególności prowadzonymi wojnami z wrogami zewnętrznymi w pierwszej połowie XVII wieku, dzięki czemu zrozumiemy jaka była geneza wojen polsko‑szwedzkich, a także z jakich powodów Zygmunt III Waza jest uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich władców.

8. Cele szczegółowe zajęć

  1. 1. Uczeń omawia pochodzenie Zygmunta III Wazy i okoliczności jego wyboru na króla Rzeczypospolitej,

  2. 2. Uczeń charakteryzuje cele polityczne Zygmunta III Wazy w polityce wewnętrznej i zewnętrznej,

  3. 3. Uczeń podaje przyczyny wybuchu wojen polsko‑szwedzkich w okresie panowania Zygmunta III Wazy,

  4. 4. Uczeń wskazuje na mapie obszar działań wojennych podczas wojny o Inflanty oraz wojny o ujście Wisły i nazywa obszary, na których toczyły się te wojny,

  5. 5. Uczeń wyjaśnia, na czym polegał sukces wojsk Rzeczypospolitej odniesiony w bitwach pod Kircholmem i Oliwą,

  6. 6. Uczeń wyjaśnia jakie zarzuty szlachta i magnateria stawiała Zygmuntowi III Wazie podczas rokoszu Zebrzydowskiego,

  7. 7. Uczeń dokonuje oceny króla Zygmunta III Wazy i jego panowania w Rzeczypospolitej.

9. Metody i formy pracy

Metody pracy:

  • praca z tekstem źródłowym, 

  • praca z podręcznikiem, 

  • praca z infografiką,

  • praca z mapą

  • dyskusja,

  • rozmowa nauczająca, 

  • pogadanka.

  • praca indywidualna,

  • praca zbiorowa,

  • praca w parach.

10. Środki dydaktyczne

  • Podręcznik: Adam Kucharski, Aneta Niewęgłowska, Poznać przeszłość 2, podręcznik do historii dla liceum ogólnokształcącego i technikum, zakres podstawowy, wyd. Nowa Era, Warszawa 2020,

  • Tablica suchościeralna i flamaster,

  • Monitor multimedialny 75” na wyposażeniu klasopracowni,

  • Laptop nauczycielski,

  • Smartfon własny nauczyciela,

  • Smartfony własne uczniów, 

  • Dostęp do szkolnej sieci internetowej za pomocą Wi‑Fi,  

  • Zasoby i narzędzia sieciowe: Google Classroom, Google Forms, Padlet, Mentimeter, Genially, ZPE.

11. Wymagania w zakresie technologii

Środki po stronie szkoły:

  • Klasopracownia historyczna,

  • Monitor multimedialny 75” na wyposażeniu klasopracowni,

  • Dostęp do szkolnej sieci internetowej za pomocą Wi‑Fi.

  • Laptop nauczycielski,

  • Smartfon własny nauczyciela.

  • Smartfony własne uczniów.

  • Google Classroom.

12. Przebieg zajęć

  • Aktywność 1

  • Aktywność 2

    • Temat: Refleksje i obserwacje - podziel się wrażeniami.

    • Czas trwania: 5 min.

    • Opis aktywności:

      W ramach tej aktywności następuje realizacja celów lekcji: 1 i 2.

      Instrukcja dla uczniów.Proszę, aby pary kolejno podzieliły się wrażeniami z przeprowadzonego doświadczenia (czytania tekstów źródłowych), wypowiadając krótką refleksję natury ogólnej, gdzie odpowiedź powinna dotyczyć następujących pytań - Co się wydarzyło? W czym wzięliśmy udział? W jakim celu braliśmy w tym udział? (Pytania te nauczyciel zapisuje na tablicy, wysłuchując jednocześnie refleksji przekazywanych przez uczniów, są one także widoczne w padlecie wiodącym). 

      Dostęp do tekstów źródłowych z użyciem smartfonów własnych uczniów poprzez padlet wiodący udostępniony uczniom linkiem poprzez platformę Google Classroom. 
      Padlet wiodący wyświetlany podczas lekcji w sposób ciągły, przy użyciu monitora multimedialnego 75”: https://padlet.com/darekmaslinski/b1b4a2typitvwx2l  
      Zasoby ZPE:
      https://moje.zpe.gov.pl/created 

  • Aktywność 3

    • Temat: Wnioski i teoria - połącz to w całość.

    • Czas trwania: 17 min.

    • Opis aktywności:

      W ramach tej aktywności następuje realizacja celów lekcji: 3, 4, 5 i 6.

      Instrukcja dla uczniów nr 1.

      Zapiszcie w padlecie, we właściwych miejscach - pod „swoimi” tekstami, 1 krótki wniosek, który Waszym zdaniem wynika z przeprowadzonej analizy tychże tekstów. Wniosek ten powienien dotyczyć:
      Osoby Zygmunta III Wazy,
      Okoliczności wyboru Zygmunta III Wazy na króla Rzeczypospolitej,
      Celów politycznych króla Zygmunta III Wazy w polityce wewnętrznej i / lub zewnętrznej.

      Nauczyciel dokonuje krótkiego podsumowania aktywności 2, czytając wnioski zapisane pod odpowiednimi tekstami w padlecie oraz informując uczniów, iż pokazują one postać Zygmunta III Wazy jako króla i polityka. Uczniowie wiedząc kim był i skąd pochodził, a przede wszystkim wiedząc jakie cele stawiał sobie w polityce wewnętrznej i zagranicznej, mogą przejść do uogólniania i odkrywania prawidłowości. Prawidłowości te zostaną zbudowane w oparciu o zapisane wnioski, w takim odniesieniu, iż opisana postać Zygmunta III Wazy oraz jego cele polityczne, posłuży do zapoznania się z całością podejmowanych przez niego działań jako króla Rzeczypospolitej.

      Pozostałe Instrukcje dla uczniów:

      1. Nauczyciel prosi o wyświetlenie przez uczniów prezentacji wykonanej w genially (baza materiałów dydaktycznych nauczyciela), która dostępna jest w padlecie wiodącym i poleca odnaleźć w temacie „Początki rządów Wazów w Rzeczypospolitej” informacje odnoszące się do wojen polsko‑szwedzkich. Zadanie uczniów polega na podaniu dwóch głównych przyczyn zmagań polsko‑szwedzkich w okresie panowania Zygmunta III Wazy. Nauczyciel wyświetla równocześnie treści tematu na monitorze multimedialnym. Uczniowie zachęceni i wskazani przez nauczyciela udzielają odpowiedzi (pierwsza przyczyna - walka Zygmunta III Wazy odzyskanie korony szwedzkiej ; druga przyczyna - walka o dominację w Inflantach),

      2. Nauczyciel wyświetla na monitorze mapę Rzeczypospolitej w I połowie XVII w. (padlet wiodący, mapa z zasobów ZPE: https://moje.zpe.gov.pl/dolacz/89845000 ), wyznaczając równocześnie dwóch uczniów chętnych, których prosi o wskazanie na niej obszarów działań wojennych podczas wojny o Inflanty i wojny o ujście Wisły. Uczniowie podchodzą i wskazują te obszary na mapie, jak również podają ich obowiązujące nazwy (Inflanty, Prusy Królewskie).

      3. Nauczyciel poleca uczniom indywidualnie zapoznać się z dwiema infografikami zawartymi w podręczniku, a dotyczącymi dwóch bitew, tj. bitwy pod Kircholmem i bitwy pod Oliwą. Wybrani, bądź też chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na zadane pytania: a) Data roczna bitwy pod Kircholmem? (1605) ; b) Nazwa wojny polsko‑szwedzkiej, podczas której rozegrała się bitwa pod Kircholmem? (wojna o Inflanty) ; c) Jaka formacja wojsk polskich zapewniła zwycięstwo pod Kircholmem? (husaria) ; d) Data roczna bitwy pod Oliwą? (1627) ; e) Nazwa wojny polsko‑szwedzkiej, podczas której rozegrała się bitwa pod Oliwą? (wojna o ujście Wisły) ; f) Jaki charakter miała bitwa pod Oliwą i jaki był czynnik decydujący o zwycięstwie strony polskiej? (bitwa morska, przewaga floty polskiej),

      4. Nauczyciel prosi kolejnego ucznia o wskazanie na mapie (padlet wiodący, mapa z punktu 2, z zasobów ZPE), która zostaje wyświetlona na monitorze multimedialnym, miejsc bitew: a) pod Kircholmem ; b) pod Oliwą,  

      5. Nauczyciel korzystając z monitra multimedialnego wyswietla tekst źródłowy (padlet wiodący, tekst z bazy dydaktycznej nauczyciela) dotyczący rokoszu Zebrzydowskiego. Uczniowie zapoznaja się z nim i czytają ze zrozumieniem. Korzystając równocześnie z podręcznika doprecyzowują wiadomości, po czym przechodząc do rozmowy nauczającej i pogadanki, następuje wspólne ustalenie informacji dotyczących tego jakie zarzuty rokoszanie stawiali królowi Zygmuntowi III Wazie.

      Dostęp do prezentacji genially, mapy Rzeczpospolitej w I połowie XVII w., tekstu źródłowego, z użyciem smartfonów własnych uczniów poprzez padlet wiodący udostępniony uczniom linkiem poprzez platformę Google Classroom. 
      Padlet wiodący wyświetlany podczas lekcji w sposób ciągły, przy użyciu monitora multimedialnego 75”:
      https://padlet.com/darekmaslinski/b1b4a2typitvwx2l
      Prezentacja genially: 
      https://view.genial.ly/60f027afe4fdeb0de2ea8753/presentation-hp-klasa-2-dzial-iv
      Zasoby ZPE:
      https://moje.zpe.gov.pl/created

  • Aktywność 4

    • Temat: Zastosowanie wiedzy w praktyce - jak można wykorzystać to, do czego doszliśmy?

    • Czas trwania: 7 min.

    • Opis aktywności:

      W ramach tej aktywności następuje realizacja celu lekcji: 7.

      Na podstawie wykonanej dotąd pracy - udziału w doświadczeniu uczącym, dokonanych refleksji i obserwacji oraz zebranych wniosków i teorii, uczniowie dokonują oceny Króla Zygmunta III i jego panowania w Rzeczypospolitej, co stanowić będzie próbę zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce - w oparciu o wcześniej pozyskane wiadomości i ustalone informacje. 

      Instrukcja dla uczniów:
      Otrzymacie dwa linki do platofrmy Mentimeter. Dokonacie za ich pomocą oceny postaci Zygmunta III Wazy i prowadzonej przez niego polityki wewnętrznej i zagranicznej. 
      Link 1: Ocena postaci Zygmunta III Wazy. Każdego z Was proszę o wpisanie jednego wyrażenia dotyczącego Zygmunta III Wazy - dowolnego wyrazu, który kojarzy się Wam z jego osobą, w tym w szczególności związanego z jego pochodzeniem, okolicznościami objęcia władzy w Rzeczypospolitej i ogólnie panowaniem tego władcy.
      https://www.menti.com/dcyovqor9t

      Link 2: Ocena polityki wewnętrznej i zagranicznej prowadzonej przez Zygmunta III Wazę. Każdego z Was proszę o wpisanie jednego wyrażenia dotyczącego działań podejmowanych przez Zygmunta III Wazę w polityce wewnętrznej i zagranicznej - dowolnego wyrazu - może być to cecha, sytuacja, miejsce, wydarzenie, zjawisko, data, itp.
      https://www.menti.com/dwke41uv1q

      Dostęp do linków Mentimeter z użyciem smartfonów własnych uczniów poprzez padlet wiodący udostępniony uczniom linkiem poprzez platformę Google Classroom. 
      Padlet wiodący wyświetlany podczas lekcji w sposób ciągły, przy użyciu monitora multimedialnego 75”:
      https://padlet.com/darekmaslinski/b1b4a2typitvwx2l
      Mentimeter:
      https://www.menti.com/dcyovqor9t ; https://www.menti.com/dwke41uv1q

13. Sposób ewaluacji zajęć

Ewaluacja lekcji zostanie dokonana za pomocą formularza anonimowej ankiety Google Forms. Uczniowie otrzymają link do tejże ankiety z prośbą o jej wykonanie i uczciwą odpowiedź na postawione tam pytania.
Link do ankiety: https://forms.gle/MNRaipDSbFC1ztAZA 

Dostęp do formularza ankiety Google Forms z użyciem smartfonów własnych uczniów (w domu także - laptopów i tabletów) poprzez padlet wiodący udostępniony uczniom linkiem poprzez platformę Google Classroom. 
Padlet wiodący wyświetlany podczas lekcji w sposób ciągły, przy użyciu monitora multimedialnego 75”:
https://padlet.com/darekmaslinski/b1b4a2typitvwx2l
Ankieta ewaluacyjna Google Forms: https://forms.gle/MNRaipDSbFC1ztAZA

14. Licencja

CC BY‑NC‑SA 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji

15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza

Scenariusz po dokonaniu niezbędnych modyfikacji może służyć do przeprowadzenia lekcji zdalnej oraz hybrydowej.

16. Materiały pomocnicze

17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej

Tak

18. Forma prowadzenia zajęć

stacjonarna