Podróżuję – co robić przed wyjazdem za granicę i w trakcie wyjazdu?

ROxIcNYAJRtGm

Na zdjęciu znajduje się stojak z kolorowymi pocztówkami z podróży. Pocztówki przedstawiają przeważnie pejzaże i krajobrazy: drzewa, kwiaty, pola, wzgórza, góry.

Dlaczego podróżujemy, czyli czym jest turystyka?

Kto nie lubi wakacji? Wyjeżdżając na wakacje, stajemy się turystami. Turystyka to nie tylko podróżowanie w celach wypoczynkowych – dotyczy ona wielu aspektów: politycznych, ekonomicznych, społecznych czy kulturowych. Oznacza ogół działań ludzi, którzy podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, biznesowych i innych nie dłużej niż rok bez przerwy w miejscach znajdujących się poza ich zwykłym otoczeniem. Turystyka jest nieodłącznym elementem historii ludzkości. Trudno nawet określić jej początek.

Aby zrozumieć pojęcie turystyki, warto zdefiniować tych, którzy ją uprawiają. W tym celu posługujemy się słowem odwiedzający.

Terminem odwiedzający możemy określić każdą osobę podróżującą (a zatem migrującą) na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeśli podstawowy cel podróży jest inny niż podjęcie działalności zarobkowej, wynagradzanej w odwiedzanej miejscowości lub kraju. Podróż powinna odbywać się do miejsca znajdującego się poza zwykłym otoczeniem danej osoby. Pozwala to wyłączyć mniej lub bardziej regularne podróże między miejscem nauki lub pracy a domem rodzinnym.

Wśród odwiedzających międzynarodowych wyróżniamy dwie kategorie: turyściturystaturyści i odwiedzający jednodniowi. Odwiedzający jednodniowi - nie nocują w obiektach zakwaterowania zbiorowego ani w kwaterach prywatnych w odwiedzanym kraju.

Celem pobytu może być: wypoczynek, zwiedzanie, interesy, odwiedziny u znajomych lub krewnych, zakupy na prywatny użytek itp.

R16GLVEkYmVpx

Na zdjęciu widać mężczyznę idącego szlakiem w górach, przed nim gęsta mgła. Turysta pieszy zmierza wąską ścieżką. Wzniesienie jest porośnięte roślinnością.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej

Ważne organizacje związane z turystyką:

Światowa Organizacja Turystyki Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations World Tourism Organization, UNWTO) [czyt.: junajted łorld turism organizejszon,
ju en dabliu ti oł]

To najważniejsza światowa organizacja turystyczna, wyspecjalizowana agencja Organizacji Narodów Zjednoczonych, której celem jest promowanie, popieranie turystyki jako czynnika sprzyjającego rozwojowi społeczno‑gospodarczemu, także służenie radą i pomocą w tej dziedzinie rządom państw członkowskich. Światowa Organizacja Turystyki z siedzibą w Madrycie rozpoczęła działalność w 1975 roku, będąc następczynią istniejącego od 1925 roku Międzynarodowego Związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych (fr. Union Internationale des Organisations Officielles de Tourisue, UIOOT) [czyt.: union internacjonel des organizasią ofisel de turisiu, u jo o o te].

Polskie Towarzystwo Turystyczno‑Krajoznawcze

Polskie Towarzystwo Turystyczno‑Krajoznawcze (PTTK) jest najstarszym w Polsce stowarzyszeniem skupiającym turystów i krajoznawców. Powstało w 1950 roku z połączenia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (1873) i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1906). PTTK rozwija i upowszechnia krajoznawstwo i turystykę kwalifikowaną we wszystkich jej formach, od turystyki pieszej górskiej i nizinnej począwszy, poprzez kolarską, kajakową, żeglarską, konną, narciarską, a kończąc na motorowej. Zrzesza blisko 70 tys. członków, którzy działają w ponad 2,2 tys. kół i klubów tej organizacji.

Rodzaje turystyki

Jest wiele rodzajów turystyki. Możemy na przykład pojechać na dwa‑trzy dni choćby na rowerową wycieczkę po jakimś zakątku Polski lub na dwutygodniowy pobyt do jakiegoś państwa za granicą. Różnice te wynikają z rozmaitych celów, które chce się osiągnąć, podróżując.

Turystykę można rozpatrywać między innymi ze względu na:

• liczbę i wiek uczestników;

• czas pobytu;

• porę roku;

• rodzaj zakwaterowania;

• środek transportu;

• sposób zorganizowania;

• przestrzeń i oddziaływanie na środowisko.

Rdhw48JonJClj

Na zdjęciu widać pień drzewa, na którym widnieje namalowany farbą biały prostokąt z czarnym rowerem a pod nim zielonym pasem (znak szlaku rowerowego).W tle znajduje się las i ścieżka rowerowa.

Formy turystyki

Turystyka poznawcza – uprawiają ją ludzie, którzy wyjeżdżają do innych miast lub krajów w celu poznania ich architektury, najważniejszych zabytków, kultury, przyrody itd.

Turystyka wypoczynkowa – jej celem jest wypoczynek, regeneracja sił fizycznych i psychicznych.

Turystyka kwalifikowana (aktywna) – rodzaj turystyki, która wymaga określonych kwalifikacji, umiejętności, wiedzy o danym terenie (regionie), często specjalistycznego sprzętu. Osoba uprawiająca ten rodzaj turystyki powinna dbać o swoją sprawność fizyczną.

Turystyka biznesowa (motywacyjna) – w tym wypadku podróże związane są z wykonywanym zawodem. Współczesne przedsiębiorstwa (ich filie, oddziały) są ulokowane nierzadko w innych krajach (też kontynentach), dlatego jest to bardzo częsty powód przemieszczania się ludzi.

Turystyka religijna – czyli turystyka pielgrzymkowa, której podstawowym celem podróży jest modlitwa, kontemplacja i uczestnictwo w uroczystościach religijnych, oraz turystyka religijno–poznawcza, której głównym celem jest motyw poznawczy
- turyści pragną poznać historię, architekturę kultury religijnej własnej religii lub innych.

Turystyka zdrowotna – służy też wypoczynkowi fizycznemu i psychicznemu (podobnie jak turystyka wypoczynkowa), ale i leczeniu różnych dolegliwości. Regeneracji, o której tu mowa, może jednak także służyć turystyka kwalifikowana, pobytowa, weekendowa itp.

Inne rodzaje turystyki

Turystyka łagodna – charakteryzuje się minimalizacją negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Jest przeciwieństwem twardej, czyli powodującej szkody ekologiczne.
Twórcy koncepcji turystyki łagodnej podkreślają, że jest ona wynikiem zmian potrzeb turystów. W literaturze są też inne pojęcia związane z nowymi koncepcjami rozwoju turystyki, które powstały na gruncie turystyki łagodnej.

Turystyka zielona akcentuje ochronę przyrody. Rezultatem troski i odpowiedzialności za skutki rozwoju turystyki, zwłaszcza społeczne i kulturowe, jest koncepcja turystyki odpowiedzialnej oraz przyjaznej środowisku.

W odpowiedzi na potrzeby rozwoju turystyki zgodnej ze środowiskiem naturalnym pojawiają się jej formy związane z rolnictwem. Zaliczamy do nich agroturystykę, w której gospodarstwo rolne stanowi bazę noclegową i główną atrakcję dla turysty, oraz turystykę wiejską, czyli przyjazd na tereny wiejskie. Innymi formami turystyki wynikającymi z potrzeb popytu coraz bardziej wyedukowanego i wymagającego społeczeństwa są formy oparte na konkretnych typach walorów turystycznych: turystyka kulturowa, turystyka przygodowa itd. Znaną i rozpowszechnioną koncepcją jest turystyka alternatywna rozumiana jako przeciwieństwo turystyki masowej.

R3qQiMR8WyX9h

Na zdjęciu widać torbę na aparat fotograficzny, niektóre kieszenie są wypełnione sprzętem. Torba leży na podłodze.

Skutki turystyki

R9e7ZuOZu0qDX

Na zdjęciu samochód terenowy, zaparkowany na wzniesieniu porośniętym trawą z widokiem na niewielkie miasto, morze i góry.

Efekty społeczno‑ekonomiczne rozwoju turystyki postrzegać można przez pryzmat korzystnych zmian w postaci: wzrostu dochodów z turystyki, wzrostu zatrudnienia, poprawy standardu życia społeczności odwiedzanych, poprawy i rozwoju infrastruktury, rozwoju przedsiębiorczości itd.

Należy być jednak świadomym występujących także niekorzystnych zjawisk towarzyszących rozwojowi turystyki i miejsc, w których rozwój ten następuje. Są to na przykład degradacja środowiska naturalnego przez turystów czy zanikanie tradycji lokalnej (kultury ludowej).

Jeśli chcesz wiedzieć więcej

Wyjeżdżasz? Co warto wiedzieć o podróżach

Etapy podróży turystycznej zawierają się w formule „5P”, obejmującej:

• przygotowanie do podróży;

• przejazd do miejsca docelowego;

• pobyt w miejscowości turystycznej;

• przejazd powrotny do miejsca stałego zamieszkania;

• podsumowanie podróży turystycznej.

RlYxOLv9uRQCz

Na zdjęciu, na pierwszym planie widać nogi w sportowych butach, a w głębi Wielki Kanion.

Etap przygotowania wyjazdu

Nawet jeżeli spontanicznie wyruszamy w podróż bez specjalnego przygotowania, pewnych spraw nie da się pominąć. Wyjazd bez ważnego paszportu, istotnych szczepień czy ubezpieczenia podróży jest nie najlepszym pomysłem.

Po pierwsze, musimy podjąć decyzję, w jaki sposób podróżujemy. Czy na przykład jedziemy własnym transportem, czy rezerwujemy sami noclegi, czy zlecamy to pośrednikowi, czyli biuru podróży.

Na etapie planowania upewnij się, czy organizator wyjazdu jest wiarygodny. Najlepiej korzystać z usług znanych przedsiębiorstw turystycznych, zarejestrowanych w Polskiej Izbie Turystyki.

Szczepienia – bardzo ważna rzecz! Obojętnie, jaki wariant podróżowania się wybierze, przede wszystkim trzeba pomyśleć o zdrowiu. Jeśli jedziemy do krajów tropikalnych, nie można zapomnieć o wizycie u specjalisty od chorób tropikalnych
– dowiesz się wszystkiego o szczepieniach, lekach przeciwmalarycznych i o tym, co powinno znaleźć się w Twojej apteczce. Warto też przypomnieć sobie podstawowe zasady pierwszej pomocy, bo nie zawsze możesz liczyć na szybką i profesjonalną pomoc.

Na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów znajduje się informacja: Przed wakacjami - co warto wiedzieć?, z którą byłoby dobrze się zapoznać przed wyjazdem; dostępna pod adresem http://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=10481.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej

Gdzie możesz dowiedzieć się więcej - pomocne linki:
Polska Izba Turystyki (http://www.pit.org.pl/)
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) (http://www.who.int/ith/en/)

Dokumenty

Zastanówmy się nad dokumentami, które będą nam potrzebne w podróży. Koniecznie sprawdźcie ważność paszportu (tylko do niektórych krajów można podróżować na podstawie dowodu osobistego) i kart płatniczych.

R1OE3CrTkYzBW

Na ilustracji znajduje się mapa z oznaczonymi kolorem czarnym państwami należącymi do strefy Schengen.

Mapa - Państwa należące do strefy Schengen

Państwa należące do strefy Schengen: Austria, Belgia, Szwajcaria, Czechy, Niemcy, Dania, Estonia, Grecja, Hiszpania, Finlandia, Francja, Chorwacja, Węgry, Islandia, Włochy, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Szwecja, Słowenia, Słowacja, Chorwacja.

Paszport

RZdZqkpw7x5Fp

Na zdjęciu okładka polskiego paszportu w kolorze brązowym. Na okładce paszportu znajduje się pośrodku godło Polski, u góry napis: UNIA EUROPEJSKA RZECZPOSPOLITA POLSKA, zaś u dołu napis: PASZPORT PASSPORT PASSEPORT.

Każdy obywatel Polski ma prawo do otrzymania paszportupaszportpaszportu. Posiadacz paszportu nie może samodzielnie dokonywać w nim żadnych wpisów lub adnotacji. Mogą to robić wyłącznie uprawnione do tego organy.

Warto mieć ze sobą kserokopie i skany ważnych dokumentów wysłane na swój adres e‑mail. Ułatwi to załatwienie formalności w wypadku utraty oryginałów (paszporty, karty, bilety lotnicze, książeczki szczepień, dowody osobiste, prawo jazdy, ubezpieczenie, lista przydatnych numerów telefonów).

Bardzo ważny jest też sposób, w jaki będziecie korzystać z pieniędzy w trakcie podróży. W niektórych krajach znalezienie bankomatu nie jest łatwe. Zdarza się, że bankomat akceptuje wyłącznie jeden rodzaj karty. Pamiętajcie, aby nigdy nie trzymać wszystkich kart w jednym bagażu.

Kilka miesięcy przed wyjazdem warto sprawdzić wymagania wizowe do krajów, które planujemy odwiedzić. Na zdobycie niektórych wiz potrzeba nawet kilku tygodni. Kiedy na naszej trasie znajduje się wiele krajów, warto przygotować sobie zestawienie, aby nic nam nie umknęło.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego

Wyjeżdżając do krajów Unii Europejskiej, Szwajcarii, Norwegii, Islandii czy Liechtensteinu, pamiętaj o wystąpieniu w najbliższym Twojego zamieszkania oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Uprawnia ona do odzyskania niektórych poniesionych kosztów korzystania
ze świadczeń zdrowotnych.

Jej wydanie jest bezpłatne, a w celu jej uzyskania wypełnia się prosty wniosek. Jeśli wyjazd planujesz z odpowiednim wyprzedzeniem, możesz zrobić to drogą elektroniczną. Wtedy karta zostanie wysłana na podany przez ciebie adres.

R1czAy3aXMQk9

Na zdjęciu znajduje się rewers Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego wydanej w Niemczech. Na karcie znajdują się dane podane w języku niemieckim: nazwisko, imię, data urodzenia, osobisty numer identyfikacyjny, numer posiadacza karty, numer karty i data jej wydania, jak również podpis właściciela.

Polisa ubezpieczeniowa

Warto przed wyjazdem wykupić również polisę ubezpieczeniową dopasowaną do twoich potrzeb i planów wakacyjnych – to niewielki koszt, który zagwarantuje ci duże korzyści. Dodatkowo można rozszerzyć polisę o pokrycie kosztów transportu medycznego, których nie gwarantuje EKUZ.

Rozważ wykupienie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (jest obowiązkowe, jeśli jedziesz własnym środkiem transportu), które przenosi finansowe skutki szkód wyrządzonych przez ciebie osobom trzecim na ubezpieczyciela.

Podczas podróży i pobytu

Przede wszystkim – poznawaj, zwiedzaj i wypoczywaj. Ale – rób to z głową. Może się bowiem okazać, że przez nierozwagę twoje przyjemne wakacje zakończą się w sposób przez ciebie niezaplanowany.

Przede wszystkim dostosuj zachowanie i strój do miejsca, w którym się znajdujesz. Szczególnie należy na to zwrócić uwagę między innymi w świątyniach. Często znaki sugerują, co można, a co jest zabronione. Na przykład do kościołów katolickich i cerkwi nie wchodzi się w krótkich spodniach, kobiety powinny osłonić ramiona. Jeszcze bardziej rygorystyczne są przepisy w meczetach, w których kobiety mogą mieć odsłonięte jedynie twarz, ręce i stopy, w synagogach zaś mężczyźni powinni mieć nakrycie głowy. Podczas podróży zagranicznych należy przestrzegać także praw i zwyczajów kraju pobytu.

R1eo9Dy9CHc2i

Na zdjęciu znajduje się dwoje turystów w trakcie pieszej wędrówki w górach, schodzących ze skały w dół. Na głowach mają kaski ochronne, na plecach niosą plecaki. Góry otoczone są mgłą.

Strój powinien być też dostosowany do warunków naturalnych, np. górskich. Właśnie podczas podróży w górach należy zwrócić uwagę na bezpieczeństwo.
Na przykład ubranie i buty powinny być przede wszystkim wygodne, a zarazem adekwatne do aktualnej temperatury i innych warunków atmosferycznych. Należy trzymać się wyznaczonych szlaków, pilnować drogowskazów. W przeciwnym wypadku grozi nam zabłądzenie. Należy uważać na warunki szczególne: lawiny w zimie, burze w okresie letnim.

Najczęstsze problemy w trakcie wyjazdów zagranicznych

• Utrata paszportu
  W wypadku utraty paszportu za granicą pamiętaj, że obywatel Polski musi bezzwłocznie zawiadomić o tym konsulat swojego kraju. Konsul jest uprawniony do wydania paszportu tymczasowego. Jeżeli dokument został skradziony, w pierwszej kolejności należy zawiadomić lokalną policję.

Jeżeli paszport został utracony w państwie, w którym nasz kraj nie ma swojej placówki konsularnej, obywatel Polski może udać się do placówki jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, która wyda tymczasowy dokument podróży.

• Wypadek i choroba
  W przypadku napadu lub okradzenia przede wszystkim trzeba powiadomić lokalną policję. Potem skontaktować się z najbliższą polską placówką dyplomatyczną lub konsularną.

W razie choroby, jeżeli to możliwe, przed udaniem się do lekarza skontaktuj się z ubezpieczycielem. On wskaże ci dalsze kroki postępowania. Z tego powodu miej przy sobie numer polisy i numer do ubezpieczyciela. Opieka konsularna nie obejmuje kosztów pomocy lekarskiej.

Podsumowanie

Nie ulega wątpliwości, że podróżowanie jest dla wielu osób przyjemnością, okazją do poznania nowych miejsc i ludzi. Wszak podróże kształcą. Aby były wzbogacające, trzeba jednak przygotować się na wyjazd i drogę. Będziemy potem podróż długo wspominać, bowiem, cytując Ryszarda Kapuścińskiego: Podróż przecież nie zaczyna się w momencie, kiedy ruszamy w drogę, i nie kończy, kiedy dotarliśmy do mety. W rzeczywistości zaczyna się dużo wcześniej i praktycznie nie kończy się nigdy, bo taśma pamięci kręci się w nas dalej, mimo że fizycznie dawno już nie ruszamy się z miejsca.

ewqc7qqojN=0_00000_BIM_001 Źródło: Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodem, Warszawa 2008.

R1QDTyG7h9B8L

zadanie interaktywne

zadanie interaktywne

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PbRaWvQ3f

Wykres - Turystyka w Egipcie wobec niepokojów społecznych

- 2005 r.: wpływy - 6,9 mln USD, przyjazdy - 8,2 mln;

- 2006 r.: wpływy - 7,6 mln USD, przyjazdy - 8,6 mln;

- 2007 r.: wpływy - 9,3 mln USD, przyjazdy - 10,6 mln;

- 2008 r.: wpływy - 11 mln USD, przyjazdy - 12,3 mln;

- 2009 r.: wpływy - 10,8 mln USD, przyjazdy - 11,9 mln;

- 2010 r.: wpływy - 12,5 mln USD, przyjazdy - 14,7 mln;

- 2011 r.: wpływy - 8,8 mln USD, przyjazdy - 9,8 mln.

Literatura

Ekonomika turystyki i rekreacji, A. Panasiuk (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

Płocka J., Turystyka. Wybrane zagadnienia, Escape Magazine, Toruń 2009.
Turystyka, W. Kurek (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

Projekt edukacyjny: planujemy wakacje