Ilustracja interaktywna o tytule ,,Administracja publiczna''. Drzewko podzielone na dwie gałęzie. Lewa gałąź to ,,Administracja rządowa'', prawa - ,,Administracja samorządowa''.

1. Administracja publiczna. Administrację publiczną dzielimy na rządową i samorządową.

2. Administracja rządowa to podmioty, które realizują działalność organizatorską zgodnie z przepisami prawa, są nadzorowane przez Radę Ministrów i obejmują zarówno organy działające na szczeblu centralnym, jak i terenowym. Administracja rządowa na szczeblu centralnym obejmującą niezespoloną administrację rządową w województwie, natomiast administracja rządowa na szczeblu terenowym obejmuje urząd wojewódzki oraz zespoloną administrację rządową w każdym województwie.
W obręb administracji rządowej na szczeblu centralnym wchodzą: Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, Kancelaria Premiera, ministrowie i ich ministerstwa), szefowie urzędów centralnych, szefowie państwowych jednostek organizacyjnych.

3.Wybrane urzędy terenowe należące do administracji rządowej.
GUS– Główny Urząd Statystyczny – urząd centralny administracji rządowej, zbiera i udostępnia informacje statystyczne.
UOKiK – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – centralny organ administracji rządowej, polski urząd antymonopolowy.
UDT – Urząd Dozoru Technicznego – urząd administracji rządowej powołany w celu zapewnienia bezpieczeństwa urządzeń i instalacji technicznych.
UZP – Urząd Zamówień Publicznych – urząd administracji rządowej powołany w celu dokonywania analiz i kontroli procesu udzielania zamówień publicznych w zakresie przewidzianym ustawą.

4. Wybrane służby i inspekcje należące do administracji rządowej:
Policja – umundurowana, służbowa formacja powołana do ochrony, bezpieczeństwa i utrzymania porządku.
PIS – Państwowa Inspekcja Sanitarna – sprawuje nadzór nad warunkami pracy w różnych dziedzinach i branżach oraz wykonuje zadania z zakresu zdrowia publicznego.
RIO – Regionalna Izba Obrachunkowa – organ kontroli i nadzoru w zakresie gospodarki finansowej i zamówień publicznych, sprawowany nad jednostkami samorządu terytorialnego.
Urząd celno-skarbowy – urząd powołany do kontroli podatkowej, wykonywania egzekucji należności celnych i walki z oszustwami podatkowymi.

5. Administracja samorządowa. Administracja samorządowa natomiast występuje na szczeblu województwa (samorządowego), powiatu i gminy.

6. Samorząd województwa. Organ administracji samorządowej wykonujący zadania publiczne o charakterze wojewódzkim. Dysponuje mieniem wojewódzkim i prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową.

7. Samorząd powiatu. Organ administracji samorządowej wykonujący samodzielnie zadania publiczne o charakterze powiatowym.

8. Samorząd gminy. Organ administracji samorządowej wykonujący samodzielnie zadania publiczne o charakterze gminnym.

Ilustracja interaktywna o tytule ,,Sposoby wszczęcia postępowania administracyjnego. Drzewko z dwoma gałęziami. Lewa gałąź to ,,z urzędu'', prawa - ,,na żądanie strony''. Od każdej z gałęzi odchodzą jeszcze cztery gałęzie w dół.

1. Sposoby wszczęcia postępowania administracyjnego. Postępowanie administracyjne może być wszczęte na dwa sposoby:
-z urzędu
- na żądanie strony
Art. 61 k.p.a Forma i sposoby wszczęcia postępowania administracyjnego; obowiązek informacyjny organu
§ 1. Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.
Przepisy prawa wyraźnie określają, jaki sposób wszczęcia postępowania administracyjnego może być zastosowany w określanej sprawie.

2. Wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu. W wypadku nakładania na stronę określonych obowiązków mających na celu ochronę interesu państwa, interesu społecznego lub ze względu na szczególnie ważny interes strony.

3. Strona inicjująca. Podmiot aparatu administracji, który podjął we własnym zakresie inicjatywę rozpatrzenia danej sprawy. Inicjatywa może też pochodzić od podmiotu zewnętrznego, ale nieuprawnionego do wniesienia wniosku (np. działanie w interesie osoby niepełnosprawnej).

4. Data wszczęcia postępowania z urzędu. K.p.a nie określa daty wszczęcia postępowania z urzędu. Przyjęło się jednak, że jest to dzień pierwszej czynności dokonanej przez organ w sprawie, o której poinformowano stronę (orzecznictwo NSA).

5. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania. „O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie'' (art. 61, § 4 k.p.a).

6. Przykłady spraw postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu:
- cofnięcie pozwolenia na obrót paliwami płynnymi,
- cofnięcie pozwolenia na sprzedaż wyrobów wysokoprocentowych,
- decyzja o skreśleniu z listy uczniów,
- decyzja o nakazie rozbiórki domu,
- decyzja o nakazie wycięcia drzewa zagrażającemu bezpieczeństwu przechodniów itp.

7. Wszczęcie postępowania administracyjnego na żądanie strony. Następuje zazwyczaj, gdy chodzi o uzyskanie lub ustalenie istnienia pewnego uprawnienia.

8. Strona inicjująca. Podmiot zewnętrzny, umiejscowiony poza aparatem administracji.

9. Data wszczęcia postępowania administracyjnego. Na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. W przypadku drogi elektronicznej jest to dzień wprowadzenia żądania do systemu organu administracji publicznej (art. 61, § 3 k.p.a.)

10. Data wszczęcia postępowania administracyjnego. „O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie” (art. 61, § 4 k.p.a).

11. Przykłady spraw postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu:
- pozwolenie na obrót paliwami płynnymi,
- pozwolenie na sprzedaż wyrobów wysokoprocentowych,
- nadanie numeru identyfikacji podatkowej,
- zezwolenie na zbieranie odpadów na terenie własnej posesji, związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
- zatwierdzenie projektu budowlanego i pozwolenie na budowę itp.

Ilustracja interaktywna 1. abc Zasady ogólne postępowania administracyjnego – faza wszczęcia postępowania administracyjnego

Ilustracja interaktywna 1. Wniesienie żądania przez stronę Wniesienie żądania przez stronę ma miejsce w sytuacjach, w których ustalenie stanu prawnego przez administrację publiczną może nastąpić wyłącznie na żądanie podmiotu., 2. Wszczęcie z urzędu Podjęcie przez organ czynności powodujących wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu ma miejsce w sytuacjach, w których ustalenie stanu prawnego przez administrację publiczną może nastąpić przy użyciu formy decyzji administracyjnej z urzędu, bez inicjatywy podmiotu.