Podsumowanie wiadomości o bajkach
zgromadzisz wiadomości na temat bajek,
zapoznasz się z przykładami bajek,
zagrasz w grę edukacyjną,
zredagujesz bajkę.
Kiedy ktoś nam powie, że „opowiadamy bajki”, to będzie oznaczało, że posądza nas o zmyślanie, mówienie nieprawdy lub ubarwianie rzeczywistości. Gdy usłyszymy, że „to wszystko można między bajki włożyć”, to będzie oznaczało, że coś jest nieprawdopodobne i nie mogło mieć miejsca w realnym świecie. Jednak wbrew naszym językowym przyzwyczajeniom, bajki zawierają wiele życiowych prawd. Można się z nich nauczyć właściwego postępowania i mądrości. Już od czasów antycznych, kiedy to żył i tworzył pierwszy bajkopisarz Ezop, aż do dziś bajki bawią i kształtują dobre obyczaje.
Więcej informacji o bajkach znajdziesz w lekcji Co wiesz o bajkach?Co wiesz o bajkach?
Przypomnij sobie, a następnie przedstaw treść wybranej przez ciebie bajki.
Zapoznaj się z bajką Jeana de La Fontaine’aJeana de La Fontaine’a oraz Ignacego Krasickiego, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Lwica i NiedźwiedzicaGoniąc za zwierzem przez pustyń obszary,
Strzelec porwał z lwiej pieczarypieczary
Jejmości Lwicy najmilsze dzieciątko,
Lwiątko.
Powraca matka, nie znajduje syna,
I srogimsrogim żalem przejęta,
Straszliwie ryczeć zaczyna.
PierzchająPierzchają w trwodzetrwodze zwierzęta,
Kto żyw, ukrywa się w norze,
Choć noc zapadła, nikt zasnąć nie może,
Bo lament Lwicy zbolałej,
Wstrząsa bórbór cały.
Aż wreszcie Niedźwiedzica rzecze do sąsiadki:
«Powiedz mi, wszak cielątek i jagniąt niemało
Przez twe ząbki na tamten świat powędrowało:
Czyliż one nie miały ni ojca ni matki?
— Miały. — Jednak sąsiadom nie suszyły głowy,
Osierocone owce i stroskane krowy;
W skrytości serc płakały nad stratą dzieciątek.
Czemuż ty jedna masz czynić wyjątek?
Milcz, jak one milczały; oto moja rada.
— Co, ja mam milczeć po utracie syna!
Któż mi go wróci? ach, biada mi, biada!
Nieszczęsna moja godzina!
Co mnie obchodzą czyjeś tam rozpacze,
Gdy ja boleję i płaczę!»Człowiecze! gnębią ciebie twe własne cierpienia:
Czemuż na krzywdy bliźnichbliźnich masz serce z kamienia?Źródło: Jean de La Fontaine, Lwica i Niedźwiedzica, [w:] tegoż, Bajki podług La Fontaine’a, Warszawa 1876, s. 670–671.
Komar i muchaMamy latać, latajmy nie górniegórnie, nie nisko.
Komar muchy tonącej mając widowisko,
Że nie wyżej leciała, nad nią się użalił:
Gdy to mówił, wpadł w świecę, i w ogniu się spalił.Źródło: Ignacy Krasicki, Komar i mucha, [w:] tegoż, Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym, Paryż 1830, s. 5.
Przeczytaj poniższy fragment rozważań Hansa Christiana Andersena na temat istoty bajki, a następnie wykonaj ćwiczenia.
O tobie mówi bajkaMędrcy starożytni chytrze obmyślili, w jaki sposób można by ludziom mówić prawdę prosto w oczy, nie robiąc z tego w sposób grubiański. Pokazywali im dziwne lustro, w którym ukazywały się różnego rodzaju zwierzęta i dziwne przedmioty. Był to widok zarówno ciekawy, jak budujący. Nazwali to „bajką”. I niezależnie od tego, czy zwierzęta zachowywały się głupio, czy też mądrze, ludzie musieli, patrząc na nie, myśleć przy tym: „To o tobie mówi bajka”. W ten sposób nikt się nie mógł obrazić.
Źródło: Hans Christian Andersen, O tobie mówi bajka, [w:] tegoż, Baśnie, tłum. Bogusława Sochańska, Poznań 2006.
Przeczytaj poniższy fragment rozważań Hansa Christiana Andersena na temat istoty bajki, a następnie wyjaśnij, jaką funkcję pełnią bajki.
Uzasadnij, że Lwica i niedźwiedzica Jean de La Fontaine jest bajką. Podaj 3 argumenty.
Gra interaktywna
Informacja dla osób korzystających z czytnika ekranu NVDA - po aplikacji można poruszać się przy użyciu klawiszy Tab i Shift + Tab, aby przejść przez poszczególne przyciski oraz strzałkami aby przejść przez poszczególne odpowiedzi każdego z pytań quizu.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PuujRw1ke
Ułóż własne pytanie quizowe wraz z jedną prawdziwą i trzema fałszywymi odpowiedziami.
Na podstawie pytań z gry stwórz definicję bajki.
Zredaguj bajkę, w której pojawią się postaci zwierzęce oraz morał.
Słownik
o drugim człowieku
duży, gęsty, stary las iglasty
wysoko
głębokie wydrążenie w skale, z wylotem na zewnątrz
uciec w popłochu
odznaczający się dużym stopniem natężenia
silny strach
Notatki ucznia
Bibliografia
Andersen H.Ch., (2006), Baśnie, Poznań: Media Rodzina.
Fontaine J., (1876), Bajki podług La Fontaine’a, Warszawa: Jan Noskowski.
Krasicki I., (1830), Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym, Paryż: U Barbezata.
Sławiński J. (red)., (1988), Słownik terminów literackich, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.