Podsumowanie wiadomości z optyki

RY7SvajNyVjO3

Zdjęcie przedstawia panoramicznie uchwycony krajobraz z polami uprawnymi na pierwszym planie, burzowym niebem w tle. Cały obszar nieba zajmuje podwójna tęcza w postaci pełnego łuku widocznego od lewego do prawego końca. Dolny łuk wyraźny i kontrastowy, górny słabszy i zanikający.

Źródła światła

RI8YIuxvlqRwp

Zdjęcie świecącej, klasycznej żarówki na czarnym tle.

1. Abyśmy mogli cokolwiek zobaczyć, światło musi dotrzeć do naszego oka i wywołać wrażenie wzrokowe. Światło to może pochodzić bezpośrednio ze źródła światła. Widzimy także przedmioty, od których światło się odbiło.

2. Źródłem światła jest każde ciało emitujące promieniowanie świetlne.

3. Znane nam źródła światła możemy podzielić na dwie grupy:

   1. naturalne źródła światła (gwiazdy, świetliki, niektóre stworzenia morskie, błyskawica podczas wyładowania atmosferycznego);

   2. sztuczne źródła światła (żarówki elektryczne, neony, diody LED).

4. Źródła światła mogą być punktowe i rozciągłe.

5. Punktowe źródło światła to takie, którego rozmiary są wielokrotnie mniejsze od odległości dzielącej to źródło od oświetlanego przedmiotu. Wówczas, niezależnie od fizycznych rozmiarów i kształtu źródła światła, przy opisie sposobu padania promieni świetlnych na oświetlany przedmiot można założyć, że wychodzą one z jednego punktu.

   R1bb25aFDMUM8

   Ilustracja przedstawia żarówkę, którą oświetlany jest podłużny, prostokątny przedmiot. Światło pada na dłuższą ścianę obiektu, wynikiem czego za przedmiotem powstaje cień w taki sposób, że gdy pociągnąć linie od środka żarówki, przechodzące przez wierzchołki przedmiotu i kawałek dalej, cień mieści się w tak utworzonym trójkącie.

   

6. Rozciągłe źródła światła to takie, w przypadku których proporcje pomiędzy rozmiarami powierzchni świecącej i odległością źródła światła od oświetlanego przedmiotu sprawiają, że rozmiary i kształt źródła światła mają wpływ na sposób oświetlania badanego przedmiotu. Mówimy, że w przypadku rozciągłych źródeł światła nie wolno pomijać rozmiarów i kształtu powierzchni świecącej przy opisie sposobu padania promieni świetlnych na oświetlany przedmiot.

   R141j6qpQPfdN

   Ilustracja przedstawia żarówki oświetlające prostokątny przedmiot, wynikiem czego poniżej powstaje cień natomiast po bokach powstaje jaśniejszy cień czyli półcień. Na środku górnej części ilustracji siedem żarówek, rozłożonych równomiernie na jednej linii poziomej. Poniżej, mniej więcej na środku ilustracji, podłużny prostokąt o długości ściany, na którą pada światło, podobnej do odległości między skrajnymi żarówkami. Od żarówek odchodzą po dwie linie, w taki sposób, że każda styka się z którymś z górnych rogów prostokąta i ciągnie dalej, aż do granic obrazka. Pole bezpośrednio pod prostokątem, ograniczone liniami od żarówek skrajnych, ciemnoszare. Po bokach ciemnoszarego prostokąta symetrycznie po sześć szarych trójkątów, ograniczonych liniami poprowadzonymi od punktów na świetlówce – strefy półcienia, coraz jaśniejsze w miarę oddalania się od obszaru bezpośrednio pod klockiem.

   

7. Nie wszystkie obiekty, które wydają się emitować światło, są jego źródłami. Obiekty tego typu świecą światłem odbitym. Zaliczamy do nich m.in. Księżyc i planety, które nie emitują światła, jedynie odbijają światło słoneczne.

Cień i półcień

Rt98BwBzcRxQ2

Zdjęcie przedstawia osobę o długich blond włosach ubraną w sukienkę i krótkie dżinsowe spodenki, krzyżującą ramiona nad głową. Na białej ścianie, na prawo, wyraźnie widoczny jest cień dziewczyny.

1. W ośrodku jednorodnym światło rozchodzi się prostoliniowo.

2. Linię, wzdłuż której rozchodzi się światło, nazywamy promieniem świetlnym.

3. Obszar cienia to obszar, do którego nie dochodzą promienie świetlne przesłonięte przez nieprzezroczysty przedmiot. Z obszaru cienia nie widać źródła światła.

4. Półcień powstaje zawsze, gdy nieprzezroczysty przedmiot jest oświetlany rozciągłym źródłem światła lub gdy przedmiot oświetlany jest kilkoma źródłami punktowymi. Z obszaru półcienia widać częściowo źródło światła.

Odbicie światła

RzSYInDryZr5i

Zdjęcie „zajączka” czyli promienia światła odbitego w zwierciadle.

1. Gdy światło pada na granicę dwóch ośrodków, ulega odbiciu.

2. Kąt pomiędzy kierunkiem promienia padającego a prostopadłą do powierzchni w punkcie padania nazywamy kątem padania.

3. Kąt odbicia to kąt pomiędzy prostopadłą do powierzchni w punkcie odbicia światła a kierunkiem promienia odbitego.

4. Prawo odbicia: kąt odbicia jest równy kątowi padania, a promień padający i promień odbity oraz prostopadła do powierzchni zwierciadła leżą w tej samej płaszczyźnie.

5. Zwierciadła są powierzchniami odbijającymi, wykonanymi zwykle z metalu lub szkła pokrytego warstwą aluminium lub srebra.

6. Jeśli równoległa wiązka promieni światła pada na zwierciadło płaskie, to po odbiciu pozostaje równoległa. Jednak gdy powierzchnia zwierciadła nie jest wystarczająco gładka, wiązka odbita ulega rozproszeniu. Kierunki promieni odbitych przestają być równoległe, stają się przypadkowe i rozbieżne.

Zwierciadło płaskie

R1G5SbnCcE03B

Zdjęcie lustra z ozdobną oprawą. Oprawa w wymyślne, nieregularne wzory. W lustrze brak odbicia - wygląda, jakby grafik je wyciął i wypełnił bielą.

1. Zwierciadła płaskie są płaskimi powierzchniami odbijającymi promienie świetlne, wykonanymi zwykle z metalu lub szkła pokrytego dodatkową warstwą aluminium lub srebra.

2. Obraz utworzony w zwierciadle płaskim jest prosty i pozorny. Obraz prosty oznacza taki, który w stosunku do przedmiotu nie jest odwrócony. Obraz pozorny powstaje za zwierciadłem w miejscu, gdzie przecinają się przedłużenia promieni odbitych. Promienie nie wychodzą naprawdę z tego punktu, ale wydaje się, jakby z niego wychodziły. Obserwator widzi obraz punktu dokładnie w tym miejscu.

3. Zwierciadła płaskie znalazły szerokie zastosowanie jako istotne elementy instrumentów optycznych, począwszy od lusterek samochodowych, luster, kończąc na aparatach fotograficznych lub laserach.

Zwierciadło wklęsłe

R1TI8fwDJqPcn

Zdjęcie przedstawiające reflektor świetlny żółtego samochodu. Reflektor ma kulisty kształt.

1. Zwierciadło kuliste wklęsłe jest zwierciadłem, którego powierzchnia odbijająca jest wewnętrzną częścią kuli.

2. Układ optyczny zwierciadła kulistego (sferycznego) wklęsłego opisują:

   • oś optyczna – prosta przechodząca przez środek krzywizny zwierciadła, czyli przez środek sfery, z którego powstało, łącząca środek krzywizny zwierciadła z jego wierzchołkiem;

   • promień krzywizny zwierciadła – promień kuli, której część wewnętrzna jest powierzchnią odbijającą zwierciadła;

   • ognisko zwierciadła – punkt leżący na osi optycznej, w którym po odbiciu skupiają się promienie padające na zwierciadło równolegle do osi optycznej;

   • ogniskowa – długość odcinka łączącego ognisko z powierzchnią zwierciadła.

3. Ogniskową $f$ i promień krzywizny $r$ zwierciadła kulistego łączy zależność:

   $f={\large\frac{r}{2}}$

4. Jednostką ogniskowej $f$ w układzie SI jest metr.

5. Zwierciadła wklęsłe znalazły zastosowanie jako reflektory w lampach samochodowych, latarkach, antenach i teleskopach astronomicznych.

Konstrukcja obrazów w zwierciadle kulistym

R6D4uTNHrBTQV

Zdjęcie obrazu powstającego w zwierciadle kulistym. Lustro zawieszone jest na ogrodzeniu. W odbiciu autostradę oraz budynki. Za lustrem widoczne są samochody poruszające się po autostradzie.

1. W celu konstrukcji obrazu, między innymi w zwierciadłach, posługujemy się promieniami, których bieg można łatwo przewidzieć. W zwierciadle kulistym wklęsłym będą to:

   • promień równoległy do osi optycznej, który po odbiciu przechodzi przez ognisko zwierciadła $F$. Wynika to z definicji ogniska;

   • promień biegnący wzdłuż promienia krzywizny zwierciadła, przechodzący przez środek krzywizny zwierciadła $O$; po odbiciu powraca tym samym torem, którym przybył. Wynika to z tego, że promień kuli jest prostopadły do jej powierzchni;

   • promień przechodzący przez ognisko zwierciadła $F$ po odbiciu opuszcza zwierciadło torem równoległym do osi optycznej. Wynika to z definicji ogniska.

2. Cechy obrazów powstałych w zwierciadle kulistym można analizować ze względu na położenie przedmiotu i położenie obrazu.

Załamanie światła

Rt4HOasT6F7bS

Zdjęcie przedstawia herbatę w szklanej filiżance, stojącej na szklanym talerzyku. Do filiżanki włożona jest metalowa łyżeczka, a obok niej, na talerzyku, leżą 2 kostki cukru. Łyżeczka wygląda na złamaną - przez materiał filiżanki widoczna jest w innym miejscu, niż patrząc poza nim. Jest to wynik zjawiska załamania światła, różnego dla granic różnych ośrodków optycznych.

1. Zjawisko zmiany kierunku rozchodzenia się światła na granicy dwóch ośrodków przezroczystych nazywamy załamaniem światła.

2. Kąt pomiędzy kierunkiem promienia padającego a prostopadłą do powierzchni granicznej (normalną) w punkcie padania nazywamy kątem padania.

3. Kąt załamania to kąt pomiędzy prostopadłą do powierzchni granicznej (normalną) w punkcie załamania światła a kierunkiem promienia załamanego.

4. Promień padający, prostopadła (normalna) i promień załamany leżą w jednej płaszczyźnie.

5. Przyczyną zjawiska załamania jest zmiana prędkości rozchodzenia się światła przy przejściu z jednego ośrodka do drugiego.

   • Jeżeli prędkość rozchodzenia się światła w pierwszym ośrodku jest mniejsza niż w drugim, wówczas kąt padania $\alpha$ jest mniejszy od kąta załamania $\beta$.

   • Jeżeli prędkość rozchodzenia się światła w pierwszym ośrodku jest większa niż w tym, do którego światło przechodzi, wówczas kąt padania $\alpha$ jest większy od kąta załamania $\beta$.

6. W przypadku, gdy kąt padania promienia światła na granicę dwóch ośrodków wynosi $0°$, mimo tego, że prędkości rozchodzenia się światła są różne, kierunek jego biegu nie ulega zmianie.

7. Przy przejściu z ośrodka, w którym prędkość rozchodzenia się światła jest mniejsza, do ośrodka, w którym prędkość światła jest większa, może dojść do zjawiska całkowitego wewnętrznego odbicia. Zwiększaniu kąta padania towarzyszy jednoczesny wzrost kąta załamania. Przy wartościach kątów padania większych od pewnego kąta, zwanego kątem granicznym ${\alpha }_{\mathrm{gr}}$, promienie światła przestają przechodzić do drugiego ośrodka i ulegają całkowitemu wewnętrznemu odbiciu.

Soczewki

R10IfecICBSzv

Zdjęcie przedstawiające szklaną soczewkę dwuwypukłą, a więc obie powierzchnie ją ograniczające są wypukłe.

1. Soczewka to ciało przezroczyste ograniczone powierzchniami kulistymi, parabolicznymi lub walcowymi.

2. Soczewki mogą zarówno skupiać, jak i rozpraszać światło. Nazywamy je odpowiednio soczewkami skupiającymi i rozpraszającymi.

3. Soczewki znalazły szerokie zastosowanie w układach optycznych takich przyrządów, jak:

   • obiektyw;

   • lupa;

   • mikroskop optyczny;

   • teleskop soczewkowy;

   • okulary.

4. Ogniskiem $F$ soczewki skupiającej nazywamy punkt, w którym po przejściu przez soczewkę przecinają się wszystkie promienie światła, które padały na nią równoległe do osi optycznej.

5. Ogniskową $f$ soczewki nazywamy odległość ogniska $F$ od środka soczewki $O$.

Konstrukcja obrazów powstających przy użyciu soczewek

R40LQgJ3iwbVT

Kolorowe, niewyraźne zdjęcie. Na pierwszym planie palce trzymające soczewkę, w której widoczny jest krajobraz górski.

1. W przypadku, gdy musimy skonstruować obraz powstający z wykorzystaniem soczewek skupiających, zwykle wybieramy dwa z trzech wymienionych poniżej promieni, których bieg łatwo jest przewidzieć:

   • promień równoległy do osi optycznej – po przejściu przez soczewkę przechodzi przez ognisko;

   • promień przechodzący przez ognisko – po przejściu przez soczewkę biegnie równolegle do osi optycznej;

   • promień przechodzący przez środek soczewki – po przejściu przez soczewkę nie zmienia kierunku (nie ulega odchyleniu).

2. Cechy obrazu powstałego w soczewkach skupiających zależą od odległości przedmiotu od soczewki i zostały zebrane w tabeli poniżej.

3. Obrazy rzeczywiste powstają w miejscu przecięcia się promieni załamanych. Zdarza się jednak, że promienie załamane są rozbieżne. Jeśli ich przedłużenia przecinają się, powstaje obraz pozorny. W przypadku, gdy promienie załamane są w stosunku do siebie równoległe, obraz w ogóle nie powstanie.

4. W przypadku soczewki rozpraszającej konstrukcja obrazu wygląda inaczej w porównaniu z soczewkami skupiającymi. Wiązka promieni równoległych padających na soczewkę po jej opuszczeniu jest zawsze rozbieżna. Przecięciu ulegają wówczas przedłużenia promieni załamanych w punkcie leżącym na osi optycznej, nazywanym ogniskiem pozornym.

5. W celu przeprowadzenia konstrukcji obrazu w soczewce rozpraszającej zwykle wystarczą dwa promienie:

   1. promień padający równolegle do osi optycznej – po przejściu przez soczewkę jego przedłużenie przechodzi przez ognisko pozorne;

   2. promień przechodzący przez środek soczewki – po przejściu przez soczewkę jego kierunek (tor) nie ulega zmianie.

6. W soczewkach rozpraszających powstały obraz jest zawsze prosty, pomniejszony i pozorny.

Oko

RuckUVLdKSTuY

Zdjęcie ludzkiego oka o niebieskiej tęczówce.

1. Podstawowym organem narządu wzroku jest oko, w którym niezwykle ważną rolę pełni soczewka. Promienie światła po przejściu przez rogówkę padają na soczewkę skupiającą, która tworzy na siatkówce oka obraz pomniejszony, odwrócony i rzeczywisty.

2. Oko ludzkie ma zdolność akomodacji, czyli zdolność dopasowania oka do odległości, w jakiej znajduje się oglądany przedmiot. Dzieje się tak dzięki zmianom kształtu soczewki.

3. Odległość dobrego widzenia dla oka ludzkiego pozbawionego wady wzroku wynosi około $25\,\mathrm{cm}$.

4. Najczęściej spotykane wady wzroku to krótko- i dalekowzroczność.

Krótkowzroczność

RNpZKoBjP747g

Zdjęcie przedstawiające starszego mężczyznę, ubranego w koszulę w kratkę, czytającego gazetę. Jest on nad nią pochylony.

1. Krótkowzroczność to wada związana z zaburzeniem załamania światła przez soczewkę (zbyt wypukłą) lub oddaleniem się siatkówki od soczewki (wydłużona gałka oczna). Obraz odległego przedmiotu powstaje przed siatkówką i jest interpretowany przez mózg jako niewyraźny i zatarty.

2. Do korekty tej wady stosuje się soczewki rozpraszające.

Dalekowzroczność

R1eeriRoqIIpb

Zdjęcie przedstawia dziewczynkę w gabinecie optycznym, wzrok dziewczynki jest badany za pomocą aparatu do badania wzroku.

1. Dalekowzroczność (nadwzroczność) to wada związana z zaburzeniem załamania światła przez soczewkę (za bardzo spłaszczoną) lub zbyt dużym zbliżeniem się soczewki do siatkówki (skrócona gałka oczna). Obraz odległego przedmiotu powstaje za siatkówką i jest interpretowany przez mózg jako nieostry.

2. Do korekty tej wady wzroku stosuje się soczewki skupiające.

Rozszczepienie światła w pryzmacie

RGdzjvu4bGczh

Zdjęcie pryzmatu trójkątnego i efektu rozszczepienia światła. Wiązka światła padająca na pryzmat częściowo odbija się, a częściowo przechodzi przez urządzenie (w środku widać biały promień, równoległy do podstawy), by z drugiej strony wyjść jako rozszczepiony, w postaci rozszerzającego się promienia o kolorach zmieniających się w poprzek niego (kolory tęczy - od najmocniej załamanego fioletowego, przez niebieski, zielony, żółty aż po najsłabiej załamanego, czerwonego).

1. Pryzmat to bryła przezroczysta (wykonana zwykle ze szkła), będąca graniastosłupem o podstawie trójkąta.

2. Światło przechodząc przez pryzmat ulega dwukrotnemu załamaniu, po raz pierwszy na granicy ośrodków powietrze – szkło (przy wejściu do pryzmatu), po raz drugi na granicy szkło – powietrze (przy wyjściu z pryzmatu).

3. Światło białe podczas przejścia przez pryzmat ulega rozszczepieniu, tworząc tak zwane widmo światła białego. Jest to zestaw kolorów od fioletowego do czerwonego, płynnie przechodzących jeden w drugi.

4. Podczas przejścia przez pryzmat największemu odchyleniu od pierwotnego kierunku ulega światło fioletowe, a najmniejszemu – czerwone. Przyczyną tego zjawiska jest różna prędkość rozchodzenia się światła, w zależności od długości jego fali.

5. Światło białe jest mieszaniną barw. Ponowne połączenie wszystkich barw występujących w widmie daje światło białe.

Światło białe a światło jednobarwne

REtmB93nHHZBQ

Zdjęcie pryzmatu trójkątnego, przez który przechodzi promień z lasera. Pryzmat leży na stole, w ciemnym pokoju. Wokół pryzmatu zielona poświata. Od lewej strony wpada do niego wiązka laserowa, pod takim kątem, że następnie pada na podstawę pryzmatu, odbija się pod takim samym kątem, i wychodzi z pryzmatu. W pryzmacie wiązka jest czerwona; poza nim, na jej drodze widać świecące na zielono drobiny kurzu.

1. Światło białe jest mieszaniną światła o różnych barwach: od fioletu przez niebieski, zielony, żółty, pomarańczowy do czerwonego;

2. Światło lasera jest światłem jednobarwnym – to znaczy, że po przejściu przez pryzmat nie ulega rozszczepieniu.

Prędkość światła

RvGwzwsaim2Hm

Zdjęcie będące artystyczną wizja hasła: szybkość światła. Są to promieniście rozchodzące się od punktu leżącego blisko lewego górnego rogu ilustracji. Ich kolory to przeważnie czarny, niebieski, czerwony i biały.

1. Światło w próżni rozchodzi się z prędkością o wartości około $300$ tysięcy kilometrów na sekundę.

2. Jest to największa prędkość, z jaką można w przyrodzie przesyłać informacje.

3. W ośrodkach materialnych szybkość światła jest mniejsza i różna dla różnych ośrodków. Na przykład w szkle jest półtora raza mniejsza niż w próżni.

Zadania

Ćwiczenie 1

Przedstaw graficznie tworzenie się cienia i półcienia rzucanego na ścianę przez drewniany klocek w kształcie walca, oświetlony raz przez jedną punktową żarówkę, a drugi raz przez świetlówkę o wydłużonym kształcie. Pamiętaj, że rysunek wynikowy zależy zarówno od tego, w jaki sposób położono klocek, jak i od usytuowania źródła światła względem klocka i ściany.

R1P06EWM9rKmb

Opisz tworzenie się cienia i półcienia rzucanego na ścianę przez drewniany klocek w kształcie walca, oświetlony raz przez jedną punktową żarówkę, a drugi raz przez świetlówkę o wydłużonym kształcie. Pamiętaj, że rysunek wynikowy zależy zarówno od tego, w jaki sposób położono klocek, jak i od usytuowania źródła światła względem klocka i ściany.

RrxCImSY6UwaK

(Uzupełnij).

Pokaż podpowiedź

Pamiętaj, że powstały obraz zależy zarówno od tego, w jaki sposób położono klocek, jak i od usytuowania światła względem klocka i ściany.

Pokaż przykładową odpowiedź

RdsfE7E7GAn6z

Na środku górnej części ilustracji żarówka, od której odchodzą w dół dwie linie w taki sposób, że po dotarciu do dolnej linii ilustracji tworzą trójkąt równoramienny z wierzchołkiem w żarówce. Trochę powyżej środka ilustracji, wewnątrz trójkąta, wąski w pionie prostokąt, symbolizujący klocek. Górne wierzchołki prostokąta stykają się z ramionami trójkąta. Poniżej, od mniej więcej połowy wysokości, trójkąt zamalowany na szaro, co symbolizuje cień. Tam, gdzie znajduje się nieprzezroczysta przeszkoda, zatrzymywane są promienie świetlne i powstaje obszar cienia, czyli obszar, do którego nie dochodzą promienie świetlne.

R1Ix6UBDJUBuH

Na środku górnej części ilustracji podłużna w poziomie świetlówka. Poniżej, mniej więcej na środku ilustracji, wąski w pionie prostokąt symbolizujący klocek o długości w poziomie podobnej do długości świetlówki. Od kilku punktów na świetlówce (dla ułatwienia rozważań wybrano punkty na brzegach świetlówki, na jej środku, i symetrycznie względem środka, po dwa punktu z obu jego stron) odchodzą po dwie linie, w taki sposób, że każda styka się z którymś z górnych rogów prostokąta i ciągnie dalej, aż do granic obrazka. Pole bezpośrednio pod prostokątem, ograniczone liniami od punktów na brzegach świetlówki, ciemnoszare. Po bokach ciemnoszarego prostokąta po sześć szarych trójkątów, ograniczonych liniami poprowadzonymi od punktów na świetlówce – strefy półcienia, coraz jaśniejsze w miarę oddalania się od obszaru bezpośrednio pod klockiem. Półcień powstaje wtedy, gdy mamy do czynienia z nieprzezroczystym przedmiotem oświetlanym rozciągłym źródłem światła.

Polecenie 1

Świecący przedmiot w kształcie trójkąta ustawiono przed zwierciadłem płaskim. Narysuj konstrukcję obrazu tego przedmiotu w tym zwierciadle.

RVWtI6lMORvQ9

Świecący przedmiot w kształcie trójkąta ustawiono przed zwierciadłem płaskim. Opisz konstrukcję obrazu tego przedmiotu w tym zwierciadle.

RfOfMsjLYtzD9

(Uzupełnij).

Pokaż odpowiedź

RepK5mablUXu3

Białe tło. Na środku pionowa kreska symbolizująca zwierciadło zwrócone powierzchnią odbijającą w lewo. Po lewej stronie narysowany trójkąt ze strzałką w środku. Strzałka szeroka, z grotem skierowanym do góry. Od każdego z wierzchołków trókąta oraz od czubka grotu strzałki, podstawy grota oraz od podstawy strzałki poprowadzono poziome linie aż do zwierciadła. Od punktów styku linii poziomych ze zwierciadłem poprowadzono symetrycznie linie o tych samych długościach co linie przed zwierciadłem. Ich końce odpowiadają częściom obiektu znajdującego się przed zwierciadłem - i tak jest dla każdego punktu na obiekcie, a więc otrzymaliśmy obraz trójkąta w zwierciadle.

Polecenie 2

Ogniskowa soczewki skupiającej ma wartość $30 \mathrm{cm}$. W odległości $50 \mathrm{cm}$ od soczewki ustawiono świecę. Wykonaj odpowiedni rysunek i wymień cechy obrazu świecy, który powstanie w tych warunkach.

R6IMTf2GdZo4u

RyhRuxfnCTOAh

(Uzupełnij).

Ogniskowa soczewki skupiającej ma wartość $30 \mathrm{cm}$. W odległości $50 \mathrm{cm}$ od soczewki ustawiono świecę. Opisz konstrukcję i wymień cechy obrazu świecy, który powstanie w tych warunkach.

RNa04dO1xFuUT

(Uzupełnij).

Pokaż odpowiedź

Rpfew6hoDJL0b

Czarna pozioma linia przecinająca całą ilustrację. Na środku poziomej linii, środek pionowej linii zakończonej grotami, a więc symbol soczewki skupiającej. W odległości ogniskowej po obu stronach zaznaczono ogniska. Trochę na lewo za ogniskiem przed soczewką świeca. Od czubka płomienia poprowadzone dwie linie: jedna pozioma aż do symbolu soczewki, od soczewki skierowana tak, żeby przebiegać przez ognisko. Druga linia biegnie przez środek soczewki i dalej, aż do przecięcia się z poprzednią linią. W miejscu przecięcia czubek płomienia obrazu świecy.

Cechy obrazu świecy: odwrócony, rzeczywisty, powiększony.

Test

2

Ćwiczenie 11

Ze zbioru soczewek na poniższym rysunku wybierz wszystkie rozpraszające w powietrzu.

R1J7J8MFqLENx

Na ilustracji widać pięć soczewek: a - soczewka dwuwypukła, b - soczewka dwuwklęsła, c - soczewka płasko‑wypukła, d - soczewka płasko‑wklęsła, e - soczewka wklęsło‑wypukła.

RZVdPo2nunMtP

Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. $b$, $d$, 2. $b$, $c$, $d$, 3. $b$, $c$, 4. $a$, $c$, 5. $b$, 6. $b$, $d$, $e$