R3CU4T5mjw28A1

Podwaliny dla świetności starożytnej Grecji - sztuka egejska

Źródło: online skills, cc0.

Ważne daty

ok. 2700‑1100 p.n.e. - okres trwania sztuki minojskiej

1600 p.n.e. -1100 p.n.e. – epoka sztuki mykeńskiej

ok. 1450 p.n.e. – powstanie tzw. Paryżanki

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela.

R1HLawFKM5sby

Pobierz załącznik

Scenariusz lekcji do pobrania.
Plik PDF o rozmiarze 67.99 KB w języku polskim

I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:

1. wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki, z uwzględnieniem:

b) starożytności (kultur: Mezopotamii, Egiptu, Grecji, Rzymu),

2. wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;

4. prawidłowo sytuuje w czasie i w przestrzeni geograficznej poszczególne epoki, style, kierunki i tendencje w sztuce;

5. charakteryzuje i opisuje sztukę powstałą w obrębie poszczególnych epok, kierunków i tendencji;

7. łączy najistotniejsze dzieła ze środowiskiem artystycznym, w którym powstały;

8. porównuje style i kierunki oraz ich wzajemne oddziaływania; uwzględnia źródła inspiracji, wpływ wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów;

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;

10. określa funkcję dzieła i wskazuje jej wpływ na kształt dzieła;

13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:

a) w architekturze: planu, układu przestrzennego, opisu fasady i elewacji, wnętrza,

b) w rzeźbie: bryły, kompozycji, faktury, relacji z otoczeniem,

c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji;

15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;

18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.

3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;

4. zna plany i układy przestrzenne najbardziej znanych dzieł architektury oraz dzieł charakterystycznych dla danego stylu i kręgu kulturowego;

5. wymienia podstawowe gatunki w dziełach sztuk plastycznych, m.in. portret (w tym autoportret, portret psychologiczny i oficjalny), pejzaż (w tym: weduta, marina, pejzaż ze sztafażem), sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna (w tym batalistyczna), martwa natura, akt;

8. wymienia różne funkcje dzieł sztuki, takie jak: sakralna, sepulkralna, estetyczna i dekoracyjna, dydaktyczna, ekspresywna, użytkowa, reprezentacyjna, kommemoratywna, propagandowa, kompensacyjna, mieszkalna i rezydencjonalna, obronna, magiczna;

IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:

1. definiuje terminy związane z opisem formy i struktury dzieła architektonicznego, w tym określenia dotyczące typów i elementów planów budowli, elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych (dekoracji fasady i wnętrza) oraz układu przestrzennego;

2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;

4. rozróżnia techniki sztuk plastycznych, jak:

a) w malarstwie: enkaustyka, mozaika, witraż, fresk, tempera, malarstwo olejne, pastel, malarstwo akwarelowe, akrylowe,

5. analizując i opisując dzieła architektoniczne, właściwie stosuje terminy i pojęcia dotyczące struktury architektury;

6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;

9. nazywa oznaczone na ilustracji elementy architektoniczne, właściwe dla poszczególnych stylów i tendencji, w tym:

b) dzieł antycznych greckich i rzymskich (a także powstałych w okresie renesansu, baroku i klasycyzmu, dla których antyk był inspiracją).

Nauczysz się

wskazywać wpływ położenia geograficznego na rozwój sztuki egejskiej;

określać obszar terytorialny kultury egejskiej;

nazywać techniki artystyczne do zabytków sztuki;

odczytywać plany architektoniczne budownictwa mieszkalnego i pałacowego;

dobierać muzea do wskazanych obiektów sztuki;

przyporządkowywać dzieła do poszczególnych kręgów kulturowych;

określać położenie geograficzne regionów artystycznych.

Architektura minojska

W rejonie Morza Egejskiego wyróżniono trzy zespoły kulturowe, przenikające się nawzajem: najstarszą Kultura Kreteńska zwaną minojską, z ośrodkiem na Krecie, Kultura cykladzka kwitnącą na wyspach i Kultura helladzka w Grecji. Odzwierciedleniem kultury kreteńskiej w Grecji lądowej jest Kultura mykeńska, stanowiąca najpóźniejszy okres rozwoju sztuki helladzkiej.

Nazwa kultury minojskiej pochodzi od legendarnego władcy Krety – Minosa. Pierwszy badacz Krety, Arthur J. Evans, odkrywca Knossos na przełomie XIX i XX w. nadał całej kulturze nazwę, która funkcjonuje do dzisiaj.

Najbardziej znanym przykładem architektury minojskiej jest pałac w Knossos, odsłonięty przez Evansa na początku XX w. Plan pałacu wzbudził zainteresowanie architekturą kreteńską, gdyż skojarzył się odkrywcom z mitem o labiryncie i Minotaurze. Sala tronowa w pałacu, znana z przedstawień dwóch flankujących tron gryfów, jest stosunkowo niewielkim parterowym pokojem, powstałym na końcowym etapie budowy pałacu. Nie jest także wykluczone, że kamienny tron w formie świętej góry miał podkreślać kultową funkcję władcy, o czym zdają się również świadczyć znajdujące się w pobliżu małe pomieszczenia, których przeznaczenie nie jest jasne, ale ich wyposażenie (podwójne topory, wizerunki sakralnych rogów, duża ilość ceramiki) wskazuje na potrzeby kultu, być może spełnianego na dziedzińcu. Najbardziej charakterystycznym rysem pałacu jest wielki, centralnie położony, dziedziniec. Fundamenty oraz monumentalne fragmenty obudowy dziedzińca, klatek schodowych i świetlików świadczą o wykorzystaniu do budowy ciosów miejscowego kamienia.

R18OTa0dk2Mb41
Plan pałacu w Knossos, online-skills, CC BY 3.0

Elementami nośnymi w pałacu w Knossos były ściany i kamienne filary, a także drewniane kolumny, z których zachowały się jedynie bazy. Charakterystyczne dla kultury minojskiej były kolumny o trzonach rozszerzających się ku górze (znane z przekazów ikonograficznych).

R1JCrKAT9frWY1
Sala hypostylowa pałacu w Knossos, wikimedia.org, domena publiczna

Malowidła naścienne w pałacu w Knossos

Tynkowane powierzchnie ścian stanowiły miejsce dla freskówFreskfresków – żywość barw na zachowanych fragmentach sugeruje, że podstawowa techniką malarską był fresk (na mokrym tynku).

Stan zachowanych malowideł w Knossos nie pozwala na ich całościową ocenę. Większość znanych obecnie fresków powstała w wyniku rekonstrukcji.

ROPiBH3Y8urIc
Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W przeciwieństwie do pozostałych kultur epoki brązu, religia minojska zdaje się stawiać na czele nie boga, lecz boginię, zaś w kulcie - kapłanki. W tematyce malowideł, w przeciwieństwie do innych kultur śródziemnomorskich epoki brązu, niemal zupełnie brak motywów wojen i łowów, pracy i wyobrażeń o życiu pozagrobowym, brak wizerunków bóstw i władców. Dominuje tematyka dworska z wyraźnie podkreśloną rolą kobiet. Ceremonialne odziane damy minojskie obserwują widowiska religijne (lub biorą w nich udział).
Fresk z Knossos (tzw. Paryżanka), fragment, 1450-1300 r. p.n.e, Muzeum w Heraklionie, Iraklio, Grecja, wikimedia.org, CC BY 4.0

Kolejnym tematem fresków jest świat natury, pejzaż, zarówno pozbawiony sztafażu, jak i ożywiony pojedynczymi postaciami zwierząt, tematyka ta występuje w dwóch wersjach: pejzaż morski i pejzaż lądowy. W pejzażach morskich delfiny ukazane są z profilu, zaś podwodne skały widoczne są jakby z lotu ptaka.

Wpływy egipskie widoczne są także w konwencji kolorystyki ciała ludzkiego; postacie męskie są barwy rdzawej, zaś kobiece - białej.

R13u0GKFgRsV41
Fresk z Knossos,(młodzieńcy niosący naczynia kultowe), wikimedia.org, domena publiczna

Tauromachia

Fresk ten jest najlepiej zachowanym zabytkiem dokumentującym popularne widowisko kultowe polegające na wykonywaniu skoków przez byka.

W centrum obrazu przedstawiono biało‑brązowego byka, znajdującego się w ruchu. Wskazują na to wyciągnięte kopyta. Obok byka widoczne są trzy postaci ludzkie ubrane w szaty zakrywające dolne partie ciała. Postacie różnią się kolorem skóry. Kobiety przedstawione są za pomocą jasnej farby, a mężczyzna – czerwonej. Na fresku widzimy dwie kobiety. Jedna z nich trzyma byka za rogi, druga czeka za bykiem, aby chwycić wykonującego skok mężczyznę.

Scena skoków przez byka została ukazana na jasno‑niebieskim tle i zamknięta w ramie ozdobionej abstrakcyjnymi symbolami w kolorze białym, niebieskim i czerwonym.

R13S2EYVQz37V1
Fresk z Knossos (Akrobacje na byku), Muzeum w Heraklionie, wikimedia.org, domena publiczna

Pozostałe przykłady sztuki minojskiej

R7oWIWqOIrdhq
Ilustracja przedstawia dwa posążki kapłanek. Obie figurki ukazują wspaniale odziane damy w falbaniastych spódnicach i obcisłych, otwartych z przodu gorsetach odsłaniających piersi. Pierwsza z kapłanek wyciąga oplecione przez węże ręce do przodu. Również wysokie nakrycie głowy ozdobione jest wyobrażeniem węża. Druga postać w wyciągniętych w bok dłoniach również trzyma węże, natomiast na niskim, zdobnym w koliste ornamenty nakryciu głowy, umieszczona została postać zwierzęcia przypominającego sylwetką kota lub małpkę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Figurki kreteńskie przedstawiają wspaniale odziane damy w falbaniastych spódnicach i obcisłych, otwartych z przodu, gorsetach. Bogate stroje, niejednokrotnie ozdobione postaciami zwierząt lub ptaków, a także wizerunki wężów we wzniesionych rękach postaci mogą sugerować, że są to obrazy bogini matki ziemi. Takiej interpretacji nie potwierdzają jednak niewielkie rozmiary statuetek oraz materiał, z którego zostały wykonane – barwny fajans. Być może figurki nie prezentowały bogini ale kapłanki w strojach kultu.
Posążki kapłanek, Muzeum w Heraklionie, Pinterest, CC BY 3.0

Ciekawy zbiór obiektów stanowi ceramika minojska. Pierwszą wyodrębnioną grupą malowanych naczyń jest ceramika stylu Kamares, posiadająca wielobarwną dekorację malarską o charakterze roślinnym, wysoce stylizowanym, niekiedy niemal abstrakcyjnym. Ornament, zwykle jasny na ciemnym tle, doskonale komponuje się z formą naczynia.

Kolejne dwa style ceramiki minojskiej zdecydowanie nawiązują do malarstwa ściennego; są to: styl morski i styl pałacowy. Styl morski sięga do motywów podwodnych, częstym jest obraz ośmiornicy, czasem rozgwiazdy, muszli, wodorostu. Morskie stworzenia malowane są w sposób realistyczny. W stylu pałacowym dominują obrazy roślin ogrodowych, zwłaszcza lilii, w postaci znacznie stylizowanej, wręcz syntetycznej. Kompozycja zdecydowanie porzuca swobodę typową dla stylu morskiego, stając się sztywną, a motywy często uszeregowane są w powtarzalnych ciągach lub układach symetrycznych.

Przejdźmy do następnego okresu w sztuce egejskiejSztuka egejskasztuce egejskiej – do sztuki mykeńskiej. Nazwa epoki mykeńskiej wywodzi się bezpośrednio z poematów Homera. W Iliadzie bowiem właśnie król Myken, Agamemnon, był naczelnym wodzem achajskiej wyprawy przeciw Troi. Mykeny miały być najwspanialszym grodem wśród greckich państw epoki homeryckiej. Okres mykeński kultury helladzkiej, na Peloponezie i dalej na północy zaczął się już ok. XVI w. p.n.e., wtedy tez powstały pierwsze obwarowania Myken.

RzzHjrSMGJHiW1
Naczynie w stylu morskim z Knossos, ritaroberts.files.wordpress.com, CC BY 3.0

Zabytki architektury Mykeńskiej

Zabytki, na podstawie których można scharakteryzować architekturę mykeńską, nie pochodzą wyłącznie z samych Myken. Grecy, przybywając z północy na południe Półwyspu Bałkańskiego kolejnymi falami, nie stworzyli na Peloponezie jednolitej struktury państwowej, lecz odrębne ośrodki, tj. Mykeny, Tiryns, Pylos. Zarówno Mykeny, jak i Tiryns, były silnie ufortyfikowane, otaczały je mury o grubości kilku metrów, budowane z wielkich głazów – mur cyklopi. Należy pamiętać, że Achajowie (pierwsze grupy plemienne Greków przybyłe na tereny egejskie) osiedlali się wśród ludu etnicznie obcego. Jest to bardzo istotna różnica pomiędzy pałacami na Krecie a zamkami na Peloponezie.

R1V2LHzDE8TmL1
Mury obronne w Tirynsie, wikimedia.org, CC BY 3.0

Najsłabszymi punktami obrony w systemach muru były bramy. Najbardziej znana wśród nich jest Brama Lwic w Mykenach. Prowadzi do niej krótki korytarz. Wejście składa się z monolitycznych kamiennych węgarów i wielkiego bloku nadproża oraz z trójkąta odciążającego ponad nadprożem. W Bramie Lwic trójkąt odciążający zasłonięty jest płytą reliefową przedstawiającą dwie lwice w heraldycznym układzie, wspięte na cokół znajdującej się w centrum kolumnyKolumnakolumny. Warto zauważyć, że kolumna jest typową kolumną minojską, o charakterystycznym, rozszerzającym się ku górze trzonie. Można stwierdzić, iż architektura minojska wywarła wpływ na architekturę mykeńską.

RaYJPGuBg9Ofz1
Brama Lwic w Mykenach, wikimedia.org, domena publiczna

Kolejnym typem budowli, charakterystycznym dla kultury mykeńskiej, jest monumentalny grobowiec kopułowy. Najwspanialsze grobowce, niewątpliwie królewskie, powstały w Mykenach w XIII w. p.n.e. Największy z nich nazwano Grobem Agamemnona.

Rfat5NJiboYWZ
Ilustracja przedstawia Grób Agamemnona w Mykenach. Na zdjęciu widnieje wejście do komory grobowej, które znajduje się pomiędzy dwoma wznoszącymi się kamiennymi murami. Otwór wejściowy zwieńczony jest kamiennym nadprożem nad którym znajduje się trójkątna luka. W tle widoczna jest przysypana ziemią kopuła grobowca. Ilustracja przedstawia Grób Agamemnona w Mykenach. Na zdjęciu widnieje wejście do komory grobowej, które znajduje się pomiędzy dwoma wznoszącymi się kamiennymi murami. Otwór wejściowy zwieńczony jest kamiennym nadprożem nad którym znajduje się trójkątna luka. W tle widoczna jest przysypana ziemią kopuła grobowca. 1. Grób składa się z korytarza, dużej komory na planie koła i małego prostokątnego pomieszczenia właściwego pochówku.
Grób Agamemnona w Mykenach, static.panoramio.com, CC BY 3.0

Groby posiadały bogate wyposażenie. W grobowcach w Mykenach Schliemann odkrył m.in. liczne przedmioty ze złota i bursztynu, złote maski. Znaleziska te połączył oczywiście z Agamemnonem (najlepiej zachowana maska do dziś nosi to imię), groby te jednak były o trzy wieki starsze niż wojna trojańska.

RJe2ldlKBU2WQ1
Złota maska Agamemnona z Myken, oj. 1550-1500 r. p.n.e. Muzeum w Atenach, jauntingjen.com, CC BY 3.0

Przykłady sztuki Mykeńskiej

W Mykenach zachowało się niewiele śladów malowideł; więcej możemy znaleźć w Tirynsie czy Pylos. Niektóre fragmenty fresków, ukazujące np. procesje dworskie, są podobne do malowideł minojskich. Rozkwit mykeńskiego malarstwa ściennego przypada na XIV – XIII w. p.n.e., czas, gdy Knossos było już podporządkowane Achajom. Możemy zauważyć również różnice między malarstwem minojskim a mykeńskim, głównie w sferze tematyki. O ile sceny dworskie wydają się zbliżone, o tyle brakuje zupełnie pejzaży ogrodowych, stworzeń morskich, ulubionych w Knossos.

Rhqmkl8t0cZGR
Ilustracja przedstawia fresk „Polowanie na dzika”. Na zdjęciu widoczny jest fragment malowidła o nieregularnym kształcie. Centralnym elementem kompozycji jest żółto-biała sylwetka dzika w biegu. Zwierze otoczone jest biegnącymi białymi psami w żółte, brązowe i czarne łaty z czerwonymi obrożami na szyjach. Z prawej strony, zza kadru, wysuwa się ręka z włócznią godzącą dzika w głowę. Dynamiczna scena umieszczona jest na jasno-niebieskim tle z fragmentami roślinności. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Malowidła wskazują także na odmienny tryb życia mieszkańców i sposób spędzania wolnego czasu. Zachowały się fragmenty fresku z Tirynsu, ukazujące polowanie na dzika. Podstawową jednak różnicą są sceny wojenne, występujące w malarstwie mykeńskim.
Polowanie na dzika na fresku z Tirynsu, Muzeum w Atenach, wikimedia.org, domena publiczna

Sztuka minojska wywarła również wpływ na malarstwo ceramiczne. Możemy zauważyć zmodyfikowane naśladownictwo motywów morskich, np. ośmiornica na brzuścach naczyń, w ceramice mykeńskiej komponowana jest symetrycznie i osiowo.

R1Csb2dCzhv8Z
1. Ciekawy zbiór obiektów stanowi ceramika minojska. Pierwszą wyodrębnioną grupą malowanych naczyń jest ceramika stylu Kamares, posiadająca wielobarwną dekorację malarską o charakterze roślinnym, wysoce stylizowanym, niekiedy niemal abstrakcyjnym. Ornament, zwykle jasny na ciemnym tle, doskonale komponuje się z formą naczynia.

Kolejne dwa style ceramiki minojskiej zdecydowanie nawiązują do malarstwa ściennego; są to: styl morski i styl pałacowy. Styl morski sięga do motywów podwodnych, częstym jest obraz ośmiornicy, czasem rozgwiazdy, muszli, wodorostu. Morskie stworzenia malowane są w sposób realistyczny. W stylu pałacowym dominują obrazy roślin ogrodowych, zwłaszcza lilii, w postaci znacznie stylizowanej, wręcz syntetycznej. Kompozycja zdecydowanie porzuca swobodę typowa dla stylu morskiego, stając się sztywną, a motywy często uszeregowane są w powtarzalnych ciągach lub układach symetrycznych. {image#}
Amfora mykeńska, wpływ minojskiego stylu morskiego

Zadania

classicmobile
Ćwiczenie 1
RbSBDHdOGylMr1
Połącz w pary ilustracje oraz rodzaje sztuki egejskiej. 1. sztuka mykeńska, 2. sztuka minojska, 3. sztuka minojska
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

RcCR9gYm5UtxPmce4deaa83be37278_00000000000081
Połącz w pary ilustracje oraz rodzaje sztuki egejskiej. 1. sztuka mykeńska, 2. sztuka minojska, 3. sztuka minojska
Źródło: online skills, cc0.
classicmobile
Ćwiczenie 2
R2tdpuGDhKhpz1
Na czyją cześć nazwano złotą maskę znalezioną w Mykenach? Minosa, Agamemnona, Achillesa.
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1IRj8ZeJDpFJ1
Do którego kręgu sztuki zaliczamy złotą maskę z Myken? Sztuka minojska, sztuka cykladzka, sztuka mykeńska
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 4
R1eOe5Cfe6QTE1
Połącz dzieła z kręgiem sztuki, z którego pochodzą. Sztuka minojska, sztuka mykeńska, Mury obronne w Tirynsie, Fresk z Knossos (tzw. Paryżanka).
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

R12YeOyMplb7Emce4deaa83be37278_00000000000091
Połącz dzieła z kręgiem sztuki, z którego pochodzą. Sztuka minojska, sztuka mykeńska, Fresk z Knossos (tzw. Paryżanka), Mury obronne w Tirynsie.
Źródło: online skills, cc0.
classicmobile
Ćwiczenie 5
RDMGlpAkDVeOH1
Na przełomie których wieków żył pierwszy badacz Krety, Artur Edwans, odkrywca Knossos? XVII i XVIII w., XVIII i XIX w., XIX i XX w.
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 6
RbSez8rmFHue61
Zaznacz, czy poniższe zdania są prawdziwe czy fałszywe. 1. Okres trwania sztuki minojskiej i helleńskiej to: 2000-1100 p.n.e. 2.Charakterystyczne dla kultury minojskiej były kolumny o trzonach rozszerzających się ku górze. 3. Nazwa kultury minojskiej pochodzi od legendarnego władcy Krety – Minosa. 4. Figurki kreteńskie przedstawiają wspaniale odziane damy w spodniach i obcisłych, otwartych z przodu, gorsetach. 5. Nazwa kultury minojskiej pochodzi od legendarnego władcy Krety – Minosa.
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 7
R1Fko3HsZ2ZeE1
Zaznacz cechy charakterystyczne fresku. 1. Polega na malowaniu na suchym tynku farbami odpornymi na alkaliczne działanie. 2. Jest to technika malarstwa ściennego. 3. Zawiera w zaprawie wapń.
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
mce4deaa83be37278_0000000000008
mce4deaa83be37278_0000000000009

Słownik pojęć

Fresk
Fresk

technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na mokrym tynku farbami odpornymi na alkaliczne działanie zawartego w zaprawie wapna. Inne nazwy to al fresco i buon fresco.
*Potocznie (nieprawidłowo) określeniem fresk nazywa się wszelkie malowidła ścienne, wykonane różnymi technikami.
Prawidłowo jednak nazwa fresk odnosi się tylko do tych, które zostały wykonane na mokrym tynku.
Fresk jest jedną z najtrudniejszych technik malarstwa, ponieważ przy jej stosowaniu dokonywanie jakichkolwiek poprawek i zmian w malowaniu jest praktycznie niemożliwe. Należy jednak do najtrwalszych rodzajów malarstwa ściennego.

Kolumna
Kolumna

pionowa podpora arch. o przekroju kolistym lub wielokątnym, pełniąca również funkcje dekor.; składa się z trzech części: głowicy, trzonu i bazy, lub przynajmniej z dwóch pierwszych; wykonywana z kamienia (o trzonie monolitycznym lub złożonym z bębnów łączonych czopami), z cegły lub drewna (niekiedy pokrytych zaprawą), a od XIX w. z żeliwa.
Dla sztuki minojskiej charakterystyczna była kolumna drewniana o trzonie rozszerzającym się ku górze.
Źródło: http://www.eduteka.pl/doc/kolumna‑1

Sztuka cykladzka
Sztuka cykladzka

kultura epoki brązu występująca na wyspach archipelagu Cyklady.

Sztuka egejska
Sztuka egejska

termin określający sztukę w rejonie Morza Egejskiego, w epoce brązu, który obejmuje trzy zespoły kulturowe przenikające się nawzajem, a mianowicie:
- sztukę kreteńską, nazywaną też minojską z ośrodkiem na Krecie,
- sztukę cykladzką rozwijającą się na wyspach archipelagu Cyklady,
- sztukę helladzką w Grecji lądowej, której ostatni okres nazywamy sztuką mykeńską.

Sztuka helladzka
Sztuka helladzka

sztuka rozwijająca się na terenach Grecji lądowej od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do 1100 p.n.e. Ostatnia faza rozwoju sztuki helladzkiej, datowana od około 1600 p.n.e. nazywana jest sztuką mykeńską.
Źródło: http://www.historiasztuki.com.pl/periodyzacja.html

Sztuka kreteńska (minojska)
Sztuka kreteńska (minojska)

sztuka nazwana przez jej odkrywcę Arhura J. Evansa sztuką minojską od imienia legendarnego Minosa, trwająca w epoce brązu (3000 – 1100 p.n.e.) na Krecie.

Sztuka mykeńska
Sztuka mykeńska

jest to najpóźniejszy okres rozwoju sztuki helladzkiej datowany od 1600 p.n.e. do 1100 p.n.e. Czas trwania sztuki mykeńskiej został zakończony wraz z najazdem plemion doryckich.
Źródło: http://www.gory‑i-krajobrazy.pl/o_Sztuka_myke%C5%84ska.asp

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

http://www.gory‑i-krajobrazy.pl/o_Sztuka_myke%C5%84ska.asp

http://www.historiasztuki.com.pl/periodyzacja.html

http://www.eduteka.pl/doc/kolumna‑1

encyklopedia.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

Bibliografia

Ciechanowicz J., Cień Minotaura., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996, s. 63‑64

Michałowski K., Jak Grecy tworzyli sztukę. Wiedza Powszechna 1970.

Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność. , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

encyklopedia.pwn.pl

http://www.eduteka.pl/doc/kolumna‑1

http://www.gory‑i-krajobrazy.pl/o_Sztuka_myke%C5%84ska.asp

http://www.historiasztuki.com.pl/periodyzacja.html