Podział wyrazów na sylaby – przenoszenie wyrazów
Podział wyrazów na sylaby – przenoszenie wyrazów
Cele lekcji
Wiadomości
Uczeń:
zna zasady przenoszenia wyrazów,
zna alfabet,
zna samogłoski w języku polskim.
Umiejętności
Uczeń:
potrafi dzielić wyrazy na sylaby,
potrafi odróżnić samogłoski do spółgłosek,
potrafi przenosić wyrazy,
potrafi twórczo myśleć i wysnuwać wnioski,
potrafi reagować spontanicznie.
Metoda i forma pracy
Pokaz, pogadanka, ćwiczenia, praca z całą klasą, praca indywidualna, praca binarna, zabawa dydaktyczna, inscenizacja.
Środki dydaktyczne
Książka W. Gawdzika „Gramatyka na wesoło”, kartoniki z wyrazami, wiersz: „Abecadło” J. Tuwima.
Przebieg lekcji
Faza przygotowawcza
Nauczyciel proponuje uczniom zabawę: wskazywani przez niego uczniowie wypowiadają kolejne litery alfabetu, ale zamiast samogłosek mówią „bum”. Kto się pomyli, wypada z gry. Następnie przypominają, co to jest porządek alfabetyczny i do czego służy. Nauczyciel umieszcza na tablicy kartoniki z wyrazami: (załącznik 1). Uczniowie podchodzą i układają je według alfabetu.
Faza realizacyjna
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, po co dzielimy wyrazy na sylaby. Następnie rozdaje uczniom kartki i powoli dyktuje tekst (załącznik 2), który przepisują dzieląc każdy wyraz na sylaby. Po wykonaniu zadania nauczyciel omawia z uczniami niektóre wyrazy, na przykład: panna, miseczka. Na podstawie tych przykładów uczniowie dochodzą do następujących wniosków: dwie jednakowe spółgłoski w wyrazie stojące obok siebie zawsze rozdzielamy; niektóre wyrazy możemy dzielić na różne sposoby, na przykład wyraz: miseczka (mise‑czka lub miecz – ka).
Przerwa śródlekcyjna – nauczyciel czyta głośno wiersz: „ Abecadło” (załącznik 3), a uczniowie inscenizują go według własnego pomysłu. Niektóre fragmenty tekstu mogą powtarzać za prowadzącym.
Nauczyciel zapisuje na tablicy najważniejsze wnioski z lekcji (załącznik 4). Uczniowie przepisują je do zeszytu kolorowym długopisem, aby łatwiej je zapamiętać lub piszą piórem, ale biorą zapis do kolorowej ramki.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podaje różne wyrazy, na przykład: ranny, dzienny, krytyczny, gramatyczny i tym podobne, a uczniowie ustnie dzielą je na sylaby. Następnie podobne ćwiczenie uczniowie wykonują w parach: jeden z nich wymyśla wyraz, drugi dzieli go na sylaby.
Bibliografia
Gawdzik W., *Gramatyka na wesoło ,*Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1973.
Tuwim J., Najpiękniejsze wiersze dla dzieci, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004.
Załączniki
Kartoniki z wyrazami
załącznik 1.
Tekst dyktanda
załącznik 2.
Woła dzieci panna Anna, już jest miękka kaszka manna. Janek i Franek stłukli: słój, dzbanek, wazon, miseczkę oraz saganek. Hanna, Iwona oraz Halina zdążają lekkim krokiem do kina. Tuż obok rynny jest pusta wanna, a obok wanny rośnie dziewanna.
Wiersz: „Abecadło”
załącznik 3.
Abecadło
Abecadło z pieca spadło,
0 ziemię się hukło,
Rozsypało się po kątach,
Strasznie się potłukło:
1 — zgubiło kropeczkę,
H — złamało kładeczkę,
B — zbiło sobie brzuszki,
A — zwichnęło nóżki,
O — jak balon pękło,
aż się P przelękło,
T — daszek zgubiło,
L — do U wskoczyło,
S — się wyprostowało,
R — prawą nogę złamało,
W — stanęło do góry dnem
i udaje, że jest M.
Wnioski z lekcji
załącznik 4.
Każda sylaba zawiera samogłoskę, na przykład: ry – ba, mu – cha.
Dwie jednakowe spółgłoski zawsze rozdzielamy, na przykład.: pan – na, wan – na.
Grupę spółgłosek albo przenosimy w całości, albo dzielimy w dowolnym miejscu, na przykład: mise – czkę lub miecz – kę.
Czas trwania lekcji
45 minut
Uwagi do scenariusza
brak