Poetycki opis zjawiska atmosferycznego
Wymień jak najwięcej nazw zjawisk atmosferycznych towarzyszących burzy.
Na podstawie zamieszczonych poniżej wskazówek dotyczących postępowania podczas burzy sporządź w zeszycie lub na kartce notatkę słowno‑graficzną. Możesz także skorzystać z dostępnego poniżej szkicownika.
Podczas burzy musisz przestrzegać podanych niżej zasad bezpieczeństwa:
pozostań w domu;
trzymaj się z daleka od pieców, wentylatorów i innych urządzeń elektrycznych podłączonych do prądu;
wyłącz z gniazda wtyczkę komputera, telewizora i innych urządzeń elektronicznych;
nie używaj telefonu komórkowego.
Jeśli burza zaskoczy cię na dworze:
w żadnym wypadku nie chroń się pod drzewem!
ukucnij, ale nie siadaj i nie kładź się na ziemi;
nie przebywaj w wodzie ani w małych łódkach;
zostań w samochodzie, gdy jesteś w trakcie podróży;
poszukaj schronienia w budynku, jaskini, samochodzie;
trzymaj się z dala od obiektów metalowych, pozbądź się metalowych przedmiotów, jeśli masz je ze sobą;
jeśli przebywasz w większej grupie, powinniście się rozproszyć - nie gromadź się w grupie.
Przekształć zamieszczone poniżej wskazówki dotyczące postępowania podczas burzy na wypowiedzenia w formie grzecznościowej. Przydatne będą zwroty: Szanowni Państwo, Państwo, proszę (w połączeniu z bezokolicznikiem).
Podczas burzy musisz przestrzegać podanych niżej zasad bezpieczeństwa:
pozostań w domu;
trzymaj się z daleka od pieców, wentylatorów i innych urządzeń elektrycznych podłączonych do prądu;
wyłącz z gniazda wtyczkę komputera, telewizora i innych urządzeń elektronicznych;
nie używaj telefonu komórkowego.
Jeśli burza zaskoczy cię na dworze:
w żadnym wypadku nie chroń się pod drzewem!
ukucnij, ale nie siadaj i nie kładź się na ziemi;
nie przebywaj w wodzie ani w małych łódkach;
zostań w samochodzie, gdy jesteś w trakcie podróży;
poszukaj schronienia w budynku, jaskini, samochodzie;
trzymaj się z dala od obiektów metalowych, pozbądź się metalowych przedmiotów, jeśli masz je ze sobą;
jeśli przebywacie w większej grupie, powinniście się rozproszyć.
Wyjaśnij związki frazeologiczne.
kogoś spotkało coś zupełnie nieoczekiwanego (zwykle coś złego), wymyślać komuś, oburzać się na kogoś, pojawiać się lub przemieszczać się szybko, nagle, gwałtownie, awantura z błahego powodu, ktoś został ostro skarcony, zwymyślany, zapowiada się coś złego, atmosfera jest napięta, o gwałtownej reakcji na niespodziewaną wiadomość, na straszny widok
| burza w szklance wody | |
| burza wisi w powietrzu | |
| spadło jak grom z jasnego nieba | |
| rzucać gromy | |
| gromy posypały się na czyjąś głowę | |
| jakby w niego piorun strzelił | |
| wpadać/lecieć jak burza |
Odgadnij wyrazy należące do rodziny wyrazu: burza.
| Znaczenia | Wyrazy do wpisania |
|---|---|
| przymiotnik «mający gwałtowny przebieg» | |
| przymiotnik «związany z burzą» | |
| czasownik «namawiać kogoś do zrobienia czegoś złego, do wystąpienia przeciw komuś; podjudzać, podżegać» | |
| rzeczownik «irytacja, stan rozdrażnienia» | |
| rzeczownik «ten, kto burzy coś, niszczy» |
Zapoznaj się z zamieszczonym poniżej fragmentem Pana Tadeusza autorstwa Adama Mickiewicza. Jest to jeden z najbardziej znanych opisów burzy w literaturze polskiej. Po przeczytaniu tekstu wykonaj ćwiczenia.
Pan TadeuszA już deszcz wciąż pluszczy,
Jak z sita, w gęstych kroplach; wtem rykły pioruny,
Krople zlały się razem: to jak proste struny
Długim warkoczem wiążą niebiosa do ziemi,
To jak z wiader buchają warstwami całemi.
Już zakryły się całkiem niebiosa i ziemia,
Noc je z burzą od nocy czarniejszą zaciemia.
Czasem widnokrąg pęka od końca do końca
I anioł burzy na kształt niezmiernego słońca
Rozświeci twarz, i znowu okryty całunemcałunem
Uciekł w niebo i drzwi chmur zatrzasnął piorunem.
Znowu wzmaga się burza, ulewa nawalna
I ciemność gruba, gęsta, prawie dotykalna.
Znowu deszcz ciszej szumi, grom na chwilę uśnie.
Znowu wzbudzi się, ryknie i znów wodą chluśnie.
Aż się uspokoiło wszystko; tylko drzewa
Szumią około domu i szemrze ulewa.Źródło: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Warszawa 1982, s. 370.
Wyjaśnij, w jaki sposób narrator opisuje burzę. Uzasadnij swoją odpowiedź przykładami z tekstu.
Własnymi słowami opisz przebieg burzy przedstawiony we fragmencie Pana Tadeusza.
Odszukaj i wypisz porównania zastosowane we fragmencie opisującym burzę. Określ ich funkcję w tym tekście.
Nazwij zastosowane poniżej środki stylistyczne. Wyjaśnij ich znaczenie oraz określ funkcje w tekście.
'długim warkoczem wiążą niebiosa do ziemi';
'grom na chwilę uśnie';
'ciemność gruba, gęsta, prawie dotykalna'.
Wypisz z tekstu fragmenty, które oddziałują na zmysł wzroku, słuchu i dotyku.
Wypisz z tekstu wyrazy dźwiękonaśladowcze.
Przeczytaj na głos opis burzy, przy wyrazach dźwiękonaśladowczych, mocno intonując głoski: r, sz, cz.
Przeczytaj opis burzy, każdą głoskę: r, sz, cz w wyrazach dźwiękonaśladowczych zaakcentuj klaskaniem.
Wytłumacz znaczenie przysłowia: Kto sieje wiatr, zbiera burzę.
Przygotuj blok rysunkowy i przybory plastyczne. Zilustruj wybrany fragment poetyckiego opisu burzy. Nadaj tytuł swojemu dziełu i podpisz się inicjałamiinicjałami, pseudonimem lub imieniem i nazwiskiem.
Który fragment poetyckiego opisu burzy spodobał ci się najbardziej? Uzasadnij swój wybór.
Przypomnij sobie, co się dzieje przed rozpoczęciem burzy oraz po jej zakończeniu. Ułóż krótki wiersz, w którym przedstawisz trzy etapy burzy.
Według wierzeń ludowych, aby uchronić się przed burzą i uderzeniem pioruna, w oknie domu należało zapalić gromnicę, czyli świecę, którą święciło się w dzień
Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego). Po powrocie z kościoła płomieniem gromnicy kopcono znak krzyża na belkach stropowych. Profilaktycznie po zgaszeniu świecy gromnicznej połykano jej dym, wierząc, że zapobiega bólowi gardła i próchnicy zębów.