Pojęcia, wydarzenia, postacie
Oto najważniejsze informacje - opisy wydarzeń, daty i postaci - które pozwolą napisać wypracowanie na temat kryzysu zachodniego chrześcijaństwa oraz uwarunkowań i następstw reformacji.
Pojęcia
predestynacja– pogląd, zgodnie z którym człowiek nie ma wpływu na swoje zbawienie lub potępienie, los człowieka leży w rękach Boga; przyjęty przez kalwinizm
symonia (świętokupstwo) – handel urzędami kościelnymi lub dobrami duchowymi
nepotyzm – faworyzowanie członków własnej rodziny przy obsadzaniu stanowisk i przydzielaniu godności
nikolaizm – nieprzestrzeganie zasad celibatu
bracia polscy (arianie) – ruch religijno‑społeczny istniejący w Polsce w latach 1562‑1658, wyodrębniony z kalwinizmu
wojny szmalkaldzkie – konflikty zbrojne w latach 1546–1547 i 1551–1552 pomiędzy katolickim cesarzem Karolem V a protestanckim Związkiem Szmalkaldzkim
Związek Szmalkaldzki – sojusz polityczno‑wojskowy zawarty w 1531 r. w Schmalkalden w Turyngii między protestanckimi książętami i miastami Rzeszy w celu wzajemnej obrony ich praw i wyznania przed cesarzem Karolem V i katolikami, pod przewodnictwem elektora saskiego Jana Fryderyka i landgrafa heskiego Filipa
akt supremacji - uchwalona przez parlament angielski w 1534 r. ustawa ogłaszająca Henryka VIII głową Kościoła anglikańskiego
kalwinizm – wyznanie powstałe w wyniku reformacji z inicjatywy Jana Kalwina, głosiło predestynację, odrzucało zwierzchnictwo papieża i celibat duchownych, kładło nacisk na poznanie Pisma świętego, proste życie, pobożność i pracę
anglikanizm – wyznanie powstałe w wyniku reformacji z inicjatywy króla angielskiego Henryka VIII, który został głową Kościoła; odrzucała zwierzchnictwo papieża i celibat duchownych
luteranizm – wyznanie powstałe w wyniku reformacji z inicjatywy Marcina Lutra, głoszące, że zbawienie człowieka następuje przez jego wiarę i łaskę Boga, nie przez dobre uczynki; postulowało używanie języków narodowych w liturgii, odrzucało zwierzchnictwo papieża i celibat duchownych