Pojęcia, wydarzenia, postacie
Oto najważniejsze informacje – opisy wydarzeń, daty i postaci – które pozwolą napisać wypracowanie z historii dotyczące znaczenia rewolucji amerykańskiej i francuskiej z perspektywy politycznej, gospodarczej i społecznej.
Pojęcia
(z gr. anthropos – człowiek + łac. centrum – środek) pogląd filozoficzny i religijny, zgodnie z którym człowiek jest ośrodkiem i celem świata, a wszystko w przyrodzie dzieje się ze względu na niego; prekursorami tego poglądu byli starożytni filozofowie, sofiści, od których pochodzi określenie „człowiek jest miarą wszechrzeczy” (Protagoras z Abdery)
(z franc. bourgeoisie – mieszczaństwo) – pierwotnie synonim mieszczaństwa, potem warstwa ludzi zamożnych i przedsiębiorców; od XV w. górne warstwy mieszczaństwa niebędące szlachtą, ale też nie ludem żyjącym z pracy rąk własnych
(z łac. census – obliczanie majątku, spis ludności) ograniczenia w prawie wyborczym, służbie wojskowej, administracyjnej itp.
(Partia Federalistyczna) – stronnictwo polityczne w USA działające od roku 1792 do lat 20. XIX w., stworzone przez Alexandra Hamiltona, dążące do silnej władzy federalnej
klub polityczny powstały we Francji w 1791 r., zrzeszający zwolenników monarchii konstytucyjnej, ich siedzibą stał się były klasztor feliantów (stąd nazwa)
urządzenie do wykonywania kary śmierci przez ścięcie głowy o dużym, skośnym ostrzu; nazwa pochodzi od nazwiska projektodawcy – Guillotin
lewicowy klub polityczny we Francji założony w 1789 r. jako Klub Bretoński
dwuizbowy parlament, najwyższy organ przedstawicielski i ustawodawczy w USA; składa się z izby wyższej – Senatu oraz izby niższej – Izby Reprezentantów
(z łac. constitutio – układ, ustanowienie, od constituere – urządzać, uchwalać) akt prawny, ustawa zasadnicza mająca najwyższą moc prawną spośród źródeł prawa w państwie
(z gr. monarchia – jedynowładztwo, od monos – jedyny + arche – władza) – ustrój państwa, w którym władzę sprawuje monarcha w zakresie określonym przez konstytucję; ustawa zasadnicza pozostawia mu władzę wykonawczą i pozwala na wybór ministrów, z kolei w dziedzinie ustawodawstwa wymusza na nim współpracę z parlamentem
nurt kulturalny rozwijający się od końca XVII w. do początku XIX w., cechują go antropocentryzm, krytycyzm wobec religii, zaufanie do rozumu ludzkiego; charakterystyczne dla sztuki tego okresu były nawiązania do dorobku starożytnych Greków i Rzymian; też: epoka między barokiem a romantyzmem
(z franc. parlement od parler – mówić, rozmawiać) – organ przedstawicielstwa stanowego przed rewolucjami oświecenia; od XVIII w. organ władzy ustawodawczej
(z łac. res publica – rzecz pospolita, rzecz wspólna) ustrój polityczny, w którym władza państwowa sprawowana jest przez podmiot wyłoniony w wyniku wyborów na określoną kadencję
(Partia Demokratyczno‑Republikańska) – stronnictwo polityczne założone przez Thomasa Jeffersona i Jamesa Madisona w 1792 r., opowiadające się za szerokimi uprawnieniami stanów i ścisłym przestrzeganiem konstytucji
(ang. state – państwo) – część składowa państw federalnych bądź konfederackich
organ przedstawicielski, parlament we Francji sprzed rewolucji francuskiej, składający się z trzech stanów: szlachty, duchowieństwa i stanu trzeciego, miał kompetencje doradcze; w 1789 r. Stany Generalne zmieniły się w Zgromadzenie Narodowe, a następnie w Zgromadzenie Narodowe Konstytucyjne
uczestnicy zamachu w Konwencie 27 lipca 1794 r. (9 thermidora według kalendarza rewolucyjnego), którzy obalili rządy jakobinów we Francji
we Francji przedrewolucyjnej część społeczeństwa niebędąca szlachtą ani duchowieństwem
stronnictwo polityczne z okresu rewolucji francuskiej 1789–1799, początkowo prawe skrzydło jakobinów, zwolennicy monarchii konstytucyjnej i rządów parlamentarnych z zachowaniem swobód gospodarczych i religijnych; nazwa ugrupowania wywodzi się od departamentu Żyronda, z którego pochodziła część deputowanych