Metadane

Scenariusz lekcji – Pojęcie i rodzaje doktryn politycznych

1. Cele lekcji

Wiadomości i umiejętności

Uczeń:

• Wie, co to jest doktryna polityczna, skąd wywodzi się ten termin i czego jest rozszerzeniem.

• Wie, co to jest ideologia.

• Potrafi wymienić, omówić oraz scharakteryzować wszystkie znane doktryny polityczne, takie jak: rewolucyjne, konserwatywne, reformistyczne, reakcyjne, lewicowe, prawicowe, centrowe, liberalne, socjaldemokratyczne, chadeckie
  i komunistyczne.

• Zna pojęcie chadecji, potrafi je scharakteryzować.

• Wie, co to jest socjaldemokracja i czym się charakteryzuje.

• Potrafi podać, jakie rodzaje partii politycznych występują współcześnie w Polsce
  i czym się one charakteryzują.

Metoda i forma pracy

Praca z tekstem oraz odwoływanie się do znanych przypadków z telewizji, prasy, radia. Lekcja powinna mieć charakter wykładu połączonego z dyskusją.

Środki dydaktyczne

Podręcznik „Wiedza o społeczeństwie. Zakres rozszerzony. Część pierwsza” autorstwa: Zbigniew Smutek, Janusz Maleska, Beata Surmacz, wydawnictwa OPERON.

Przebieg lekcji

• Pierwszym etapem jest omówienie przez nauczyciela pojęcia doktryny politycznej. Nauczyciel mówi o tym, że jest to pewien zbiór poglądów, dotyczących państwa i społeczeństwa, realizujących się w społeczeństwie. Nauczyciel zaznacza także ścisłe powiązanie doktryny politycznej z ideologią, która sama w sobie w jakiś sposób określa przydatność danej polityki.

• Drugim etapem jest omówienie przez nauczyciela kolejno wszystkich rodzajów doktryn politycznych obowiązujących obecnie lub znanych z historii powszechnej. W ten sposób nauczyciel kolejno omawia takie doktryny, jak:

1. Doktryny rewolucyjne, czyli takie, które zostają ukształtowane w wyniki rewolucji przeprowadzonej na danym terytorium, najczęściej przeprowadzonej siłą.

2. Doktryny konserwatywne, które mają na celu utrzymanie dotychczas panujących stosunków
   w polityce i społeczeństwie. Tego rodzaju doktryny polityczne charakteryzują się tym, że nie ulegają one zmianom i niechętnie poddają się jakimkolwiek przekształceniom.

3. Doktryny reformistyczne, czyli takie, które powstają na skutek zmian ewolucyjnych, z takimi rodzajami doktryn niewątpliwie łączą się dwa odrębne pojęcia – reformizm oraz rewizjonizm.

4. Doktryny reakcyjne, czyli doktryny, które dążą do osiągnięcia w społeczeństwie i polityce takich stosunków, jakie miały miejsce przed rozpoczęciem danej rewolucji, na skutek której powstały doktryny rewolucyjne.

5. Doktryny lewicowe, czyli takie, które należą do współczesnych doktryn politycznych, charakteryzują się tym, że opierają się na zlikwidowaniu dyskryminacji wynikających z różnic majątkowych oraz innych aspektów życia.

6. Doktryny centrowe, czyli takie, które dążą do zachowywania wszelkiej równowagi
   w społeczeństwie i między grupami społecznymi.

7. Doktryny prawicowe, czyli takie, które dążą do utrzymania różnic w społeczeństwie i między grupami społecznymi, różnice te mają być zachowane w różnych aspektach życia społecznego, np. w wielkości majątków. Doktryny prawicowe w swym zapisie podkreślają szczególną rolę kultury, religii czy też tradycji narodowych.

• Trzecim etapem jest omówienie przez nauczyciela pozostałych doktryn politycznych, takich jak chadeckie, liberalne, socjaldemokratyczne i komunistyczne, jednocześnie nauczyciel wyjaśnia, czy jest chadecja (czyli ruchy chrześcijańsko‑demokratyczne) oraz socjaldemokracja (ruchy, które opierają się na kapitalizmie).

Bibliografia

Podręcznik „Wiedza o społeczeństwie. Zakres rozszerzony. Część pierwsza” autorstwa: Zbigniew Smutek, Janusz Maleska, Beata Surmacz, wydawnictwa OPERON.

Załączniki

Do scenariusza zostaje załączona prezentacja pod tym samym tytułem oraz materiał pomocniczy do przeprowadzenia lekcji, którym jest karta praca pod tytułem „Współczesne doktryny polityczne”. Dzięki tym pomocom uczniowie powinni łatwiej przyswoić dany temat
i zapamiętać go.

• Praca domowa: Uczniowie mają odpowiedzieć pisemnie na pytanie, „Jakie mamy rodzaje doktryn politycznych?”. Dodatkowo mają oni wybrać cztery z poznanych doktryn i opisać je szczegółowo w zeszycie.