Pojęcie, skutki społeczno-gospodarcze i metody zapobiegania inflacji
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Indeks górny 11
Osoba prowadząca - Bogumiła Wnuk
Nazwa i nr programu: 2307/MRiGŻ/1997.08.18
Temat zajęć - Przyczyny inflacji i jej skutki
Klasa - 2TA; ilość godzin - 1
Cel ogólny zajęć - poznanie przyczyn inflacji, jej skutków i metod jej zapobiegania.
Cele szczegółowe zajęć w postaci zoperacjonalizowanej:
uczeń wskazuje przyczyny inflacji;
uczeń wylicza metody walki z inflacją;
uczeń określa skutki inflacji.
W czasie lekcji będą kształtowane następujące umiejętności ponadprzedmiotowe (ponadzawodowe):
umiejętność pracy w grupie;
umiejętność wysłuchiwania innych oraz rozważania ich argumentacji;
umiejętność rozwiązywania problemów;
umiejętność łączenia i porządkowania wiedzy;
umiejętność organizowania własnej pracy i jej oceniania.
Pojęcia do wyjaśnienia w toku lekcji:
przyczyna, skutek.
Metody i techniki pracy:
- pogadanka;
- „dywanik pomysłów”;
- wykład podsumowujący;
- praca w grupach.
Do zajęć będą potrzebne następujące środki dydaktyczne:
- samoprzylepne karteczki;
- duży papier, podłużne paski papieru;
- pisaki, klej.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna (3 minuty)
Powitanie
Przegląd klasy
Zapis w dzienniku.
Faza właściwa
1. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji – pogadanka.
Uczniowie odpowiadają na pytania:
- Co to jest inflacja, deflacja, dezinflacja?
- Jakie są rodzaje inflacji?
- Jakie są mierniki inflacji?
2. Przeprowadzenie zajęć metodą „dywanik pomysłów”.
FAZA I. ROZPOZNANIE PROBLEMU - 5 min + 5 min prezentacji.
Rozwiązujemy problem:
Dlaczego występuje inflacja?
Na zasadzie „burzy mózgów” grupa pisemnie prezentuje na paskach papieru swoje propozycje jako dokończenie zdania - dlatego, że (...), a następnie przykleja je do swoich dywaników.
Lider grupy prezentuje dywaniki na forum klasowym.
Po dokonanej prezentacji oczyszczamy dywanik, który będzie nam potrzebny do przeprowadzenia fazy II.
FAZA II - PROPOZYCJA ROZWIĄZANIA PROBLEMU - 5 min + 5 min prezentacji.
Uczniowie odpowiadają na pytanie:
Co należy zrobić, aby ograniczyć inflację?
Uczniowie prezentują własne propozycje w taki sam sposób jak w fazie I.
FAZA III - DEKLARACJA INTENCJI - 5 min + 5 min prezentacji.
Co ja (moja rodzina) mogę zrobić, aby ograniczyć inflację?
Przebieg tej fazy lekcji odbywa się analogicznie do faz poprzednich.
FAZA IV – EWALUACJA - 4 min.
Każdy uczestnik otrzymuje po trzy samoprzylepne karteczki różnego koloru:
Np. różowa – 3 pkt;
zielona – 2 pkt;
żółta – 1 pkt.
Zadanie ucznia polega na wybraniu najważniejszych i najbardziej skutecznych (według niego) działań ze wszystkich propozycji, a następnie przydzieleniu punktacji poszczególnym rozwiązaniom. Uczniowie wybierają tę propozycję, która uzyskała największą liczbę punktów.
FAZA KOŃCZĄCA (podsumowanie) – 3 min.
Nauczyciel podsumowując lekcję, uświadamia uczniom, że każdy z nich jest odpowiedzialny za realizację wybranego przez siebie działania zmierzającego do ograniczenia inflacji.
Sposób uzyskiwania po zakończonych zajęciach informacji zwrotnej od uczniów**:**
Praca domowa
Ćwiczenie
Uzupełnij zdaniaIndeks górny 22:
„Pan Franciszek jest niezadowolony, ponieważ jego dochody z lokat spadły w wyniku niskiej inflacji i związanego z tym spadku ceny ………………….. Gdyby inflacja wzrosła, bank centralny podniósłby stopy procentowe i banki zareagowałyby ……………….. cen depozytów i kredytów. Wtedy Pan Franciszek dostałby wyższe oprocentowanie, ale musiałby zapłacić bankowi wyższą cenę za……………………., a jego dochody spadłyby na skutek wzrostu kosztów utrzymania. Rząd ma do dyspozycji różne metody walki z inflacją. Może hamować inflację przez …………………… politykę fiskalną i pieniężną, może usuwać bariery rozwoju przedsiębiorczości i zachęcać przedsiębiorców do wzrostu produkcji. Najtrudniej jest walczyć z ……………………………….”.
Adamowicz E., „Ekonomia bez tajemnic. Poradnik dla nauczyciela”, wyd. WSiP, Warszawa 2004, s. 173
Rozwiązanie wg kolejności zdań:
pieniądza,
wzrostem,
kredyty
restrykcyjną
inflacją strukturalną.
PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI UCZNIÓW
FAZA I Rozpoznawanie problemu.
Pytanie: Dlaczego występuje inflacja?
Propozycje uczniów:
DYWANIK I - ponieważ występuje monopolizacja gospodarki (monopoliści mogą przenieść wzrost kosztów produkcji na cenę); - ponieważ rosną koszty surowców, pracy i kapitałów, co powoduje, że przedsiębiorcy podnoszą ceny; - ponieważ gospodarstwa domowe oczekując na wzrost cen, dokonują nadmiernych zakupów; - ponieważ występuje nadmierna ilość pieniędzy w gospodarce w porównaniu z podażą dóbr; - ponieważ państwo ma kłopoty i pożycza pieniądze od sektora prywatnego. | DYWANIK II - bo występuje nadmierny wzrost popytu globalnego, a producenci w krótkim czasie nie mogą gwałtownie zwiększyć podaży; - bo przedsiębiorstwa podnoszą ceny, chcąc osiągnąć zamierzoną stopę zysku; - bo w gospodarce mamy do czynienia - ponieważ występuje recesja gospodarcza (obniżenie wydajności pracy, a tym samym następuje wzrost kosztów produkcji); - bo przedsiębiorstwa oczekując na wzrost kosztów, podnoszą ceny. |
DYWANIK III - bo czasami popyt rośnie szybciej niż podaż; - bo występuje wzrost nominalnej podaży pieniądza; - bo występuje deficyt budżetowy i należy go finansować; - bo rosną ceny surowców np. podwaja się cena ropy naftowej; - bo występują wygórowane roszczenia płacowe ze strony związków zawodowych. | DYWANIK IV - bo występuje nadmierna emisja pieniądza; - bo pracownicy domagają się podwyżek płac nominalnych, odpowiadających wzrostowi kosztów utrzymania, aby utrzymać poziom swych płac realnych; - ponieważ występuje długookresowe dodatnie saldo bilansu płatniczego (nadwyżka eksportu nad importem); - ponieważ występuje przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego, finansowanego przez państwo); - bo ograniczenie dostaw surowców rolnych z powodu nieurodzaju, powoduje, że fizycznie jest mniejsza liczba zasobów przeznaczonych do produkcji, dlatego wzrastają ich ceny. |
FAZA II Prezentacja rozwiązań problemu.
Na pytanie - Co należy zrobić, aby ograniczyć inflację? - uczniowie odpowiedzieli następująco:
DYWANIK I - ograniczyć wydatki budżetowe; - podnieść stawki podatku dochodowego; - wprowadzić rygorystyczne zasady udzielania kredytów; - prowadzić kontrolę płac poprzez wprowadzenie podatków od ponadnormatywnych wynagrodzeń. | DYWANIK II - podnieść stopę procentową kredytów i lokat bankowych, co spowoduje niechęć do zaciągania kredytów, a tym samym doprowadzi do oszczędzania; - tworzyć warunki sprzyjające konkurencji; - wprowadzić kontrolę cen produktów wytwarzanych przez monopole i oligopole. |
DYWANIK III - wprowadzić przepisy antymonopolowe; - zapobiegać nieuczciwej konkurencji; - niszczyć szare strefy podatkowe; - zaostrzyć przepisy prawne. | DYWANIK IV - ograniczyć wydatki budżetowe; - zaostrzyć zasady udzielania kredytów; - ograniczyć eksport. |
FAZA III Deklaracja intencji.
Na pytanie - „Co ja (moja rodzina) mogę zrobić, aby ograniczyć inflację? -
pojawiły się następujące odpowiedzi:
DYWANIK I - nie będę dokonywał(a) nadmiernych zakupów; - będę płacił(a) podatki. | DYWANIK II - będziemy płacili podatki. |
DYWANIK III - nie będziemy zaopatrywać się „na zapas”; - nie będziemy pracować „na czarno”. | DYWANIK IV - nie będziemy pracować nielegalnie; - nie będziemy domagać się wzrostu płac; - nie będziemy wprowadzali do obiegu fałszywych pieniędzy. |
FAZA IV Ewaluacja
DYWANIK I - nie będę dokonywał(a) nadmiernych zakupów - 15 - będę płacił(a) podatki - 15 | DYWANIK II - będziemy płacili podatki |
DYWANIK III - nie będziemy zaopatrywać się „na zapas” - nie będziemy pracować „na czarno” - 45 | DYWANIK IV - nie będziemy pracować nielegalnie - nie będziemy domagać się wzrostu płac - nie będziemy wprowadzali do obiegu fałszywych pieniędzy - 15 |
Na podstawie wzoru scenariusza zajęć Pracowni Doskonalenia Nauczycieli Przedmiotów Zawodowych CODN↩
E. Adamowicz „Ekonomia bez tajemnic”, Poradnik dla nauczyciela, wyd. WSiP, Warszawa 2004, s. 173↩