Pojedynki na słowa i dyskusja o dyskusji
Jak trudno jest na świecie znaleźć dwie osoby o identycznym wyglądzie, tak też niemal niemożliwe jest, by ludzie mieli dokładnie takie same poglądy na wszystkie sprawy. Mimo że tak bardzo różnimy się między sobą, możemy znaleźć wzajemne porozumienie. Z tej walki na słowa wszyscy mogą wyjść zwycięsko.
1) Określ, w jakich sytuacjach użyjesz metafor: 'pojedynek na słowa', 'walka na słowa', 'słowna batalia', 'toczyć wojnę słowną', 'atakować słowami'.
2) Korzystając z dostępnych ci źródeł drukowanych lub internetowych, zgromadź jak najwięcej wyrazów tworzących wspólną rodzinę ze słowem polemika.
Sztuka dyskutowania
Umiejętność dyskutowania jest niezwykle potrzebna w różnych dziedzinach życia. Przydaje się wówczas, gdy bronimy swojego zdania, wyrażamy poglądy odmienne
od stanowiska naszych przeciwników, chcemy przekonać kogoś do określonych postaw lub zachowań, pragniemy znaleźć kompromis w jakiejś spornej sprawie. Sztuka dyskutowania wiąże się z kulturą osobistą wobec rozmówców, umiejętnością dobierania i prezentowania argumentów (dowodów), a także przedstawiania własnych sądów. Uczestnik dyskusji powinien umieć bronić swoich racji i jednocześnie szanować przeciwników. Ważne jest, by potrafić ich argumentom nie tylko szybko przeciwstawić własne, lecz by miały one moc przekonywania.
Krótki kodeks uczestnika dyskusji
Pamiętaj zawsze o grzeczności i szacunku dla swoich rozmówców. Wysłuchaj ich racji, nie przerywaj im i zachowaj kolejność wypowiadania się.
Trzymaj się tematu, który jest przedmiotem dyskusji.
Nie bądź gołosłowny, uzasadniaj każdą sformułowaną
przez siebie tezę. Przytocz odpowiednie argumenty, które powinny być przekonujące.Dbaj o poprawność swoich wypowiedzi i o właściwy dobór środków językowych (np. w oficjalnej dyskusji unikaj wyrazów i wyrażeń potocznych, posługuj się polszczyzną ogólną).
Wyrażaj się jasno, zwięźle i w sposób uporządkowany. Unikaj gadulstwa, rozwlekłości, chaotyczności wypowiedzi.
Staraj się przekonać drugich, gdyż istotą dyskusji jest spór, przekonywanie do głoszonych przez siebie racji. Jeśli Ci się to nie powiedzie, uszanuj opinię innych.
Wypowiadając swoją opinię, nie skupiaj się tylko na sądach negatywnych. Pamiętaj, że prawdziwa krytyka polega
na wskazaniu zarówno tego, co złe, jak i tego, co dobre.Źródło: Krótki kodeks uczestnika dyskusji, [w:] Polszczyzna na co dzień, red. Mirosław Bańko, Warszawa 2006, s. 167.
Gdy chcemy zaprezentować własne zdanie, możemy poprzedzić je następującymi wyrażeniami: 'sądzę, że...', 'uważam, że...', 'w moim przekonaniu', 'w mojej opinii', 'według mnie'. Opinie polemiczne zawsze sygnalizujemy w sposób kulturalny i nieobrażający naszego rozmówcy. Warto wtedy użyć takich sformułowań, jak:
'Nie mogę zgodzić się z opinią przedmówcy, ponieważ...'; 'Szanuję zdanie
X‑a, ale...'; 'W omawianej sprawie mam inne zdanie, a mianowicie...'; 'Okoliczności zmuszają mnie do polemiki ze zdaniem mojego przedmówcy'. Niedopuszczalne w kulturalnej rozmowie są sformułowania typu: 'Opowiadasz bzdury'; 'To kompletne banialuki. Chyba jesteś niedouczony'.
Zadaniowo
Na podstawie poniższej ilustracji podaj nazwę wydarzenia z 1989 roku,
które odbyło się w ukazanym na niej miejscu z udziałem przedstawicieli władzy
i opozycji, dążących do zawarcia kompromisu w bardzo ważnej dla całego społeczeństwa polskiego sprawie.
Znajdź wyjaśnienie pojęcia 'okrągły stół'.
Połącz wyrazy oznaczające różne rodzaje dyskusji z właściwą definicją.
Dyskusja, w której uczestnicy wypowiadają dłuższe monologi na ważne tematy., Dyskusja, której celem jest osiągnięcie kompromisu., Dyskusja prowadzona przez specjalistów, której przysłuchuje się audytorium., Dyskusja z udziałem autorytetów i publiczności.
| Debata | |
| Forum | |
| Panel | |
| Pertraktacje |
Znajdź ukryte wśród liter synonimy słowa 'dyskusja'.
Znajdź w słowniku synonimów wyrazy bliskoznaczne do wyrazu 'dyskusja'.
Podaj pięć synonimów do słowa 'rozmówca'. Możesz skorzystać ze słownika synonimów.
Sformułuj wypowiedzi przeczące niżej przedstawionym poglądom i je uzasadnij.
a) Wakacje powinny trwać nie dłużej niż 4 tygodnie.
b) Klapsy jeszcze nigdy nikomu nie zaszkodziły.
c) Nastolatkom powinno się zabronić dostępu do internetu.
d) Dorośli mają prawo czytać pamiętniki swoich dzieci bez ich pozwolenia.
Przeprowadź w klasie dyskusję na następujący temat: 'Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni'.
Zgromadź jak najwięcej wyrażeń służących kulturalnemu i grzecznemu zasygnalizowaniu opinii przeciwnej zdaniu rozmówcy. Twoją listę mogą rozpoczynać sformułowania wymienione w wykładzie na początku lekcji.
Zapoznaj się z poniższymi słowami kluczami związanymi z lekcją, a następnie zaproponuj ich własną kolejność. Możesz kierować się tym, co cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji. Słowa klucze: dyskusja, argumentacja, debata, forum, opinia, grzeczność językowa.