Ważne daty

Sytuacja sztuki po roku 1989

Przemiany, które miały miejsce w Polsce po 1989 r. dokonały się w różnych sferach ludzkiej aktywności. Przeobrażeniu uległ system polityczno‑gospodarczy, ekonomiczny oraz społeczno‑kulturowy. Wraz z zerwaniem „żelaznej kurtyny” oraz początkiem funkcjonowania wolnego rynku do kraju zaczęły napływać nowe produkty: towary, usługi, a wraz z nimi idee. Ich nośnikami były m.in. media i reklamy. Nie tylko wywoływały one w zafascynowanym nowością społeczeństwie potrzebę posiadania, ale wpływały też na zmianę obowiązujących wzorców, zachowań oraz zasad moralnych. Spełniając swe perswazyjne funkcje, kreowały w świadomości odbiorców potrzebę nowego wyglądu. Obywatele zyskali pełną wolność konsumpcji na każdej płaszczyźnie życia. Jednocześnie pojawiały się nowe możliwości ingerowania w ciało ludzkie. Rozwijały się takie dziedziny jak transplantologia i kosmetyka estetyczna. Naukowcy przekraczali kolejne granice, pracując między innymi nad klonowaniem – tworzeniem genetycznie identycznych kopii istot żywych.

Artyści polscy lat 90. bardzo szybko zareagowali na te zmiany. Odnosili się do kultury konsumpcyjnej oraz ciała. Nawiązywali także do kultury, polityki i życia osobistego człowieka. Ze względu na tematykę nurt nosi nazwę sztuki krytycznej. Określenie to użyte zostało po raz pierwszy w 1999 r. przez Ryszarda Kluszczyńskiego w artykule pt. Artyści pod pręgierz, krytycy sztuki do kliniki psychiatrycznej, czyli najnowsze dyskusje wokół sztuki krytycznej w Polsce opublikowanym w czasopiśmie EXIT. Nowa sztuka w Polsce. O sztuce krytycznej często mówi się w odniesieniu do takich terminów jak: postmodernizmPostmodernizm (ponowoczesność)postmodernizm, sztuka feministycznaSztuka feministycznasztuka feministyczna czy abject artAbject artabject art

Większość artystów związanych ze sztuką krytyczną kształciła się w pracowni rzeźby prowadzonej przez Grzegorza Kowalskiego i Roberta Woźniaka na warszawskiej ASP, tzw. Kowalni. Grzegorz Kowalski w jednym z wywiadów skomentował ten fakt: Nie przypisuję sobie w tym szczególnej roli. (…) Grupa studentów, którzy przyszli do pracowni w latach 90., to byli bardzo utalentowani ludzie (…). Trafili na przełomowy moment – jeszcze nie było rynku sztuki, a już przestała działać cenzura. Mieli potrzebę uczestniczenia w zachodzących zmianach, krytycznego analizowania rzeczywistości. Partnerskie stosunki między studentami a wykładowcami przyczyniły się do rozwoju wolności światopoglądowej i artystycznej młodych twórców.

Artystyczne działania Katarzyny Kozyry

RLfyxcGenJv8x1

Ilustracja przedstawia Katarzynę Kozyrę. Kobieta w dojrzałym wieku, o ciemno-brązowych prostych włosach do ramion. Katarzyna Kozyra jest polską rzeźbiarką oraz artystką tworzącą instalacje, fotografie, a także sztukę wideo. Artystka na fotografii ubrana jest w czerwoną bluzkę z krótkim rękawem. Pod szyja widoczny jest niebieski golf. Kobieta ma poważny wyraz twarzy.

Katarzyna Kozyra kończyła Akademię Sztuk Pięknych na Wydziale Rzeźby. Pracą dyplomową artystki, a zarazem najbardziej znanym jej dziełem jest instalacja Piramida zwierząt z 1993 roku. Instalację dopełnia nagrany przez Kozyrę film, ukazujący ubój konia w rzeźni. Inspiracją do powstania pracy była baśń braci Grimm pt. Muzykanci z Bremy, która opowiada o ucieczce zwierząt, ratujących się przed śmiercią z rąk człowieka. Wprawdzie w zamierzeniu instalacja ta miała m.in. poruszać problem ignorowania śmierci we współczesnym świecie i spychania jej poza nawias społecznego dyskursu oraz wykorzystania zwierząt przez ludzi, to jednak użycie przez Kozyrę ciał zwierząt jako elementów artystycznej konstrukcji spotkało się z falą krytyki.

RoTdYOJE6fmsI1

Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Katarzyny Kozyry „Piramida zwierząt”. Dzieło pochodzi z 1993 roku. Na fotografii widzimy rzeźbę składającą się z wypchanych zwierząt ustawionych jedno na drugim. Od dołu są to następujące zwierzęta: brązowy koń, kremowy pies, jasnobrązowy kot, biało-brązowy kogut. Zwierzęta znajdują się w pomieszczeniu. W tle widoczne są zamknięte, białe drzwi. Z lewej strony fotografii widzimy mały, czarny telewizor ustawiony na białej kolumnie. Autorką pracy jest polska rzeźbiarka oraz artystka tworząca instalacje, fotografie, a także sztukę wideo.

Katarzyna Kozyra w swoich pracach podejmowała także problem  ciał wykluczonych i nieobecnych na co dzień w debacie publicznej. W 1996 roku powstała Olimpia, inspirowana obrazem Éduarda Maneta z 1863 roku o tym samym tytule. Artystka nadała pracy autobiograficzny wymiar, dokumentując w niej własne zmagania z rakiem. Olimpia Kozyry to praca składająca się z trzech fotografii przedstawiających dzieło Maneta, nagą artystkę leżącą na łóżku szpitalnym i podłączoną do kroplówki w towarzystwie opiekującej się nią pielęgniarki oraz siedzącą na tapczanie nagą staruszkę. Wszystkie postacie mają na szyi zawiązaną czarną aksamitkę charakterystyczną dla Olimpii. Zdjęciom towarzyszy film video, na którym została artystka została nakręcona w trakcie przyjmowania wlewu kroplowego.

Katarzyna Kozyra w swoich pracach podejmowała także problem  ciał wykluczonych i nieobecnych na co dzień w debacie publicznej. W 1996 roku powstała Olimpia , inspirowana obrazem Éduarda Maneta z 1863 roku o tym samym tytule. Artystka nadała pracy autobiograficzny wymiar, dokumentując w niej własne zmagania z rakiem. Olimpia Kozyry to praca składająca się z trzech fotografii przedstawiających dzieło Maneta, nagą artystkę leżącą na łóżku szpitalnym i podłączoną do kroplówki w towarzystwie opiekującej się nią pielęgniarki oraz siedzącą na tapczanie nagą staruszkę. Wszystkie postacie mają na szyi zawiązaną czarną aksamitkę charakterystyczną dla Olimpii. Zdjęciom towarzyszy film video, na którym została artystka została nakręcona w trakcie przyjmowania wlewu kroplowego.

Podobnej problematyki dotyka Łaźnia (1997) – film video nagrany ukrytą kamerą w kobiecej łaźni publicznej w stolicy Węgier. Praca w założeniu powinna być oglądana jako instalacja video na pięciu monitorach i dużym ekranie, które otaczają widza. Odbiorca usytuowany jest wówczas wewnątrz sceny, z nie zawsze idealnymi ciałami. Pod koniec filmu na ekranie pojawiają się dwa obrazy, które zainspirowały artystkę do realizacji Łaźni: Zuzanna i starcy Rembrandta (1647) oraz Łaźnia turecka Jean’a‑Auguste’a‑Dominique’a Ingresa (1862). Artystka dyskutuje z kobietami na temat ich postrzegania przez mężczyzn, przekracza granice prywatności. W  pracy pokazała ciała stare i zniszczone, niepielęgnowane, które gorszą odbiorców, którym kobiecy akt kojarzy się z atrakcyjnością, której nie ma w filmie Kozyry. Odwołując się do dzieł Rembrandta oraz Ingresa artystka sugeruje, że to również sztuka oraz kultura wizualna umacniają stereotypowy (a zarazem zakłamany) obraz ciała kobiety i ukazują je jako idealne, zdrowe, proporcjonalne i młode.

W powstałej dwa lata później Łaźni męskiej (1999) artystka posunęła się o krok dalej.
Przebrana za mężczyznę, weszła do publicznych łaźni męskiej. Artystka podpatrywała nagich mężczyzn w intymnych sytuacjach, podczas mycia i odpoczynku. Obserwowała ich reakcje na własne ciała oraz siebie nawzajem. Filmowi, który zwykle wyświetlany jest na czterech dwustronnych ekranach, towarzyszy trzyminutowy materiał pokazujący proces charakteryzacji artystki, jej „przemianę” w mężczyznę.

RM7brU98eiKww1

Ilustracja przedstawia pracę Katarzyny Kozyry „Łaźnia męska”. Dzieło pochodzi z 1999 roku. Na fotografii widzimy mężczyznę. Znajduje się on blisko obiektywu. Bohater ma brodę oraz wąsy. Na szyi możemy dostrzec zawieszony biały ręcznik. W tle widoczne jest wnętrze męskiej łaźni, w której znajduje się bohater. Centralny punkt niebieskiego wnętrza jest wyraźnie rozświetlony. Widoczne są także dwa białe ręczniki zawieszone na kafelkowej ściance. Autorką pracy jest polska rzeźbiarka oraz artystka tworząca instalacje, fotografie, a także sztukę wideo.

Kontrowersyjna twórczość Zbigniewa Libery

Zbigniew Libera w swych działaniach zwraca uwagę na wpływ wzorców kreowanych przez kulturę masową na dzieci. Problem podjęty przez artystę dotyczy przekładania marzeń i celów dorosłych na dzieci, co ukazał w pracy Body Master ze sprzętem do ćwiczeń siłowych, który rozmiarami dostosowany był do rzeźbienia ciał chłopców w wieku do 9 lat. Libera podkreśl, jak wielki wpływ na życie człowieka ma kultura konsumpcjonizmu i  związany z nią kult ciała. Z powodu zmienionych proporcji oraz odautorskiego komentarza instalacja nabrała dramatycznego wydźwięku.

R1c52RiVJ4DB21

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „Body Master”. Dzieło pochodzi z 1995 roku. Na fotografii widzimy dwie maszyny do ćwiczeń. Przy każdej z maszyn znajdują się dwa siedziska, uchwyty oraz obciążenia w postaci kwadratowych klocków. Na maszynach można ćwiczyć różne partie ciała. Znajdują się one w dużym, jasnym pomieszczeniu. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

Ciotka Kena (1994) oraz You Can Shave The Baby (1995) wskazują na znaczenie idealnego wyglądu ludzkiego ciała we współczesnym świecie. Artysta zamieścił w kartonowych pudełkach laki, zmieniając ich wygląd i cechy. W  pierwszym projekcie dodał lalce Sindy owłosienie pod pachami i na łydkach, dokleił do ciała silikon, pogrubiając ją oraz ubrał w staromodną bieliznę. W wyniku tych zabiegów ciotka nie mieściła się w kanonach piękna lalki Barbie.

W pracy You Can Shave Your Baby artysta użył lalki‑bobasa, której dodał rude owłosieniem pod pachami, na łydkach, plecach i w miejscach intymnych, co we współczesnej kulturze uważane jest za nieestetyczne. W projekcie kupujący mogli ogolić lalkę i pozbyć się owłosienia. Praca sugerowała, że człowiek od najmłodszych lat wpisany zostaje w ogólnie uznawany schemat wyglądu i zachowania, a schematów narzuconych przez kulturę, kanonu piękna uczy się już w dzieciństwie. A pudełkach z lalkami artysta zastosował napisy w języku azjatyckim, kojarzonym z przedmiotem pożądanym i egzotycznym.

R3lYiLR13LSFz1

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „Ciotka Kena”. Dzieło pochodzi z 1994 roku. Na fotografii widzimy sześć prostokątnych pudełek. W każdym z nich znajduje się lalka barbie. Lalki ubrane są w krótkie, białe halki. Przedstawione są one jako postacie z nadmiernymi kilogramami. Trzy lalki mają ciemne włosy, pozostałe trzy lalki mają jasne - siwe włosy. U dołu każdego z pudełek znajduje się napis Ciotka Kena. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

R1HZkBniBUEfp1

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „You Can Shave the Baby”. Dzieło pochodzi z 1995 roku. Na fotografii widzimy dwa prostokątne pudełka. W każdym z nich znajduje się lalka bobas. Lalki są nagie. Posiadają jedynie nadmierne owłosienie w okolicy kostek, ramion oraz miejsc intymnych, co sprawia wrażenie jakby były ubrane w krótkie spodenki na szelkach. Owłosienie lalek jest w kolorze rudym. U góry każdego z pudełek znajduje się napis You Can Save the Baby. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

Podobną tematykę Zbigniew Libera podejmuje w pracy The Doll You Love to Undress (1997). Tym razem artysta jednak poszedł o krok dalej – jego lalki są rozcięte, by pokazać wnętrzności.

W pracy LEGO. Obóz koncentracyjny 1996 roku artysta poruszył problem obozów zagłady używając języka kultury masowej. Dzieło Libery składało się z siedmiu zestawów klocków LEGO. W każdym opakowaniu znajdowały się elementy niezbędne do zbudowania różnych fragmentów obozu koncentracyjnego (baraków, bramy i ogrodzenie, wież strażniczych). Libera postawił odbiorcę w roli klienta, który może „skonsumować” rzeczywistość. Praca przyczyniła się do oskarżenia artysty o kierowanie do dzieci zabawki o niestosownym przekazie o wydarzeniach związanych z  II wojną światową oraz o skandaliczne działanie, mające na celu jedynie autopromocję. W zamierzeniu artysty, oprócz odniesień do konkretnego miejsca i czasu, praca miała być parabolą każdego wydarzenia, które traci swój historyczny wymiar wobec powszechności kultury masowej .

RN8S2YQ7114B81

lustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „LEGO. Obóz koncentracyjny”. Dzieło pochodzi z 1996 roku. Na fotografii widzimy prostokątne pudełko klocków LEGO. Znajduje się na nim rysunek budowli, jaka powstanie po złożeniu klocków. Jest to obóz koncentracyjny składające się z dwóch długich budynków. Na dwóch narożnikach znajdują się wysokie wieże. Całość ogrodzona jest płotem. Przed wejściem znajduje się kilka białych postaci oraz jedna czarna - strażnik. W lewym górnym rogu pudełka znajduje się napis This work of Zbigniew Libera has been sponsored by LEGO SYSTEM. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych

Zainteresowanie ciałem w pracach innych przedstawicieli sztuki krytycznej

Najbardziej znaną pracą Katarzyny Górnej jest cykl fotograficzny Madonny. Artystka wykorzystała w nim formuły ikonografii religijnej i mitologicznej znanej ze sztuki dawnej, by przedstawić trzy etapy życia kobiety w formie aktów. Katarzyna Górna w swej pracy przedstawia miejsce kobiety w kulturze i społeczeństwie. Bohaterki jej fotografii są silne, pewne siebie i dominujące.

Artystką, która porusza problem ciała, choroby i śmiertelności jest Joanna Rajkowska. W 1994 roku sformułowała ona teorię mówiącą o ciele jako rzeźbie. Jej pracą z przełomu lat dziewięćdziesiątych i roku dwutysięcznego jest Satysfakcja gwarantowana. Artystka stworzyła linię produktów, dla których bazą były wydzieliny jej ciała. Projekt składał się z puszkowanych napojów w sześciu smakach, dwóch rodzajów mydła oraz wazeliny i perfum. Rajkowska drobiazgowo zaprojektowała design opakowań, logo, kampanię reklamową. Wymyślone przez nią towary nie istniały jedynie w świecie wirtualnym, ale można je było zakupić (cena za puszkę wynosiła 19,99 zł). Do wykonania produktów spożywczych i kosmetyków użyła m.in. swojej śliny, tłuszczu, wydzieliny z gruczołów piersiowych, pochwy, feromonów czy endorfiny. Projekt Rajkowskiej to jednak fikcja, łudząca i prowokująca widza, bo przedstawiona w sposób bardzo realistyczny. Artystka zachęcała do skorzystania z jej usług i zaspokojenia swoich pragnień. Stworzyła więc m.in. napoje o różnym sposobie działania: KOK miał rozpalać namiętności i pobudzać erotycznie, ORGAZM miał zbawienny wpływ na centralny układ nerwowy, ZIMNE OCZY wspomagały wyobraźnię i powodowały halucynacje, BEZ CZASU PO POŁUDNIU miał właściwości relaksujące i odświeżające, MENTAL niwelował lęki i zabijał nudę, CHCESZ? powodował zwiększenie stężenia absurdu w powietrzu. Właściwości produktów Rajkowskiej kojarzone z efektami działania narkotyków miałyby oferować konsumentom oderwanie od rzeczywistości.

R1JYSDgND3Lwm1

Ilustracja przedstawia pracę Joanny Rajkowskiej „Satysfakcja gwarantowana”. Dzieło pochodzi z 2000 roku. Na fotografii widzimy puszki po napojach ustawione w rzędzie. Każda z puszek ma w górnej części pas w innym kolorze z licznymi napisami. Na puszkach zamieszczone są ilustracje damskich narządów płciowych, a także oko oraz dziecko. Obrazy na puszkach są w kolorze szarym. Autorką pracy jest polska artystka współczesna. Zajmuje się ona tworzeniem instalacji, przede wszystkim w przestrzeni publicznej.

Grzegorz Klaman w swoich pracach porusza problem zawłaszczania ciała przez religię, medycynę i naukę. Emblematy z 1993 roku to stalowa instalacjaInstalacjainstalacja, w której widz ogląda pojemniki z preparatami ludzkich wnętrzności: jelit, wątroby, mózgu. Z ciemności wydobywa je światło lamp halogenowych. Ludzkie organy przypominają preparaty, z których korzystają studenci medycyny lub relikwie wystawione na widok wiernych. Celem artysty jest wskazanie siły władzy, która w swe panowanie bierze ludzkie ciało.

RZ97Jv98QEFl81

Ilustracja przedstawia pracę Grzegorza Klamana „Emblematy”. Dzieło pochodzi z 1993 roku. Na fotografii widzimy szklaną figurę przestrzenną. Jest ona w kształcie krzyża. W jej centralnym punkcie w środku znajduje się ludzki mózg. Jest on wyraźnie podświetlony. Tło za figurą jest ciemne. Autorem pracy jest polski artysta współczesny. Zajmuje się tworzeniem instalacji, a także działaniami w przestrzeni publicznej.

Robert Rumas wypowiadał się na tematy związane z wpływem religii na życie, a przede wszystkim rolą Kościoła katolickiego. W swoich pracach pochodzących z lat 90. XX wieku zwracał uwagę na powierzchowność i banalność polskiego katolicyzmu, co – zdaniem artysty – ujawnia się w bezrefleksyjnym kulcie przedmiotów. W Dedykacjach (1992‑1994), Termoforach (1994), pracach zatytułowanych 300 słoików (1994) czy Holy Mother (1994) materiałem oglądu są dewocjonalia zamknięte w słoikach i akwariach.

W 1993 roku artysta wykonał pracę Bóg w mojej ojczyźnie jest honorowy. W słoikach pozamykał przedmioty, które uznał za reprezentatywne dla systemu wartości w Polsce okresu transformacji ustrojowej.

R3R6hycrmfcnw

Ilustracja przedstawia obraz Roberta Rumasa „Bóg w mojej ojczyźnie jest honorowy”. Na fotografii widzimy siedem szklanych słoików o różnych rozmiarach. Ustawione są one w jednym rzędzie. W każdym słoiku znajduje się inne wypełnienie. Są to m.in. pieniądze, parówki, a także opłatek. Słoiki ustawione są na półce, pod którą widnieje napis BÓG w mojej OJCZYŹNIE jest HONOROWY. Autorem pracy jest polski artysta wizualny i kurator sztuki związany z nurtem sztuki krytycznej.

Paweł Althamer działa w przestrzeni różnych mediów, poczynając od tradycyjnej rzeźby, poprzez performancePerformanceperformance, aż do akcji społeczno‑artystycznych, które stały się znakiem rozpoznawczym artysty. Artysta zwrócił na siebie uwagę performancem Czas – woda – przestrzeń, który wykonał w ramach ćwiczenia zadanego przez prof. Grzegorza Kowalskiego. Nagi Althamer zamknął się w worku wypełnionym wodą. Przez trzy godziny nie docierały do niego bodźce z zewnątrz. Akcją tą chciał udowodnić, że człowiek wyciszając pewne zmysły, jest zdolny otworzyć się na działanie innych. W 1991 roku wykonał Łódź oraz Skafander. Użył ich następnie do swojej akcji, podczas której ubrał się we własnoręcznie zrobiony strój i zamknął w metalowej klatce (łodzi). Podczas jednego z podjętych działań artystycznych, zatytułowanego Astronauta (Bydgoszcz, 1995) artysta spacerował ulicami miasta w przebraniu zdobywcy kosmosu. Udawał, że odkrywa nową, nieznaną mu planetę, na którą dopiero co trafił. Postrzegany obraz rejestrował kamerą video, a film był przekierowany na monitor przymocowany do jego pleców. Jedną z najbardziej spektakularnych i największych akcji artystyczno‑społecznych przeprowadzonych przez Althamera było Bródno 2000. Artysta namówił swoich sąsiadów z bloku, aby konkretnego dnia, o wyznaczonej godzinie zgasili lub zapalili światła w mieszkaniach. Wynikiem tego działania było utworzenie świetlnego napisu „2000” na elewacji. Althamer swoje akcje nazywa „reżyserowaniem rzeczywistości” i wskazuje w nich na sprawczą rolę artysty, który nie tylko integruje określoną społeczność, ale również wytrąca jej członków z utartych torów postrzegania świata.

RbcOupr0v6G40

Ilustracja przedstawia pracę Pawła Althamera „Łódź i skafander”. Dzieło pochodzi z 1991 roku. Na fotografii widzimy wiszący biały skafander na białej, jednolitej ścianie. Na pierwszym planie na ziemi leży przedmiot wyglądem przypominający czarną łódkę od góry zamkniętą drucianą siatką. Autorem pracy jest polski rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo.

R1DC42bL726B31

Ilustracja przedstawia pracę Pawła Althamera „Astronauta”. Dzieło pochodzi z 1995 roku. Na fotografii widzimy mężczyznę w białym kostiumie astronauty. Na plecach ma założony mały ekran. Obok astronauty przechodzi starsze małżeństwo. Bohater znajduje się w centrum miasta. W tle widoczny jest budynek, samochód oraz przechodzień. Autorem pracy jest polski rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo.

RwuZzXFPJ1rUv1

Ilustracja przedstawia pracę Pawła Althamera „Bródno 2000”. Dzieło pochodzi z 2000 roku. Fotografia podzielona jest w dwie części. W górnej części widoczny jest rząd bloków w ciągu dnia. W dolnej części widzimy natomiast ten sam rząd bloków wieczorową porą. W części mieszkań zapalone są światła. Z oddali zapalone światła na blokach twarzą liczbę 2000. Autorem pracy jest polski rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo.

RbFOVLNr0S4ma

Ćwiczenie 1

Podaj tytuł utworu, który był inspiracją dla powstania instalacji „Piramida zwierząt” Katarzyny Kozyry.

Podaj tytuł utworu, który był inspiracją dla powstania instalacji „Piramida zwierząt” Katarzyny Kozyry.

Zaznacz tytuł utworu, który był inspiracją instalacji Piramida zwierząt Katarzyny Kozyry.

• Zwierzęta Pana i diabła autorstwa braci Grimm
• Muzykanci z Bremy autorstwa braci Grimm
• Na podwórku autorstwa Hansa Christiana Andersena

R1ASpI7BA02h5

Ćwiczenie 6

Podaj nazwiska autorów oraz tytuły dzieł, którymi inspirowała się Katarzyna Kozyra podczas realizacji "Łaźni".

Podaj nazwiska autorów oraz tytuły dzieł, którymi inspirowała się Katarzyna Kozyra podczas realizacji "Łaźni".

Podaj nazwiska autorów oraz tytuły dzieł, którymi inspirowała się Katarzyna Kozyra podczas realizacji Łaźni. [Nazwisko, tytuł]

.................

.................

Słownik pojęć

Słownik pojęć powstał na podstawie:

www.encyklopedia.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

RKZmfpeqkBHdK1

Ilustracja przedstawia pracę Katarzyny Kozyry „Piramida zwierząt”. Dzieło pochodzi z 1993 roku. Na fotografii widzimy rzeźbę składającą się z wypchanych zwierząt ustawionych jedno na drugim. Od dołu są to następujące zwierzęta: brązowy koń, kremowy pies, jasnobrązowy kot, biało-brązowy kogut. Zwierzęta znajdują się w pomieszczeniu. W tle widoczne są zamknięte, białe drzwi. Z lewej strony fotografii widzimy mały, czarny telewizor ustawiony na białej kolumnie. Autorką pracy jest polska rzeźbiarka oraz artystka tworząca instalacje, fotografie, a także sztukę wideo.

R1JXLfSz1Np9i1

Ilustracja przedstawia pracę Katarzyny Kozyry „Olimpia”. Dzieło pochodzi z 1996 roku. Obecnie jest własnością prywatną (depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie). Fotografia Kozyry nawiązuje do obrazu Eduarda Maneta pt. „Olimpia” z 1863 roku. Na fotografii widzimy leżącą, nagą kobietę. Jest ona łysa. Bohaterka leży na łożu na niebieskiej pościeli. Za uchem ma włożony kwiat, natomiast na jej stopach widzimy czerwone buty. Na skraju łóżka możemy dostrzec wyginającego się kota. Przy łóżku siedzi ciemnoskóra kobieta w jasnej sukni. Spogląda ona na leżącą bohaterkę. W rękach trzyma bukiet kolorowych kwiatów. Autorką pracy jest polska rzeźbiarka oraz artystka tworząca instalacje, fotografie, a także sztukę wideo.

R14Hm2NCwUZp91

Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Katarzyny Kozyry „Łaźnia”. Dzieło pochodzi z 1997 roku. Na fotografii widzimy leżącą, półnagą kobietę. Znajduje się ona w damskiej łaźni. W pasie ma zawiązany biały ręcznik. Kobieta leży na ławce. Nogi ma uniesione do góry, opiera je o kafelkową ściankę, na której ułożone są ubrania. Bohaterka ma zamknięte oczy. Autorką pracy jest polska rzeźbiarka oraz artystka tworząca instalacje, fotografie, a także sztukę wideo. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlą się dodatkowe informacje.

RM7brU98eiKww1

Ilustracja przedstawia pracę Katarzyny Kozyry „Łaźnia męska”. Dzieło pochodzi z 1999 roku. Na fotografii widzimy mężczyznę. Znajduje się on blisko obiektywu. Bohater ma brodę oraz wąsy. Na szyi możemy dostrzec zawieszony biały ręcznik. W tle widoczne jest wnętrze męskiej łaźni, w której znajduje się bohater. Centralny punkt niebieskiego wnętrza jest wyraźnie rozświetlony. Widoczne są także dwa białe ręczniki zawieszone na kafelkowej ściance. Autorką pracy jest polska rzeźbiarka oraz artystka tworząca instalacje, fotografie, a także sztukę wideo.

R1c52RiVJ4DB21

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „Body Master”. Dzieło pochodzi z 1995 roku. Na fotografii widzimy dwie maszyny do ćwiczeń. Przy każdej z maszyn znajdują się dwa siedziska, uchwyty oraz obciążenia w postaci kwadratowych klocków. Na maszynach można ćwiczyć różne partie ciała. Znajdują się one w dużym, jasnym pomieszczeniu. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

R3lYiLR13LSFz1

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „Ciotka Kena”. Dzieło pochodzi z 1994 roku. Na fotografii widzimy sześć prostokątnych pudełek. W każdym z nich znajduje się lalka barbie. Lalki ubrane są w krótkie, białe halki. Przedstawione są one jako postacie z nadmiernymi kilogramami. Trzy lalki mają ciemne włosy, pozostałe trzy lalki mają jasne - siwe włosy. U dołu każdego z pudełek znajduje się napis Ciotka Kena. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

R1HZkBniBUEfp1

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „You Can Shave the Baby”. Dzieło pochodzi z 1995 roku. Na fotografii widzimy dwa prostokątne pudełka. W każdym z nich znajduje się lalka bobas. Lalki są nagie. Posiadają jedynie nadmierne owłosienie w okolicy kostek, ramion oraz miejsc intymnych, co sprawia wrażenie jakby były ubrane w krótkie spodenki na szelkach. Owłosienie lalek jest w kolorze rudym. U góry każdego z pudełek znajduje się napis You Can Save the Baby. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

RW0xeXUFee9nf

Ilustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „The Doll You Love to Undress”. Dzieło pochodzi z 1997 roku. Na fotografii widzimy trzy prostokątne pudełka. W każdym z nich znajduje się lalka. Lalki są nagie. Każda z nich ma rozcięty brzuch, na którym znajdują się widoki wnętrz ich ciał tzn. jelita oraz inne organy. Lalki posiadają jasne, kręcone włosy. U dołu każdego z pudełek znajduje się napis The Doll You Love to Undress. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych.

RN8S2YQ7114B81

lustracja przedstawia pracę Zbigniewa Libera „LEGO. Obóz koncentracyjny”. Dzieło pochodzi z 1996 roku. Na fotografii widzimy prostokątne pudełko klocków LEGO. Znajduje się na nim rysunek budowli, jaka powstanie po złożeniu klocków. Jest to obóz koncentracyjny składające się z dwóch długich budynków. Na dwóch narożnikach znajdują się wysokie wieże. Całość ogrodzona jest płotem. Przed wejściem znajduje się kilka białych postaci oraz jedna czarna - strażnik. W lewym górnym rogu pudełka znajduje się napis This work of Zbigniew Libera has been sponsored by LEGO SYSTEM. Autorem pracy jest polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer. Libera zajmuje się także tworzeniem obiektów artystycznych

R1DOxHwrRhxR51

Ilustracja pracy Katarzyny Górnej „Madonny”. Dzieło pochodzi z 1997 roku. Na fotografii widzimy młodą, nagą kobietę. Została ona ustawiona w pozycji naśladującej postawę Wenus z antycznych posągów. Z krocza młodej dziewczyny sączy się krew, spływa również po jej nodze. Jest ona symbolem dojrzewania. Za bohaterką widzimy półokrągłe, zamknięte okno. Fotografia jest czarno-biała. Autorem pracy jest polska artystka tworząca wielkoformatowe, głównie czarno-białe fotografie.

R15xU3murC5yU1

Ilustracja pracy Katarzyny Górnej „Madonny”. Dzieło pochodzi z 1997 roku. Na fotografii widzimy młodą, półnagą kobietę. Znajduje się ona w pozycji siedzącej. Od pasa w dół przykryta jest ciemnym płótnem. Na kolanie kobiety widzimy małe nagie dziecko. Jest to chłopiec. Spogląda on w prawą stronę. Za bohaterką widzimy półokrągłe, zamknięte okno. Fotografia jest czarno-biała. Autorem pracy jest polska artystka tworząca wielkoformatowe, głównie czarno-białe fotografie.

R75hnA9RbDugr1

Ilustracja pracy Katarzyny Górnej „Madonny”. Dzieło pochodzi z 1997 roku. Na fotografii widzimy dojrzałą, półnagą kobietę. Znajduje się ona w pozycji siedzącej. Od pasa w dół przykryta jest ciemnym płótnem. Na kolanach kobiety widzimy nagiego, dorosłego mężczyznę w długich, ciemnych włosach. Za bohaterami widzimy półokrągłe, zamknięte okno. Fotografia jest czarno-biała. Autorem pracy jest polska artystka tworząca wielkoformatowe, głównie czarno-białe fotografie.

R1JYSDgND3Lwm1

Ilustracja przedstawia pracę Joanny Rajkowskiej „Satysfakcja gwarantowana”. Dzieło pochodzi z 2000 roku. Na fotografii widzimy puszki po napojach ustawione w rzędzie. Każda z puszek ma w górnej części pas w innym kolorze z licznymi napisami. Na puszkach zamieszczone są ilustracje damskich narządów płciowych, a także oko oraz dziecko. Obrazy na puszkach są w kolorze szarym. Autorką pracy jest polska artystka współczesna. Zajmuje się ona tworzeniem instalacji, przede wszystkim w przestrzeni publicznej.

RZ97Jv98QEFl81

Ilustracja przedstawia pracę Grzegorza Klamana „Emblematy”. Dzieło pochodzi z 1993 roku. Na fotografii widzimy szklaną figurę przestrzenną. Jest ona w kształcie krzyża. W jej centralnym punkcie w środku znajduje się ludzki mózg. Jest on wyraźnie podświetlony. Tło za figurą jest ciemne. Autorem pracy jest polski artysta współczesny. Zajmuje się tworzeniem instalacji, a także działaniami w przestrzeni publicznej.

RwJxqydC92foq1

Ilustracja przedstawia pracę Roberta Rumasa „Dedykacje IV”. Dzieło pochodzi z 1994 roku. Na fotografii widzimy szklane akwarium z wodą zabarwioną na kolor zielony. Ustawione jest ono na metalowych wysokich nogach. Nad akwarium znajduje się zapalona lampa oświetlająca jego wnętrze. We wnętrzu możemy dostrzec zatopione pojemniki, w których znajdują się muszle oraz figura Matki Boskiej. Autorem pracy jest polski artysta wizualny i kurator sztuki związany z nurtem sztuki krytycznej.

R3R6hycrmfcnw1

Ilustracja przedstawia obraz Roberta Rumasa „Bóg w mojej ojczyźnie jest honorowy”. Na fotografii widzimy siedem szklanych słoików o różnych rozmiarach. Ustawione są one w jednym rzędzie. W każdym słoiku znajduje się inne wypełnienie. Są to m.in. pieniądze, parówki, a także opłatek. Słoiki ustawione są na półce, pod którą widnieje napis BÓG w mojej OJCZYŹNIE jest HONOROWY. Autorem pracy jest polski artysta wizualny i kurator sztuki związany z nurtem sztuki krytycznej.

RbcOupr0v6G401

Ilustracja przedstawia pracę Pawła Althamera „Łódź i skafander”. Dzieło pochodzi z 1991 roku. Na fotografii widzimy wiszący biały skafander na białej, jednolitej ścianie. Na pierwszym planie na ziemi leży przedmiot wyglądem przypominający czarną łódkę od góry zamkniętą drucianą siatką. Autorem pracy jest polski rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo.

R1DC42bL726B31

Ilustracja przedstawia pracę Pawła Althamera „Astronauta”. Dzieło pochodzi z 1995 roku. Na fotografii widzimy mężczyznę w białym kostiumie astronauty. Na plecach ma założony mały ekran. Obok astronauty przechodzi starsze małżeństwo. Bohater znajduje się w centrum miasta. W tle widoczny jest budynek, samochód oraz przechodzień. Autorem pracy jest polski rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo.

RwuZzXFPJ1rUv1

Ilustracja przedstawia pracę Pawła Althamera „Bródno 2000”. Dzieło pochodzi z 2000 roku. Fotografia podzielona jest w dwie części. W górnej części widoczny jest rząd bloków w ciągu dnia. W dolnej części widzimy natomiast ten sam rząd bloków wieczorową porą. W części mieszkań zapalone są światła. Z oddali zapalone światła na blokach twarzą liczbę 2000. Autorem pracy jest polski rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo.

Bibliografia

Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, pod red. Ewy Domańskiej, Universitas, Kraków 2004

Kultura współczesna, Nr 2 (40), 2004

https://zacheta.art.pl/pl/kolekcja/artysci/katarzyna‑kozyra (dostęp z  dnia 31.03.2018)

https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/katarzyna‑kozyra‑casting (dostęp z  dnia 31.03.2018)