Ponadczasowość poezji księdza Jana Twardowskiego
Ponadczasowość poezji księdza Jana Twardowskiego
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna poezję religijną,
zna przedstawicieli poezji religijnej,
wie, jakie wartości opiewa w swojej twórczości ksiądz Jan Twardowski.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi scharakteryzować poezję religijną,
potrafi opierając się na cytatach wskazać walory artystyczne utworów księdza Twardowskiego,
potrafi scharakteryzować i omówić tematykę wybranych wierszy.
2. Metoda i forma pracy
Ćwiczenie, praca z całą klasą oraz praca indywidualna ucznia.
3. Środki dydaktyczne
Karta pracy, tomiki wierszy i utwory księdza Jana Twardowskiego.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel prosi uczniów, by wypowiedzieli się na temat twórczości zmarłego księdza Jana Twardowskiego.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel podaje uczniom ogólne wiadomości dotyczące poezji religijnej (załącznik 1). Następnie wprowadza ich w charakterystykę utworów księdza Twardowskiego. Odczytuje kilka jego wierszy (załącznik 2) i prosi uczniów o dokonanie ich charakterystyki.
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy z ćwiczeniem, które mają wykonać samodzielnie (załącznik 3).
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel zbiera karty pracy, które odda uczniom ocenione na kolejnej lekcji. Następnie dyktuje klasie zadanie domowe (załącznik 4).
5. Bibliografia
Elementarz księdza Twardowskiego dla najmłodszego, średniaka i starszego, red. B. Górska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Twardowski J., Poezje wybrane, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1999.
Żebrowska B. [red.], Literatura polska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.
Wiersze księdza Twardowskiego w Internecie: http://wpk.p.lodz.pl/%7Esebekmez/t/index.html
6. Załączniki
a) Wiadomości dla uczniów
Załącznik 1.
Do przedstawicieli poezji religijnej możemy zaliczyć Jerzego Lieberta, który w dwudziestoleciu międzywojennym stworzył oryginalna poezje religijną. Jest ona pełnym wątpliwości dialogiem ze stwórcą. Ostatnie z tekstów Lieberta ujmują zjawisko śmierci i umierania w sposób bliski późniejszej poezji, czyli odważny, a czasem nawet makabryczny.
Cytat z Lieberta:
„Wypędzili z raju aniołowie
Ludzi, ptaki i strwożone sarny,
Zamiast ambrozji słodkiej i złotej
Krowie mleko nam dali i chleb czarny”.
Ksiądz Jan Twardowski był z całą pewnością najwybitniejszym poeta religijnym, który zacierał w swojej twórczości granicę pomiędzy poezją a prozą, która jest oszczędna w doborze środków ekspresji. Poeta unikał patosu i powagi. Cenił prostotę, zwyczajny język, posiadał niezwykłe poczucie humoru. Świat księdza Twardowskiego to życie miłością właśnie do całego świata. Brak miłości jest przedstawiony jako grzech najcięższy.
b) Wybrane wiersze
Załącznik 2.
Poczekaj
Nie wierzysz – mówiła miłość
w to że nawet z dyplomem zgłupiejesz
że zanudzisz talentem
że z dwojga złego można wybrać trzecie
w życie bez pieniędzy
w to że przepiórka żyje pojedynczo
w zdartą korę czeremchy co pachnie migdałem
w zmarłą co żywa pojawia się we śnie
w modnej spódnicy i rozciętej z boku
w najlepsze najgorsze
w profesora co głaszcze kociaka po rękach
w każdego łosia co ma żonę klępę
w dziewczynkę z zapałkami
w niebo i piekło
w diabła i Pana Boga
w mieszkanie za rok
Poczekaj jak cię rąbnę
to we wszystko uwierzysz
Serce
Cebulo za nerwowa
firletko wesoła
maślaku w deszczu lepki
opieńko miodowa
obupłciowa dżdżownico więc dwa razy smutna
biedronko kropka w kropkę
jak przed pierwszą wojną
czy lat dwadzieścia cztery
czy sześćdziesiąt dziewięć
tak samo serce łazi jak samotna pszczoła
c) Karta pracy
Załącznik 3.
Ćwiczenie 1.
Wytłumacz, co oznaczają słowa: Nie bój się stracić – kochając nigdy nie tracisz.
Ćwiczenie 2.
Dokonaj interpretacji wiersza:
Kubek
Nie chcę z poduszką krzesełka
pieca łopatki wiaderka
zegarka pieniędzy kuferka
Szekspira szafy sweterka
skarbonki trąbki pudełka
domu co stał się już duchem
lecz powróć mi święty Antoni
mój kubek z jednym uchem
d) Zadanie domowe
Załącznik 4.
Napisz w zeszycie definicję wiersza białego.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak