Porównanie budowy cząsteczek i właściwości alkanów, alkenów i alkinów

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wie, co to są węglowodory,

• zna rodzaje węglowodorów,

• wie, jakie są wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów,

• rozumie, na czym polega reakcja polimeryzacji,

• wie, jak odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi podać wzór i nazwę węglowodoru na podstawie modelu,

• umie zaproponować sposób odróżnienia węglowodorów nasyconych od nienasyconych,

• potrafi określić, jak w obrębie szeregu homologicznego węglowodorów zmieniają się właściwości: stan skupienia, temperatura wrzenia, temperatura zapłonu,

• umie podać wzory strukturalne do podanego wzoru sumarycznego.

2. Metoda i forma pracy

Słowna, ilustracyjna, praca w grupach.

3. Środki dydaktyczne

Karty pracy ucznia

Foliogram

Koperty z poleceniami dla grup

Modele cząsteczek węglowodorów

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Przed lekcjami nauczyciel przygotowuje karty pracy (załącznik 1).

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy.

Każda grupa ustala właściwości przydzielonego węglowodoru.

Uczniowie wykorzystując zdobyte informacje na temat właściwości węglowodorów, układają

rymowankę.

2. Nauczyciel prosi uczniów o zestawienie właściwości węglowodorów w tabeli.

Uczniowie pracują w grupach, wypełniając otrzymane karty pracy (załącznik 1). Po wykonaniu zadań przez poszczególne grupy, uczniowie porównują wypełnione tabele z foliogramem.

3. Nauczyciel rozdaje uczniom koperty wraz z poleceniem kolejnego zadania.

Uczniowie pracują w grupach, wykonują polecenia, które otrzymują w kopertach wraz z modelami: butenu, pentanu, heksynu, pentinu, oktenu,

Grupa I – Spośród podanych modeli wybierz modele alkanów. Zapisz ich wzory sumaryczne, podaj nazwy i określ stan skupienia.

Grupa II – Spośród podanych modeli wybierz modele alkenów. Zapisz ich wzory sumaryczne, podaj nazwy; wskaż, który z nich ma wyższą temperaturę wrzenia.

Grupa III – Spośród podanych modeli wybierz modele alkinów. Zapisz ich wzory sumaryczne, podaj nazwy; wskaż, który z nich ma niższą temperaturę zapłonu.

Uczniowie poszczególnych grup prezentują wyniki pracy.

4. Nauczyciel ocenia aktywność uczniów na lekcji.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie rozwiązują zadanie 5., str. 28. z zeszytu ćwiczeń.

5. Bibliografia

1. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum, część 3, Nowa Era, Warszawa 2003.

2. Kulawik T., Litwin M., Styka‑Wlazło S., Zbiór zadań z chemii dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2001.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

Uzupełnij tabelę.

b) Zadanie domowe

Podaj wzór i nazwę węglowodoru:

• o masie cząsteczkowej 100 u, należącego do alkanów,

• należącego do alkinów, którego cząsteczka zbudowana jest z 19 atomów,

• zawierającego 20 atomów wodoru w cząsteczce i należącego do alkenów.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak