E-materiały do kształcenia zawodowego

Określanie potrzeb pacjenta i/lub jego rodziny/opiekunów

MED.13. Świadczenie usług w zakresie terapii zajęciowej - Terapeuta zajęciowy 325907

bg‑azure

Potrzeby pacjentów i ich rodzin

GRA EDUKACYJNA

1

Spis treści

2

Potrzeby pacjentów i ich rodzin

1
1
Instrukcja do gry edukacyjnej

Gra edukacyjna “Potrzeby pacjentów i ich rodzin” rozpoczyna się ekranem startowym. Za pomocą przycisku Start, gracz przechodzi do ekranów z opisem celów i zasad gry. Poruszanie się między tymi ekranami umożliwiają przyciski Dalej lub Wstecz.

Każdy tekst oznaczony ikoną Włącz/wyłącz dźwięk jest czytany przez lektora. Gracz ma możliwość wielokrotnego odsłuchania nagrania.

Gra zbudowana jest w oparciu o scenariusze dotyczące dobierania potrzeb pacjenta do jednostki chorobowej, objawów choroby oraz ograniczeń pacjenta lub uczestnika warsztatów terapii zajęciowej. Gra składa się z dwóch poziomów. Na poziomie pierwszym zadaniem gracza jest zdefiniowanie potrzeby pacjenta, po zapoznaniu się z fragmentem rozmowy terapeuty zajęciowego z pacjentem, na podstawie opinii terapeuty lub psychologa. Na poziomie drugim zadaniem gracza jest zdefiniowanie potrzeb pacjentów, znajdujących się na różnych poziomach piramidy Maslowa, po zapoznaniu się z rozmową terapeuty zajęciowego z pacjentem, opiekunem prawnym lub lekarzem.

Po kliknięciu przycisku Dalej na planszy z zasadami, gracz przechodzi do menu Wybór poziomu. Na początku aktywny jest jedynie poziom pierwszy. Gracz podejmuje decyzje dotyczące jednej postaci. Po kliknięciu przycisku Dalej, pojawiają się warianty odpowiedzi na pytanie nawiązujące do opisu. Po zaznaczeniu wybranej odpowiedzi i kliknięciu przycisku Sprawdź, gracz otrzymuje informację zwrotną dotyczącą poprawności wyboru. Za każde z czterech zadań otrzyma 3 punkty za poprawną odpowiedź za pierwszym razem. Jeśli gracz popełni błąd może poprawić swoją odpowiedź, zdobywając 1 punkt. Aby przejść do poziomu drugiego, gracz musi otrzymać minimum 6 punktów. Gracz nie może pominąć żadnego pytania.

Po ukończeniu poziomu pierwszego, aktywny staje się poziom drugi. Gracz podejmuje decyzje dotyczące pięciu postaci. Po kliknięciu przycisku Dalej, pojawiają się warianty odpowiedzi na pytanie nawiązujące do opisu. Po zaznaczeniu wybranej odpowiedzi i kliknięciu przycisku Sprawdź, gracz otrzymuje informację zwrotną dotyczącą poprawności wyboru. Do każdej z osób przypisane jest jedno zadanie, za które może otrzymać 3 punkty za poprawną odpowiedź za pierwszym razem.. Jeśli gracz popełni błąd może poprawić swoją odpowiedź, zdobywając 1 punkt. Aby ukończyć poziom drugi, gracz musi otrzymać minimum 14 punktów. Na poziomie drugim pojawiają się elementy zaskoczenia, za które gracz może otrzymać 5 punktów, jeśli za pierwszym razem udzieli poprawnej odpowiedzi na pytanie. Nie ma możliwości pominięcia pytania.

Aby ukończyć grę, gracz musi ukończyć dwa poziomy.

RGz9p8cbd2vVj
Przyciski funkcyjne
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R12utEoGJ8olb1
Potrzeby pacjentów i ich rodzin
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 1

Mam 21 lat i od trzech miesięcy jestem uczestniczką warsztatów terapii zajęciowej (WTZ) w Gorzowie Wielkopolskim. Na zajęcia przywozi mnie mama, z którą mieszkam. Nie utrzymuję kontaktów z ojcem. Ukończyłam liceum ogólnokształcące, a teraz uczę się w szkole policealnej na kierunku technik administracji. W warsztatach i w szkole jeżdżę na wózku aktywnym. Od urodzenia zmagam się z przepukliną oponowo‑rdzeniową, która ostatecznie doprowadziła u mnie do niedowładu kończyn dolnych. Jednak moim głównym problemem jest spastyczność, która pojawia się w kończynach górnych. Mam trudności z sięganiem, chwytaniem niektórych przedmiotów codziennego użytku, takich jak: kubek, łyżka, widelec, talerz, mydło, oraz z precyzyjnym operowaniem urządzeniami - żelazkiem, blenderem, elektryczną szczoteczką do zębów.

R18utgEeLXAuV
Na podstawie tego krótkiego wywiadu, określ najważniejszą potrzebę lub najważniejsze potrzeby Pani Natalii.
2
Ćwiczenie 2

W miarę swoich możliwości Pani Natalia porusza się samodzielnie w pomieszczeniach, ale trudno jej pokonywać dłuższe dystanse (większe niż 70 metrów). Niechętnie bierze udział w zajęciach ruchowych oraz rehabilitacji. Kontakty z mamą są bardzo dobre, mama bardzo ją kocha i wspiera emocjonalnie. Jednak mama Pani Natalii nie powierza jej żadnych obowiązków i wyręcza ją w czynnościach, które mogłaby wykonać sama, np. uczestniczka warsztatów terapii zajęciowej nie wybiera samodzielnie ubrań, które chciałaby założyć w danym dniu, oraz nie ma możliwości decydowania o tym, co zjeść na deser. Pani Natalia potrzebuje pomocy przy czynnościach samoobsługowych (ubieranie, mycie, przesiadanie). W Warsztatach Terapii Zajęciowej można zauważyć, że Pani Natalia czeka, aż ktoś z uczestników bądź pracowników posprząta za nią naczynia po posiłku lub stanowisko pracy w pracowni krawieckiej czy poda jej do stołu posiłek na talerzu.

R13IEg9WikETw
Na podstawie fragmentu opinii, wskaż najważniejszą potrzebę Pani Natalii.
2
Ćwiczenie 3

Fragmentem opinii psychologa, który pracuje z Panią Natalią na zajęciach indywidualnych.

Pani Natalia z powodu braku kontaktu z ojcem oraz ze względu na problemy zdrowotne wpadła w przygnębienie i przyjmuje postawę uległą. U kobiety można zauważyć nasilające się stany depresyjne oraz ataki paniki. W kontaktach koleżeńskich Pani Natalia radzi sobie dobrze, ma poza warsztatami terapii zajęciowej trójkę przyjaciół, którzy aktywnie uczestniczą w jej życiu, pomagają jej oraz wspierają ją na każdej płaszczyźnie

R18CI9vW7hVpv
Na podstawie fragmentu opinii, wskaż najważniejszą potrzebę Pani Natalii.
2
Ćwiczenie 4

Fragment przygotowanej przez terapeutkę zajęciową, która współpracuje z Panią Natalią, okresowej oceny postępów terapii.

Pani Natalia jest pogodną, spokojną, ale wycofaną osobą. Bierze udział prawie we wszystkich proponowanych jej zajęciach z wyjątkiem zajęć ruchowych, na przykład maluje farbami akrylowymi, uczy się obsługi programów na platformie edukacyjnej i mailowej. Lubi przebywać w pracowni kulinarnej, podoba się jej atmosfera, jaka panuje w pracowni stolarskiej, oraz chętnie uczestniczy w zajęciach organizowanych w pracowni informatycznej. Pani Natalia najbardziej lubi spędzać czas wolny na czytaniu książek, oglądaniu filmów i seriali; jest fanką koncertów i teatru. Najczęściej można ją spotkać ze słuchawkami w uszach, ponieważ - jak sama twierdzi - muzyka ją relaksuje.

Rm2jVmbObA2Kt
Na podstawie fragmentu opinii, wskaż najważniejszą potrzebę Pani Natalii.
3
Ćwiczenie 5

Sześćdziesięcioletnia Pani Ewelina Katz pół roku temu przebyła niedokrwienny udar mózgu i od tego czasu przebywa w domu pomocy społecznej, do którego została skierowana z powodu złego stanu zdrowia i znacznej nieporadności życiowej w czynnościach życia codziennego (skala Barthel 56). Podopieczna ma zdiagnozowaną miażdżycę, nadciśnienie tętnicze i jest bardzo otyła (BMI 37,6).
Kiedy mieszkała sama, zapominała o przyjmowaniu leków. W wyniku udaru Pani Ewelina doznała prawostronnego niedowładu, który objął kończynę dolną i górną. Chód Pani Eweliny ma charakter koszący z zaburzeniami równowagi. Sprawność manualna po stronie niedowładnej jest ograniczona, występują trudności z chwytem i wyprostowaniem kończyny górnej w stawie łokciowym oraz z ruchami pronacji i supinacji w stawie promieniowo‑łokciowym dalszym. Pani Ewelina skarży się też na zaburzenia snu i ciągłe zmęczenie. Kobieta jest na emeryturze, zawodowo zajmowała się ogrodnictwem i uprawą kwiatów.
Przed udarem lubiła jeździć w góry i nad morze. Pani Ewelina nie ma męża i dzieci, czuje się samotna.
Pani Ewelina unika uczestnictwa we wspólnych z innymi mieszkańcami aktywnościach. Chętnie ogląda filmy przygodowe i o tematyce kulinarnej. W ostatnim czasie zaobserwowano u mieszkanki niechęć do wykonywania czynności higienicznych. Ma zalecone ćwiczenia ogólnorozwojowe, oddechowe oraz udział w terapii zajęciowej.

Na podstawie opisu mieszkanki domu pomocy społecznej, określ najważniejsze potrzeby Pani Eweliny, wybierając je z piramidy potrzeb Maslowa. Uwaga! W pytaniach można zaznaczyć jedną lub więcej poprawnych odpowiedzi.

R1R125jOkeMyM
1. Potrzeby fizjologiczne:
Rq8FjNZSbI2YM
2. Potrzeba bezpieczeństwa:
R1eFUdkv0LPMG
3. Potrzeba przynależności:
R1Fl2YaANgTyx
4. Potrzeba uznania:
RYiAKa1JrEqZN
5. Potrzeba samorealizacji:
3
Ćwiczenie 6

Osiemdziesięciodwuletnia Jadwiga Kowalczyk od roku jest mieszkanką domu pomocy społecznej, do którego została skierowana z powodu pogarszającego się stanu zdrowia oraz braku możliwości zaopiekowania się nią przez rodzinę. Od 70. roku życia Pani Jadwiga jest wdową. Śmierć męża bardzo negatywnie wpłynęła na jej samopoczucie i funkcjonowanie. Przez kilka lat była w głębokiej żałobie, przestała dbać o siebie, otoczenie, dom i ogród, przestała utrzymywać większość kontaktów towarzyskich i nie mogła znaleźć dla siebie miejsca. W związku z tym, za namową syna, zamieszkała z nim, jego żoną oraz ich dwójką dzieci. Stan psychiczny Pani Jadwigi poprawił się. Utrzymywała dobre stosunki z rodziną i nowymi sąsiadami, zaprzyjaźniła się z niedaleko mieszkającym małżeństwem w jej wieku. Znalazła sobie nowe zajęcia: bardzo polubiła robienie na drutach, sporo czasu spędzała w kuchni, przygotowując rodzinie i znajomym słodkie wypieki oraz uwielbiała rozwiązywać wszelkie zagadki, krzyżówki i łamigłówki.
W wieku 78 lat Pani Jadwiga przeszła udar niedokrwienny mózgu, który został zdiagnozowany w pierwszej dobie od wystąpienia objawów. Została przewieziona do szpitala, gdzie rozpoczęła leczenie oraz rehabilitację, którą kontynuowała po wyjściu ze szpitala. Pani Jadwiga pomimo tego ma problemy z poruszaniem się, wchodzeniem po schodach, sięganiem przedmiotów, samodzielnym spożywaniem posiłków, ubieraniem się oraz dbaniem o higienę osobistą. Syn Pani Jadwigi i jego rodzina dobrze opiekowali się seniorką i bardzo o nią dbali. Jednak dwa lata później syn otrzymał propozycję pracy za granicą i z całą rodziną przeprowadzili się do Austrii. Pani Jadwiga nie chciała wyjeżdżać z Polski. Wspólnie podjęli decyzję o umieszczeniu Pani Jadwigi w domu pomocy społecznej.
Pani Jadwiga rozmawia z rodziną przez telefon średnio raz w tygodniu. Odwiedzają ją rzadko, do tej pory byli u niej trzy razy. Seniorka źle znosi rozłąkę z rodziną. Jest apatyczna, jej stan psychiczny znowu się pogorszył. Niechętnie utrzymuje kontakty z pozostałymi mieszkańcami domu seniora, rzadko uczestniczy w zajęciach terapeutycznych. Najchętniej siedzi w swoim pokoju, ogląda teleturnieje i słucha audycji radiowych. Chętnie też uczestniczy w biblioterapii.

Na podstawie opisu mieszkanki domu pomocy społecznej, określ najważniejsze potrzeby Pani Jadwigi, wybierając je z piramidy potrzeb Maslowa. Uwaga! W pytaniach można zaznaczyć jedną lub więcej poprawnych odpowiedzi.

R1FTvgQdubEfp
1. Potrzeby fizjologiczne:
R1UwvWTuX7ylr
2. Potrzeby bezpieczeństwa:
R1Hk8paEq0qQf
3. Potrzeby przynależności:
RNCvMsaSUCUQq
4. Potrzeby uznania:
Rx5RyRNYPKCjh
5. Potrzeby samorealizacji:
3
Ćwiczenie 7

27‑letnia Pani Dorota Mazur posiada orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym. Jest osobą, u której w wieku kilku miesięcy zdiagnozowano zespół Downa.
Od roku uczestniczy w zajęciach na terenie warsztatów terapii zajęciowej w Lublinie - ośrodek znajduje się w miejscowości, w której mieszka. Przydzielono ją do pracowni ogrodniczej.
Pani Dorota ma problem z koncentracją uwagi, często popada w konflikty z innymi uczestnikami. Podopieczna jest zdolna do samoobsługi, ale ma problem z higieną osobistą i doborem ubrań do okoliczności i pogody.
Jest osobą otyłą (BMI 32,8). Spożywa dużo jedzenia typu fast food. Niechętnie podejmuje aktywności fizyczne, chociaż lubi chodzić na spacery.
Ma zdolności manualne, lubi uczestniczyć w wycieczkach organizowanych przez Warsztaty Terapii Zajęciowej.
Pani Dorota od dziecka interesuje się ogrodem. Razem z babcią dbały o ogródek przy domu. Najchętniej zajmowała się kwiatami. Po śmierci babci niechętnie sama chodzi do ogródka.
Podopieczna mieszka z rodzicami. Rodzice interesują się córką. Zachęcają, by pomagała w codziennych czynnościach w domu. Na warsztaty dojeżdża busem.

Na podstawie opisu pacjentki, określ najważniejsze potrzeby Pani Doroty, wybierając je z piramidy potrzeb Maslowa. Uwaga! W pytaniach można zaznaczyć jedną lub więcej poprawnych odpowiedzi.

RDujQW5LVDUvy
1. Potrzeby fizjologiczne:
RB5tCBuZsMt3A
2. Potrzeby bezpieczeństwa:
R1LIQQyqtZ9mx
3. Potrzeby przynależności:
R1CecOouBQqES
4. Potrzeby uznania:
ROmER0eoo5dIF
5. Potrzeby samorealizacji:
3
Ćwiczenie 8

Mam na imię Daniel. W zeszłym roku skończyłem 58 lat. W dniu moich ostatnich urodzin byłem uczestnikiem wypadku samochodowego, w którym doznałem kilku ciężkich złamań. Od tamtej pory poruszam się na wózku inwalidzkim. Zostałem skierowany do domu pomocy społecznej, ponieważ moja rodzina uważa, że zaniedbałem rehabilitację i leczenie. Wmawiają mi, że nie przyjmuję leków i jestem nieporadny życiowo. To prawda, że mam zdiagnozowaną miażdżycę i znacznie zawyżony poziom cholesterolu. Jednak nie one są powodem moich problemów. Czuję się samotny, nie śpię po nocach i miewam bóle głowy, którym towarzyszy złe samopoczucie i zmęczenie.
Najgorsze jest jednak to, że podczas wypadku straciłem żonę. Mam trójkę synów i córkę, ale od śmierci mojej żony zmienili stosunek do mnie i nie chcę z nimi dłużej utrzymywać kontaktów. Ale oni natrętnie dzwonią i odwiedzają mnie regularnie.
Obecnie jestem na rencie. Wcześniej zawodowo zajmowałem się fotografią. Miałem własne studio fotograficzne. Teraz przejął je mój najstarszy syn. Przed wypadkiem dużo czasu spędzałem na podróżowaniu i łączyłem je z pasją - fotografowałem swoje wyprawy. Napisałem nawet dziennik, który wydała moja córka. Chciałbym pojechać do Chin, w miejsce, gdzie poznałem swoją ukochaną żonę.
Nie lubię brać udziału w zajęciach organizowanych na terenie DPS. Wolę w wolnej chwili przeglądać stare albumy rodzinne.

Anna: Pan Daniel unika uczestnictwa we wspólnych aktywnościach z innymi mieszkańcami, niechętnie bierze udział w jakichkolwiek zajęciach na terenie domu. W każdym wolnym momencie przegląda stare albumy rodzinne. Pan Daniel zazwyczaj przyjmuje wycofaną postawę, często jest przygnębiony, sporadycznie reaguje wybuchami gniewu i napadami rozpaczy.
W ostatnim czasie zaobserwowano u mieszkańca zwiększoną niechęć do wykonywania czynności higienicznych. Pan Daniel spożywa posiłki samodzielnie, choć coraz częściej wykazuje zmniejszone łaknienie i niechęć do jedzenia, spowodowaną trudnościami z połykaniem i częstym krztuszeniem się. Ma zalecone ćwiczenia ogólnousprawniające, które mogłyby poprawić ogólną sprawność fizyczną, zwiększyć wydolność i wytrzymałość organizmu. Powinien też wykonywać ćwiczenia oddechowe.

Na podstawie opisu mieszkańca domu pomocy społecznej oraz fragmentu oceny funkcjonalnej, określ najważniejsze potrzeby Pana Daniela, wybierając je z piramidy potrzeb Maslowa. Uwaga! W pytaniach można zaznaczyć jedną lub więcej poprawnych odpowiedzi.

R1PzQKcyRqk7G
1. Potrzeby fizjologiczne:
RIw54O8vQng3Z
2. Potrzeby bezpieczeństwa:
R1SicbCGFUjg3
3. Potrzeby przynależności:
RByD2pwW1GDcr
4. Potrzeby uznania:
R1GSpjv3MGR2s
5. Potrzeby samorealizacji:
3
Ćwiczenie 9

Mam na imię Jurek. Mam 58 lat i uczestniczę w zajęciach organizowanych przez Panią Annę - terapeutkę zajęciową. Rok temu doznałem udaru niedokrwiennego mózgu. Rehabilitacja trwała osiem miesięcy. To był najgorszy okres w moim życiu, nie cierpię ćwiczyć, więc niechętnie chodziłem na te zajęcia, ale Pan Radosław - mój rehabilitant - dał mi taki wycisk, że częściowo doszedłem do sprawności ruchowej: sam się ubieram, sam też korzystam z toalety, poruszam się samodzielnie za pomocą kul.
Mieszkam sam od czterech lat. Mam wspaniałych sąsiadów, ale utrzymuję z nimi sporadyczny kontakt - mają swoje życie. Rodzina też nie odwiedza mnie zbyt często - syn wyprowadził się do Warszawy za pracą, co nie może dziwić, w naszej miejscowości nie miałby takich możliwości. Odwiedza mnie, kiedy tylko może. Często widzę się z moim bratem, bo robi mi zakupy w pobliskim sklepie, wtedy wpada na kawę i opowiada mi plotki z naszej mieściny.
Uwielbiam jeść, ale nie cierpię gotować. Nie pytaj o moją nadwagę, bo nie ma się czym chwalić. Moją zmorą są papierosy. Wiem, że nie powinienem palić, staram się ograniczać.
Pani Ania często podczas zajęć kulinarnych angażuje mnie do obierania cebuli - nie lubię tego robić, bo aż popłakany jestem, ale lubię Panią Anię, więc mogę obierać tę cebulę.
Chciałbym rzucić palenie, ale nie wiem, jak to mam zrobić. Przecież nie od razu Kraków zbudowano.

Na podstawie prezentacji Pana Jerzego określ jego najważniejsze potrzeby, wybierając je z piramidy potrzeb Maslowa. Uwaga! W pytaniach można zaznaczyć jedną lub więcej poprawnych odpowiedzi.

Rc308buoVrxao
1. Potrzeby fizjologiczne:
RQrCtM55Zp82j
2. Potrzeby bezpieczeństwa:
RpyiCgMABIACb
3. Potrzeby przynależności:
R1GLqQMpEkGPl
4. Potrzeby uznania:
Ro7pcRTAvq0Lj
5. Potrzeby samorealizacji:

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Samouczek

Każdy z nas, a dokładnie każdy człowiek jest inny. Czasami aż tak bardzo różni się od drugiego, iż staje się to powodem konfliktów i napięć. Jednak według Abrahama Maslowa wszyscy ludzie mają pięć zasadniczych potrzeb, które są takie same dla każdego oraz determinują zachowanie człowieka. Czy twórca tej teorii miał rację?

Piramida potrzeb Maslowa tłumaczy funkcjonowanie człowieka, jego rozwój w trakcie pokonywania kolejnych jej stopni. Bez spełnienia potrzeb człowiek odczuwa brak czegoś. Ten stan nieraz wywołuje niepokój, złość lub frustrację. Może to z jednej strony motywować do podjęcia działań zmierzających do zmiany, z drugiej jednak – powodować blokadę i niechęć do dalszego działania, zwłaszcza gdy potrzeby nie są dobrze rozpoznane.

1
R1ByJOloVPNgt1
Piramida potrzeb Maslowa
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Grafika przedstawia piramidę Maslowa. Jest ona podzielona na pięć części. Od dołu to: fizjologia, bezpieczeństwo, przynależność, uznanie, rozwój. Każda część jest dodatkowo opisana. Informacje znajdują się pod punktem interaktywnym, po którego kliknięciu pojawia się panel z tekstem.

  1. Potrzeby fizjologiczne
    Aktywności, ruchu, zdrowego trybu życia, zdrowego odżywiania, higieny, snu, samodzielności, równowagi psychicznej, zaradności, odpoczynku, życia bez bólu, posiadania odzieży, posiadania dachu nad głową, potrzeby seksualne, dbania o siebie, dbania o higienę osobistą.

  2. Potrzeby bezpieczeństwa
    Opieki, spokoju, wygody, oparcia, zdrowia, bezpieczeństwa fizycznego, bezpieczeństwa psychicznego, bezpieczeństwa ekonomicznego, zabezpieczenia przed chorobą, zabezpieczenia przed utratą pracy.

  3. Potrzeby przynależności
    Przyjaźni, miłości, akceptacji, kontaktów społecznych, uczestnictwa w życiu społecznym, samoakceptacji, kontaktów z rodziną, przynależności do grupy, bycia we wspólnocie, współzależności z innymi.

  4. Potrzeby uznania
    Szacunku, poszanowania godności osobistej, prestiżu, sukcesu, znaczenia.

  5. Potrzeby samorealizacji
    Realizowania zainteresowań, samostanowienia, rozwijania pasji, rozwoju osobistego, aktywności/działania, wiary w siebie i swoje możliwości, rozwoju duchowego, potwierdzenia własnej wartości, bycia niezależnym.

Głównym zadaniem terapeuty jest zrozumienie pacjenta. Dzięki analizie informacji o pacjencie i danych z wywiadu z podopiecznym terapeuta zajęciowy może określić jego podstawowe potrzeby.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia