Powstanie warszawskie.

Autor/autorka

Ewa Grusza

1. Etap edukacyjny i klasa

szkoła podstawowa - klasa VIII

2. Przedmiot

historia

3. Temat zajęć

Powstanie warszawskie.

4. Czas trwania zajęć

90 minut

5. Uzasadnienie wyboru tematu

Temat wynika z realizacji podstawy programowej nauczania historii w klasie 8 – bieżąca realizacja programu w tej klasie.

6. Uzasadnienie zastosowania technologii

Poprawa efektywności uczenia, zmotywowanie uczniów do nauki poprzez użycie elementów TIK, uatrakcyjnienie lekcji historii, dzięki czemu uczniowie chętniej zaangażują się w zdobywanie wiedzy.

7. Cel ogólny zajęć

Uczeń: wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki wybuchu powstania warszawskiego oraz ocenia postawę aliantów i związku sowieckiego wobec powstania.

8. Cele szczegółowe zajęć

  1. Uczeń/uczennica wyjaśnia okoliczności powstania planu akcji „Burza” oraz jego cele.

  2. Uczeń/uczennica potrafi wyjaśnić przyczyny podjęcia decyzji o wybuchu powstania w Warszawie oraz opowiedzieć o przebiegu powstania i przyczynach jego klęski.

  3. Uczeń/uczennica charakteryzuje stosunek Stalina oraz aliantów zachodnich do powstania.

  4. Uczeń/uczennica przedstawia skutki powstania warszawskiego i podejmuje próbę jego oceny.

9. Metody i formy pracy

Metody:

  • cykl Kolba

  • praca w grupach

  • praca w parach

  • praca indywidualna

10. Środki dydaktyczne

  • Multipodręcznik „Historia 8. Podróże w czasie” oraz klasyczne podręczniki (wersja papierowa)

  • Zadanie częściowo utworzone samodzielnie na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej

  •  Kartkówka utworzona na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej

  • Film z YouTube

  • Ankieta w formularzu Google

11. Wymagania w zakresie technologii

Laptop z dostępem do Internetu, połączony z projektorem i tablicą multimedialną. Po jednym tablecie na parę uczniów, smartfony lub dostęp do komputerów, np. w sali informatycznej.  Multipodręcznik „Historia 8. Podróże w czasie”, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, kl. 8. Klasyczne podręczniki do historii (wersja papierowa)

12. Przebieg zajęć

  • Aktywność 1

    • Temat: Decyzja o powstaniu i jego przebieg.

    • Czas trwania: 25 min

    • Opis aktywności:

      Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i rozdaje instrukcje.
      Grupa I
      Zapoznajcie się z podrozdziałem Akcja „Burza”(s. 75‑76), a następnie przeprowadźcie symulację spotkania następców generała Sikorskiego, podczas którego przedstawicie różne stanowiska na temat dalszych stosunków z ZSRR. Przedstawcie plan i przebieg akcji „Burza”. 

      Grupa II
      Zapoznajcie się z fragmentem podrozdziału Decyzja o powstaniu (s.57). Wytłumaczcie, dlaczego dowódcy AK zdecydowali się rozpocząc powstanie w  Warszawie? Czego oczekiwało dowództwo AK od zachodnich aliantów?

       Grupa III
      Zapoznajcie się z fragmentem podrozdziału Decyzja o powstaniu (s.76). Przeprowadźcie symulację spotkania historyków zajmujących się problematyką powstania. Podczas spotkania przedstawcie argumenty, które przemawiały przeciw rozpoczęciu powstania.

       Grupa IV
      Zapoznajcie się z fragmentem podrozdziału Decyzja o powstaniu (s.76) oraz podrozdziałem Przebieg powstania (s.77‑78). Zbierzcie informacje (np. w formie tabeli) odnośnie stosunku sił powstańców i wojsk niemieckich, a następnie  przedstawcie chronologicznie przebieg walk.

  • Aktywność 2

    • Temat: Heroiczna walka powstańców.

    • Czas trwania: 15 min

    • Opis aktywności:

      Nauczyciel pyta uczniów i uczennice, czy wykonując to ćwiczenie natknęli się  na trudności. Jeśli tak, to jakie? Czy potrafili porozumieć się w grupie? Co było dla nich najbardziej zaskakujące lub wstrząsające z tego, czego się dowiedzieli o przebiegu powstania? Czy spodziewali się, że mimo rozmiaru tragedii, warszawiacy starali się żyć tak normalnie, jak tylko się dało? Nauczyciel  wyświetla zdjęcia archiwalne oraz fragment z podręcznika, który opisuje, jak wyglądało życie codzienne w czasie powstania. 

  • Aktywność 3

    • Temat: Skutki i ocena powstania.

    • Czas trwania: 25 min

    • Opis aktywności:

      Uczniowie w parach  wykonują zadanie  
       https://moje.zpe.gov.pl/dolacz/36419000  

      (Działania uczniów: odszukują i wysłuchują piosenki, na tej podstawie udzielają odpowiedzi na pytanie; oglądają film „Miasto ruin”, czytają opinie o powstaniu, a następnie na tej podstawie uzupełniają tabelę – wskazują pozytywne i negatywne  opinie o powstaniu, potwierdzają je odpowiednimi  argumentami).

      Po wykonaniu i analizie tego zadania nauczyciel przedstawia stosunek ZSRR oraz zachodnich aliantów do powstania. Wykorzystując możliwości multipodręcznika, wyświetla tekst źródłowy

      z dnia 20XII 1944 r. (multipdręcznik, strona 79) - wspólna analiza tekstu. 

  • Aktywność 4

    • Temat: Plan „Burza” i powstanie warszawskie.

    • Czas trwania: 15 min.

    • Opis aktywności:

      Nauczyciel wyświetla film
       https://www.youtube.com/watch?v=Iljg9bPm438 
      Uczniowie systematyzują wiedzę, a następnie nauczyciel inicjuje dyskusję na temat: 
      Czy warto było wszczynać powstanie, znając cenę, jaką za nie zapłaciła Warszawa?

13. Sposób ewaluacji zajęć

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSf512tOYJUvoRUFS7NvSitIiuJTZtCPhU3RO_ctWpMARDk0Dg/viewform?usp=sf_link – ankieta

14. Licencja

CC BY‑NC 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji

15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza

16. Materiały pomocnicze

17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej

Tak

18. Forma prowadzenia zajęć

stacjonarna