Poznajemy budowę gam molowych - scenariusz
Poznajemy budowę gam molowych
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznane uczniów z budową naturalnej gamy molowej. Omówienie różnych rodzajów gamy molowej oraz wskazanie w nich półtonów. Zapoznanie uczniów z brzmieniem gamy molowej oraz rozpoznawanie trybu dur i moll na przykładach muzycznych zagranych przez nauczyciela. Ćwiczenia w zeszycie nutowym. Poznajemy piosenkę ludową - „Nie płacz Zosiu”.
b. Umiejętności
Uczeń potrafi:
Wyjaśnić budowę gamy molowej.
Wskazać odmiany gamy molowej.
Omówić budowę gamy molowej - harmonicznej i melodycznej.
Rozróżnić po brzmieniu gamę molową od durowej.
Zapisać gamy molowe w zeszycie nutowym.
Zaśpiewać piosenkę „Nie płacz Zosiu”.
2. Metoda pracy i jej formy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Lekcja ćwiczeniowa - zapisywanie gam molowych w zeszycie nutowym, wspólne zaśpiewanie piosenki „Nie płacz Zosiu”.
3. Środki dydaktyczne
Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 - 6.
Pianino
Zeszyt w pięciolinię
Melodyczne instrumenty muzyczne - cymbałki, flety.
Rytmiczne instrumenty muzyczne - kastaniety, grzechotki, marakasy, tamburyna.
Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Powitanie, czynności organizacyjno - porządkowe.
Sprawdzenie zadania domowego.
Powtórzenie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
Podanie tematu lekcji i zapisanie go przez uczniów w zeszytach.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
Metodą opisu, zapoznanie uczniów z pojęciem trybu molowego. Wskazanie charakterystycznych elementów i brzmienia utworów w trybie molowym. Zapisanie gamy a - moll na tablicy i omówienie jej budowy. Wskazanie miejsca występowania półtonów.
Omówienie rodzajów gamy molowej. Wskazanie budowy gamy molowej i przedstawienie jej rodzajów: harmonicznej i melodycznej. Zapisanie budowy gamy na tablicy i w zeszytach nutowych. Zaznaczenie miejsc występowanie półtonów.
Wyjaśnienie powstawania nazw gam molowych i durowych. Omówienie pojęcia tonacji i wyjaśnienie jej znaczenia.
Przepisanie do zeszytu nutowego zapisu piosenki „Nie płacz Zosiu”. Zadaniem uczniów jest podpisanie wysokości dźwięku nazwami literowymi.
Nauczyciel gra około siedmiu melodii, spośród których uczniowie wskazują czy te melodie są w trybie durowym, czy molowym.
Nauczenie się piosenki „Nie płacz Zosiu”. Wspólne zaśpiewanie piosenki przy akompaniamencie nauczyciela. Wykonanie utworu za pomocą instrumentów zarówno melodycznych, jak i rytmicznych.
c. Faza podsumowująca
Zapisanie notatki do zeszytu:
Notatka:
*Gama molowa - występuje w kilku odmianach: molowa naturalna, molowa harmoniczna, molowa melodyczna. Półtony w gamie naturalnej występują w niej zawsze między drugim i trzecim oraz piątym i szóstym stopniem. W gamie harmonicznej półtony występują między siódmym i ósmym stopniem gamy, przez podwyższenie stopnia siódmego.
Najważniejszy jest pierwszy dźwięk gamy, ponieważ od niego bierzemy nazwę gamy. Pamiętając o miejscu występowania półtonów, każdą inną gamę molową tworzymy od dowolnego dźwięku. Tonacją gamy nazywamy dźwięki jakiejś gamy np. tonacja C - dur oznacza tonację tej gamy. W zapisie nutowym litery duże oznaczają tonacje durowe, litery małe tonacje molowe.*
5. Bibliografia
a. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4‑6.
b. Wacław Panek, Świat muzyki.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Poznajemy budowę gam molowych.
b. Zadanie domowe
Napisz w zeszycie nutowym gamę d - moll, pamiętając, że ta gama ma bemol b przy kluczu.