Scenariusz lekcji dla nauczyciela:
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła.
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego.
8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.
definiować pojęcia kolażukolażu i fotomontażufotomontażu;
wskazywać przykłady dzieł wykonane techniką kolażu;
wyliczać i scharakteryzować materiały i narzędzia właściwe dla techniki kolażu;
definiować pojęcie „cyklcykl dzieł”.
Kolaż
Słowo kolaż pochodzi z języka francuskiego (collage) i oznacza przyklejanie. Jest to technika plastyczna, która polega na komponowaniu obrazu z różnych materiałów, np. kawałków tkanin, drewna, ilustracji gazetowych, reprodukcji, fotografii, a także drobnych przedmiotów codziennego użytku. Po przyklejeniu ich na wybrane podłoże (np. płótno, papier) można dokonać ostatecznej korekty za pomocą farb, piórka, pisaka, ołówka, a nawet zwykłego długopisu.
Kolażem nazywamy również dzieło stworzone tą metodą.
Popularność kolażu
Kolaż powstał w XX wieku. Popularność zyskał za sprawą poszukiwań twórczych kubistówkubistów, w tym Georges’a Braque’a i Pabla Picassa. Artyści ci do swoich abstrakcyjnych obrazów dodawali wycinki z gazet, z których komponowali martwe natury i portrety. Szukając kontrastów plastycznych wzbogacających język wizualny, zaczęli wykorzystywać piasek, kawałki drewna, szkło, ceratę i skrawki tkaniny. Przyjrzyj się zamieszczonym reprodukcjom dzieł Braque’a i Picassa.
Poniżej zamieszczono dwie reprodukcje kolaży. Przeanalizuj je. Za pomocą kursora możesz sprawdzić, jakie materiały wykorzystali artyści do stworzenia swoich prac.
Inspiracje do wykonania prac
Inspiracji do wykonania prac techniką kolażu można szukać dosłownie wszędzie. Można wykorzystać papierki po czekoladkach, kapsel po oranżadzie i zerwaną sznurówkę. Te zwykłe, codzienne i niepotrzebne przedmioty mogą stać się czymś tajemniczym, przyjmując wygląd niespotykanego stwora albo przenieść nas w zupełnie nową krainę.
Aby wykonać kolaż, można wykorzystać różne materiały, np. skrawki gazet, fotografie bądź ich kserokopie, różne papierki, bibułki, koraliki, piórka, a nawet papier ścierny. Potrzebne będą też narzędzia: klej, nożyczki, nożyk oraz wybrane podłoże (kartka, karton, dykta, deska, tektura falista, tkanina, zdjęcie).
Obraz Ireneusza Kopacza
Poniżej umieszczono obraz artysty Ireneusza Kopacza wykonany techniką kolażu, zatytułowany Kompozycja z kołem, Plaża. Zastanów się, które elementy nawiązują do pierwszej części tytułu (Kompozycja z kołem), a które do drugiej (Plaża). Klikając na reprodukcję, możesz zobaczyć w przybliżeniu pewien detal, który znacząco wpływa na tytuł pracy.
Cykl dzieł
Niektórzy artyści tworzą cykle dzieł. CyklCykl to zbiór dzieł stanowiących całość, łączących się treściowo (np. cykl portretów, cykl pejzaży) i formalnie – z wykorzystaniem tych samych lub podobnych elementów plastycznych (np. ornamentuornamentu, światła, fakturyfaktury).
Fotomontaż
Współcześni artyści często odwołują się do techniki kolażu, tworząc fotomontażfotomontaż, czyli wprowadzając do swoich kompozycji malarskich czy graficznych fragmenty zdjęć albo tworząc fotografię składającą się z kilku różnych fotografii. Fotomontaż często wykorzystywany jest w fotografii artystycznej, w sztuce plakatu i w reklamie. Dotyczy zarówno fotografii cyfrowej, jak i tradycyjnej. Technika cyfrowa i coraz bardziej doskonałe programy graficzne sprawiają, że dokonywanie zmian w zdjęciach, które są niewidoczne dla naszego oka, stają się bardzo łatwe.
Manipulacja obrazem
Fotomontaż to również obraz fotograficzny powstały w wyniku manipulacji obrazem. Istotą manipulacji jest dokonanie zmian w fotografii w sposób niewidoczny dla ludzkiego oka. W ten sposób można wywierać wpływ na drugą osobę lub grupę osób w celu osiągnięcia określonego wcześniej celu. Pierwsza manipulacja w fotografii pojawiła się w latach 60. XIX wieku w najbardziej znanym portrecie prezydenta USA Abrahama Lincolna, którego kompozycja została złożona z dwóch zdjęć – głowy Lincolna oraz ciała jego politycznego przeciwnika Johna Calhouna. Innym przykładem manipulacji jest usuwanie ze zdjęcia osób niepożądanych, tak jak było w przypadku zdjęcia Józefa Stalina – przywódcy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w pierwszej połowie XX wieku.
Słownik pojęć
zespół prac, z których każdy stanowi samodzielną jednostkę, ale łączy się z innymi w nadrzędną całość kompozycyjną i treściową.
inaczej przyklejanie. Jest to technika plastyczna, która polega na komponowaniu obrazu z różnych materiałów, np. kawałków tkanin, drewna, ilustracji gazetowych, reprodukcji, fotografii, a także drobnych przedmiotów codziennego użytku. Po przyklejeniu ich na wybrane podłoże (np. płótno, papier) można dokonać ostatecznej korekty za pomocą farb, piórka, pisaka, ołówka, a nawet zwykłego długopisu. Kolażem nazywamy również dzieło stworzone tą metodą.
kierunek malarstwa i rzeźby, zainicjowany na początku XX wieku przez Georges’a Braque’a i Pabla Picassa, charakteryzujący się poszukiwaniem nowych jakości formalnych, w tym przede wszystkim zasad budowy przestrzennej dzieła przez odrzucenie reguł perspektywy i geometryczne uproszczenie elementów kompozycji.
szt. plast. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego itp., zależna od charakteru tworzywa, techniki i indywidualnego stylu artysty; w malarstwie zwłaszcza sposób nakładania farb na podłoże (faktura gładka, szorstka, impastowa); faktura występuje także w architekturze (np. sposób kształtowania powierzchni muru); badanie faktury pomaga w ustalaniu autentyczności lub datowaniu dzieł sztuki.
obraz fot. otrzymywany przez kombinację 2 lub więcej obrazów, przez naklejanie na płaszczyźnie obrazów fragmentarycznych i ich reprodukcję lub rzutowanie na papier fot. dwóch lub więcej negatywów.
kierunek w malarstwie początku XX wieku, którego twórcy kierowali się poszukiwaniem nowatorskich, niestosowanych wcześniej rozwiązań kolorystycznych. Ich dzieła przepełnione są czystymi, zdecydowanymi, żywymi barwami, oderwanymi od rzeczywistości.
szt. plast. motyw zdobniczy, pojedynczy lub powtarzający się w określonym rytmie, występujący we wszystkich rodzajach twórczości artystycznej, od początku jej istnienia.
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl