Poznajemy znaki chromatyczne
Poznajemy znaki chromatyczne
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z muzycznymi znakami chromatycznymi - bemolem, krzyżykiem, kasownikiem. Wyjaśnienie pochodzenia znaków oraz ich zastosowania. Ukazanie graficzne znaków chromatycznych na pięciolinii oraz w utworach muzycznych - w partyturach. Zapoznanie uczniów z piosenką „Tratwa blues” oraz wskazanie przez uczniów w tej piosence znaków chromatycznych.
b. Umiejętności
Uczeń potrafi:
Wyjaśnić pojęcie znaki chromatyczne.
Omówić zastosowanie bemola i jego cechy właściwe.
Omówić zastosowanie krzyżyka i jego cechy właściwe.
Omówić zastosowanie kasownika i jego cechy właściwe.
Zapisać nazwy dźwięków naturalnych, podwyższonych i obniżonych oraz je odróżniać.
Zaśpiewać piosenkę „Tratwa blues”.
W poznanej piosence wskazać znaki chromatyczne.
2. Metoda pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Forma ćwiczeniowa - zadania na tablicy i w zeszycie nutowym.
3. Środki dydaktyczne
Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 - 6.
Pianino
Zeszyt w pięciolinię.
Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Powitanie, czynności organizacyjno - porządkowe.
Sprawdzenie zadania domowego.
Powtórzenie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
Podanie tematu lekcji.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
Zapoznanie uczniów z pojęciem znaków chromatycznych. Wyjaśnienie pochodzenia nazwy i jej zastosowania. Wskazanie sposobu umieszczania znaków i funkcji, jakie znaki chromatyczne spełniają zarówno ustawione przy kluczu, jak i przy nucie.
Metodą opisu, wskazanie trzech rodzajów znaków chromatycznych - bemola, krzyżyka i kasownika. Wyjaśnienie funkcji poszczególnych znaków i objaśnienie powstawania nowych nazw dźwięków przy użyciu znaków chromatycznych
Zapisanie notatki do zeszytu:
Notatka:
*Znaki chromatyczne - zmieniają wysokość dźwięków bez zmiany ich położenia na pięciolinii. Należą do nich krzyżyk, bemol i kasownik. Jeżeli znaki chromatyczne znajdują się przy kluczu wiolinowym, odnoszą się do wszystkich dźwięków danej wysokości w utworze. Jeżeli znaki chromatyczne znajduję się przy nucie, zmieniają wysokość dźwięku tylko w danym takcie.
Krzyżyk - podwyższa nutę o pół tonu. Do nazwy podwyższonego dźwięku dodajemy końcówkę - is, np. F z krzyżykiem daje Fis, C z krzyżykiem daje Cis.
Bemol - obniża nutę o pół tonu. Do nazwy obniżonego dźwięku dodajemy końcówkę - es. Np. dźwięk D obniżony daje Des, C obniżone to Ces. Wyjątkiem są H obniżone - daje B, E z bemolem to Es, A z bemolem to As.
Kasownik - umieszczony przed nutą - kasuje, unieważnia znaki obowiązujące wcześniej: krzyżyk lub bemol.*
Zapoznanie uczniów z piosenką „Tratwa blues”. Na podstawie zapisu nutowego piosenki, znajdującego się w podręczniku, omówienie zastosowania znaków chromatycznych w piosence.
Metodą pogadanki, wskazanie funkcji znaków chromatycznych. Zagranie piosenki „Tratwa blues”, najpierw ze znakami chromatycznymi znajdującymi się w piosence, a późnij zagranie tego utworku bez zastosowania znaków. Metodą pogadanki, omówienie różnicy brzmieniowej piosenki.
W zeszycie nutowym ćwiczenia związane z zastosowaniem znaków chromatycznych.
(30 min)
c. Faza podsumowująca
Wspólne zaśpiewanie piosenki poznanej na lekcji przy akompaniamencie nauczyciela.
(5 min)
5. Bibliografia
Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4‑6.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Poznajemy znaki chromatyczne.
b. Zadanie domowe