Poznajemy zwyczaje wigilijne

1. Cele lekcji

Cel ogólny: Uświadomienie znaczenia tradycji bożonarodzeniowej.

a) Wiadomości

• Uczeń zna zwyczaje wigilijne.

• Uczeń zna pojęcie zwyczaj.

b) Umiejętności

• Uczeń potrafi opowiadać o Wigilii w domu rodzinnym.

c) Postawy

• Uczeń docenia wartość rodzinnych tradycji.

2. Metoda i forma pracy

Metoda pracy:

• Pogadanka

• Zdania niedokończone

• Praktycznego działania

Forma pracy:

• Indywidualna

• Grupowa

• Zbiorowa

3. Środki dydaktyczne

Materiały plastyczne (blok rysunkowy, farby plakatowe, pędzelek)

Tekst wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Przed zapaleniem choinki dla każdego ucznia

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Zdania niedokończone:

Uczniowie kolejno kończą zdanie wypowiedziane przez nauczyciela – Wigilia najbardziej kojarzy mi się z...

b) Faza realizacyjna

1. Pogadanka – Zwyczaje wigilijne.

Nauczyciel rozdaje uczniom tekst wiersza Przed zapaleniem choinki Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, a następnie głośno czyta uczniom tekst. (Wiersz znajduje się w książce E. Boksa, P. Zbróg, Przygoda z czytaniem. Podręcznik do kształcenia literacko‑kulturowego dla klasy 4, Wydawnictwo MAC EDUKACJA S.A., Kielce 2001, strona 113). Po wysłuchaniu tekstu uczniowie samodzielnie czytają wiersz. Następnie nauczyciel przeprowadza z uczniami pogadankę.

Propozycje pytań do uczniów:

• O czym był wiersz?

  • Czy wiecie, co oznacza słowo Wigilia?

  • Kiedy obchodzimy Wigilię?

  • Co to jest tradycja, zwyczaj?

  • Jakie znacie tradycje wigilijne?

  • Jak wygląda dom w wigilijny wieczór?

  • Co znajduje się na wigilijnym stole?

  • Kiedy rozpoczyna się wigilijną kolację?

  • W jaki sposób rozpoczynamy wieczerzę?

  • Czym kończy się wigilijny wieczór?

  • Jak wygląda Wigilia w waszym domu?

  • Jaki jest wasz ulubiony zwyczaj?

Dlaczego mimo upływu lat Wigilia w polskich domach wygląda podobnie?

2. Praca w grupach – Minitest (załącznik 1).

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy cztero‑pięcioosobowe. Każdej grupie rozdaje kartę pracy – Minitest. Grupy na wykonanie zadania mają 20 minut. Po upływie czasu liderzy grup kolejno prezentują odpowiedzi na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

Praktyczne działanie: praca plastyczna – Zwyczaje wigilijne w moim domu.

Uczniowie przy użyciu farb plakatowych malują, jak wygląda wieczór wigilijny w ich domu. Gotowe prace uczniowie kolejno prezentują na forum klasy. Nauczyciel wieszając gotowe rysunki na gazetce, tworzy galerię prac.

5. Bibliografia

E. Boksa, P. Zbróg, Przygoda z czytaniem. Podręcznik do kształcenia literacko‑kulturowego dla klasy 4, Wydawnictwo MAC EDUKACJA S.A., Kielce 2001.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1.

Karta pracy – Minitest

1. Uzupełnij zdania:

Wigilia Bożego Narodzenia obchodzona jest .............................................................................................

Tradycyjna wieczerza rozpoczyna się od ................................................................................... na niebie.

Przed przystąpieniem do wieczerzy wszyscy członkowie rodziny ............................................................

Zwyczaj to ...................................................................................................................................................

2. Zaznacz poprawne odpowiedzi:

Zgodnie z zwyczajem wigilijnym podczas wieczerzy na stole powinno znajdować się:

• 5 potraw

• 12 potraw

Podczas kolacji wigilijnej śpiewamy:

• kolędy

• ulubione piosenki

Na stole podczas kolacji wigilijnej powinno być:

• nakryć tyle, ilu jest członków rodziny

• jedno nakrycie więcej dla niespodziewanego gościa

3 Uzupełnij zdania wyrazami z ramki:

Choinka stoi w domu. Jest to świerk .................................................. i .................................................. .

Na dole ma ............................................................... gałęzie, a u góry .................................................... .

Otoczona jest .......................................... łańcuchem. Na górze błyszczy ..................................................

gwiazda. Wiszą na niej .............................................. bombki, ..................................................................

świecidełka i zabawki z papieru. Podoba mi się, bo wprowadza w ............................................... nastrój.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji godziny wychowawczej jest przeznaczony dla klasy czwartej szkoły podstawowej.