Prawa i obowiązki dzieci w rodzinie

Prawa i obowiązki dziecka w rodzinie.

Prawa dziecka w dokumentach - świat. Prawa dziecka najpełniej określa Konwencja o prawach dziecka. Została ona przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1989 roku, a weszła w życie rok później. Konwencja gwarantuje prawa dziecka niezależnie od koloru skóry, wyznania czy pochodzenia.

Prawa dziecka w dokumentach - Polska. System ochrony praw dziecka na gruncie polskim ma swoje umocowanie w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w artykule 72. mówiącym, że Rzeczpospolita zapewnia ochronę praw dziecka. W artykule tym znajduje się również wzmianka o Rzeczniku Praw Dziecka, a więc instytucji powoływanej w celu ochrony praw przypisanych dzieciom. Szerzej na temat praw dziecka i wynikających z nich jego relacji z osobami dorosłymi w rodzinie traktuje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Jest to akt prawny regulujący prawne funkcjonowanie rodziny oraz relacje między jej członkami.

Prawa dziecka w dokumentach. Powstanie systemu ochrony praw dziecka było wynikiem wieloletniego procesu, któremu przyświecało kilka istotnych zasad. Wśród nich wymienia się: zasadę dobra dziecka oznaczającą, że wszystkie działania podejmowane wobec dziecka muszą leżeć w jego jak najlepiej pojętym interesie, zasadę równości, co oznacza, że wszystkie dzieci są równe wobec prawa, bez względu na pochodzenie, kolor skóry czy płeć, zasadę poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców, co oznacza, że najważniejsza jest rodzina, a państwo ingeruje w relacje między jej członkami tylko w uzasadnionych przypadkach i wedle określonych procedur, zasadę pomocy państwa, wedle której państwo zobowiązane jest pomagać rodzinom, które z różnych przyczyn takiej pomocy potrzebują.

Kategorie praw dziecka. Prawa dziecka, podobnie jak prawa człowieka podzielone są według kategorii na: prawa osobiste, umożliwiające rozwój dziecka, prawa polityczne lub publiczne, dzięki którym dziecko wyraża swoje poglądy i uczestniczy w życiu swojej grupy, społeczności, państwa, prawa socjalne, które są obowiązkami państwa i dorosłych do stworzenia odpowiednich warunków do rozwoju umysłowego i fizycznego dziecka, prawa ekonomiczne, umożliwiające dziecku przygotowywanie się do niezależności materialnej od innych.

Kategorie praw dziecka - prawa osobiste. Prawa osobiste to jedne z najważniejszych praw przysługujących dziecku jako istocie ludzkiej. Prawa te, jak każde prawo człowieka, a dziecko JEST człowiekiem, są naturalne, przyrodzone i niezbywalne. Przysługują dziecku od urodzenia, bez żadnych warunków, nie można ich naruszyć, a samo dziecko nie może się ich zrzec. Do najważniejszych praw osobistych zaliczamy prawo do życia, prawo do swobody sumienia i wyznania, prawo do godności i szacunku oraz prawo do nietykalności osobistej.

Kategorie praw dziecka - prawa osobiste. Wiele z praw osobistych istnieje w powiązaniu z funkcjonowaniem dziecka w rodzinie. Podstawowym prawem przysługującym dziecku jest prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi. Dziecka ma też prawo do tożsamości i identyfikacji, a więc prawo do posiadania imienia i nazwiska, prawo do obywatelstwa i prawo do wiedzy o własnym pochodzeniu. Jako członek rodziny dziecko ma także prawo do występowania w sprawach jego dotyczących w postępowaniu administracyjnym i sądowym. Obowiązek zapewnienia przestrzegania tych praw bierze na siebie rodzina i państwo.

Konwencja o prawach dziecka zawiera najpełniejszy spis praw dziecka. Po pierwsze definiuje ona, kim jest dziecko (człowiek, który nie osiągnął stanu pełnoletności). Po drugie wymienia prawa dziecka, a wśród nich zakaz dyskryminacji, prawo do wypowiedzi, do informacji, do prywatności, do dostępu do różnych mediów czy prawo do nauki. Konwencja zapewnia też dzieciom m.in. prawo do opieki medycznej czy do zabezpieczenia społecznego. Obok tego konwencja zawiera zapisy chroniące dzieci przed przemocą, narkotykami, wykorzystywaniem do pracy, wyzyskiem seksualnym, a także przed konsekwencjami wojen prowadzonych przez dorosłych.

Obowiązki dziecka. Obok praw dziecko posiada również pewien zestaw obowiązków. Dziecko jest prawnie zobowiązane do ich przestrzegania. Do takich obowiązków należą: posłuszeństwo wobec rodziców, wysłuchanie opinii i zaleceń rodziców w sprawach, w których dziecko może samodzielnie podejmować decyzje, obowiązek przedszkolny i szkolny, a więc obowiązek ukończenia szkoły podstawowej, obowiązek nauki do ukończenia 18. roku życia, pomoc we wspólnym gospodarstwie, w tym współfinansowanie kosztów utrzymania rodziny, jeśli dziecko uzyskuje dochód z własnej pracy, obowiązek alimentacji, czyli wsparcia rodziców w trudnej sytuacji życiowej, jeśli dziecko utrzymuje się samodzielnie. Egzekwowaniem wypełniania przez dziecko obowiązków zajmuje się zarówno rodzina, jak i państwo. Warto zauważyć, że w przypadku nieprzestrzegania części obowiązków przez dziecko (np. obowiązku szkolnego czy nauki), odpowiedzialność za to ponosi rodzina.

Obowiązki dziecka – wpływ na dziecko i rodzinę. Pomoc rodzicom to podstawowy obowiązek dziecka. Może go spełniać na wiele sposobów, w zależności od wieku, sytuacji oraz potrzeb. Nakładanie na dziecko obowiązków może mieć korzystny wpływ na jego rozwój, a nawet przyczynić się do sukcesów odnoszonych przez nie w życiu dorosłym. Dlatego rodzice powinni stawiać dziecku określone wymagania. Najważniejsze jednak, by były one dopasowane do rozwoju dziecka i jego możliwości. Ważne jest także to, aby w wychowywaniu dziecka kłaść nacisk na takie zasady, jak: szacunek do drugiego człowieka, reagowanie na prośby, okazywanie wdzięczności, szacunek dla pracy innych, dbanie o przestrzeń wokół siebie (sprzątanie pokoju, dbanie o zabawki).

Obowiązki dziecka – relacje z prawami. Bardzo ważne, aby rodzice i dzieci mieli świadomość, że należy odróżniać prawa od obowiązków. Nie można też ich łączyć ani wzajemnie od siebie uzależniać. Prawa dziecka wynikają z samego faktu narodzin, bez względu na to, w jakiej rodzinie przyszło na świat. Nie może więc być tak, że rodzic czy ktokolwiek inny uzależnia przestrzeganie tych praw od tego, czy dziecko wypełnia swoje obowiązki. Nie można też pozbawić dziecka praw ani ich zawiesić. Jeżeli dziecko nie wywiązuje się z nałożonych na nie obowiązków, może ponieść tego konsekwencje, na przykład w postaci pozbawienia go przywilejów – nigdy natomiast praw.