Prawda i jej religie

Celem lekcji jest zapoznanie uczniów z zarysem spojrzenia na zagadnienie prawdy, tolerancji i stosowanie przemocy w największych religiach świata (taoizm, islam, buddyzm, hinduizm, chrześcijaństwo). Krótkie przedstawienie wzajemności tych kultur i religii, podobieństw, różnic i niebezpieczeństw, jakie powstają przez nadinterpretację pism religijnych (jak się tworzy fanatyzm religijny). Zwrócenie szczególnej uwagi na podobieństwa, które stanowią punkt wyjścia do wzajemnego zrozumienia się tak odmiennych światopoglądów i na fakt, że każda z omawianych religii, jeśli tylko jej wyznawcy nie uznają się za jedyne źródło prawdy, jest przeżywana głęboko i szczerze sprzyja tolerancji i niestosowaniu przemocy.

Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. Wyjaśnić główną ideę taoizmu.

2. Wyjaśnić, co to jest integryzm.

3. Przedstawić główne przesłanie islamu i problemu integryzmu.

4. Przedstawić główne zagadnienia buddyzmu.

5. Omówić główne idee hinduizmu.

6. Przedstawić zagadnienie niestosowania przemocy w chrześcijaństwie.

7. Przedstawić podobieństwa i różnice w omawianych religiach ze szczególnym naciskiem na problem tolerancji i niestosowania przemocy.

Metoda i forma pracy

Metoda pogadanki z elementami opisu.

3. 1. Haring B., Salvoldi V., Tolerancja, Verbinum Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2000.

   2. Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, PAX, Warszawa 1983.

   3. Karta pracy ucznia.

4. 3. 4. Sprawdzenie obecności.

      5. Sprawdzenie zadania domowego.

      6. Przypomnienie metodą pogadanki najważniejszych wiadomości z poprzedniej lekcji.

(10 min.)

4. 7. Przedstawienie metodą opisu niektórych historycznych błędów kościoła katolickiego (zwrócenie uwagi, że władze kościelne nie zrobiły nic, by odciąć się od instrumentalnego traktowania religii przez władców i polityków).

   8. Przedstawienie metodą opisu głównej idei taoizmu (siła tkwi w słabości).

   9. Wyjaśnienie problemu integryzmu (forma nietolerancji opierająca się na elementach religijnych, kiedy dana społeczność uważa się za jedynego przedstawiciela prawdy. Na przestrzeni dziejów obecna niemal w każdej religii).

   10. Omówienie metodą opisu religii islamskiej i przyczyn integryzmu obserwowanego w niej w obecnie.

   11. Przedstawienie metodą opisu głównego przesłania buddyzmu (wielki ruch misyjny, który stawia sobie za cel zjednoczenie wszystkich istot ludzkich).

   12. Przedstawienie metodą opisu sylwetki Mahatmy Gandhiego, co może być punktem wyjścia do zrozumienia religii hinduizmu i wielkiego przesłania o niestosowaniu przemocy (ahimsa).

   13. Metodą pogadanki próba odpowiedzi na pytanie: co należałoby zmienić, by chrześcijaństwo w pełni stało się religią tolerancji, prawdy i pokoju?

   14. Metodą pogadanki omówienie różnic i cech wspólnych omawianych religii.

(20 min.)

Faza podsumowująca

Zapisanie przez uczniów notatki do zeszytu.

• Notatka:

Wiele osób sądzi, że religia, która uważa siebie samą za jedyne źródło prawdy, nie może uchronić się od nietolerancji. Systematyczne badania w tym zakresie jednak dowodzą, że jeśli dana religia przeżywana jest prawdziwie głęboko, ten problem nie istnieje. Eliminują go główne idee regulujące moralność taoizmu (siła tkwi w słabości), islamu (dążenie do pełnego pokoju dla siebie i innych, całkowite poddanie się Bogu), buddyzmu (zjednoczenie wszystkich istot ludzkich), hinduizmu (ahimsa – zasada niestosowania przemocy jako środek, a prawda jako cel) i chrześcijaństwa. Wszelki fanatyzm religijny jest formą integryzmu, który tworzy preteksty i dogodne warunki do rozprzestrzeniania się nietolerancji (obecnie tego dowodem jest fanatyzm islamski, ale w przeszłości problem ten dotyczył też chrześcijaństwa).

(15 min.)

5. 15. Haring B., Salvoldi V., Tolerancja, Verbinum Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2000.

   16. Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, PAX, Warszawa 1983.

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Prawda i jej religie.