„Prawdy żywe” a ludowa moralność w „Balladach i romansach” A. Mickiewicza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna treść ballad Romantyczność i Lilije A. Mickiewicza,

• rozumie sens wyrażenia „prawdy żywe”.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi rozpoznać romantyczny sposób obrazowania (nastrój, symbolika),

• potrafi analizować i interpretować utwór synkretyczny,

• potrafi wyciągać wnioski o romantycznym światopoglądzie na podstawie tekstu,

• doskonali umiejętność wyrażania własnych sądów.

2. Metoda i forma pracy

Elementy metody problemowej, podającej, heurystycznej, debata, praca zbiorowa, praca grupowa, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik Opowieść o człowieku (tekst ballady)

Tomik poetycki

Słownik symboli

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Nauczyciel podaje temat lekcji: „Prawdy żywe” a ludowa moralność w „Balladach i romansach” A. Mickiewicza.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi o przypomnienie treści ballady Romantyczność i interpretację zachowania ludu.

2. Nauczyciel prosi o zwrócenie uwagi na słowa „nie znasz prawd żywych” i zastanowienie się, co to są „prawdy żywe”. Następnie uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy.

3. Nauczyciel prosi jednego ucznia o głośną lekturę początkowych i końcowych partii Lilii A. Mickiewicza, drugiego o opowiedzenie, co miało miejsce w środkowej części ballady.

4. Nauczyciel zleca wybranemu uczniowi przeczytanie znaczenia słowa lilia ze słownika symboli, przypominając, iż romantyzm bardzo często posługiwał się symbolem.

5. Następnie prosi o interpretację tytułu Lilie w porównaniu z treścią utworu.

6. Nauczyciel prosi o narady w parach na temat tego, jakie prawdy można wyczytać z tego utworu – praca z tekstem, cytaty.

7. Nauczyciel wyłania 2 pary, które prezentują wyniki pracy. Sporządzenie notatki do zeszytów.

8. Nauczyciel zleca grupom czteroosobowym zaznaczenie fragmentów, które budują w utworze nastrój grozy, tajemniczości (natura, wygląd postaci, ze szczególnym zwróceniem uwagi na Pustelnika i miejsce akcji).

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel pyta uczniów o atrakcyjność obu utworów. Klasa dzieli się na zwolenników Romantyczności i zwolenników Lilii. Oba zespoły próbują uargumentować swój wybór, przekonując drużynę, która wybrała inny utwór.

2. Nauczyciel zadaje pracę domową.

5. Bibliografia

1. Biedrzycki K., Opowieść o człowieku. Język polski klasa II, Znak, Kraków 2002. (tekst ballady)

2. Kopaliński W., Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.

3. Mickiewicz A., Ballady i romanse, Czytelnik, Warszawa 1984.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Przygotuj zaproszenie na wieczór poetycki A. Mickiewicza.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz można zrealizować po lekcji dotyczącej ogólnie romantyzmu i analizy utworu Romantyczność ( z uwzględnieniem jej synkretyczności).