Prezentacja i wymowa alfabetu francuskiego. Czasowniki nazywać się - s’appeler, być - être

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

- poznaje alfabet fonetyczny,

- poznaje alfabet graficzny,

- poznaje znaki transkrypcji fonetycznej,

- rozumie słowa francuskie funkcjonujące w języku polskim,

- poznaje czasownik nazywać się - s’appeler,

- poznaje zaimki osobowe związane z odmianą czasownika,

- zapoznaje się z metodami pracy w klasie w trakcie nauczania języka obcego.

b) Umiejętności

Uczeń:

- potrafi powtórzyć ze słuchu litery alfabetu,

- potrafi wymienić 26 liter alfabetu,

- potrafi skojarzyć pisownię z wymową i odczytać zapis transkrypcji fonetycznej,

- potrafi się przedstawić,

- potrafi pracować w grupie, uczy się pracy z magnetofonem (ćwiczenie ze słuchu),

- potrafi rozróżnić zaimki osobowe i wie, które odnoszą się do liczby pojedynczej, a które do mnogiej.

2. Metoda i forma pracy

Burza mózgów, ćwiczenia na forum klasy, praca indywidualna, praca w parach, ćwiczenie ze słuchu, pisanie.

3. Środki dydaktyczne

Magnetofon, kaseta, tablica, 2 słowniki polsko‑francuskie i francusko‑polskie z transkrypcją fonetyczną, kserokopie alfabetu w postaci imion, alfabetu i jego transkrypcji fonetycznej wraz z przykładami.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel wita się w języku francuskim. Sprawdza obecność, prosi o potwierdzenie w języku obcym- présent/e/ obecny/a, absent/e - nieobecny/a/. Nauczyciel przedstawia temat lekcji i sposób jej realizacji. Omawia pomoce, którymi się posługuje. Zachęca do aktywnego uczestnictwa, zwłaszcza do mówienia i głośnego powtarzania. Uczniowie zgłaszają wątpliwości, pytania.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel zadaje pytanie o słowa francuskie funkcjonujące w języku polskim. Podaje przykłady z różnych dziedzin życia: Bordeaux – wino, miasto, J’adore – nazwa perfum, Carrefour – nazwa sklepu, Renault – marka samochodu, faux pas – gafa, itd. Prosi, by uczniowie spontanicznie wymieniali te nazwy i zapisuje je na tablicy (burza mózgów). Po zapisaniu nazw, nauczyciel powtórnie je wymawia, kładąc nacisk na poprawność wymowy. Prosi każdego ucznia, by wymówił głośno 3 wybrane przez siebie nazwy.

2. Nauczyciel podaje informacje dotyczące alfabetu francuskiego. Wydaje polecenie: écoutez i włącza kasetę z nagranym alfabetem. Prosi ochotnika, ewentualnie wyznacza osobę do powtórzenia głośno kilku kolejnych liter. Rozdaje kserokopie, na których litery alfabetu zaprezentowane są jako imiona – A - Albert, B – Béatrice.... itd. Nauczyciel głośno odczytuje imiona. Wydaje polecenie: répétez i klasa powtarza na głos cały alfabet w formie imion. Uczniowie pracują w parach – przedstawienie swojego imienia i nazwiska za pomocą liter‑imion alfabetu francuskiego. Igor jak – Isabelle, Grégoire, Odile, Robert itd... Odbywa się prezentacja kilku przykładów na forum klasy.

3. Nauczyciel przypomina, jak ważna jest wymowa w języku francuskim. Zachęca do korzystania z transkrypcji fonetycznej, która ułatwia czytanie. Zapisuje na tablicy słowo, prosi jednego lub dwóch ochotników o sprawdzenie wymowy w słowniku. Przedstawia na tablicy transkrypcję fonetyczną wybranego słowa. Rozdaje kserokopie, gdzie obok litery alfabetu podana jest transkrypcja fonetyczna i słowa rozpoczynające się, na daną literę lub zawierające ją. Tłumaczy, na czym polega związek pomiędzy pisownią a wymową i jej graficznym zapisem. Głośno odczytuje przykłady, podaje znaczenie słów. Omawia znaki transkrypcji, zwraca uwagę na literę alfabetu, którą różnie się wymawia mimo tej samej pisowni. Nauczyciel podaje przykłady, prosi, by uczniowie podawali przykłady umieszczone w tabelce na kopii. Prosi także o przyswojenie sobie systemu zapisu graficznego dźwięków, omawia trudniejsze przykłady. Odczytuje raz jeszcze alfabet i przykłady, klasa powtarza.

4. Nauczyciel sprawdza, czy tempo lekcji jest właściwe. Po upewnieniu się, że uczniowie nadążają za tempem, przystępuje do kolejnej fazy. Wypisuje na tablicy odmianę czasownika s'appeler – nazywać się oraz transkrypcję fonetyczną koniugacji. Wprowadza pojęcie zaimków osobowych ja, ty, on... (je, tu, il, elle, nous, vous, ils, elles) Nauczyciel czyta odmianę, uczniowie powtarzają. Następnie nauczyciel prosi, by każdy przedstawił się. Wprowadza element zabawy: każdy kto się przedstawia – wstaje i wita się z osobą, która również się przedstawia, ta z kolei osoba wybiera następną itd. Nauczyciel zachęca do ćwiczenia pozostałych form osobowych. Uczniowie chodzą po klasie i przedstawiają innym różne osoby, używając zaimków osobowych, czasownika s’appeler oraz imion.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel przypomina, jaki zakres materiału został zrealizowany na lekcji i prosi o powtórzenie w domu. Podaje zadanie domowe na następną lekcję.

5. Bibliografia

1. Praca zbiorowa, Bescherelle la conjugaison (1) – Hatier, Paris 1990.

2. Praca zbiorowa, Le Nouveau Petit Robert – Dicorobert, Montreal 1993.

3. Praca zbiorowa, Phonétique progressive du français – Clé International, Tours 2001.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Uczniowie mają za zadanie przyswojenie sobie materiału z lekcji, naukę czasownika s’appeler na pamięć oraz przedstawienie 5 imion i nazwisk wybranych osób w formie fonetycznego „literowania”. Ta część zadania domowego będzie jednocześnie stanowiła rozgrzewkę do kolejnej lekcji.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Najistotniejsze jest przełamanie oporów dotyczących mówienia w języku, który uważany jest powszechnie za trudny. Przełamanie stereotypów, wzbudzenie zaufania w grupie, tak by uczniowie chętnie powtarzali obco brzmiące słowa na forum klasy. Do nauczyciela należy pokazanie, jak wiele słów już znają i umieją wymawiać. Bardzo ważne jest również zwrócenie uwagi, że w języku francuskim należy szeroko otwierać usta i wyraźnie artykułować, dotyczy to zwłaszcza samogłoski „e”, ale także innych dźwięków. Prośba, by podczas mówienia nie zasłaniać ust, nie podpierać twarzy i starać się mówić tak, by reszta klasy słyszała.