E‑book – Przygotowanie do podjęcia działalności gospodarczej i jej uruchomienie
ROL.05. Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie – technik agrobiznesu 331402
Procedura rejestracji działalności gospodarczej
Spis treści
Utworzenie i rejestracja przedsiębiorstwaUtworzenie i rejestracja przedsiębiorstwa
Założenie rachunku bankowegoZałożenie rachunku bankowego
Przeprowadzenie formalności w urzędzie skarbowymPrzeprowadzenie formalności w urzędzie skarbowym
Zgłoszenie deklaracji ubezpieczeniowych (ubezpieczenia społeczne i zdrowotne)Zgłoszenie deklaracji ubezpieczeniowych (ubezpieczenia społeczne i zdrowotne)
Uzyskanie podpisu elektronicznegoUzyskanie podpisu elektronicznego
Wykonanie pieczątki firmowejWykonanie pieczątki firmowej
Rejestracja działalności gospodarczej zamyka etap przygotowań, podczas których przyszły przedsiębiorca powinien określić m.in. rodzaj działalności i jej formę organizacyjno‑prawną, opracować biznesplan i mieć zapewnione źródła jej finansowania. Teraz, po przeprowadzeniu fazy uruchamiania działalności, rozpocznie się już okres jej prowadzenia.
Procedura uruchamiania działalności gospodarczej związana jest z kilkoma krokami koniecznymi do wykonania:
1. Utworzenie i rejestracja przedsiębiorstwa
Najprostsza ścieżka wiąże się z uruchamianiem jednoosobowej działalności gospodarczej, natomiast w przypadku spółek jest ona nieco bardziej rozbudowana i trudniejsza.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Podstawą jest wypełnienie i złożenie wniosku CEIDG‑1 „Wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej” – wówczas utworzenie i rejestracja przedsiębiorstwa przebiegają równocześnie.
Wniosek o wpis do CEIDG można złożyć na trzy sposoby:
Sposób złożenia wniosku | Najważniejsze informacje |
online (przez internet) | 1) zalogowanie do CEIDG za pośrednictwem strony głównej Biznes.gov.pl (usługa „Zarejestruj działalność gospodarczą”), wypełnienie wniosku online, a następnie złożenie pod nim podpisu elektronicznego. Do logowania potrzebny jest profil zaufany lub e‑dowód (dowód osobisty z warstwą cyfrową). Jeśli jest to pierwsze nasze logowanie, system przeprowadzi nas przez proces zakładania konta. Instrukcję rejestrowania i logowania można znaleźć tu: (https://pliki.biznes.gov.pl/akademia/Instrukcje/Rejestracja_i_logowanie.pdf, PDF w j. polskim, wielkość 2,62 MB) |
2) złożenie wniosku przez stronę internetową banku – taką usługę oferują wybrane banki. Ważne: ta forma (w przeciwieństwie do korzystania ze strony Biznes.gov.pl) pozwala jedynie zarejestrować działalność. Pozostałe formalności, jak np. rejestrację w ZUS, trzeba będzie załatwiać w urzędzie albo za pośrednictwem przeznaczonych do tego portali internetowych. | |
w dowolnym urzędzie miasta lub gminy | Wniosek można: a) wydrukować z internetu, wypełnić, a następnie podpisać osobiście w urzędzie; b) pobrać w urzędzie w formie papierowego formularza wniosku, wypełnić go i podpisać osobiście w urzędzie; c) wypełnić online (kreator wniosku) i wysłać bez podpisu elektronicznego – po weryfikacji wniosku otrzymamy e‑mailem kod do podpisania wniosku w urzędzie. W ciągu 7 dni musimy zgłosić się z nim i z dokumentem tożsamości do urzędu, gdzie wniosek zostanie wydrukowany, a my go podpiszemy. |
pocztą | Wypełniony papierowy wniosek można wysłać listem poleconym do dowolnego urzędu w Polsce; w tym przypadku podpis złożony pod wnioskiem musi być poświadczony przez notariusza. |
Indeks dolny Sposoby składania wniosku CEIDG‑1 Indeks dolny koniecSposoby składania wniosku CEIDG‑1
Wniosek CEIDG‑1 dla osób fizycznych wykonujących jednoosobową działalność gospodarczą pozwala jednocześnie załatwić inne ważne formalności. Jest on bowiem jednocześnie m.in.:
wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (nadaniem numeru statystycznego REGON),
zgłoszeniem identyfikacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego, stanowiącym podstawę nadania NIP‑u (numeru identyfikacji podatkowej),
oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (przedsiębiorca na wniosku CEIDG‑1 wskazuje tę formę, sposób wpłaty zaliczki oraz rodzaj prowadzonej dokumentacji rachunkowej),
zgłoszeniem lub też zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Należy pamiętać, że wniosek CEIDG‑1 wypełnia się nie tylko w przypadku podejmowania działalności gospodarczej i wpisu do CEIDG, ale także przy okazji:
zmiany wpisu w CEIDG (jeśli np. zmieniły się siedziba przedsiębiorstwa, rachunek bankowy albo inne ważne dane),
zawieszenia albo wznowienia wykonywania działalności gospodarczej,
zakończenia działalności gospodarczej – wykreślenia przedsiębiorstwa z CEIDG.
Poza wypełnieniem podstawowego wniosku przedsiębiorca (lub jego pełnomocnik) może być zobowiązany w niektórych sytuacjach do wypełnienia i dołączenia załączników:
Nazwa załącznika | Najważniejsza charakterystyka |
CEIDG‑RD Wykonywana działalność gospodarcza | Formularz wypełniany wówczas, jeżeli we wniosku CEIDG‑1 z powodu braku miejsca nie było możliwe wpisanie wszystkich rodzajów działalności gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorcę. |
CEIDG‑MW Dodatkowe miejsca wykonywania działalności gospodarczej | Formularz wypełniany w sytuacji, gdy we wniosku CEIDG‑1 z powodu braku miejsca nie było możliwe wpisanie wszystkich miejsc wykonywania działalności gospodarczej. |
CEIDG‑RB Informacja o rachunkach bankowych | Formularz wypełniany w sytuacji, gdy we wniosku CEIDG‑1 z powodu braku miejsca nie było możliwe wpisanie informacji o wszystkich rachunkach bankowych oraz informacji o numerach identyfikacyjnych uzyskanych w innych krajach dla celów podatkowych lub ubezpieczeniowych. |
CEIDG‑PN Pełnomocnictwa | Formularz wypełniany w sytuacji, gdy we wniosku CEIDG‑1 z powodu braku miejsca nie było możliwe wpisanie wszystkich pełnomocnictw udzielonych przez przedsiębiorcę w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. |
CEIDG‑SC Udział w spółkach cywilnych | Formularz wypełniany przez przedsiębiorców będących wspólnikami spółek cywilnych. |
CEIDG‑POPR Korekta wniosku do CEIDG | Formularz służący do dokonywania korekt w przypadku pomyłek przy wypełnianiu dodatkowych części wniosku CEIDG‑1 (np. formularzy CEIDG‑MW, CEIDG‑PN). |
Indeks dolny Załączniki do wniosku CEIDG‑1 Indeks dolny koniecZałączniki do wniosku CEIDG‑1
Spółka cywilna
Pierwszym krokiem przy uruchomieniu działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej jest podpisanie przez wszystkich wspólników umowy spółki. Powinna ona opisywać:
dane wspólników,
cel spółki,
czas, na jaki zawiązano spółkę,
wkłady wniesione do spółki przez wspólników,
udziały poszczególnych wspólników w zyskach,
podział kompetencji wspólników w ramach prowadzenia spraw spółki,
sposób wypowiedzenia umowy spółki.
Spółka cywilna nie podlega wpisowi do CEIDG czy KRUS – przedsiębiorcami zgodnie z przepisami są poszczególni jej wspólnicy. Dlatego też każdy ze wspólników po podpisaniu umowy spółki musi wypełnić wniosek CEIDG‑1 oraz załącznik CEIDG‑SC „Udział w spółkach cywilnych”, po czym zarejestrować prowadzoną przez siebie działalność w taki sam sposób, jak osoby rejestrujące jednoosobową działalność gospodarczą. Następnie wspólnicy muszą jeszcze dopilnować kolejnych kroków:
uzyskać dla spółki w urzędzie statystycznym numer statystyczny REGON – wypełniają formularz RG‑OP „Wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o zmianę cech objętych wpisem, o skreślenie wpisu osoby prawnej, jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub jej jednostki lokalnej” wraz z załącznikiem RG‑SC „Informacja o wspólnikach spółki cywilnej”;
uzyskać dla spółki w urzędzie skarbowym numer NIP – wypełniają formularz NIP‑2 „Zgłoszenie identyfikacyjne / zgłoszenie aktualizacyjne osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem” wraz z załącznikiem NIP‑D „Informacja o wspólnikach lub o spółkach tworzących podatkową grupę kapitałową”;
jeśli spółka będzie zatrudniać pracowników albo zleceniobiorców – zgłosić spółkę jako płatnika składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, służy do tego formularz ZUS ZPA „Zgłoszenie / zmiana danych płatnika składek – osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej”;
ustalić wspólnie formę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych:
jeśli będzie to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – muszą go wybrać wszyscy wspólnicy,
jeśli będą chcieli płacić podatek na podstawie ustawy o podatku od osób fizycznych – każdy ze wspólników może dowolnie wybrać jedną z dwóch dopuszczalnych form: albo opodatkowania podatkiem liniowym, albo podatkiem ustalanym na podstawie skali podatkowej.
Spółki prawa handlowego
Także w przypadku spółek prawa handlowego pierwszym krokiem jest podpisanie przez wspólników aktu założycielskiego – umowy spółki albo statutu spółki (więcej o sposobach ich zawierania znaleźć można w zakładce Formy organizacyjno‑prawne prowadzenia działalności gospodarczej). Rejestracja ich działalności dokonywana jest w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), prowadzonym przez sądy rejonowe. Ważne: od lipca 2021 roku wnioski można składać wyłącznie w formie elektronicznej (za pośrednictwem systemu teleinformatycznego), wersje papierowe nie będą rozpatrywane przez sąd rejestrowy. Służy do tego Portal Rejestrów Sądowych (PRS – https://prs.ms.gov.pl/) albo system teleinformatyczny S24 https://ekrs.ms.gov.pl/s24/. Trzeba jednak pamiętać, że Portal Rejestrów Sądowych służy do rejestracji spółek w KRS, nie umożliwia natomiast ich zakładania przez internet. Takie spółki muszą mieć wcześniej umowę zawartą w tradycyjnej formie, np. w formie aktu notarialnego. Osoby nieposiadające konta w Portalu Rejestrów Sądowych czy w S24 muszą najpierw je założyć. Potrzebne są do tego adres e‑mail oraz hasło, a także autoryzacja za pomocą podpisu kwalifikowanego, podpisu zaufanego albo podpisu osobistego. Sam wniosek może przygotować każdy, kto ma konto na tych portalach, natomiast już podpisać tak przygotowany wniosek o rejestrację musi wyłącznie np. wspólnik spółki albo pełnomocnik procesowy posiadający tam również konto (w zależności, kto ma uprawnienia do prowadzenia spraw spółki).
W obu systemach do wniosku o rejestrację działalności należy dołączyć wymagane dokumenty w formie elektronicznych załączników, każdy w osobnym pliku. Trzeba również pamiętać o podpisaniu (jeszcze przed załączeniem) takiego dokumentu podpisem kwalifikowany, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym (e‑dowód) – jeśli został przygotowany w postaci elektronicznej. Natomiast jeśli dokument ów został sporządzony w postaci papierowej, to konieczne jest również dołączenie odpisu elektronicznego dokumentu poświadczonego przez notariusza albo skanu (lub zdjęcia) tego dokumentu.
W systemie PRS nie trzeba dołączać dokumentów sporządzonych przed notariuszem – wystarczy w odpowiednim miejscu wpisać numer (identyfikator) aktu notarialnego w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN).
Rodzaj spółki | Elektroniczna forma rejestracji | Załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS* |
spółka jawna | za pośrednictwem portalu Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki zawarto w formie papierowej) | - formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”*; - umowa spółki (jeśli zawarta w formie papierowej, w systemie S24 załącza się automatycznie); - lista wspólników (załącznik KRS‑WB „Wspólnicy spółki jawnej, komplementariusze spółki komandytowo‑akcyjnej”*; w systemie S24 lista wspólników załącza się automatycznie); - oświadczenia osób reprezentujących podmiot wpisany do rejestru, obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń; - pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik. |
w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24) | ||
spółka partnerska | za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych | - formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”*; - umowa spółki; - dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu (np. wypis z listy radców prawnych); - dokument o powołaniu członków zarządu spółki – jeżeli został powołany zarząd; - oświadczenia osób reprezentujących podmiot wpisany do rejestru (oraz członków zarządu spółki, jeśli został on powołany) obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń; - imiona i nazwiska partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki – jeśli w umowie spółki przewidziane są takie postanowienia; - pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik. |
spółka komandytowa | za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki zawarto u notariusza) | - formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”*; - umowa spółki (w systemie S24 załącza się automatycznie); - lista komplementariuszy i komandytariuszy wraz z ich adresami do doręczeń (w systemie S24 lista załącza się automatycznie); - oświadczenie komplementariuszy mających prawo reprezentowania spółki, w którym wyrażają oni zgodę na powołanie; - dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz opłaty za ogłoszenie rejestracji spółki w Monitorze Sądowym i Gospodarczym; - pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik. |
w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24) | ||
spółka komandytowo‑akcyjna | za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych | - formularz KRS‑W2 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka komandytowo‑akcyjna”*; - statut; - oświadczenie wszystkich komplementariuszy, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem; - oświadczenia zarządu o wniesieniu kapitału; - dokument stwierdzający ustanowienie rady nadzorczej z wyszczególnieniem jej składu osobowego; - oświadczenie notarialne „przyszłych” komplementariuszy (z reguły założycieli) o wysokości objętego kapitału zakładowego; - sprawozdanie założycieli wraz z opinią biegłego rewidenta; - pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik. |
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (akt notarialny) | za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki lub akt założycielski zawarto u notariusza) | - formularz KRS‑W3 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”*; - oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady zostały wniesione w całości przez wszystkich wspólników; - lista wspólników z podaniem imienia i nazwiska lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich, a w przypadku gdy spółka ma jedynego wspólnika, należy wskazać również jego adres do doręczeń (lista powinna być podpisana przez wszystkich członków zarządu; w systemie S24 lista załącza się automatycznie); - lista obejmująca imię i nazwisko wraz z adresem do doręczeń lub firmę (nazwę) i siedzibę członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu; - imiona, nazwiska i adresy członków zarządu lub prokurentów; - dokument o powołaniu członków organów spółki, jeżeli nie wynika to z aktu notarialnego zawierającego umowę spółki; - oświadczenie członków zarządu lub prokurentów o wyrażeniu zgody na ich powołanie; - pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik. |
w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24) | ||
spółka akcyjna | za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych | - formularz KRS‑W4 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka akcyjna”*; - oświadczenie wszystkich członków zarządu o wniesieniu wymaganych statutem wpłat na akcje oraz wkładów niepieniężnych; - potwierdzony przez bank lub firmę inwestycyjną dowód wpłaty na akcje, dokonanej na rachunek spółki; - lista obejmująca imię i nazwisko oraz adres do doręczeń albo firmę lub nazwę i siedzibę członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu (w przypadku jednoosobowej spółki akcyjnej – dane jedynego akcjonariusza); - lista adresów do doręczeń osób reprezentujących spółkę oraz prokurentów (jeżeli zostali ustanowieni); - dokument o powołaniu członków organów spółki (jeżeli informacje te nie wynikają z aktu notarialnego zawierającego statut spółki); - zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej (jeśli są one wymagane do powstania spółki); - w przypadku, gdy statut przewiduje:
- oświadczenie osób reprezentujących podmiot i prokurentów, jeżeli zostali ustanowieni, obejmujące zgodę na ich powołanie; - pełnomocnictwo wraz dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik. |
prosta spółka akcyjna | za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki lub akt założycielski zawarto u notariusza) | - umowa spółki (w systemie S24 lista załącza się automatycznie); - oświadczenia wszystkich członków zarządu:
- jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki – dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem składu osobowego; - adresy do doręczeń albo adresy do doręczeń elektronicznych członków zarządu; - lista akcjonariuszy (imiona i nazwiska oraz liczba i seria akcji objętych przez każdego z nich) podpisana przez wszystkich członków zarządu; w systemie S24 lista załącza się automatycznie; - pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo. |
w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24) |
Indeks dolny Sposoby rejestracji spółek handlowych i wymagane dokumenty Indeks dolny koniecSposoby rejestracji spółek handlowych i wymagane dokumenty
Indeks dolny * elektroniczny wniosek wypełnia się na Portalu Rejestrów Sądowych albo w systemie teleinformatycznym S24, wymienione w tabeli formularze służą jako przykład do zapoznania się z nimi, można je obejrzeć np. na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/pobierz-wniosek-z-obszaru-systemu-krs Indeks dolny koniec* elektroniczny wniosek wypełnia się na Portalu Rejestrów Sądowych albo w systemie teleinformatycznym S24, wymienione w tabeli formularze służą jako przykład do zapoznania się z nimi, można je obejrzeć np. na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/pobierz-wniosek-z-obszaru-systemu-krs
Sposoby rejestracji spółek handlowych i wymagane dokumenty.
Spółka jawna
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem portalu Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki zawarto w formie papierowej) lub w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24).
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców - spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”;
umowa spółki (jeśli zawarta w formie papierowej, w systemie S24 załącza się automatycznie);
lista wspólników (załącznik „KRS‑WB Wspólnicy spółki jawnej, komplementariusze spółki komandytowo‑akcyjnej”; w systemie S24 lista wspólników załącza się automatycznie);
oświadczenia osób reprezentujących podmiot wpisany do rejestru, obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń;
pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik.
Spółka partnerska
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”;
umowa spółki;
dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu (na przykład wypis z listy radców prawnych);
dokument o powołaniu członków zarządu spółki – jeżeli został powołany zarząd;
oświadczenia osób reprezentujących podmiot wpisany do rejestru (oraz członków zarządu spółki, jeśli został on powołany) obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń;
imiona i nazwiska partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki – jeśli w umowie spółki przewidziane są takie postanowienia;
pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik.
Spółka komandytowa
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki zawarto u notariusza) lub w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24).
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”;
umowa spółki (w systemie S24 załącza się automatycznie);
lista komplementariuszy i komandytariuszy wraz z ich adresami do doręczeń (w systemie S24 lista załącza się automatycznie);
oświadczenie komplementariuszy mających prawo reprezentowania spółki, w którym wyrażają oni zgodę na powołanie;
dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz opłaty za ogłoszenie rejestracji spółki w Monitorze Sądowym i Gospodarczym;
pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik.
Spółka komandytowo‑akcyjna
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
formularz KRS‑W2 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka komandytowo‑akcyjna”;
statut;
oświadczenie wszystkich komplementariuszy, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem;
oświadczenia zarządu o wniesieniu kapitału;
dokument stwierdzający ustanowienie rady nadzorczej z wyszczególnieniem jej składu osobowego;
oświadczenie notarialne „przyszłych” komplementariuszy (z reguły założycieli) o wysokości objętego kapitału zakładowego;
sprawozdanie założycieli wraz z opinią biegłego rewidenta;
pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (akt notarialny)
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki lub akt założycielski zawarto u notariusza) lub w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24).
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
formularz KRS‑W3 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”;
oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady zostały wniesione w całości przez wszystkich wspólników;
lista wspólników z podaniem imienia i nazwiska lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich, a w przypadku gdy spółka ma jedynego wspólnika, należy wskazać również jego adres do doręczeń (lista powinna być podpisana przez wszystkich członków zarządu; w systemie S24 lista załącza się automatycznie);
lista obejmująca imię i nazwisko wraz z adresem do doręczeń lub firmę (nazwę) i siedzibę członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu;
imiona, nazwiska i adresy członków zarządu lub prokurentów;
dokument o powołaniu członków organów spółki, jeżeli nie wynika to z aktu notarialnego zawierającego umowę spółki;
oświadczenie członków zarządu lub prokurentów o wyrażeniu zgody na ich powołanie;
pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik.
Spółka akcyjna
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
formularz KRS‑W4 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka akcyjna”;
oświadczenie wszystkich członków zarządu o wniesieniu wymaganych statutem wpłat na akcje oraz wkładów niepieniężnych;
potwierdzony przez bank lub firmę inwestycyjną dowód wpłaty na akcje, dokonanej na rachunek spółki;
lista obejmująca imię i nazwisko oraz adres do doręczeń albo firmę lub nazwę i siedzibę członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu (w przypadku jednoosobowej spółki akcyjnej – dane jedynego akcjonariusza);
lista adresów do doręczeń osób reprezentujących spółkę oraz prokurentów (jeżeli zostali ustanowieni);
dokument o powołaniu członków organów spółki (jeżeli informacje te nie wynikają z aktu notarialnego zawierającego statut spółki);
zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej (jeśli są one wymagane do powstania spółki);
w przypadku, gdy statut przewiduje:
pokrycie kapitału zakładowego wkładami niepieniężnymi po dokonaniu rejestracji – oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wniesienie tych wkładów do spółki jest zapewnione zgodnie z postanowieniami statutu, ale nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki;
minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego – oświadczenie zarządu o wysokości objętego kapitału zakładowego dokonane w formie aktu notarialnego;
oświadczenie osób reprezentujących podmiot i prokurentów, jeżeli zostali ustanowieni, obejmujące zgodę na ich powołanie;
pełnomocnictwo wraz dowodem opłaty za pełnomocnictwo – jeśli wniosek składa pełnomocnik.
Prosta spółka akcyjna
Elektroniczna forma rejestracji odbywa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (jeżeli umowę spółki lub akt założycielski zawarto u notariusza) lub w systemie teleinformatycznym S24 (jeżeli umowę spółki zawarto na wzorcu umowy udostępnionym w S24).
Poniżej przedstawiono załączniki do wniosku, formularze rejestracyjne do KRS.
umowa spółki (w systemie S24 lista załącza się automatycznie);
oświadczenia wszystkich członków zarządu:
o wysokości kapitału akcyjnego,
że wkłady na pokrycie akcji zostały wniesione w części przewidzianej w umowie spółki;
jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki – dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem składu osobowego;
adresy do doręczeń albo adresy do doręczeń elektronicznych członków zarządu;
lista akcjonariuszy (imiona i nazwiska oraz liczba i seria akcji objętych przez każdego z nich) podpisana przez wszystkich członków zarządu; w systemie S24 lista załącza się automatycznie;
pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty za pełnomocnictwo.
Niektóre wymienione wyżej formularze (formularz KRS‑W1 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa”, załącznik KRS‑WB „Wspólnicy spółki jawnej, komplementariusze spółki komandytowo‑akcyjnej”, formularz KRS‑W2 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka komandytowo‑akcyjna”, formularz KRS‑W3 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”, formularz KRS‑W4 „Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców – spółka akcyjna”) służą jako przykład do zapoznania się z nimi, można je obejrzeć na przykład na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/pobierz-wniosek-z-obszaru-systemu-krs.
Dokładniejsze informacje na temat rejestracji spółek handlowych w Krajowym Rejestrze Sądowym znaleźć można na stronie Biznes.gov.pl.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Założenie rachunku bankowego
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej nie nakłada na przedsiębiorców obowiązku posiadania odrębnego firmowego rachunku bankowego – mogą oni do operacji związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wykorzystywać osobiste konto bankowe, choć w umowach niektóre banki się na to nie zgadzają. Wymienia ona jednak transakcje, które muszą być dokonywane przez firmowy rachunek bankowy, takie jak transakcje na rzecz innego przedsiębiorcy o jednorazowej wartości przekraczającej 15 000 zł. Od 2023 roku limit transakcji bezgotówkowych dla przedsiębiorców został obniżony z 15 000 zł na 8000 zł.
Jednak oddzielenie spraw prywatnych od firmowych (i takich operacji bankowych) ułatwia prowadzenie działalności oraz śledzenie stanu środków na rachunku bankowym. Warto też pamiętać, że w przypadku kontroli skarbowej wspólnego rachunku bankowego urząd może żądać od podatnika informacji odnośnie do np. sprzedaży jego prywatnych przedmiotów. Taki rachunek bowiem nie rozdziela transakcji prywatnych od firmowych, a to może prowadzić do kłopotów karno‑podatkowych.
Aby założyć konto, przedsiębiorca składa wniosek (w formie papierowej albo elektronicznej) o otwarcie rachunku bankowego. Na jego podstawie podpisywana jest umowa z bankiem o otwarcie i prowadzenie rachunku. Przy zawieraniu tej umowy należy mieć ze sobą dowód osobisty, a w przypadku spółki – oryginał umowy lub statutu spółki. Przyda się także pieczątka firmowa, jeśli przedsiębiorca ją posiada. Może się zdarzyć, że banki poproszą też o wydruk z CEIDG lub wypis z KRS, ale raczej są w stanie samodzielnie uzyskać te informacje.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Przeprowadzenie formalności w urzędzie skarbowym
Istotnym elementem formalności związanych z uruchomieniem działalności gospodarczej są formalności w urzędzie skarbowym związane m.in. z nadaniem numeru ewidencji podatkowej (NIP), wyborem formy opodatkowania czy podatkiem od towarów i usług (VAT).
Zanim jednak przejdziemy do tych zagadnień, trzeba jeszcze wspomnieć o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązkowym przy prowadzeniu działalności gospodarczej w formie spółki. Podlega mu każda umowa spółki (w tym akt założycielski albo statut spółki) oraz każda wprowadzona w niej zmiana. W przypadku umowy podpisanej w formie aktu notarialnego podatek ten pobierany jest przez notariusza i przekazywany następnie na rachunek bankowy urzędu skarbowego. Także na notariuszu spoczywa obowiązek przeprowadzenia pozostałych formalności związanych z podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W innych przypadkach muszą się tym zająć wspólnicy spółki cywilnej albo osoby reprezentujące spółki handlowe. Oprócz zapłacenia wspomnianego podatku muszą oni również wypełnić i złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PCC‑3 „Deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych”. Należy to wykonać w terminie 14 dni od dnia podpisania umowy spółki.
Uzyskanie numeru NIP
Przy okazji omawiania wypełniania wniosku CEIDG‑1 składanego w związku z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej wspominaliśmy, że wniosek ten stanowi jednocześnie zgłoszenie identyfikacyjne do naczelnika urzędu skarbowego, stanowiące podstawę nadania numeru identyfikacji podatkowej (NIP). W takim przypadku nie trzeba już wnioskować dodatkowo o przyznanie tego numeru, a informacje te zostały przekazane do urzędu skarbowego bez udziału przedsiębiorcy.
W przypadku spółki cywilnej jej wspólnicy muszą udać się do urzędu skarbowego z wypełnionym formularzem NIP‑2 „Zgłoszenie identyfikacyjne / zgłoszenie aktualizacyjne osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem” wraz z załącznikiem NIP‑D „Informacja o wspólnikach lub o spółkach tworzących podatkową grupę kapitałową”.
Jeżeli natomiast działalność prowadzona jest w formie spółki prawa handlowego, to należy złożyć w urzędzie skarbowym wypełniony formularz NIP‑8 „Zgłoszenie identyfikacyjne w zakresie danych uzupełniających Krajowego Rejestru Sądowego”, zawierający dane wymagane przez ten urząd, a także przez m.in. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Główny Urząd Statystyczny, a które nie były konieczne podczas rejestrowania spółki w KRS.
Wybór formy opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i wspólnicy spółki cywilnej zgłaszają wybór formy, w jakiej będzie opłacany podatek dochodowy, oraz formę wpłaty zaliczki i rodzaj prowadzonej dokumentacji rachunkowej na wniosku CEIDG‑1. Także na tym formularz zgłaszają zmianę formy opodatkowania.
Wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej czy komandytowej przed rozpoczęciem działalności gospodarczej powinni udać się do urzędu skarbowego, aby wybrać i zgłosić formę opodatkowania. Mogą przygotować proste pismo zawiadamiające o tym, jaką formę opodatkowania wybrali, ewentualnie skorzystać z formularzy przygotowanych przez urzędy skarbowe. Jeżeli tego nie zgłoszą, zostaną opodatkowani podatkiem dochodowym na podstawie ustawy według skali podatkowej. A jeśli w trakcie prowadzonej działalności będą chcieli zmienić formę opodatkowania, to muszą złożyć przed 20 stycznia w urzędzie skarbowym oświadczenie o wyborze formy opodatkowania na dany rok.
Podatek od towarów i usług (VAT)
Podatek od towarów i usług jest podatkiem powszechnym, wliczanym w cenę niemal każdego sprzedawanego towaru albo usługi (sprzedawca dolicza go do ceny netto sprzedawanego produktu, określając jego cenę brutto, która płaci kupujący). Jest on odrębny od podatku dochodowego. W 2023 roku obowiązują w Polsce następujące stawki podatku VAT (opis z serwisu Biznes.gov.pl):
23% – podstawowa stawka podatku od towarów i usług,
8% – stawka obniżona, dotyczy m.in. budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, usług związanych z kulturą, sportem, rekreacją,
5% – stawka obniżona, obejmuje m.in. podstawowe produkty żywnościowe (np. pieczywo, nabiał), artykuły dla niemowląt, książki i e‑booki,
0% – stawka preferencyjna, stosowana między innymi w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz w eksporcie towarów.
Podatnik (np. przedsiębiorca sprzedający swoje produkty czy usługi) ma prawo pomniejszyć podatek należny (płacony od sprzedaży, wynikający z wartości tej sprzedaży) o podatek naliczony (czyli podatek od zakupów, który zapłacił w związku z nabyciem towarów lub usług potrzebnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Na przykład sklep detaliczny sprzedający odzież może odliczyć od 23‑procentowego podatku od sprzedawanych ubrań podatek VAT, który zgodnie z prawem odprowadził już do urzędu skarbowego hurtownik, który sprzedał mu ten towar do sklepu.
Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą może być zwolniony z podatku VAT do momentu, w którym wartość dokonanej przez niego sprzedaży (bez podatku) nie może przekroczyć w ciągu roku kwoty 200 000 zł – kwotę tę liczy się proporcjonalnie do okresu (czasu) prowadzonej działalności. Zwolnienie z podatku od towarów i usług pozwala ograniczyć związane z nim obowiązki, ale jednocześnie uniemożliwia odliczenie podatku naliczonego, zawartego już w cenie kupowanych przez niego towarów i usług. Jeśli więc podatnik uzna, że zwolnienie z VAT nie jest dla niego korzystne, może z niego zrezygnować i zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Wystarczy, że wypełni formularz podatkowy VAT‑R „Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług” i złoży go w urzędzie skarbowym. W przypadku osób rozpoczynających prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej i zdecydowanych na takie rozwiązanie od początku formularz VAT‑R można złożyć wraz z wnioskiem CEIDG‑1. Status czynnego podatnika VAT pozwoli na korzystanie z prawa do odliczania (zwrotu) podatku VAT zawartego w cenie towarów i usług zakupionych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
4. Zgłoszenie deklaracji ubezpieczeniowych (ubezpieczenia społeczne i zdrowotne)
Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą jest jednocześnie płatnikiem składek z tytułu ubezpieczeń społecznych (czyli składek emerytalnych, rentowych, chorobowych, wypadkowych) oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Realizacją przepisów o ubezpieczeniach społecznych zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – dla osób utrzymujących się z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz pracowników najemnych – i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) – dla ludności utrzymującej się z rolniczej działalności gospodarczej.
Rozpoczynając działalność gospodarczą, musimy więc zarejestrować się w ZUS jako płatnik składek:
jednoosobowa działalność gospodarcza – tu sytuacja jest o tyle prostsza, że wraz z rejestracją firmy w CEIDG następuje jej jednoczesna rejestracja jako płatnika składek;
spółka cywilna zamierzająca zatrudniać pracowników będzie płatnikiem składek, dlatego należy wypełnić i złożyć w ZUS formularz ZUS ZPA „Zgłoszenie / zmiana danych płatnika składek – osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej”;
spółki prawa handlowego jako płatnicy składek ZUS rejestrowane są na podstawie złożonego w urzędzie skarbowym formularza NIP‑8 „Zgłoszenie identyfikacyjne w zakresie danych uzupełniających Krajowego Rejestru Sądowego” – podane przez nie dane zostaną następnie przekazane przez urząd do Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz do ZUS.
Wszystkie przedsiębiorstwa mają obowiązek zgłoszenia do ZUS indywidualnie każdej osoby podlegającej ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym – dotyczy to zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i pracowników i zleceniobiorców. Służy do tego formularz ZUS ZUA „Zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej”. Można go przekazać do ZUS w formie elektronicznej (za pośrednictwem programu komputerowego Płatnik albo aplikacji e‑Płatnik na Platformie Usług Elektronicznych, czyli PUE) lub w tradycyjnej papierowej formie. Deklaracje zgłoszeniowe trzeba złożyć do ZUS w terminie 7 dni od rozpoczęcia działalności gospodarczej (w przypadku właściciela – osoby prowadzącej działalność gospodarczą) albo w ciągu 7 dni od momentu rozpoczęcia przez pracowników i zleceniobiorców pracy.
Innym ważnym zgłoszeniem jest formularz ZUS ZZA „Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego / zgłoszenie zmiany danych”. Przedsiębiorca wypełnia go zamiast formularza ZUS ZUA, jeśli:
chce się tylko zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego (np. prowadzona przez niego działalność gospodarcza jest działalnością dodatkową),
zatrudniona przez niego osoba na podstawie umowy‑zlecenia jest już zatrudniona na podstawie umowy o pracę u innego pracodawcy albo korzysta z ubezpieczeń społecznych z innego tytułu.
Trzeba również pamiętać o obowiązku zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego nie tylko pracowników i zleceniobiorców, ale także członków rodziny przedsiębiorcy oraz członków rodzin tych pracowników i zleceniobiorców – jeżeli nie podlegają oni ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu. Służy do tego formularz ZUS ZCNA „Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego”. Natomiast formularz ZUS ZWUA „Wyrejestrowanie z ubezpieczeń” służy do zgłoszenia do ZUS i wyrejestrowania z ubezpieczeń pracowników i zleceniobiorców, którzy kończą współpracę z firmą.
Symbol deklaracji | Nazwa i krótka charakterystyka |
ZUS ZUA | Zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej |
ZUS ZZA | Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego / zgłoszenie zmiany danych |
ZUS ZCNA | Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego |
ZUS ZWUA | Wyrejestrowanie z ubezpieczeń |
Indeks dolny Deklaracje zgłoszeniowe ZUS Indeks dolny koniecDeklaracje zgłoszeniowe ZUS
Formularze zgłoszeniowe wraz z dodatkowymi informacjami można znaleźć na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: https://www.zus.pl/wzory-formularzy/firmy/dokumenty-zgloszeniowe-i-rozliczeniowe.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5. Uzyskanie podpisu elektronicznego
Przy okazji uruchamiania działalności gospodarczej warto zadbać o bezpieczny (kwalifikowany) podpis elektroniczny. Takie narzędzie pozwala na identyfikowanie osób uczestniczących w procesie wymiany dokumentów drogą elektroniczną, przydaje się do podpisywania umów, składania podań i pism oraz deklaracji (np. podatkowych) czy podpisywania faktur elektronicznych. Podpis elektroniczny ma moc prawną taką jak podpis własnoręczny. Jest poświadczony specjalnym certyfikatem kwalifikowanym, umożliwiającym weryfikację składającej podpis osoby.
W skład takiego zestawu składającego się na podpis kwalifikowany wchodzą m.in. specjalna karta kryptograficzna, czytnik kart podłączany do komputera i oprogramowanie, a sprzedają je certyfikowani dostawcy. Listę takich firm można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji (nccert.pl).
Bezpłatną i ogólnodostępną alternatywą dla podpisu elektronicznego jest profil zaufany, który daje dostęp do Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP). Portal ten umożliwia komunikację w formie elektronicznej między obywatelami i przedsiębiorcami a administracją publiczną oraz załatwianie spraw urzędowych za pośrednictwem internetu. Aby uzyskać profil zaufany, można to zrobić na trzy sposoby:
wypełnić formularz online na stronie profilu zaufanego https://pz.gov.pl/pz/register. Następnie podane dane osobowe musimy osobiście potwierdzić w tzw. punkcie potwierdzeń, czyli np. w wybranych urzędach pocztowych, urzędzie skarbowym, urzędzie wojewódzkim czy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
za pomocą bankowego konta internetowego lub konta Poczty Polskiej (envelo) – te instytucje zweryfikowały klientów podczas zakładania im konta, mogą więc uwierzytelniać ich dane; w takie sytuacji, korzystając z usług tych instytucji, nie trzeba potwierdzać nic osobiście w urzędzie.
za pomocą e‑dowodu (dowodu osobistego z tzw. warstwą elektroniczną) – w tym przypadku potrzebny jest jednak specjalny czytnik podłączony do komputera oraz oprogramowanie obsługujące e‑dowód.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
6. Wykonanie pieczątki firmowej
Chociaż wykonanie pieczątki firmowej nie należy do czynności wymaganych prawem, to jest ona przydatnym przedmiotem, czasami nawet niezbędnym. Możemy pieczątką potwierdzić dokumenty dla klienta czy kontrahenta, oszczędzamy również w ten sposób czas i energię na wypisywanie ręcznie najważniejszych informacji o naszym przedsiębiorstwie.
Jakie informacje warto umieścić na firmowej pieczątce? Zwykle są to:
nazwa przedsiębiorstwa i jego adres,
dane kontaktowe: numer telefonu, adres e‑mail,
numer NIP.
Zgodnie z prawem to właśnie NIP jest numerem, którym przedsiębiorca ma obowiązek posługiwać się w obrocie prawnym i gospodarczym; nie trzeba natomiast dodawać do pieczątki numeru REGON.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści