Produkty utleniania alkoholi drugorzędowych

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna:

• wzór propanonu,

• właściwości fizyczne i zastosowanie acetonu.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• zapisać równanie reakcji otrzymywania propanonu,

• podać wzór i nazwę grupy funkcyjnej alkanononów oraz wzór ogólny tych związków,

• przedstawić za pomocą równań reakcji najważniejsze właściwości ketonów,

• rozwiązywać proste zadania stechiometryczne,

• porównać aldehydy z ketonami pod względem ich budowy i właściwości,

• zaprojektować doświadczenie pozwalające odróżnić aldehyd od ketonu,

• postrzegać wynik reakcji.

c) Postawy

Uczeń współpracuje w grupie.

2. Metoda i forma pracy

Metody:

• eksperyment,

• pokaz,

• pogadanka,

• miniwykład przygotowany przez ucznia.

Formy pracy:

• praca z całym zespołem,

• praca w grupach,

• praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Modele propanolu, karty pracy, sprzęt i odczynniki niezbędne do wykonania doświadczeń.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Przypomnienie izomerii i rzędowości alkoholi na podstawie propanolu – prezentacja modeli.

2. Zapis równania reakcji utleniania propan‑1-olu.

b) Faza realizacyjna

1. Pokaz reakcji utleniania propan‑2-olu, określanie produktu reakcji na podstawie zapachu.

2. Podanie tematu lekcji.

3. Zapis równania reakcji otrzymywania acetonu, wprowadzenie pojęcia keton.

4. Podanie podstaw nomenklatury ketonów. Ćwiczenia utrwalające nazewnictwo ketonów (załącznik 1).

5. Podział uczniów na grupy - badanie właściwości fizycznych acetonu (załącznik 2).

6. Omówienie właściwości fizycznych propanonu - zwrócenie uwagi na zastosowanie acetonu jako rozpuszczalnika.

7. Przypomnienie właściwości chemicznych aldehydów.

8. Planowanie doświadczeń pozwalających na zbadanie właściwości chemicznych ketonów (załącznik 3).

9. Weryfikacja hipotez uczniów – przeprowadzenie prób Tollensa i Trommera z propanonem.

10. Omówienie wykonanych doświadczeń.

11. Omówienie zjawiska izomerii grup funkcyjnych na przykładzie butanonu i butanalu.

c) Faza podsumowująca

Porównanie właściwości aldehydów i ketonów (załącznik 4).

5. Bibliografia

1. Burewicz A., Jagodziński P. Doświadczenia chemiczne dla szkól średnich - część 2, WSiP, Warszawa 1998.

2. Czerwiński A., Czerwińska A., Jelińska–Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 2, WSiP , Warszawa 2003.

3. Gielas E., Kluz Z., Krzeczkowska M., Poźniaczek M., Chemia 3. Zeszyt ćwiczeń dla uczniów szkół średnich, WSiP , Warszawa 1993.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

PLANSZA 1	PLANSZA 2	PLANSZA 3
Rwbl6d0gvjx5a

załącznik 2

Do probówki wlejcie około 1 cmIndeks górny 3³ acetonu. Na podstawie obserwacji wypełnijcie tabelę.

załącznik 3

Zaprojektujcie doświadczenie pozwalające na stwierdzenie, czy aceton ma właściwości redukujące?

Rysunek schematyczny:

Nazwa próby: .......................................................................................................................................

załącznik 4

Porównaj budowę i właściwości chemiczne aldehydów i ketonów, w tym celu wypełnij poniższą tabelę.

b) Zadanie domowe

1. Narysuj wzory grupowe (półstrukturalne) czterech izomerów o wzorze sumarycznym CIndeks dolny 4₄HIndeks dolny 8₈O. Podaj ich nazwy systematyczne.

2. Oblicz, ile gramów propan‑2-olu należy utlenić w celu otrzymania 10 g acetonu, jeśli reakcja przebiega z dziewięćdziesięcioprocentową wydajnością.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak