Każda komórka w arkuszu kalkulacyjnymP19PBwoNdarkuszu kalkulacyjnym ma swój adres. W komórkach tych możesz wpisywać dowolne dane, które będą pobierane podczas wykonywania formułP13UBVwiCformuł. Aby formuła „wiedziała”, jakie dane ma pobrać, należy użyć odpowiednich adresów komórek. Dodatkowo podczas kopiowania formuł adresy komórek mogą się zmieniać. Mogą również pozostać niezmienione. Decydować o tym będzie sposób adresowania komórek w formułach. Stosuje się trzy sposoby adresowania komórek:

  • adresowanie względne,

  • adresowanie bezwzględne,

  • adresowanie mieszane.

R16XDtI59XoyP
Ilustracja przedstawia operację na symbolicznych polach arkusza kalkulacyjnego.
Źródło: CP GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Adresowanie względne

Przekonaj się, w jaki sposób, za pomocą odpowiednio zaprojektowanego arkusza kalkulacyjnego, możesz zarządzać własnym budżetem.

Przygotuj tabelę w arkuszu, w którym odnotujesz swoje wydatki poniesione na zakup artykułów potrzebnych ci w szkole. Umieść w niej takie dane, jak: rodzaj i liczba sztuk kupowanego artykułu, jego cenę oraz zapewnij miejsce przewidziane do obliczenia pełnej wartości zakupów. Tabela może być podobna do poniższej.

ReRSwXEY7Weyk
Zrzut ekranu przedstawia tabelę z artykułami zakupionymi przez ucznia.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

W takim arkuszu bardzo szybko możesz podliczyć swoje wydatki. Czy wiesz, w jaki sposób? Wystarczy napisać formułę obliczającą kwotę wydanych pieniędzy na pierwszy artykuł, a następnie skopiować ją za pomocą uchwytu wypełnianiaUchwyt wypełniania w arkuszu kalkulacyjnymuchwytu wypełniania. Po skopiowaniu formuł określ, czym się między sobą różnią.

Uchwyt wypełniania w arkuszu kalkulacyjnym1
Uchwyt wypełniania w arkuszu kalkulacyjnym

Formuły można kopiować do przylegających komórek w poziomie lub w pionie za pomocą uchwytu wypełniania. Aby to zrobić, zaznacz wybraną komórkę, a następnie zatrzymaj kursor w prawym dolnym rogu, tak aby pojawił się znak „+”. Trzymając lewy przycisk myszy, przeciągnij kursor w wybranym przez siebie kierunku, a następnie zwolnij, aby automatycznie wypełnić inne komórki. Zwróć uwagę na Opcje wypełniania.

RGP2NAB3xLJtq
Zrzut fragmentu pustego arkusza kalkulacyjnego z komórkami zaznaczonymi uchwytem wypełniania.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

W komórce E4 została wpisana formuła =C4*D4. W komórce E5 znajduje się formuła skopiowana z komórki E4.

Jest tam formuła =C5*D5. Zostały zmienione adresy komórek, do których odwołuje się formuła: z C4 na C5 oraz z D4 na D5. Zmiana ta pozwoliła na wykonanie mnożenia wartości zapisanych w komórkach piątego wiersza (C5D5). Ta sama formuła analogicznie zmieni się po przekopiowaniu do kolejnej komórki E6. Formuła przybierze postać =C6*D6.

R1Ksvtvf06l7h
Zrzut fragmentu przedstawionej wcześniej tabeli z artykułami zakupionymi przez ucznia.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Podczas kopiowania komórek zawierających formuły następuje modyfikacja zawartych w nich tych adresów komórek, które zawierają jedynie oznaczenie literowe kolumny i numer wiersza. Jest to adresowanie względne. W trakcie kopiowania komórek, adresy komórek zawartych w formule zmieniają się w zależności od docelowego miejsca kopiowania tej komórki.

1
Ćwiczenie 1

Pobierz dołączony arkusz kalkulacyjny do obliczania pól trójkątów dla zmiennych wartości długości podstawy trójkąta i jego wysokości. Następnie wykorzystując adresowanie względne uzupełnij puste pola tabeli.

R11eDbkfz3IgW

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola trójkąta.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie pola trójkąta.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 9.48 KB w języku polskim
Rhm7eRsJ17juB

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola trójkąta.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie pola trójkąta.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 15.97 KB w języku polskim
RIGYVI0VvXoav
Zrzut ekranu przedstawia rozwiązanie ćwiczenia z obliczaniem pola trójkąta.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 2

Pobierz dołączony arkusz kalkulacyjny do obliczania pól i obwodów prostokątów oraz powierzchni i objętości prostopadłościanów. Następnie wykorzystując adresowanie względne uzupełnij puste pola tabel.

R1OmQ4q30McuV

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola, obwodu i objętości prostokąta i prostopadłościanu.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie pola, obwodu i objętości prostokąta i prostopadłościanu.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 54.03 KB w języku polskim
R1cG9peVcwb4Q

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola i obwodu prostokąta.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie pola i obwodu prostokąta 
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 3.83 KB w języku polskim
R1aevuJ6ZdXH0

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola i objętości prostopadłościanu.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie pola i objętości prostopadłościanu.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 3.69 KB w języku polskim
RIcgK9eu7LaMn

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola, obwodu i objętości prostokąta i prostopadłościanu.

Arkusz kalkulacyjny- Obliczanie pola, obwodu i objętości prostokąta i prostopadłościanu.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 81.21 KB w języku polskim
R1QZu9kiAD5W2

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola i obwodu prostokąta.

Arkusz kalkulacyjny- Obliczanie pola i obwodu prostokąta.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.15 KB w języku polskim
RbvCiIErAVxgz

Plik do pobrania dotyczący obliczenia pola i objętości prostopadłościanu.

Arkusz kalkulacyjny- Obliczanie pola i objętości prostopadłościanu.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 9.81 KB w języku polskim
R2aXgf1W2mabD
Zrzut ekranu przedstawia dwie tabele, prostokąt oraz prostopadłościan.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3

Pobierz arkusz kalkulacyjny do obliczania długości boków trójkąta prostokątnego. Następnie wykorzystując adresowanie względne uzupełnij puste pola tabel.

RUXgWt0cvJQgl

Pilk do pobrania dotyczący obliczenia długości przeciwprostokątnej przy pomocy twierdzenia Pitagorasa.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie długości przeciwprostokątnej z wykorzystaniem twierdzenia Pitagorasa.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.52 KB w języku polskim
REABMnoqb7ixr

Plik do pobrania dotyczący obliczenia długości przeciwprostokątnej przy pomocy twierdzenia Pitagorasa.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie długości przeciwprostokątnej z wykorzystaniem twierdzenia Pitagorasa.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.18 KB w języku polskim
2
Ćwiczenie 4

Pobierz dołączony arkusz kalkulacyjny do obliczania prędkości w ruchu jednostajnym. Wykonaj obliczenia prędkości dla danych z tabeli. Do wykonania zadania zastosuj adresowanie względne.

RaJ0qZsybVUZx

Plik do pobrania dotyczący obliczenia prędkości w ruchu jednostajnym.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie prędkości w ruchu jednostajnym.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 3.78 KB w języku polskim
R1TL9AP2BIx3l

Plik do pobrania dotyczący obliczenia prędkości w ruchu jednostajnym.

Arkusz kalkulacyjny - Obliczanie prędkości w ruchu jednostajnym.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.66 KB w języku polskim
RMHzKov7dXfMz
Zrzut ekranu przedstawia tabelę do obliczania prędkości w ruchu jednostajnym.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Adresowanie bezwzględne

Projektując formuły, możesz zablokować adres komórki, tak aby nie zmienił się podczas kopiowania do innej komórki. Ten sposób adresowania nazwa się bezwzględnym. Aby adres komórki stał się adresem bezwzględnym, należy wstawić znak $ zarówno przed oznaczeniem kolumny, jak i numerem wiersza w jej adresie.

2
Ćwiczenie 5

Pobierz przykładową tabelę z wydatkami ucznia na niezbędne przybory szkolne. Oblicz wartość każdego artykułu i wartość zakupów oraz przelicz to na euro po podanym kursie.

REdeP349I3fkv

Plik do pobrania dotyczący artykułów zakupionych przez ucznia.

Arkusz kalkulacyjny –Artykuły zakupione przez ucznia.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.53 KB w języku polskim
R14eDZyH7vS3u

Plik do pobrania dotyczący artykułów zakupionych przez ucznia.

Arkusz kalkulacyjny –Artykuły zakupione przez ucznia.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.06 KB w języku polskim
R1WKiNHaDMMDy
Zrzut ekranu przedstawia tabelę z artykułami zakupionymi przez ucznia.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 6

Przeanalizuj rachunek opłat za energię elektryczną w twoim domu. Następnie stwórz arkusz kalkulacyjny uwzględniający wszystkie wykorzystywane przez ciebie urządzenia elektryczne oraz orientacyjny czas użytkowania tych urządzeń. Zapisz ich moc oraz oblicz średnie zużycie energii w ciągu doby. Z rachunku opłat spisz cenę jednostkową kWh, następnie oblicz, jakie koszty ponoszone są za ich użytkowanie. Do obliczeń wykorzystaj adresowanie względne i bezwzględne oraz odpowiednie formuły.

W przypadku braku dostępu do odpowiednich danych o urządzeniach elektrycznych w twoim domu lub niemożności przeanalizowania swojego rachunku opłat za energię elektryczną możesz wyszukać odpowiednie informacje w interneciePt1nhKeXywyszukać odpowiednie informacje w internecie.

W razie potrzeby wykorzystaj poniższe pole tekstowe do zapisania wszelkich potrzebnych informacji.

R16qoRjlE4LFV
Wersja alternatywna: (Uzupełnij).
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 7

Pobierz dołączony arkusz kalkulacyjny do obliczania wartości wyrażenia algebraicznego. Oblicz wartości wyrażenia ax+by+c. Zastosuj adresowanie względne i bezwzględne.

Ru0OB7JYr7wIR

Plik do pobrania dotyczący obliczania wartości wyrażenia algebraicznego.

Arkusz kalkulacyjny –Wartość wyrażenia algebraicznego.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 13.61 KB w języku polskim
R16AXRJXv9NR3

Plik do pobrania dotyczący obliczania wartości wyrażenia algebraicznego.

Arkusz kalkulacyjny –Wartość wyrażenia algebraicznego.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.15 KB w języku polskim
R4MoTYVPmUuF5

Plik do pobrania dotyczący obliczania wartości wyrażenia algebraicznego.

Arkusz kalkulacyjny –Wartość wyrażenia algebraicznego.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.55 KB w języku polskim
R1JSWH20OibfB

Plik do pobrania dotyczący obliczania wartości wyrażenia algebraicznego.

Arkusz kalkulacyjny –Wartość wyrażenia algebraicznego.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.52 KB w języku polskim
R1UABpDBBa4lu
Zrzut ekranu przedstawia tabelę do obliczania wartości wyrażeń algebraicznych.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 8

Pobierz dołączony arkusz kalkulacyjny i wykorzystując odpowiednie formuły, oblicz całkowitą powierzchnię Tatr oraz procentową wartość polskiej i słowackiej części. Dane procentowe zaokrąglij do dwóch miejsc po przecinku. W konstrukcji formuł zastosuj adresowanie względne i bezwzględne.

RT2Ru3tsf6L5N

Plik do pobrania dotyczący obliczania powierzchni Tatr.

Arkusz kalkulacyjny – Powierzchnia Tatr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 14.00 KB w języku polskim
RKSp34xytSr2F

Plik do pobrania dotyczący obliczania powierzchni Tatr.

Arkusz kalkulacyjny – Powierzchnia Tatr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 13.82 KB w języku polskim
RgkgGpqG95tfP

Plik do pobrania dotyczący obliczania powierzchni Tatr.

Arkusz kalkulacyjny – Powierzchnia Tatr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.67 KB w języku polskim
RVSvyEnDpWxPR

Plik do pobrania dotyczący obliczania powierzchni Tatr.

Arkusz kalkulacyjny – Powierzchnia Tatr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.83 KB w języku polskim
RxJwe25QBQ2AF
Zrzut ekranu przedstawiający tabelę do obliczania procentowych wartości powierzchni Tatr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Adresowanie mieszane

W projektowanych arkuszach kalkulacyjnych często zachodzi potrzeba blokowania w adresie komórki tylko jednego jego elementu, numeru wiersza lub oznaczenia kolumny. Takie adresowanie nazywa się adresowaniem mieszanym.
Postać adresu mieszanego przedstawiają następujące zapisy A$5, $C7. Przekopiowanie formuły zawierającej takie adresy komórek spowoduje zmianę tylko tych elementów, które nie zostały zablokowane symbolem $.

1
Ćwiczenie 9

Dla zilustrowania tego rodzaju adresowania zaprojektuj tabliczkę mnożenia. Poprawnie wykonane zadanie powinno mieć określoną tylko jedną formułę, która przekopiowana do pozostałych komórek da poprawne wyniki.

RnsMx3fkbLtZf
Zrzut ekranu przedstawia przykładową tabelę zawierającą tabliczkę mnożenia.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 10

Oblicz wartość wyrażenia algebraicznego ax + b dla podanych wartości współczynników ab oraz zmiennej  x. W tym celu utwórz formułę w jednej komórce i skopiuj ją do pozostałych. W formule zastosuj adresowanie mieszane komórek.

R1VkXAcW7rRqG

Plik do pobrania dotyczący obliczenia wartości wyrażenia algebraicznego.

Arkusz kalkulacyjny – Obliczanie wartości wyrażenia algebraicznego.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.13 KB w języku polskim
R11AkPVE9OR4o

Plik do pobrania dotyczący obliczenia wartości wyrażenia algebraicznego.

Arkusz kalkulacyjny – Obliczanie wartości wyrażenia algebraicznego.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.13 KB w języku polskim
R2qJ4l2se7C5l
Ćwiczenie 11
Widoczna tabela składa się z trzech kolumn i trzech wierszy. W każdej komórce znajduje się oznaczenie H jeden.
Rodzaje adresowania
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
ROYWAKtisGZi1
Ćwiczenie 12
Widoczna tabela składa się z trzech kolumn i trzech wierszy. W każdej komórce znajduje się litera wraz z cyfrą. W pierwszej kolumnie są litery I, w drugiej kolumnie są litery J, a w trzeciej kolumnie są litery K. W pierwszym wierszu są liczby siedem, w drugim są liczby osiem, a w trzecim są liczby dziewięć.
Rodzaje adresowania
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
R1BH7RKnsSwxE
Ćwiczenie 13
Widoczna tabela składa się z trzech kolumn i trzech wierszy. W każdej komórce znajduje się oznaczenie A jeden.
Rodzaje adresowania
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
RVsGinHFiqPMk
Ćwiczenie 14
Widoczna tabela składa się z trzech kolumn i trzech wierszy. W każdej komórce znajduje się litera D wraz z cyfrą. W pierwszym wierszu są liczby siedem, w drugim są liczby osiem, a w trzecim są liczby dziewięć.
Rodzaje adresowania
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
RtXcLryjYzxHE
Ćwiczenie 15
Widoczna tabela składa się z trzech kolumn i trzech wierszy. W każdej komórce znajduje się litera D wraz z cyfrą. W pierwszym wierszu są liczby szesnaście, w drugim są liczby siedemnaście, a w trzecim są liczby osiemnaście.
Rodzaje adresowania
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
RH8V6PAGQsAFN
Ćwiczenie 16
Widoczna tabela składa się z trzech kolumn i trzech wierszy. W każdej komórce znajduje się litera wraz z cyfrą. W pierwszej kolumnie są litery H, w drugiej kolumnie są litery I, a w trzeciej kolumnie są litery J. W pierwszym wierszu są liczby pięć, w drugim są liczby cześć, a w trzecim są liczby siedem.
Rodzaje adresowania
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!

W zapisie formuł stosuje się trzy rodzaje adresowania komórek:

  • względne,

  • bezwzględne,

  • mieszane.

W zależności od zastosowanego adresowania, adres komórki w wyniku kopiowania formuły ulega zmianie lub nie. Znak $ w zapisie adresu komórki blokuje zmiany, tzn. znak $ przed oznaczeniem kolumny powoduje, że oznaczenie to pozostaje niezmienione i analogicznie znak $ przed numerem wiersza w adresie powoduje, że numer ten pozostanie również niezmieniony w procesie kopiowania formuły.
Jeśli w adresie komórki nie ma symbolu $, to oznacza, że adres komórki jest względny.
Pojedynczy symbol $ przed numerem wiersza, lub nazwą kolumny, oznacza adresowanie mieszane.
Dwa symbole $ przed oznaczeniem kolumny i numerem wiersza oznacza adresowanie bezwzględne.