Rodzaje maszyn i urządzeń w procesach metalurgicznych
MTL.03. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego - Operator maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego 812122, Technik przemysłu metalurgicznego 311708
Projektowanie części maszyn i urządzeń
GRA EDUKACYJNA
Instrukcja użytkowania
Gra edukacyjna umożliwia przyswojenie metod wybierania maszyn i urządzeń do procesów metalurgicznych.
Poniżej przedstawiony jest ekran do uruchamiania gry. Gra działa w trybie pełnoekranowym.
Po kliknięciu czarnego przycisku „Włącz tryb pełnoekranowy” okno powiększy się i wyświetli się ekran startowy.
Ekran startowy gry składa się z nazwy kwalifikacji, opisu zasady działania gry, przycisku „pomoc”, przycisku „zamknij grę” oraz przycisku „rozpocznij grę”. W celu automatycznego zjechania na sam dół strony, należy użyć strzałki z podpisem „przewiń w dół”.
W trakcie każdego etapu gry, w prawym górnym rogu będzie znajdował się panel pomocy i przycisk zamykania gry.
Przycisk „Zamknij grę” znajdujący się w prawym górnym rogu, służy do wychodzenia z trybu pełnoekranowego i zakończenia gry.
Przycisk otwierania pomocy służy do naprowadzenia Ucznia na prawidłowe rozwiązanie zadań. Po jego kliknięciu otworzy się panel z wyjaśnionymi zagadnieniami.
Wielokrotnie powrót do poprzednich segmentów będzie realizowany poprzez kliknięcie przycisku „Wróć do poprzedniej strony”.
Pod opisem na stronie głównej znajduje się duży biały przycisk „Rozpocznij grę”. Po jego kliknięciu Uczeń zostanie przeniesiony do ekranu wyboru misji.
Ekran przedstawi możliwe misje do wyboru. Są to testy o różnej tematyce sprawdzające wiedzę w różnym zakresie. Opis fabularny wprowadza Ucznia w tematykę gry. Do wyboru są różne misje o różnym charakterze. Wybór misji odbywa się poprzez kliknięcie przycisku „Rozpocznij” pod wybraną misją.
W lewym górnym rogu znajduje się pasek postępu. Będzie on towarzyszył Uczniowi przez cały czas trwania gry. Postęp wskazuje w ilu procentach ukończono misję. Punkty naliczają się po poprawnym rozwiązaniu zadania.
Po ukończeniu każdej z misji uczeń otrzymuje odznakę, która będzie widoczna w górnym panelu gry. Zebranie trzech odznak jest równoznaczne z ukończeniem gry.
Obok odznak znajduje się przycisk w kształcie oczka z białym kółkiem. Przenosi on do strony ze stanem odznak użytkownika.
Po wyborze misji Uczeń zostanie przeniesiony do pierwszego etapu gry. Będzie zaprezentowany ekran z pewną problematyką do rozwiązania.
Do zatwierdzania odpowiedzi służy przycisk „Zatwierdź odpowiedź”. Początkowo jest on wygaszony ponieważ żadna odpowiedź nie jest zaznaczona. Po zaznaczeniu odpowiedzi, przycisk uaktywnia się.
W niektórych przypadkach zamiast przycisku „Zatwierdź odpowiedź”, może pojawić się przycisk „Sprawdź”. On również służy do sprawdzenia odpowiedzi.
W przypadku błędnej odpowiedzi, zostanie wyświetlony komunikat „Niestety, to nie jest poprawna odpowiedź”.
Poprzez kliknięcie na przycisk „Spróbuj ponownie” Uczeń powraca do zadania i ma możliwość rozwiązania go ponownie.
W przypadku poprawnego zaznaczenia odpowiedzi, zostanie wyświetlony komunikat „Brawo!”.
Po kliknięciu w przycisk „Kontynuuj” Uczeń przejdzie do kolejnego zadania. W przypadku gdy gra zostanie przerwana a okno wyłączone, po powrocie będzie możliwość rozpoczęcia w miejscu gdzie gra została zakończona. W tym celu należy kliknąć na biały przycisk „Kontynuuj grę”. Jeżeli uczeń chce rozpocząć grę od nowa, należy kliknąć „Rozpocznij nową grę”.
Po ukończeniu wszystkich zadań misji zostanie wyświetlony komunikat z informacją o uzyskanym wyniku.
Misję można powtórzyć bądź zapisać wynik. Powtórzenie misji spowoduje zresetowanie wyniku i przeniesienie do początku misji.
Przycisk „Zapisz wynik” zapisuje wynik i przekierowuje do ekranu wyboru misji.
Po zapisaniu wyniku, ukończona misja oznaczona jest jest jako „zaliczona”. Rozpoznać to można po białym „ptaszku” w czarnym kółku w prawym górnym rogu misji.
Możliwe jest powtórzenie misji poprzez użycie przycisku „Powtórz”.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1FbtCMBm
Zapoznaj się z bazą wiedzy dotyczącą procesu projektowania maszyn i urządzeń. Następnie sprawdź swoją wiedzę przystępując do testu samosprawdzającego z zadaniami jednokrotnego oraz wielokrotnego wyboru. Powodzenia!
Baza wiedzy do programu ćwiczeniowego
Rysunek konstrukcyjny – graficzne przedstawienie obiektu zawierające wszystkie informacje niezbędne do jego wykonania i montażu, zgodne z ustalonymi normami.
Linia ciągła – stosowana jest między innymi do linii wymiarowych, linii odniesienia i linii wynoszących. Linie ciągłe przycięte są do wyrażania podstawowych danych, na przykład na rysunkach technicznych, mapach i wykresach. Linia ciągła zygzakowata lub falista – stosowana jest do zobrazowania urwanych przedmiotów na rysunkach technicznych oraz do oddzielania widoku od przekroju. Linia kreskowa – stosowana jest do niewidocznych zarysów i krawędzi przedstawionych przedmiotów, zakrytych innym przedmiotem lub jego częścią. Przyjęło się je również do wyrażania drugorzędnych danych.
Linia punktowa – są to linie wyobrażenia, na przykład osie symetrii. osie rozdzielające oraz płaszczyzny przekroju (w przypadku obiektów budowlanych). Linia dwupunktowa – ograniczają powierzchnię niezbędnych do obsługi urządzeń. Stosowane są do oznaczania skrajnych położeń części ruchomych i zarysów części przyległych. Oznacza się nią charakterystyczne położenie jakiejś części lub zespołu na rysunku złożeniowym.
Linia wielopunktowa – stosuje się ją do oznaczania zarysów przybliżonych, na przykład na mapach, oraz do zarysów i krawędzi drugorzędnych na rysunkach budowlanych.
Linie wymiarowe – rysuje się linią ciągłą cienką równolegle do wymiarowanego odcinka w odległości co najmniej 10 m. Zakończone są grotami które dotykają swoim ostrzem krawędzi przedmiotu, osi symetrii lub pomocniczych linii wymiarowych.
Pole przekroju – powierzchnie leżące na płaszczyźnie tnącej oznacza się liniami cienkimi tworząc kreskowanie. Pustych obszarów nie kreskuje się. Kreskowanie przekrojów tego samego przedmiotu w różnych rzutach powinno mieć jednakowy kierunek i podziałkę. Na rysunkach złożeniowych, kreskowanie przekrojów stykających się ze sobą części, powinno rozróżnić się kierunkiem kreskowania.
Oś symetrii – linia dzieląca na pół element symetryczny.
Ferryt - międzywęzłowy roztwór stały jednego lub więcej pierwiastków w żelazie alfa.
Perlit – powstaje na skutek przemiany eutektoidalnej austenitu. Jest to płytkowa struktura cementytu i ferrytu.
Żeliwo – wysokowęglowy stop żelaza z węglem, o zawartości węgla od 2,11 do 6,67% węgla. Zawiera od 2,11 do 6,67% węgla w postaci cementytu lub grafitu.
Żeliwo sferoidalne – stop żelaza z węglem z grupy żeliw, powstający w wyniku krzepnięcia stopionego wsadu z wydzieleniami węgla o kształcie zbliżonym do kuli. Uzyskuje się je w wyniku sferoidyzowania i następnie modyfikowania ciekłego stopu o małej zawartości siarki, które bez dodatków dałoby żeliwo szare. Jako sferoidyzatorów używa się cer lub stopy żelazo‑krzem‑magnez, natomiast do modyfikacji wykorzystuje się żelazokrzem. W wyniku tego zabiegu grafit występuje w tych żeliwach w postaci kulistej. Skupienia te mogą występować w osnowie perlitu, ferrytu lub mieszanej, ferrytyczno‑perlitycznej. Ma dobre własności wytrzymałościowe i ślizgowe. Może ulegać odkształceniu bez uszkodzeń, jest odporne na ściskanie i zginanie oraz na wysokie ciśnienia. Znalazło zastosowanie do wyrobu wałów korbowych, pierścieni tłoków, łożysk, kół zębatych, elementów obrabiarek, maszyn rolniczych, hydraulicznych, turbin wodnych i innych.
Żeliwo białe – żeliwo, w którym węgiel występuje w postaci kruchego cementytu. Nazwa jego pochodzi od faktu, iż jego przełom ma jasnoszary kolor. Uznawane za żeliwo niższej jakości, jest mniej ciągliwe, gorzej obrabialne, charakteryzuje się nie najlepszą lejnością i posiada większy skurcz odlewniczy (do 2,0%) niż żeliwo szare. Jest to żeliwo kruche i nieobrabialne, nie nadaje się na części konstrukcyjne. Jest materiałem wyjściowym do otrzymywania żeliwa ciągliwego.
Żeliwo ciągliwe – żeliwo otrzymane w wyniku długotrwałego wyżarzania żeliwa białego (wyżarzanie grafityzujące). Grafit powstaje dopiero podczas wyżarzania grafityzującego. Jest to tak zwana grafityzacja wtórna, czyli rozpad powstałego już cementytu. Wydzielenia węgla w postaci grafitu kłaczkowego (węgla żarzenia) są skupione, w niewielkim stopniu wpływają na osłabienie użytecznego przekroju materiału i nie wywołują dużej koncentracji naprężeń. Żeliwo takie posiada bardzo dobre własności wytrzymałościowe, porównywalne do żeliwa sferoidalnego i stali.
Żeliwo szare – żeliwo, w którym węgiel występuje w postaci grafitu. Nazwa jego pochodzi od faktu, iż jego przełom ma szary kolor. Uznawane za żeliwo wyższej jakości, jest bardziej ciągliwe, łatwiej obrabialne, charakteryzuje się dobrą lejnością i posiada mniejszy skurcz odlewniczy – (rzędu 1,0%), niż żeliwo białe. Wytwarza się z niego odlewy korpusów, obudów, bloków pomp, sprężarek i silników.
Współczynnik bezpieczeństwa – służy do zrównoważenia jakości wykonania i kosztów. Jest on dobierany na podstawie standardów obliczeniowych, w przypadku ich braku jest dobierany przez projektanta.
Zasady doboru półfabrykatów – na etapie konstruowania wyrobu powinno się uwzględnić przyszłą technologię jego wytwarzania. Tani półfabrykat będzie “mało” dokładny. Oznaczać to będzie konieczność wykonania wielu operacji związanych z obróbką, usuwania większej ilości materiału, co przełoży się na dłuższy czas realizacji procesu oraz wyższe koszty. Takie rozwiązanie nadaje się dla produkcji jednostkowej i małoseryjnej. W przypadku drogiego półfabrykatu, będzie on dokładnie wykonany. Swoim kształtem i wymiarami nie będzie wiele odbiegał od gotowego wyrobu. W ten sposób obróbka będzie niewielka, jej koszt niższy a czas realizacji krótszy. Takie rozwiązanie jest charakterystyczne dla produkcji wielkoseryjnej i masowej. W takim procesie koszty powinny szybko się zwrócić.
Zasady zapisu grup żeliw – EN‑GJL to żeliwo szare, EN‑GJS to żeliwo sferoidalne; G symbolizuje materiał odlewany, J – żeliwo. Kolejna litera określa postać grafitu: S – grafit kulkowy, L – płatkowy.
Wady odlewnicze – mogą to być wady kształtu do których zalicza się niedolewy, przestawienia, uszkodzenia mechaniczne i zalewki. Wady powierzchniowe surowego odlewu, powodowane masą formierską i jakością formy czyli chropowatość, przypalenia, wżarcia, zaprószenia i zanieczyszczenia, oberwania, zdarcia, wypchnięcia i wady pochodzenia gazowego (nakłucia, pęcherze). Wady przerwy ciągłości czyli pęknięcia na gorąco i na zimno. Wady wewnętrzne – porowatość skurczowa, zażużlenia, zapiaszczenia, zabielenia w odlewach żeliwnych i wady struktury żeliwa. Nieprawidłowe ukształtowanie połączeń ścian odlewów (na przykład brak zaokrągleń na rogach, jednostronne wyokrąglenie lub zbyt małe wyokrąglenie) może prowadzić do powstawania wad w odlewach takich jak pęknięcia, jamy skurczowe lub rzadzizna skurczowa. Wprowadzenie zaokrągleń o odpowiednim promieniu pozwala uzyskać odlewy wolne od wad.
Tolerancja symetrii – strefa tolerancji jest ograniczona dwiema równoległymi płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji i symetrycznymi do wyznaczonej bazy osiowej lub bazy płaszczyzny. Tolerancja równoległości - strefa tolerancji jest ograniczona dwiema równoległymi płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji, które są równoległe do wyznaczonej bazy. Tolerancja prostoliniowości - tolerancja ograniczona równoległymi liniami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji. Warunek prostoliniowości określa, jak idealnie prosty ma być obiekt. Jest to tolerancja wymiarowa dotycząca kształtu.
Tolerancja prostopadłości - strefa tolerancji jest ograniczona dwiema równoległymi płaszczyznami w odległości od siebie o wartość tolerancji. Proste te są prostopadłe do danej bazy.
Tolerancja współosiowości - strefa tolerancji ograniczona jest walcem o średnicy wartości tolerancji, gdzie oś symetrii walca pokrywa się z nominalną wartością. Tolerancja płaskości - tolerancja ograniczona dwiema płaszczyznami oddalonymi od siebie o wartość tolerancji. Warunek płaskości określa równość powierzchni, czyli jak dokładnie płaska ma być płaszczyzna obiektu. Najbardziej wystające i najbardziej wypukłe części muszą znajdować się w określonej odległości między dwiema płaszczyznami oddzielonymi pionowo. Jest to tolerancja wymiarowa dotycząca kształtu. Tolerancja walcowości - tolerancja ograniczona dwoma współosiowymi walcami o różnicy promieni podstaw o wartość tolerancji. Warunek walcowości określa, jak dokładnie okrągły i prosty ma być walec obiektu. Jest to tolerancja wymiarowa dotycząca kształtu. Tolerancja okrągłości - tolerancja ograniczona dwoma okręgami większym i mniejszym, gdzie różnica promieni wynosi wartość tolerancji. Warunek okrągłości określa, jak dokładnie okrągły ma być obiekt. Jest to tolerancja wymiarowa dotycząca kształtu.
Projektowanie części maszyn i urządzeń
Sprawdź swoją wiedzę dotyczącą projektowania części maszyn i urządzeń. Test samosprawdzający losuje 6 pytań z puli. W puli znajdują się pytania wielokrotnego i jednokrotnego wyboru. Typ pytania znajduje się na jego końcu.