Zdjęcie przedstawia górną część zbroi samuraja. Jest to bogato zdobiony, złoty hełm. Hełm składa się z metalowej kopuły, daszka i bogato zdobionych części, zwisających po prawej i lewej stronie kopuły. Nad daszkiem umieszczona jest duża ozdoba w złotym kolorze, wystająca ponad kopułę. Pod kopułą jest maska chroniąca twarz. Widoczna też niewielka część bogato zdobionej zbroi pod maską (część naramienników i zbroi osłaniającej ciało pod szyją).
W języku polskim wyróżniamy 10 znaków interpunkcyjnych: kropkę, średnik, przecinek, myślnik (pauzę), dwukropek, wielokropek, znak zapytania (pytajnik), znak wykrzyknienia (wykrzyknik), nawias i cudzysłów. Dzięki tej lekcji zdobędziesz informacje o kilku z nich. Przedstawiono je poniżej.
R1X9RCKEhW8Ol
Znaki interpunkcyjne pełnią w języku pisanym kilka bardzo ważnych funkcji. Służą do:
oddzielania sąsiadujących członów;
wydzielania wtrąceń w wypowiedzeniu;
zapowiadania wyliczenia;
przerywania;
wskazywania na opuszczenie części wypowiedzenia;
wskazywania na ładunek emocjonalno–logiczny;
cytowania.
Polecenie 1
Przypomnij sobie i wynotuj, czym jest wypowiedzenie oraz jakie wyróżniamy rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedzi.
RJ6ipmaxLwHSw
Ćwiczenie 1
Oddziel wyrazy i przepisz - tutaj lub w zeszycie - poprawnie utworzone zdania. Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne.
Zdanie to wypowiedzenie, które rozpoczynamy wielką literą i kończymy odpowiednim znakiem interpunkcyjnym, na przykład kropką. Gdy coś wyliczamy, oddzielamy wyrazy przecinkiem.
Podane zdania to: Koty mają bursztynowe, zielone lub niebieskie oczy. Lisy żywią się drobnymi gryzoniami, ptakami, żabami, owadami, padliną, a także owocami leśnymi. Wydry mają gęstą, lśniącą, przylegającą do ciała sierść. Potężna budowa ciała, ogromne uszy, trąba oraz ciosy różnią słonia od innych ssaków. Mrówkojady zjadają mrówki i termity, niekiedy też inne owady, a także larwy chrząszczy.
R1ZY1nlXABI9Y
Ćwiczenie 2
RVK3OiVKdvfci
Ćwiczenie 3
RaFg6uVjEB8iL
Ćwiczenie 4
RuTnbnkcCIZ6S
RZFSGaKcKBtiQ
Ćwiczenie 5
Ćwiczenie 6
Popraw błędną interpunkcję w zdaniach z ćwiczenia 5. Przepisz wypowiedzenia poniżej lub w zeszycie i wstaw brakujące przecinki.
RIbCoCOEQ7uRc
Zwróć uwagę na zasady interpunkcyjne dotyczące przecinka, zmieszczone w tabelce powyżej.
Zdania z poprawioną interpunkcją:
Nie możesz tego zaniedbać, Asiu. Za górami, za lasami żyła sobie księżniczka z dwoma jednorożcami.
Zapamiętaj!
Przecinki pełnią ważną funkcję w interpunkcji polskiej. Brak przecinka we właściwym miejscu w zdaniu może spowodować, że komunikat staje się niejednoznaczny albo niezrozumiały.
RAxoTBfz99uqR
Ćwiczenie 7
Na postawie powyższej grafiki wyjaśnij, jaki jest sens pierwszego i drugiego zdania.
REgsrqMrMzY7v
Przecinkiem oddzielamy zwroty do adresata.
Treść pierwszego zdania nakłania do jedzenia dzieci. Treść drugiego zdania stanowi zachętę do jedzenia skierowaną do dzieci.
RJ81hTLkjnEmF
Ćwiczenie 8
Przepisz podane zdania tutaj lub w zeszycie, uzupełniając je w odpowiednich miejscach przecinkami.
Na stole i na krzesłach i na półkach i na podłodze rozciągała się pajęczyna.
Będę pisała wiersze albo pamiętniki albo opowiadania.
Nie przyniosłeś ani ołówka ani zeszytu ani nawet brudnopisu.
W kolejce czekały całe stosy papierów i dokumentów i zdjęć do posegregowania.
Ludzie pracowali na polu lub w oborze lub w stodole.
R1GucxRnXrJvn
Pamiętaj, że przecinek stawiamy przed powtórzonym w wypowiedzeniu spójnikiem.
Na stole i na krzesłach, i na półkach, i na podłodze rozciągała się pajęczyna.
Będę pisała wiersze albo pamiętniki, albo opowiadania.
Nie przyniosłeś ani ołówka, ani zeszytu, ani nawet brudnopisu.
W kolejce czekały całe stosy papierów i dokumentów, i zdjęć do posegregowania.
Ludzie pracowali na polu lub w oborze, lub w stodole.
RZduGKLCMYszh
Ćwiczenie 9
RQbOKgAF3kAPp
Ćwiczenie 10
Ćwiczenie 11
Ułóż po 3 zdania ze spójnikami, przed którymi stawiamy przecinki i z tymi, przed którymi ich nie stawiamy.
RAGRa6u1PHb7g
Spójniki te znajdziesz w grafice powyżej.
Przykłady zdań ze spójnikami, przed którymi stawia się przecinek: 1. Poszedłbym z wami do kina, ale nie mam czasu. 2. Za dużo zjadłem, więc bolał mnie brzuch. 3. Wyszła za późno z domu, dlatego nie zdążyła na spotkanie.
Przykłady zdań ze spójnikami, przed którymi nie stawia się przecinka: 1. Lubię czytać książki przygodowe i fantastyczne. 2. Wydam zarobione pieniądze na nowy komputer albo pojadę na wycieczkę w góry. 3. Ulubionymi maskotkami mojej siostry są miś Kubuś oraz lalka Zosia.
Ry8Qhy0qpl7gn
RKTIf6n6wSxsu
Rf8KW5JOpRZvM
Ćwiczenie 12
RJJHGpLQ7rWIP
RtxC6sHbxN64o
Ćwiczenie 13
R3uQzhx6EfnZE
Ćwiczenie 14
R8f7vIhrEKyRp
RTRQOv0wf2ioF
Ćwiczenie 15
1
Ćwiczenie 16
Rc6Dnd4QEydN7
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Uzupełnij tabelę wiadomościami o znakach przestankowych.
Symbol
Nazwa
Funkcja
kończy zdania
oddziela równorzędne części w zdaniu
:
poprzedza wyliczanie lub cytat
wskazuje na silne uczucia (gniew, radość)
oznacza pytanie
„”
oddziela cytat
( )
oddziela uzupełnienie
wielokropek
oznacza niedokończoną wypowiedź
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 17
Rm2cgjeJxUeH5
1
Ćwiczenie 18
Do poniższej ilustracji ułóż po jednym zdaniu, w którym użyjesz:
Na podstawie opisu ilustracji ułóż po jednym zdaniu, w którym użyjesz:
kropki,
przecinka,
myślnika,
wykrzyknika,
pytajnika.
RAZ8ysWlT2Juk
Możesz zawsze wrócić do zasad dotyczących używania znaków interpunkcyjnych zamieszczonych w tej lekcji.
Przykłady zdań:
z użyciem kropki: Czytanie książek pobudza wyobraźnię.
z użyciem przecinka: Pies moknie, ale dziewczynkę chroni parasol.
z użyciem myślnika: Pies - który już miał wykąpać się w pobliskiej kałuży - odwrócił nagle głowę w stronę hałasujących ptaków.
z użyciem wykrzyknika: Jaki piękny wschód słońca!
z użyciem pytajnika: Gdzie podąża mała dziewczynka?
RUvKEUqwM7fYP
Ćwiczenie 19
Polecenie 2
Zredaguj – tutaj lub w zeszycie – tekst dyktanda dla swojej klasy. Pamiętaj, że głównym celem dyktanda ma być ćwiczenie poprawności stawiania znaków interpunkcyjnych w zdaniach złożonych.