Arabia Saudyjska jako monarchia absolutna

Arabia Saudyjska powstała w 1932 r. Państwo to zostało założone przez Abdulaziza Bin Sauda. Jest to monarchia dziedziczna – wszyscy następcy Abdulaziza byli jego synami. Dziedziczenie tronu odbywa się tam bowiem zgodnie z zasadami senioratu – korona przechodzi na najstarszego członka rodu. Nie zawsze ten proces był w Arabii Saudyjskiej przejrzysty, zaś niektóre osoby należące do rodziny Saudów były pomijane w kolejce do tronu, w wyniku rodzinnych intryg. Reguły senioratu sprawiły jednak, że z czasem tron saudyjski trafiał do coraz starszych członków rodu, czyniąc z saudyjskiego państwa swoistą gerontokracjęgerontokracjagerontokrację. Pierwszą osobą z młodszego pokolenia, która ma szansę uzyskać koronę saudyjską, jest urodzony w 1985 r. książę Muhammad Bin Salman. Od 2017 r. jest on oficjalnym następcą tronu.

Lista monarchów Arabii Saudyjskiej

R1KPqvp1lFjVZ1

Zdjęcie przedstawia młodego mężczyznę, Araba. Jego twarz jest owalna, nos prosty, oczy ciemne. Mężczyzna ma ciemny zarost. Na głowie luźno założoną chustę, kefiję przewiązaną dwoma sznurami (tak zwany agal). Ubrany jest w koszulę ze stójką i luźną szatę.

Przez całą swoją historię Arabia Saudyjska była monarchią absolutną. Najwyższa władza prawodawcza, wykonawcza i sądownicza należy do króla. Monarcha wydaje dekrety, a także kieruje rządem oraz jest zwierzchnikiem całej państwowej administracji. W Arabii Saudyjskiej nie istnieje pochodzący z wyborów parlament, obowiązuje zakaz działalności partii politycznych, a zgromadzenia antyrządowe są nielegalne. Stanowiska w rządzie i administracji zajmują w większości członkowie rodu Saudów (których w całym kraju jest kilka tysięcy). Wszyscy oni ponoszą odpowiedzialność przed królem. W praktyce szczególną rolę w systemie władzy w tym kraju odgrywa następca tronu – w wielu przypadkach zastępuje on monarchę w wykonywaniu zadań publicznych.

W ostatnich trzech dekadach podjęto jednak w Arabii Saudyjskiej pewne reformy polityczne ograniczające nieznacznie królewski absolutyzm. Wyrazem tego było wydanie w 1992 r. przez króla Fahda konstytucji państwa – Ustawy Zasadniczej Arabii Saudyjskiej. Gwarantuje ona własność prywatną, wprowadza system bezpieczeństwa socjalnego dla mieszkańców kraju i ustanawia pewne ciała kontrolne. Od 1992 r. funkcjonuje także Zgromadzenie Konsultacyjne. Składa się ono ze 150 członków mianowanych przez króla. Organ ten pełni funkcje doradcze; może np. przedstawiać propozycje aktów prawnych. Ostateczne rozstrzygnięcia należą jednak zawsze do monarchy.

W praktyce wiele decyzji monarchy poprzedzają nieformalne konsultacje. Po pierwsze, w ramach samego rodu Saudów – w rodzinie królewskiej funkcjonują bowiem rozmaite nieformalne koterie. Po drugie, z udziałem elit gospodarczych państwa i przywódców plemiennych. Takie konsultacje nie są jednak relacjonowane w saudyjskich mediach i nie stanowią przedmiotu debaty publicznej. Odbywają się zawsze za zamkniętymi drzwiami, a opinia publiczna często nie jest nawet o nich informowana.

Władza absolutna króla oraz uprzywilejowanie rodu Saudów nie są legitymizowane w sposób typowy dla zdecydowanej większości współczesnych państw, zwłaszcza demokratycznych. Przywódcy polityczni kraju nie odwołują się bowiem do kategorii narodu, który reprezentują, ale przedstawiają się jako obrońcy islamu oraz strażnicy Mekki i Medyny – dwóch najświętszych dla muzułmanów z całego świata miejsc, znajdujących się na terenie Arabii Saudyjskiej. W tych miastach, jak wierzą wyznawcy tej religii – Bóg przekazał swoje objawienie prorokowi Mahometowi. HadżdżhadżdżHadżdż – czyli pielgrzymka do Mekki – jest jednym z obowiązków każdego dorosłego muzułmanina.

R1HNN748470EN

Zdjęcie przedstawia dziedziniec świątyni w Mekce. Jest on okrągły, otoczony kolumnadą i podcieniami. Na dziedzińcu znajdują się setki modlących się ludzi.

W Arabii Saudyjskiej dominuje islam sunnickisunnicisunnicki, ale jest to szczególna forma tej religii. Jej kształt nadał w XVIII w. arabski teolog Muhammad ibn Abdel Wahhab (1703‑1792).

Wahhab nawiązał sojusz polityczny z Saudami, który utrzymuje się do dziś – aktualnie czystości wahhabickiej wersji islamu broni przede wszystkim ród asz‑Szejchów, z którego pochodzi XVIII‑wieczny teolog. Porozumienie Saudów z wahhabickimi asz‑Szejchami nadaje Arabii Saudyjskiej charakter państwa bazującego na fundamentalizmie islamskim. Sądy saudyjskie orzekają na podstawie szariatu, co oznacza stosowanie kar rodem z VII w. W państwie Saudów do dziś stosuje się kary chłosty, amputacji kończyn czy ścięcia mieczem. Kara śmierci grozi – poza typowymi zbrodniami – za cudzołóstwo czy porzucenie islamu. Publiczne praktykowanie innych religii niż islam jest zakazane. Fundamentalistyczny charakter Arabii Saudyjskiej oznacza także daleko idącą dyskryminację kobiet. Nie mogą one podejmować samodzielnych decyzji, wyjeżdżać z kraju bez zgody mężczyzny, a do 2018 r. nie mogły nawet prowadzić samochodów.

Słownik