Przeczytaj
Gruczoły dokrewne i ich hormony
Układ dokrewny (inne nazwy to: układ hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) jest zespołem gruczołów, tkanek oraz komórek wytwarzających związki chemiczne zwane hormonamihormonami. Hormony trafiają następnie do narządów, na które działają pobudzająco lub hamująco. Chociaż większość procesów biologicznych może przebiegać w komórkach bez udziału hormonów, są one potrzebne do utrzymania metabolizmu na odpowiednim poziomie.
Gruczoły dokrewneGruczoły dokrewne (wewnątrzwydzielnicze) mają budowę zbliżoną do pozostałych gruczołów wydzielniczych, jednak nie występują w nich przewody wyprowadzające. Dlatego hormony uwalniane są do krwi, chłonki (płyn wewnątrztkankowy) lub płynu zewnątrzkomórkowego. W przypadku większości gruczołów dokrewnych funkcję nośnika rozprowadzającego hormony do poszczególnych narządów pełni krew, stąd ich bogate unaczynienie.
Do najważniejszych gruczołów wydzielania wewnętrznego należą: podwzgórze, przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, trzustka, nadnercza, gonady (jajniki u kobiet i jądra u mężczyzn), szyszynka oraz grasica.
Hormony podwzgórza
Hormony przysadki mózgowej
Hormony tarczycy
Hormony trzustki
Hormony nadnerczy
Hormony gonad
Hormony przytarczyc
Hormony szyszynki
Hormony grasicy
Słownik
obecność gonad: jajników u kobiet i jąder u mężczyzn
wykształcenie narządów związanych z procesem rozmnażania: pochwy, jajowodów i macicy u kobiet oraz nasieniowodów, prącia i moszny u mężczyzn
charakterystyczna dla płci budowa ciała – u mężczyzn: męski typ owłosienia (intensywniejsze owłosienie na ciele, zarost na twarzy), szeroka obręcz barkowa, rozrost masy mięśniowej, niski głos; u kobiet: żeński typ owłosienia (słabszy niż męski, brak zarostu na twarzy), pojawienie się biustu, szeroka obręcz miednicza, kobieca sylwetka (rozłożenie masy mięśniowej i tłuszczu w okolicach brzucha i ud)
objaw u kobiet – polega na wykształceniu trzeciorzędowych cech płciowych męskich
bogato unaczyniony gruczoł bez przewodów wyprowadzających, wydziela syntetyzowane związki bezpośrednio do krwi, limfy lub płynu zewnątrzkomórkowego
związek chemiczny syntetyzowany i wydzielany przez gruczoł wydzielania wewnętrznego, a następnie przenoszony z krwią do innego narządu, na który działa pobudzająco lub hamująco
hormony przedniego płata przysadki, regulują czynność wydzielniczą podległych im gruczołów wydzielania wewnętrznego (tarczycy, nadnerczy, gonad)
komórki układu odpornościowego, biorą udział w reakcjach obronnych organizmu oraz niszczeniu patogenów