Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Pobierz przykładowe dane:

R3zrUrURTdNgM

Przycisk do pobrania skompresowanych plików zawierających treść zadania. Jeden plik w formacie ODS, drugi plik w formacie XLSX.

Plik ZIP o rozmiarze 40.24 KB w języku polskim

Oddzielanie danych rzeczywistych od prognozowanych na wykresie liniowym

Weźmy proste zestawienie danych. W arkuszu podaną mamy liczbę ludności w Poznaniu dla lat 1990‑2035. Dane jednak są rzeczywiste tylko do roku 2020. Od roku 2021 dane są prognozowaneprognozowanieprognozowane, informacja o tym została wprowadzona do arkusza.

1
Microsoft Excel

Tak prezentuje się nasz arkusz z danymi:

R7c22HLL7Dp7B
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na podstawie naszych danych stworzyliśmy wykres liniowy:

RhELcCSdZEhMU1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Widzimy jednak, że nie widnieją na nim podziały na dane rzeczywiste lub prognozowane.

Aby na podstawie tak zbudowanego zestawienia utworzyć czytelny wykres z wyraźnym oddzieleniem prognozy, należy wykonać następujące kroki:

  1. Rozbudować tabelę o pomocnicze kolumny.

  2. Wprowadzić odpowiednie formuły.

  3. Zbudować wykres.

  4. Sformatować serie danych.

Nadajmy kolumnom odpowiednie nazwy. W komórce C1 wpiszmy Wartości rzeczywiste, a w komórce D1 Wartości prognozowane.

W kolumnach C oraz D znajdą się formuły, których działanie będzie uzależnione od wartości podanych w komórce H1. Na tej podstawie dana wartość z kolumny B zostanie powtórzona.

Wartość w komórce H1 będzie nam więc służyła do określenia, od którego roku rozpoczynają się dane prognozowane.

W przygotowanych kolumnach można teraz wprowadzić formuły. Pierwsza będzie obsługiwać kolumnę C, a druga kolumnę D.

W tym celu:

  1. W komórce C2 wpiszmy następującą formułę: =JEŻELI(A2<$H$1;B2;BRAK())

  2. Następnie skopiujmy ją do komórek leżących poniżej.

RjdGKsNYCpG4i
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Łatwo dostrzec, że formuła zwraca poprawne dane tylko dla lat 1990‑2020, a w pozostałych wyświetla błąd. Błąd #N/D (niedostępna) informuje o tym, że formuła nie może znaleźć szukanego elementu, jednak jest to celowy zabieg, który pozwoli bezproblemowo zbudować czytelny wykres.

Nasza formuła składa się z funkcji JEŻELI(test_logiczny;[wartość_jeżeli_prawda];[wartość_jeżeli_fałsz]). W teście logicznym sprawdzamy, czy rok w kolumnie A jest mniejszy od roku w komórce H1, czyli tego, od którego rozpoczęliśmy prognozę. Jeśli tak, to funkcja zwróci wartość z komórki B2. Jeśli jednak test logiczny nie jest prawdziwy, to funkcja zwróci wynik funkcji BRAK(), a więc błąd #N/D.

  1. Teraz wpiszmy do komórki D2 kolejną formułę: =JEŻELI(A2>=$H$1;B2;BRAK())

  2. Następnie skopiujmy ją do komórek leżących poniżej.

R1DE4wrn7yfS7

Łatwo dostrzec różnicę między wynikiem funkcji w kolumnie C, mimo iż same funkcje wyglądają bardzo podobnie. Jedyna różnica polega na zmianie samego testu logicznego, tym razem sprawdzamy, czy rok w kolumnie A jest większy lub równy od tego w komórce H1, czyli tego, od którego rozpoczęliśmy prognozę.

Stwórzmy nowy wykres liniowy na podstawie nowo utworzonych danych. Seriami danych będą kolumny C i D, a  etykietami osi poziomej – kolumna A. Nadajmy odpowiednie tytuły osiom i samemu wykresowi, a następnie w menu Formatowanie osi przeskalujmy oś pionową, zmieniając jej granice od 470000 do 600000.

R16nNSa7T5wkn1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Teraz dodatkowo możemy zmienić kolory naszych serii, dla wartości rzeczywistych niech będzie to zielony, a dla prognozowanych czerwony.

R1WQL4rh0YtZq1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Jak widzimy, z takiego wykresu łatwo możemy odczytać wszystkie potrzebne nam dane, a także łatwo znajdziemy wartości rzeczywiste i prognozowane.

LibreOffice Calc

Tak prezentuje się nasz arkusz z danymi:

R76zaTaYlzIOw
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na podstawie naszych danych stworzyliśmy już wykres liniowy:

R1HCvpU7JL3Qf1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Widzimy jednak, że nie widnieją na nim podziały na dane rzeczywiste lub prognozowane.

Aby na podstawie tak zbudowanego zestawienia utworzyć czytelny wykres z wyraźnym oddzieleniem prognozy, należy wykonać następujące kroki:

  1. Rozbudować tabelę o pomocnicze kolumny,

  2. Wprowadzić odpowiednie formuły,

  3. Zbudować wykres,

  4. Sformatować serie danych.

Nadajmy kolumnom odpowiednie nazwy, w komórce C1 wpiszmy Wartości rzeczywiste, a w komórce D1 Wartości prognozowane.

W kolumnach C oraz D znajdą się formuły, których działanie będzie uzależnione od wartości podanych w komórce H1. Na tej podstawie dana wartość z kolumny B zostanie powtórzona.

Wartość w komórce H1 będzie nam więc służyła do określenia, od którego roku rozpoczynają się dane prognozowane.

W przygotowanych kolumnach można teraz wprowadzić formuły. Pierwsza będzie obsługiwać kolumnę C, a druga kolumnę D.

W tym celu:

  1. W komórce C2 wpiszmy następującą formułę: =JEŻELI(A2<$H$1;B2;BRAK())

  2. Następnie skopiujmy ją do komórek leżących poniżej.

R45YP3YMuXfvb
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Łatwo dostrzec, że formuła zwraca poprawne dane tylko dla lat 1990‑2020, a w pozostałych wyświetla błąd. Błąd #N/D (nie dostępna) informuje o tym, że formuła nie może znaleźć szukanego elementu, jednak jest to celowy zabieg, który pozwoli bezproblemowo zbudować czytelny wykres.

Nasza formuła składa się z funkcji JEŻELI(test_logiczny;[wartość_jeżeli_prawda];[wartość_jeżeli_fałsz]). W teście logicznym sprawdzamy czy rok w kolumnie A jest mniejszy od roku w komórce H1, czyli tego, od którego rozpoczęliśmy prognozę. Jeśli tak, to funkcja zwróci wartość z komórki B2. Jeśli jednak test logiczny nie jest prawdziwy, to funkcja zwróci wynik funkcji BRAK(), a więc błąd #N/D.

  1. Teraz wpiszmy do komórki D2 kolejną formułę: =JEŻELI(A2>=$H$1;B2;BRAK())

  2. Następnie skopiujmy ją do komórek leżących poniżej.

R1eCiZlEUdvid
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Łatwo dostrzec różnicę między wynikiem funkcji w kolumnie C, mimo iż same funkcje wyglądają bardzo podobnie. Jedyna różnica polega na zmianie samego testu logicznego, tym razem sprawdzamy, czy rok w kolumnie A jest większy lub równy od tego w komórce H1, czyli tego, od którego rozpoczęliśmy prognozę.

Stwórzmy nowy wykres liniowy na podstawie nowo utworzonych danych. Seriami danych będą kolumny C i D, a  etykietami osi poziomej – kolumna A. Nadajmy odpowiednie tytuły osiom i samemu wykresowi, a następnie w oknie formatowania osi Oś Y, zakładka Skala, przeskalujmy oś pionową, zmieniając jej granice od 470000 do 600000.

RpgYlhKBoZ9LK1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Teraz dodatkowo możemy zmienić kolory naszych serii, dla wartości rzeczywistych niech będzie to zielony, a dla prognozowanych czerwony.

R9UmVuZUwW5dC1
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Jak widzimy, z takiego wykresu łatwo możemy odczytać wszystkie potrzebne nam dane, a także łatwo znajdziemy wartości rzeczywiste i prognozowane.

Słownik

prognozowanie
prognozowanie

racjonalne, naukowe, przewidywanie przyszłych zdarzeń, czyli wnioskowanie o zdarzeniach nieznanych na podstawie zdarzeń znanych