Podstawy, czyli jak powstaje film reklamowy

Przystępując do realizacji swojego pierwszego filmu reklamowego warto przede wszystkim określić budżet, którym się dysponuje. Jeśli jest on niewielki, a pracą nad filmem ma zajmować się zaledwie jedna osoba – warto opracować odpowiednią strategię działań, uwzględniającą poniższe kluczowe czynniki.

Jednak najważniejszą kwestią, niezależnie od budżetu oraz zasobów ludzkich, jest zawsze wnikliwa, fachowa rozmowa z osobą, która zleca realizację danego filmu reklamowego. To na podstawie tej rozmowy formułuje się szczegółowy plan realizacyjny. Podczas jego tworzenia trzeba odpowiedzieć sobie na szereg kluczowych pytań:

  • jaki jest cel całej kampanii reklamowej, której realizowana reklama jest najczęściej najważniejszym elementem. Celem takiej kampanii może być np. zbudowanie tzw. świadomości danej marki, ale również zmiana jej wizerunku oraz rozszerzenie jej konsumenckiej grupy docelowej;

  • jaka jest grupa docelowa, do której skierowany ma być film reklamowy;

  • jakie konkretnie potrzeby ma konsument, co myśli na temat produktu, który ma być zareklamowany i co ma myśleć o tym produkcje po obejrzeniu filmu reklamowego;

  • jakie korzyści osiągnie konsument używając reklamowanego produktu i dlaczego ma on zawierzyć przekazowi o tym produkcie zawartym w filmie reklamowym;

  • jaki ma być styl oraz język filmu reklamowego, czyli jaki ma być ton tego filmu – np. poważny, komiczny, groteskowy;

  • jaki jest czas na stworzenie filmu reklamowego, nawet jeśli film reklamowy tworzy się na własne potrzeby, warto oszacować ile ta czynność zajmie oraz zaplanować swoje działania;

  • jaki jest budżet na film reklamowy, ustalenie budżetu przed rozpoczęciem produkcji wydatnie ułatwi jej realizację.

Po wypracowaniu odpowiedzi na powyższe pytania, można przystąpić do sporządzenia scenariusza filmu reklamowego.

RNjGEs4z7Bp8e
Odpowiednio przygotowana analiza jest podstawą każdej kampanii reklamowej.
Źródło: Jason Goodman, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 5.10.2022], domena publiczna.

Scenariusz

Napisanie przejrzystego i spójnego scenariusza filmu reklamowego jest podwaliną pod przyszył sukces całej kampanii. Tworząc taki scenariusz należy pamiętać, że celem filmu jest zawsze sprzedaż reklamowanego produktu. Oczywiście dobra reklama z zasady powinna zaskakiwać odbiorcę, przełamywać zastane konwencje filmu reklamowego, które trzeba znać i rozumieć. Nie jest to jednak proste, gdyż obecny rynek jest wręcz przesycony tego typu produkcjami.

Dlatego pisząc swój pierwszy scenariusz warto skupić się na wizualizacji reklamowanego produktu i umiejętnie go zaprezentować, czyli wyszukać charakterystyczne dla niego elementy, naturalnie wynikające z jego specyfiki. Na przykład opisać jego detale językiem, który odbiorca może kojarzyć z zupełnie inną sferą egzystencji. I przede wszystkim pokazać ten produkt w użyciu: jak funkcjonuje, jakie są pozytywne efekty korzystania z niego lub co negatywnego może się stać, kiedy się go nie użyje.

Reklamowany produkt musi zostać skojarzony przez odbiorcę z np. konkretnym stylem życia. Dlatego ważne jest – kto go zaprezentuje, czy będzie to np. sportowiec, naukowiec, postać historyczna czy może przeciętny Kowalski (wiele zależy od grupy docelowej i specyfiki produktu).

Istnieje mnóstwo już sprawdzonych schematów, używanych do prezentacji reklamowanych produktów, które występują często w różnych wariantach i wariacjach, oto najważnejsze z nich:

  • prezentacja produktu za pomocą typowej sceny z życia codziennego; tego typu filmy skupiają się na klarownej, praktycznej prezentacji danego produktu w typowych sytuacjach życiowych;

  • prezentacja produktu za pomocą tzw. winietek, czyli krótkich scen z życia, które nie są ze sobą powiązane; tego typu produkcje pokazują jak prezentowany produkt funkcjonuje w różnych przestrzeniach, sytuacjach, kontekstach i w interakcji z różnymi ludźmi;

  • prezentacja produktu za pomocą tzw. testimonialu, czyli monologu konkretnej osoby wygłaszanego wprost do kamery, podczas którego zachwala ona dany produkt – opisuje korzyści płynące z używania go;

  • prezentacja produktu za pomocą zademonstrowania konkretnego problemu, który ten produkt rozwiązuje bądź potrzeby, którą ten produkt zaspokaja;

  • prezentacja produktu za pomocą prostych kontrastów, pozytywne aspekty używania reklamowanego produktu zaprezentowane są na tle negatywnych aspektów używania innych produktów tego typu;

  • prezentacja produktu za pomocą symboli, analogii oraz skojarzeń;

  • prezentacja produktu za pomocą za pomocą parodii i zapożyczeń, tego typu reklamy wykorzystują np. znane już schematy filmowe lub ich stylistykę i parodiują je;

  • prezentacja produktu za pomocą konwencji serialu, reklamowany produkt pokazywany jest więc w kolejnych filmach, które ukazują się na przestrzeni dłuższego czasu;

  • prezentacja produktu za pomocą różnego rodzaju animacji.

RuaqHHPMvpeF5
Młody mężczyzna stojący nad maską samochodu, spod której leci dym –zastanów się, z jakimi kategoriami produktów kojarzy ci się taki kadr. Do których schematów reklam pasuje?
Źródło: Kal Visuals, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 5.10.2022], domena publiczna.

Produkcja

Posiadając już gotowy scenariusz, należy skupić się na podstawowych aspektach produkcji. Przede wszystkim sprecyzować – ile filmów chce się nakręcić i w jakim czasie (ilość dni zdjęciowych). Oczywiście w przypadku jednoosobowej realizacji całego przedsięwzięcia kwestie te są dużo prostsze do sformułowania.

Dodatkowo trzeba określić miejsce wykonania zdjęć (i w zależności o tego – pomyśleć nad przygotowaniem scenografii, oświetleniem) oraz wybrać odpowiedni sprzęt do realizacji filmu. Oddzielną, równie ważną sferą są aspekty związane z dźwiękiem (czy będzie nagrywany bezpośrednio na planie, czy będą dogrywane tzw. postsynchrony, czy do filmu będzie dodana ścieżka dźwiękowa) oraz dobór aktorów (o ile takich potrzeba).

Wszystkie te składowe są zawsze związane z budżetem. W przypadku amatorskich produkcji:

N. Dragović, K. Dragović Reżyseria filmu reklamowego

Reklamy niskobudżetowe powinny być nakręcone w możliwie najkrótszym czasie. Jednak nawet na najprostszą, musisz przeznaczyć cały dzień. Pewnie będziesz kręcił kamerą cyfrową, bo wtedy materiał nie wymaga obróbki i jest od razu gotowy do montażu. Cyfra jest tania, ale nie ulegaj pokusie kręcenia bardzo dużej ilości materiału, bo wówczas, oczywiście jeżeli nie montujesz sam na swoim komputerze, większość budżetu pochłonie ci czas spędzony w montażowni, poświęcony na selekcję ujęć. Poważnym zżeraczem budżetu jest oświetlenie, będziesz więc musiał użyć minimalnej ilości świateł i minimalnej ekipy technicznej. W zupełności wystarczy ci gaffergaffergaffer, który będzie jednocześnie pełnił funkcję gripugripgripu i jeden dźwiękowiec.

1 Źródło: K. Dragović, N. Dragović, Reżyseria filmu reklamowego, Warszawa 2012, s. 29.

Zdjęcia

Po zaplanowaniu kolejnych etapów produkcji warto przejść do realizacji zdjęć. Pierwszym krokiem będzie drobiazgowe przygotowanie miejsca, w którym film reklamowy zostanie nakręcony. W przypadku wyboru konkretnej lokalizacji – można skorzystać z naturalnych wnętrz lub profesjonalnego studia, którego wynajęcie jest jednak kosztowne. Ponadto wnętrze naturalne posiada już „własną” scenografię i wyposażenie, które trzeba tylko zmodyfikować, a nie tworzyć od podstaw.

Oczywiście przy wysokim budżecie można zdecydować się na wynajęcie hali zdjęciowej, która niewątpliwie poszerza możliwości dostępne na planie zdjęciowym, dając m.in. dużo większy komfort oraz swobodę w wyborze scenografii (trzeba ją jednak zbudować), szerszy wachlarz możliwych ujęć kamery czy po prostu większą przestrzeń dla ekipy filmowej.

Przystępując do realizacji zdjęć należy przede wszystkim oczyścić przestrzeń za kamerą, a wolne miejsce wykorzystać do rozstawienia oświetlenia, pozostałej elektroniki (kabli, rekwizytów) oraz gripu. W przypadku niskobudżetowych produkcji:

N. Dragović, K. Dragović Reżyseria filmu reklamowego

Kiedy już ustawiłeś światło, jesteś gotowy do ujęć. Przy małym budżecie nie powinno się raczej robić więcej niż dwa – 3 duble, dlatego do realizacji filmu niskobudżetowego, tak samo zresztą jak do wysoko budżetowego, powinieneś być naprawdę dobrze przygotowany. W niskobudżetowym filmie lepiej jest kręcić kamerą dźwiękową tak zwane setki, czyli dźwięk z planu. Będziesz wprawdzie musiał zaangażować dźwiękowca, ale zaoszczędzisz na postsynchronach, czyli na studiu, realizatorze dźwięku, dodatkowych honorariach dla aktorów do postsynchronów. Jeśli jednak uprzesz się, żeby nie robić setek, bo one niewątpliwie komplikują zdjęcia, koniecznie nagraj ciszę na planie i wszystkie naturalne odgłosy, a jeśli kręcisz w plenerze, to śpiew ptaków, szum liści, wiatr. Przyda ci się to podczas odbudowywania dźwięku w studio. Jeśli tego nie zrobisz, dźwięk będzie płaski i pozbawiony naturalności.

2 Źródło: K. Dragović, N. Dragović, Reżyseria filmu reklamowego, Warszawa 2012, s. 30–31.
RExulGEU5udZ4
Kilkanaście sekund filmu reklamowego wymaga wielu roboczogodzin całej ekipy produkcyjnej.
Źródło: Marcos Paolo Prado, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 5.10.2022], domena publiczna.

Agencja reklamowa

W profesjonalnym świecie reklamy za produkcję filmów odpowiada zazwyczaj liczna rzesza specjalistów. Począwszy od teoretyków skupionych na badaniach rynku, pracownikach agencji reklamowych, castingowych, postprodukcji, skończywszy na aktorach, dźwiękowcach, reżyserze. Dlatego nawet jeśli daną reklamówkę kręci tylko jedna osoba, warto żeby zapoznała się ona ze strukturą funkcjonowania dobrze prosperującej agencji reklamowej.

Za najważniejszy element każdej agencji reklamowej uważa się dział kreacji, gdzie dyrektor artystyczny (art director) oraz copywriter tworzą podstawowe idee każdej kampanii reklamowej, a więc koncepcje, scenariusze, wstępne projekty, hasła reklam prasowych, telewizyjnych czy radiowych oraz w kolejnych etapach – nadzorują realizację swoich pomysłów np. na planie filmowym – ściśle współpracując z reżyserem oraz ekipą filmową.

W przypadku podziału ról pomiędzy dyrektorem artystycznym (zwanym również dyrektorem kreatywnym) a copywriterem najczęściej – ten pierwszy zajmuje się wszystkimi zagadnieniami związanymi z obrazem, drugi natomiast – zagadnieniami związanymi ze słowem. Oczywiście taki team kreatywny charakteryzuje się dużą wymiennością funkcji i zadań.

Bezpośrednio pod działem kreacji znajduje się dział produkcji telewizyjnej, którego głównym zadaniem jest produkcja konkretnych reklam, a więc m.in. wynajęcie i opłacenie reżyserów, hal produkcyjnych oraz kontrolowanie kosztów tych przedsięwzięć. To tutaj w pierwszej kolejności producent agencyjny przegląda np. nadesłane do agencji próbki filmów video, na podstawie których może polecić danego twórcę filmów reklamowych głównemu dyrektorowi kreatywnemu.

Żadna szanująca się agencja reklamowa nie mogłaby funkcjonować bez rozbudowanego działu obsługi klienta. Za jego prawidłowe działanie odpowiadają tzw. accounci, których głównym zdaniem jest pośredniczenie między klientami agencji a działem kreacji; np. jeżeli klient nie jest zadowolony z pracy wykonanych przez dział kreatywny, przychodzi właśnie do accounta z uwagami i skargami. Account musi posiadać więc tzw. umiejętności interpersonalne oraz kierownicze, gdyż zajmuje się również planowaniem spotkań czy koordynacją wewnętrznych procesów agencyjnych.

Równie istotnym, ale często pozostającym w cieniu widocznych działań agencji reklamowej jest dział strategii. To tutaj na zlecenie klientów bada się rynek pod kątem sprzedaży konkretnych produktów. Dzięki takim zaawanasowanym i długotrwałym badaniom decyduje się, że np. dany produkt będzie skierowany do młodzieży, a nie do osób dorosłych. Dlatego dział strategii ma kluczowy wpływ na przyszły kształt całej kampanii reklamowej i jest niejako miejscem narodzin takiej kampanii. Jeśli strategia jest już gotowa, to w dziale obsługi klienta powstaje briefbriefbrief, który wędruje do działu kreacji. Kreatywni na jego podstawie muszą jak najszybciej stworzyć konkrety w postaci wstępnych projektów, haseł, z którymi zapoznaje się dyrektor kreatywny. Jeśli zaakceptuje on te pomysły, projekt trafia z powrotem do działu obsługi klienta, który konfrontuje go z oczekiwaniami klienta.

Jak łatwo zauważyć pozornie prosta praca, jakim jest stworzenie reklamy np. pasty do zębów wymaga skoordynowanego działania dziesiątek osób, które bardzo często mają odrębne zdanie na dany temat. Jeżeli jednak uda się wewnątrz agencji wypracować akceptowalny przez wszystkie działy projekt, trafia on na deskę rysownika, który na jego podstawie tworzy tzw. storyboardystoryboardstoryboardy. Każdy pojedynczy pomysł jest więc skrupulatnie rozrysowany, gdyż rysunki te prezentowane są klientowi podczas spotkania najczęściej przez dyrektora kreatywnego, copywritera oraz accounta.

Takie spotkanie, gdzie klient jest konfrontowany z wstępnymi pomysłami zespołu agencyjnego jest właściwie najważniejszym punktem całego procesu przedprodukcyjnego filmu reklamowego. Zazwyczaj klient sugeruje poprawki, zmieniając wydatnie koncepcje zespołu, co skutkuje kolejnym i kolejnymi spotkaniami – aż do skutku, kiedy obie strony dojdą do konsensusu, który bardzo często diametralnie różni się od pierwotnego konceptu wypracowanego przez dział kreacji.

Kiedy projekt jest w stu procentach zatwierdzony; rozpoczyna się etap produkcji, który zazwyczaj poprzedzony jest jeszcze badaniami na określonych grupach konsumenckich w tzw. fokusowniach (czyli prywatnych firmach, które za bony towarowe lub drobne upominki zapraszają ludzi do testowania i wypowiadania się o danych pomysłach reklamowych). Jeśli badania przebiegną pomyślnie – wtedy do pracy może wkroczyć reżyser filmu reklamowego, który staje przed prawdziwym wyzwaniem. Musi bowiem zrealizować wszystkie założenia tak długo i mozolnie tworzonego scenariusza oraz oczywiście wnieść coś od siebie. Oczekiwania się więc ogromne, a budżet i czas na realizację – ściśle określone.

Reżyseria filmu reklamowego

Pierwszym i podstawowym zdaniem reżysera ubiegającego się o zatrudnienie przez agencję reklamową jest stworzenie treatmentu, czyli autorskiej wizji realizacji danego scenariusza filmu reklamowego. Taka eksplikacjaeksplikacjaeksplikacja powinna być napisana prostym językiem i nie obfitować w fachowe słownictwo. Treatment jest bowiem przekładem gotowego scenariusza na konkretny język filmu, gdzie streszcza się m.in. swój ogólny narracyjny i stylistyczny pomysł na daną reklamę. Opisuje się również jak będzie wyglądał dobór oświetlenia, kolorów, dźwięku, aktorów oraz sposób samego montażu filmu. Bardzo często do treatmentu dołącza się zdjęcia oraz próbki dźwiękowe, które mają jeszcze dokładniej unaocznić pomysł reżyserski.

Jeszcze przed oficjalnym zaangażowaniem do pracy nad danym filmem reklamowym, każdego reżysera czeka rozmowa z producentem agencyjnym, podczas której padają pytania o konkrety takie jak np.: liczba dni zdjęciowych, rodzaj scenografii, sprzęt, jaki będzie wykorzystany na planie.

Jeżeli treatment spotka się z zainteresowaniem, a rozmowa przebiegnie pomyślnie – wszelkie formalności związane z oczekiwaniami i pomysłami reżysera zostaną zgrane z budżetem, jakim dysponuje klient – zaczyna się etap najważniejszy, czyli produkcja.

Kim jest reżyser filmu reklamowego

W swojej zasadniczej tkance praca nad filmem reklamowym nie różni się od reżyserowania filmu fabularnego. Film reklamowy można określić jako kondensację filmu pełnometrażowego, więcej – kondensację filmu krótkometrażowego, gdyż większość emitowanych obecnie reklam nie trwa nawet minuty.

Wydatną siłą filmów reklamowych jest ich pojemność stylistyczna. We współczesnych produkcjach spotkać można nawiązania do praktycznie każdej możliwej odmiany filmu. Bywają reklamy nakręcone na modłę popowych teledysków oraz takie, które opierają się na konwencji przyrodniczych programów dokumentalnych. Dlatego reżyser, który chce realizować dobre i ciekawe reklamy oprócz podstaw warsztatu oraz wyjątkowej dyscypliny (w tej branży liczy się czas), musi posiadać pogłębioną wiedzę z wielu innych dziedzin, takich jak m.in. muzyka, plastyka, psychologia, kultura czy historia literatury. Co ciekawe od działalności w reklamie kariery zaczynali tacy twórcy jak chociażby Ridley Scott (autor Obcego) czy David Lynch (Blue Velvet). Praca nad filmami reklamowymi nie jest więc niczym obraźliwym dla artysty jakim jest niewątpliwie reżyser, a wręcz przeciwnie – może on nauczyć się wielu praktycznych tricków, które warto wykorzystać w przyszłości, np. podczas kręcenia wielkich dzieł kinematografii światowej.

RnfQxNUNv0579
Reżyser musi nie tylko zaplanować, ale także przeprowadzić całą ekipę przez proces realizacji tak, by efekt był zgodny z jego wizją.
Źródło: Kal Visuals, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 5.10.2022], domena publiczna.

Reżyser musi być również odpornym psychicznie i komunikatywnym liderem, który zarządza ekipą filmową oraz podejmuje kluczowe decyzje odnośnie niemal każdego detalu planu filmowego. Żeby robić to skutecznie, powinien więc posiadać szczegółowe rozeznanie – czym dokładnie zajmują się specjaliści mu podlegli oraz kto globalnie bierze udział przy powstawaniu filmu reklamowego, a są to:

ZESPÓŁ PRODUKCYJNY, w skład którego m.in. wchodzą:

  • producent, czyli właściciel firmy, która zajmuje się realizacją danego filmu reklamowego. Odpowiada on za wszelkie aspekty finansowe oraz kreatywne takiej produkcji i zazwyczaj nie pojawia się bezpośrednio na planie filmowym;

  • producent kreatywny, czyli inicjator i „opiekun” całej produkcji. Kontroluje on jej przebieg od samego początku do końca, dba także o dotrzymanie wszelkich terminów;

  • koproducent, czyli po prostu współproducent filmu reklamowego;

  • producent wykonawczy, czyli osoba podlegająca bezpośrednio głównemu producentowi; pełni rolę jego pełnomocnika i zazwyczaj nie pojawia się bezpośrednio na planie filmowym;

  • producent towarzyszący, który może spełniać rolę kierownika produkcji; pełni rolę wspierającą cały proces powstawania filmu reklamowego bezpośrednio na planie filmowym;

  • producent delegowany, czyli po prostu jeden z przedstawicieli firmy, która produkuje film reklamowy;

  • kierownik produkcji, czyli osoba odpowiedzialna za drobiazgowe przygotowanie budżetu (i dysponowanie nim), wstępnego harmonogramu zdjęć, kontrolę nad całym procesem powstawiania filmu reklamowego (od przedprodukcji do postprodukcji). Kierownik produkcji jest częstym gościem planu zdjęciowego, gdyż musi dbać o zaspokojenie potrzeb ekipy filmowej oraz harmonijny przebieg prac. Ze względu na rozległe obowiązki (również poza planem filmowym) posiada on asystenta, który zajmuje się najczęściej kwestiami technicznymi. Bardzo często, szczególnie na dużych planach zdjęciowych, pojawia się również drugi kierownik produkcji (zwany koordynatorem), który wspomaga kierownika produkcji;

  • kierownik planu, czyli osoba, której głównym zadaniem jest drobiazgowa kontrola planu filmowego, począwszy od zorganizowania odpowiednich zezwoleń na wykonanie zdjęć w danym miejscu, skończywszy na dbaniu o ogólny porządek na planie (odpowiednie rozmieszczenie aktorów, logistyka);

  • poszukiwacz lokacji, czyli osoba odpowiedzialna za znalezienie odpowiedniej przestrzeni do realizacji filmu reklamowego (w oparciu o dostępny budżet) jeszcze przed rozpoczęciem zdjęć.

PION REŻYSERSKI, w skład którego wchodzą:

  • reżyser, czyli osoba odpowiedzialna ze artystyczną interpretację i realizację scenariusza filmu reklamowego. Uczestniczy on niemal w każdym aspekcie powstawania reklamy, ściśle współpracując przede wszystkim z operatorem, scenografem, reżyserem castingu (dobór odpowiednich aktorów), dźwiękowcami. Zajmuje się również m.in. prowadzeniem montażu w postprodukcji. Najczęściej posiada kilku asystentów, którzy dbają m.in. o harmonogram prac na planie;

  • drugi reżyser, za względu na rozległe obowiązki reżysera – na każdym większym planie zdjęciowym potrzebny jest drugi reżyser, który najczęściej zajmuje się kręceniem dubli, zarządzeniem ekipą kaskaderów, rozmieszczeniem statystów. Organizuje także próby, kontroluje przygotowanie aktorów do ujęć oraz przekazuje im uwagi pierwszego reżysera;

  • sekretarka planu, czyli w praktyce techniczna pomoc reżysera. Sekretarka kontroluje m.in. rozkład ujęć (ich jakoś, czas trwania), notuje uwagi odnośnie detali zarejestrowanych na poszczególnych ujęciach, co przydaje się często podczas ich montażu.

PION OPERATORSKI, w skład którego wchodzą:

  • operator obrazu, jeden z najważniejszych kreatywnych członków ekipy filmowej, który pozostaje w ścisłej współpracy z reżyserem przez cały czas trwania zdjęć. To on przekłada artystyczną wizję reżysera na język obrazu, wypracowując oryginalną koncepcję wizualną realizowanego filmu reklamowego;

  • operator kamery, odpowiada za poruszanie się kamery na planie filmowym, ma wpływ na kompozycję obrazu, jest więc poniekąd realizatorem wizji artystycznej operatora obrazu oraz reżysera. Zazwyczaj operator kamery posiada asystenta, który odpowiada za kontrolę ostrości poszczególnych ujęć;

  • asystent kamery, czyli człowiek, który dba o stan kamer na planie filmowym, m.in. czyści filtry, przenosi sprzęt;

  • obsługa podglądu wideo, czyli osoby odpowiedzialne za równoległe nagrywanie ujęć, tak żeby reżyser miał ciągły wgląd w kręcone przez siebie sceny.

R1aRUl0SGXwmY
W pracy na planie bardzo istotna jest komunikacja.
Źródło: Avel Chuklanov, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 5.10.2022], domena publiczna.

ZESPÓŁ OŚWIETLENIOWCÓW, w skład którego wchodzą:

  • mistrz oświetlenia, odpowiada za globalne ustawienie i synchronizację światła na planie filmowym, realizuje wytyczne otrzymane od operatora obrazu;

  • oświetlacze, czyli elektrycy odpowiedzialni za rozstawienie i zamontowanie sprzętu oświetleniowego;

  • operator generatora prądu, nazywany również agregaciarzem.

DZIAŁ GRIPU, w skład którego wchodzą:

  • szef gripu, zarządza ekipą wózkarzy, kieruje ruchem kamer na planie filmowym;

  • wózkarze, odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie i ustawienie sprzętu związanego z ruchem kamer na planie filmowym: wózków, szyn, statywów, platform;

  • operator kranu, odpowiada za ruch kranu do kamery podczas realizowania zdjęć.

DZIAŁ SCENOGRAFII, w skład którego wchodzą:

  • scenograf, jeden z najważniejszych kreatywnych członków ekipy filmowej, który pozostaje w ścisłej współpracy z reżyserem. Odpowiada za wszelkie elementy wyglądu planu zdjęciowego, dba m.in. o adaptację wnętrz naturalnych, budowę odpowiednej scenografii w studiach i halach produkcyjnych oraz o jej kolorystykę i wszelkie detale. Ze względu na ogrom obowiązków scenograf posiada asystenta, który zastępuje go w wielu pracach niewymagających kreatywności;

  • dekorator wnętrz, projektuje i urządza wnętrza na planie filmowym;

  • brygadzista, czyli osoba odpowiedzialna za techniczne i konstrukcyjne aspekty związane ze scenografią, kieruje pracami ludzi podczas budowy scenografii;

  • rekwizytor, odpowiada za zgromadzenie odpowiednich rekwizytów (zaproponowanych przez scenografa, dekoratora) i dostarczenie ich na plan filmowy;

  • stylista żywności, odpowiada za przygotowanie jedzenia, które bierze udział w zdjęciach (np. jako rekwizyt podczas konkretnych ujęć);

  • dyżurny planu, kontroluje od strony technicznej plan zdjęciowy: aspekty estetyczne, względy bezpieczeństwa, systemy łączności, dodatkowy sprzęt potrzebny na planie;

  • ponadto na planie, w zależności od potrzeb, często pojawiają się m.in.: militarysta (broń i militaria na planie), modelarz (twórca makiet, modeli), ogrodnik, cieśla, stolarz, tapicer, malarz, maszynista (aspekty techniczne ruchomych części scenografii).

DZIAŁ KOSTIUMÓW, w skład którego wchodzą:

  • kostiumograf, czyli stylista, który projektuje (jeszcze przed rozpoczęciem zdjęć) oraz dobiera odpowiednie kostiumy (dba o ich kolor, zgodność z miejscem i czasem akcji) dla aktorów;

  • kierownik garderoby, odpowiada za odpowiednie przechowanie wszystkich kostiumów, ich inwentaryzację, czystość. Przed rozpoczęciem dnia zdjęciowego ubiera aktorów oraz statystów;

  • garderobiana, pomaga kierownikowi garderoby podczas ubierania aktorów; prasuje i łata kostiumy w razie potrzeby.

DZIAŁ CHARAKTERYZACJI, w skład którego wchodzą:

  • charakteryzator (makijażysta), czyli osoba odpowiadająca za makijaż oraz maski aktorów. Wraz z swoim asystentem musi poprawiać makijaż między ujęciami;

  • stylista fryzur, odpowiada za fryzury aktorów;

RQ3MmsYcuQa4p
Często nie zdajemy sobie sprawy, że za jedną twarzą widoczną na ekranie stoi cały sztab specjalistów.
Źródło: Rendy Novantino, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 5.10.2022], domena publiczna.

ZESPÓŁ DŹWIĘKOWCÓW, w skład którego wchodzą:

  • reżyser dźwięku, zwany również projektantem dźwięku, odpowiada on za cały proces udźwiękowienia filmu, nadzoruje więc każdy etap powstawania dźwięku (od stworzenia budżetu aż po ostateczny mastering) w danym filmie reklamowym;

  • operator dźwięku, zwany również realizatorem, jego głównym zadaniem jest wybór, kontrola oraz obsługa sprzętu dźwiękowego na planie filmowym. Ponadto dba o jakość nagrań dźwięku podczas realizacji ujęć. Ze względu na dużą ilość zadań posiada on asystenta;

  • realizator dźwięku, jest bezpośrednim wsparciem dla operatora dźwięku, bardzo często nagrywa dźwięki tła lokacji filmowych oraz dźwięki synchroniczne;

  • tyczkarz, czyli człowiek odpowiedzialny za obsługę specjalnych tyczek, na których zwieszone są mikrofony;

  • imitator dźwięku, tworzy oraz podkłada rożnego rodzaju dźwięki (np. trzaskanie drzwi) w studiu dźwiękowym na podstawie obserwacji akcji już zmontowanego filmu.

Słownik

brief
brief

rodzaj podstawowego dokumentu agencyjnego, gdzie sprecyzowany jest zbiór informacji dotyczących realizacji danych zadań, np. odnośnie prowadzonej aktualnie kampanii

dubel
dubel

powtórka ujęcia filmowego

eksplikacja
eksplikacja

wyjaśnienie, wytłumaczenie czegoś

gaffer
gaffer

inne określenie szafa ekipy oświetlniowej pracującej na planie filmowym

grip
grip

wózkarze; zbiorowe określenie grupy ludzi, którzy na planie filmowym zajmują się poruszaniem i mocowaniem kamer, statywów oraz innego sprzętu

storyboard
storyboard

w branży reklamowej – rodzaj historyjki obrazkowej opisującej to, co ma zostać pokazane w filmie reklamowym, za scenariusz storyboardu odpowiedzialni są art director oraz copywriter