Analizując rodzaj i cel współpracy państwwspółpraca międzynarodowawspółpracy państw, należy spojrzeć na stopień integracji krajów. Za integrację uważa się „proces i stan współpracy między państwami, której celem jest utworzenie wspólnoty międzynarodowej, czyli związku suwerennych państw” (Haliżak, Kuźniar 2006). Integracja państw ma najczęściej podłoże polityczne, w tym gospodarcze. W tym zakresie współpraca może przybierać następujące formy:

• porozumienie handlowe,porozumienie handloweporozumienie handlowe,

• strefa wolnego handlustrefa wolnego handlustrefa wolnego handlu,

• wspólny rynekwspólny rynekwspólny rynek,

• unia celnaunia celnaunia celna,

• unia walutowaunia walutowaunia walutowa,

• wspólnota bezpieczeństwawspólnota bezpieczeństwawspólnota bezpieczeństwa.

Przykłady współpracy międzynarodowej w Europie

Rk9W163pNUebH

Ilustracja przedstawia flagę Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA). Jest to układ żółtych symboli przypominających słońce na niebieskim tle.

Porozumienie, podpisane w 1992 r. w Krakowie przez Polskę, Czechy, Słowację i Węgry, zaczęło funkcjonować w 1994 r. Jego celem było utworzenie strefy wolnego handlu i zniesienie ceł do 2001 r. Wymiana handlowa określona w porozumieniu obejmowała tylko produkty przemysłowe i niektóre rolnicze. W 1996 r. do Porozumienia dołączyła Słowenia, która wraz z państwami założycielskimi była członkiem CEFTA do 2004 r. W kolejnych latach zbiór państw tworzących Porozumienie się zmieniał. W latach 1997–2007 członkiem CEFTA była Rumunia, w latach 1999–2007 Bułgaria, a w latach 2003–2013 Chorwacja. Obecnie Porozumienie podpisały następujące kraje: Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna, Mołdawia, Serbia i UNMIK. Macedonia Północna przystąpiła do Porozumienia w 2006 r., pozostałe państwa w 2007 r.

RgBSXnLqykHfC

Ilustracja przedstawia flagę EFTA – Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Nad czarnym napisem EFTA znajdują się ułożone w półkolu flagi czterech Państw. Pierwsza flaga to flaga Islandii – czerwony krzyż w białej oblamówce na niebieskim tle, Lichtensteinu – poziomo ułożone pasy, na górze niebieski, na dole czerwony, na niebieskim tle złota korona, Norwegii - niebieski krzyż w białej oblamówce na czerwonym tle oraz Szwajcarii – biały, symetryczny krzyż na czerwonym tle.

EFTA to gospodarcza organizacja międzynarodowa założona w 1960 r. przez Austrię, Danię, Norwegię, Portugalię, Szwajcarię, Szwecję i Wielką Brytanię, której celem było utworzenie strefy wolnego handlu. Dania i Wielka Brytania pozostały członkami EFTA do 1973 r., Portugalia do 1986 r., a Austria i Szwecja do 1995 r. Obecnie do Stowarzyszenia należą Islandia, Liechtenstein, Norwegia oraz Szwajcaria. Celem Stowarzyszenia jest rozwijanie relacji ekonomicznych między państwami członkowskimi i współpraca w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA Agreement).

R1WtScjJ7jNUO

Ilustracja przedstawia flagę Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W niebieskich, poziomo ułożonych kwadratach oddzielonych od siebie białymi liniami znajdują się małe litery - o s c e.

Organizacja została założona w 1995 r., a wśród jej 57 członków znajduje się Polska, a także państwa pozaeuropejskie (Kanada, Kazachstan, Kirgistan, Stany Zjednoczone, Uzbekistan). Celem organizacji jest:

• umacnianie bezpieczeństwa i współpracy w wymiarze polityczno‑wojskowym, gospodarczo‑ekologicznym i ludzkim,

• współpraca z innymi organizacjami międzynarodowymi (Unią Europejską, ONZ).

R1Ulkdryxaz9g

Ilustracja przedstawia flagę Unii Europejskiej. Jest to dwanaście ułożonych w okrąg żółtych gwiazd na niebieskim tle.

Początki dzisiejszej Unii Europejskiej sięgają czasów powojennych. W 1952 r. powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali, którą tworzyły Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy. W 1957 r. powstała natomiast Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), której celem było utworzenie wspólnego rynku. W 1973 r. rozszerzyła się ona o kolejne państwa – Danię, Irlandię i Wielką Brytanię. Kolejne rozszerzenie wspólnoty nastąpiło w 1981 r. (Grecja) oraz w 1986 r. (Hiszpania, Portugalia). Nazwa Unii Europejskiej zaczęła funkcjonować od 1993 r., czyli od momentu powstania jednolitego rynku. Dwa lata później Unia została rozszerzona o Austrię, Finlandię i Szwecję. Kolejne rozszerzenia wspólnoty następowały w:

• 2004 r. (Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry),

• 2007 r. (Bułgaria, Rumunia),

• 2013 r. (Chorwacja).

W 2020 r. z Unii Europejskiej wystąpiła Wielka Brytania. Obecnie do UE należy 27 państw. Działania podejmowane w ramach organizacji dotyczą następujących dziedzin: badania i innowacje, bezpieczeństwo żywności, energia, handel, polityka celna, jednolity rynek, konkurencja, kształcenie i szkolenie, kultura, podatki, polityka regionalna, polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, pomoc humanitarna i ochrona ludności, prawa człowieka i demokracja, przedsiębiorstwa i przemysł, rolnictwo, rozwój i współpraca, środowisko, transport, sprawiedliwość i prawa podstawowe, zatrudnienie i sprawy społeczne oraz zdrowie.

Słownik