W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:
RAmy0nWs0M2VC
Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.
Organy główne Unii Europejskiej
Rq870tOTlpg741
Parlament Europejski
RKulTKsnxISW9
W 1958 r. na mocy umowy o połączeniu trzech zgromadzeń parlamentarnych (EWWiS, EWG i Euratomu) powstało jednoizbowe Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne złożone z delegatów parlamentów krajowych. Skład każdej delegacji musiał odwzorowywać proporcje wpływów poszczególnych partii w danym parlamencie krajowym. W 1962 r. zmieniono nazwę tego Zgromadzenie na Parlament Europejski. Pierwsze powszechne wybory do PE odbyły się w 1979 r.
Ciekawostka
Oficjalną siedzibą Parlamentu Europejskiego jest Strasburg, ale większość prac legislacyjnych odbywa się w Brukseli, gdzie mieszczą się także komisje parlamentarne, biura poselskie oraz władze klubów. Sekretariat, Biblioteka i część zaplecza technicznego Parlamentu znajdują się w Luksemburgu.
R18VXklJHJiRu
Po przyjęciu traktatu lizbońskiegotraktat lizbońskitraktatu lizbońskiego pozycja Parlamentu Europejskiego w strukturze instytucjonalnej UE wzrosła. Zgodnie z art. 14 Traktatu o Unii Europejskiej:
Traktat o Unii Europejskiej
[Liczba członków PE] nie przekracza siedmiuset pięćdziesięciu, nie licząc przewodniczącego. Reprezentacja obywateli ma charakter degresywnie proporcjonalny, z minimalnym progiem sześciu członków na Państwo Członkowskie. Żadnemu Państwu Członkowskiemu nie można przyznać więcej niż dziewięćdziesiąt sześć miejsc.
traktat Źródło: Traktat o Unii Europejskiej, dostępny w internecie: eur-lex.europa.eu [dostęp 19.08.2021 r.].
Od 1 lutego 2020 r. liczba eurodeputowanych wynosi 705. Liczba mandatów jest podzielona proporcjonalnie do liczby mieszkańców państwa członkowskiego.
Podział mandatów w PE
Austria
19
Belgia
21
Bułgaria
17
Chorwacja
12
Cypr
6
Dania
14
Estonia
7
Finlandia
14
Francja
79
Grecja
21
Hiszpania
59
Irlandia
13
Litwa
11
Luksemburg
6
Łotwa
8
Malta
6
Niderlandy
29
Niemcy
96
Polska
52
Portugalia
21
Czechy
21
Rumunia
33
Słowacja
14
Słowenia
8
Szwecja
21
Węgry
21
Włochy
76
Liczba eurodeputowanych i dodatkowe mandaty wynikają z decyzji Wielkiej Brytanii o opuszczeniu wspólnoty. W traktacie lizbońskim wprowadzono też zapis traktatowy o zasadach wyborów do PE. Deputowani są wybierani w wyborach wedle ordynacji krajowych, muszą one jednak odbyć się zgodnie z zasadami: bezpośredniości, powszechności, wolności, tajności oraz proporcjonalności. Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje każdemu obywatelowi UE.
Eurodeputowani tworzą w parlamencie grupy polityczne, które odzwierciedlają ich poglądy. Aby została utworzona grupa, potrzebni są przedstawiciele min. ¼ państw członkowskich, a liczebność grupy to co najmniej 25 deputowanych. Europoseł może należeć tylko do jednej grupy politycznej.
Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim
Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)
178
Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim
146
Grupa Renew Europe
98
Grupa Tożsamość i Demokracja
71
Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie
73
Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy
63
Grupa Lewicy w Parlamencie Europejskim – GUE/NGL
39
Niezrzeszonych pozostaje 37 deputowanychIndeks górny *** Indeks górny koniec***.
*
Źródło danych: Parlament Europejski, Posłowie do PE, europarl.europa.eu, dostęp: 19.08.2021 r.
Decyzje w Parlamencie Europejskim podejmowane są zwykłą większością głosów, chyba że dotyczy to wotum nieufności wobec Komisji Europejskiej. Wówczas większość ta wynosi ⅔.
Funkcje Parlamentu Europejskiego
RwZTn7KCyp4am
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Zgodnie z traktatem lizbońskim sądownictwo unijne reprezentuje Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w skład którego wchodzi:
Trybunała Sprawiedliwości;
Sąd (dawniej: Sąd Pierwszej Instancji).
Trybunał Sprawiedliwości
R1X19JbWLLKCa1
Trybunał Sprawiedliwości powstał już na mocy traktatu paryskiego z 1951 r. jako organ sądowniczy EWWiS. W 1957 r. na mocy specjalnej konwencji o połączeniu niektórych organów Wspólnot Europejskich istniejące dotychczas osobne Trybunały Sprawiedliwości (dla EWWiS, EWG oraz Euratomu) zostały scalone w Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. W 1992 r. stał się on najwyższym organem sądowniczym UE. W traktacie lizbońskim nadano mu nazwę Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jego siedziba znajduje się w Luksemburgu.
W kompetencji trybunału jest dbałość o przestrzeganie prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie.
Skład Trybunału Sprawiedliwości
W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 27 sędziów i 11 rzeczników generalnych. Sędziowie i rzecznicy generalni są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich, po konsultacji z komitetem, którego zadaniem jest opiniowanie, czy kandydaci są odpowiedni do pełnienia danej funkcji. Mandat jest sześcioletni i odnawialny. Są oni wybierani spośród osobistości o niekwestionowanej niezależności i mających wymagane w ich państwach kwalifikacje do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub są prawnikami o uznanych kompetencjach.
Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości wybierają spośród siebie prezesa i wiceprezesa na okres trzech lat. Ich mandat jest odnawialny. Prezes kieruje pracami Trybunału Sprawiedliwości, a także przewodniczy posiedzeniom i obradom w największych składach orzekających. Wiceprezes wspiera prezesa Trybunału w wykonywaniu obowiązków i zastępuje go, jeżeli w odniesieniu do prezesa wystąpi przeszkoda w wykonywaniu obowiązków.
Rzecznicy generalni wspomagają Trybunał. Ich zadaniem jest przedstawianie, w sposób całkowicie bezstronny i niezależny, opinii prawnej, określanej jako „opinia rzecznika generalnego” w sprawach, które zostaną im przydzielone.
Skład sądu
R1Fm7IIecgcGQ1
W skład sądu wchodzi po dwóch sędziów z każdego państwa członkowskiego. Sędziowie mianowani są za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich, po zasięgnięciu opinii komitetu, którego zadaniem jest opiniowanie kandydatów do wykonywania funkcji sędziego. Ich kadencja trwa sześć lat i jest odnawialna. Sędziowie wybierają spośród siebie prezesa na okres trzech lat. Mianują także sekretarza na sześcioletnią kadencję.
Właściwości TSUE
Trybunał Sprawiedliwości
Sąd
właściwości
– skarga przeciwko państwom członkowskim;
– pytania prejudycjalne;
– opinia w sprawie zgodności planowanej;
– umowy międzynarodowe z prawem UE;
– spory między państwami członkowskimi;
– skarga na nieważność aktów prawnych UE (Rada, PE, KE);
– odwołania od wyroków Sądu.
– skarga podmiotów indywidualnych;
– skarga na nieważność aktów prawnych UE;
- skarga z dziedziny własności intelektualnej przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) oraz Wspólnotowemu Urzędowi Ochrony Odmian Roślin (CPVO);
– skargi odszkodowawcze przeciwko UE i EBC.
R1G2RJEXkKO6y
Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości UE
R1cBjFNFd2AfB
Europejski Trybunał Obrachunkowy
Trybunał ten rozpoczął pracę w 1977 r. na mocy umowy z 1975 r., kiedy zastąpił Komitet Kontroli istniejący przy EWG i Euratomie oraz Kontrolera Finansów z EWWiS. Traktat z Maastricht uznał Trybunał Obrachunkowy za jedną z głównych instytucji Wspólnot. Siedziba Trybunału mieści się w Luksemburgu.
R1aza265jqmEX
Czym zajmuje się Trybunał Obrachunkowy?
Przeprowadza kontrolę dochodów i wydatków UE, aby zweryfikować, czy fundusze UE zostały w odpowiedni sposób uzyskane, wydane, gospodarnie wykorzystane i rozliczone.
Kontroluje każdą osobę lub organizację dysponującą środkami UE – również przeprowadzając kontrole na miejscu w instytucjach (głównie w Komisji), krajach UE i krajach otrzymujących pomoc UE.
W sprawozdaniach z kontroli, przekazywanych Komisji i rządom krajowym, zamieszcza ustalenia i zalecenia.
Informuje Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), jeżeli podejrzewa, że miało miejsce oszustwo, korupcja lub inna nielegalna działalność.
Przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie UE coroczne sprawozdanie, które Parlament szczegółowo analizuje przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia wykonania budżetu przez Komisję.
Wydaje również specjalistyczne opinie dla instytucji UE na temat lepszego zarządzania finansami UE i rozliczania ich wobec obywateli.
Trybunał publikuje również opinie w sprawie projektów aktów prawnych mających wpływ na zarządzanie finansami UE, jak również stanowiska, przeglądy i publikacje ad hocad hocad hoc w sprawach związanych z finansami publicznymi.
Skład Trybunału
Członkowie Trybunału są mianowani przez Radę po zasięgnięciu opinii Parlamentu, na sześcioletnią odnawialną kadencję. Członkowie wybierają spośród siebie prezesa na trzyletnią (również odnawialną) kadencję.
Słownik
ad hoc
ad hoc
(z łac. – do tego); działanie ad hoc oznacza działanie podejmowane doraźnie, dla zrealizowania określonego celu, tymczasowo
traktat lizboński
traktat lizboński
pełna nazwa: Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską; umowa międzynarodowa zakładająca m.in. reformę instytucji Unii Europejskiej, podpisana 13 grudnia 2007 r. w Lizbonie