Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Moja poezja Tadeusza Różewicza to utwór zamykający esej Do źródeł z 1965 r. Wiersz ten jest jak gdyby rozwinięciem wcześniejszego tekstu napisanego prozą, który stanowił swoistą wykładnię założeń światopoglądowych i artystycznych autora. Różewicz pisał w nim m.in. o tym, że bezpośrednio po wojnie takie wyrażenia, jak „przeżycie artystyczne” czy „przeżycie estetyczne” wydawały mu się śmieszne i podejrzane. Równie śmieszne, choć może już niekoniecznie godne pogardy, wydają mu się dwadzieścia lat później. Tytuł eseju odnosi się do duchowych i artystycznych źródeł, które od wieków zasilały poezję, ale już dawno wyschły. Stało się tak dlatego, że w kręgu kulturowym, którego kanony stworzyli jeszcze Grecy, w XX w. dokonało się dramatyczne spustoszenie i destrukcja humanistycznych wartości. Dla pokolenia, które przeżyło wojnę, utrwalone znaki kultury, symbole i pojęcia utraciły swoje znaczenia; nie sprawdziły się ani nauka, ani religia, ani filozofia, ani dotychczasowa wiara w postęp. Poezja, nie mogąc już dłużej karmić się zasobem wyeksploatowanych środków artystycznych, stanęła wobec konieczności znalezienia zupełnie nowych źródeł.

Tadeusz Różewicz Moja poezja
RrlR36J6ycKRX
Nagranie zawiera wiersz Moja poezja Tadeusza Różewicza.

niczego nie tłumaczy
niczego nie wyjaśnia
niczego się nie wyrzeka
nie ogarnia sobą całości
nie spełnia nadziei

nie stwarza nowych reguł gry
nie bierze udziału w zabawie
ma miejsce zakreślone
które musi wypełnić

jeśli nie jest mową ezoterycznąezoterykaezoteryczną
jeśli nie mówi oryginalnie
jeśli nie zadziwia
widocznie tak trzeba

jest posłuszna własnej konieczności
własnym możliwościom
i ograniczeniom
przegrywa sama ze sobą

nie wchodzi na miejsce innej
i nie może być przez nią zastąpiona
otwarta dla wszystkich
pozbawiona tajemnicy

ma wiele zadań
którym nigdy nie podoła

cyt1 Źródło: Tadeusz Różewicz, Moja poezja.

Słownik

ezoteryka
ezoteryka

(gr. eso/ekso – rzeczy ukryte, wewnętrzne, tajemne) – wiedza dostępna tylko dla wtajemniczonych

ironia
ironia

(gr. eironeía – przestawianie, pozorowanie) – figura stylistyczna polegająca na celowo wprowadzanej sprzeczności między przekazywaną informacją a jej znaczeniem ukrytym; wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje ironii: retoryczną, sokratejską i romantyczną; bywa trudna do zidentyfikowania, nie można jej identyfikować z kłamstwem i sarkazmem