Przeczytaj
Symbole w Biblii
BiblięBiblię można odczytywać nie tylko dosłownie. Opisywane w niej wydarzenia czy podawane informacje niosą często dodatkowe, symboliczne znaczenie.
Słownik obrazów i symboli biblijnychEtymologicznie termin «symbolsymbol» wywodzi się z języka greckiego: pochodzi od słowa symballein, które znaczy «rzucać razem», «zbierać razem». Tak więc rzeczownik «symbol» wyraża ideę pewnej syntezy, swoistego stawania się i bycia razem wielu elementów. [...] Jednakże grecki rdzeń terminu «symbol» posiada jeszcze jedno, choć co prawda nieco odleglejsze znaczenie. Chodzi tu o ideę porównywania, oznaczania, wnioskowania. [...] Filon z AleksandriiFilon z Aleksandrii zastosował tę symboliczną lub, mówiąc dokładniej, alegoryczną wykładnię do wyjaśniania Pisma świętego, dając w ten sposób przykład do naśladowania [...].
We współczesnym języku symbol [...] może [...] albo określać, albo reprezentować coś innego. Znaczenie symbolu nie zamyka się w nim samym, lecz wykracza poza niego. [...]
Nie można pominąć milczeniem tego, że teologowieteologowie różnią się między sobą znacznie w poglądach na rolę symbolu w Biblii. Niektórzy przyjmują tylko bardzo nieliczne symbole dlatego, że odnoszą się z pewną rezerwą do nadużywania pojęcia symbolu albo dlatego, iż obawiają się, żeby nie przypisać zbyt wielkiego znaczenia temu, co posiada charakter symbolu. Mogłoby bowiem – jak sądzą – dojść do pomieszania tego, co doczesne i przemijające, z tym, co wieczne i Boskie, tak jak kiedyś w Biblii zaczęto oddawać cześć złotemu cielcowi zamiast czcić samego Jahwe. [...]
Według Jana B. Bauera z symboliką mamy do czynienia w Biblii na każdym kroku. Języki semickieJęzyki semickie wykazują bowiem swoistą skłonność do posługiwania się wyrażeniami symbolicznymi, ponieważ jest im prawie nieznane zjawisko abstrakcji. Uciekają się więc do konkretów, które nabierają znaczenia abstrakcyjnego przez odpowiednie precyzowanie ich sensu.
Źródło: Manfred Lurker, Słownik obrazów i symboli biblijnych, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1989, s. 8–11.
Księga Wyjścia
Symboliczny charakter mają m.in. postaci, przedmioty i sytuacje ukazane w Księdze Wyjścia. Jest to druga księga Pięcioksięgu Mojżesza. Kontynuuje opisaną w Księdze Rodzaju historię patriarchówpatriarchów izraelskich i ludu Izraela. Opowiada o trwającej 430 lat niewoli egipskiej, zakończonej wyjściem Izraelitów pod wodzą Mojżesza. Zajmuje on szczególne miejsce w Księdze Wyjścia. Po otrzymaniu od Boga posłannictwa Mojżesz skupił wokół siebie Izraelczyków, wyprowadził ich z Egiptu, a potem zawarł przymierze z Bogiem. Było to najdonioślejsze wydarzenie w dziejach ludu Izraela. W Księdze Wyjścia znajdziemy opis nadania Izraelitom dziesięciu przykazań, odstępstwo Izraela i odnowienie przymierza.
Księga, oprócz warstwy historycznej, posiada wymiar symboliczny: wybawienie z niewoli egipskiej może być interpretowane jako era mesjańska, w której nastąpi pełne zbliżenie ludzi do Boga. Księga Wyjścia zawiera też ważne prawdy religijne: koncepcję jedynego Boga bezpośrednio ingerującego w dzieje ludzkości oraz ideę przymierza, zawartego przez Boga z ludem izraelskim.
Galeria przedstawia dzieła plastyczne, na których uwieczniono najważniejsze wydarzenia opisane w Księdze Wyjścia
Księżniczka egipska odnajduje dziecko w koszu unoszącym się na wodzie
Bóg powołuje Mojżesza na przywódcę Izraelitów
Bóg zsyła plagi na Egipt
Przejście przez Morze Czerwone
Bóg zsyła mannę na pokarm
Mojżesz wydobywa wodę ze skały
Mojżesz otrzymuje tablice z dziesięcioma przykazaniami na górze Synaj
Kult złotego cielca
Mojżesz rozbija tablice z Dekalogiem
Ponowne przymierze z Bogiem
Dalsze losy Mojżesza
Księga Wyjścia nie opowiada o dotarciu Izraelitów do Ziemi Obiecanej. Te wydarzenia przedstawiają kolejne części Biblii: Księga Kapłańska, Księga Liczb oraz Księga Powtórzonego Prawa. Można dowiedzieć się z nich, że po 40 latach wędrówki i ciągłych wojen z miejscowymi plemionami Izraelici zbliżyli się do ziemi Kanaan. Nikt z tych, którzy opuścili Egipt, nie wszedł do Ziemi Obiecanej. Nie było to dane nawet Mojżeszowi, który mógł tylko z oddali zobaczyć ziemię przyrzeczoną ludowi Izraela – ten fakt nabiera symbolicznego znaczenia.
Rzekł znowu Pan do Mojżesza i Aarona: Ponieważ Mi nie uwierzyliście i nie objawiliście mojej świętości wobec Izraelitów, dlatego wy nie wprowadzicie tego ludu do kraju, który im daję./Księga Liczb 20:12/
Mojżesz, żydowski patriarcha, prawodawca i wódz nie mógł wejść do Kanaan. Była to kara za nieposłuszeństwo, jakiego dopuścił się u źródeł Meriba. Przemierzającym pustynię Izraelitom zabrakło wody; rozgniewani zwrócili się z pretensjami do Mojżesza. Ten, zamiast posłuchać Boga i przemówić do skały, by dała wodę, uderzył dwukrotnie laską w kamień. Woda wypłynęła, ale postępowanie Mojżesza, dowodzące braku ufności w moc Boga, spowodowało nałożoną na niego karę
Co roku wody Nilu zabarwiają się na czerwono – to efekt pojawiania się w rzece mułu z jezior abisyńskich. Jednak nie o tym naturalnym zjawisku mówi Księga Rodzaju. Naukowcy wciąż spierają się, co mogło być przyczyną jej „przemiany w krew” oraz wyginięcia ryb. Według niektórych było to spowodowane pojawieniem się wiciowców, inni uważają, że to kwitnące na czerwono glony zatruły całą rzekę.
Słownik
(z greckiego betaiotabetalambdaίomicronnu, biblion – zwój papirusu, księga, l.m. betaiotabetalambdaίalfa – biblia, księgi) – zbiór ksiąg spisanych pomiędzy X w. p.n.e. a II w. n.e. w językach, hebrajskim i aramejskim (tzw. Stary Testament) i greckim – koine – (tzw. Nowy Testament). Przez wyznawców judaizmu i chrześcijaństwa Biblia jest uznawana za księgę świętą, pisaną przez osoby natchnione przez Boga
rodzina języków afroazjatyckich; zalicza się do niej np. język hebrajski, aramejski i arabski
(łac. patriarcha, z gr. pialfataurhoiotaάrhochietaς – praojciec) – stosowany w Biblii tytuł łączony z legendarnymi lub historycznymi przywódcami Izraela (lub ludzkości), także: głowa rodu
(gr. sýmbolon – znak rozpoznawczy, wiązać razem) – motyw lub zespół motywów występujących w dziele, który jest znakiem treści głęboko ukrytych, niejasnych i niejednoznacznych; symbol ma za zadanie kierować ku tym treściom myśl czytelnika. Wyrażają go słowa, gesty, obrazy, przedmioty rozpoznawalne tylko dla członków danej kultury i stale się zmieniające. Symbol jest znakiem językowym o wielu znaczeniach. Na przykład kolor czerwony symbolizuje miłość, ale w zależności od kontekstu, w którym występuje – może też oznaczać wstyd, zagrożenie, ogień piekielny
(gr. theós – Bóg; lógos – słowo, nauka) – uporządkowana wiedza religijna na temat Boga, człowieka, Objawienia, wiary i zasad moralnych