Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Na świecie coraz powszechniejsze staje się pozyskiwanie energii elektrycznej z OZEodnawialne źródła energiiOZE, co wynika z większej świadomości presji wywieranej przez wykorzystywanie źródeł nieodnawialnych na środowisko, a także ze świadomości ich wyczerpywania się. Największy wzrost wytwarzania energii elektrycznej z OZE miał miejsce na świecie po 2000 r., wciąż jednak w niewielu krajach OZE są głównym źródłem energii elektrycznej. Największy udział źródeł odnawialnych w wytwarzaniu energii obserwuje się w krajach skandynawskich oraz Brazylii, ponadto wiele krajów środkowoafrykańskich i północnej części Ameryki Południowej cechuje się wysokimi odsetkami wykorzystania OZE w produkcji energii elektrycznej.

RUjp75oKqSaEl
Źródło: dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
R1Hwiel5a6Usa
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
bg‑green

Energia wiatru

RnTzBxJWccAt4
Farma wiatrowa Hornsea
Źródło: By The joy of all things - Own work, CC BY-SA 4.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=81516269.
RTYvn7XXh8Wlg
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
R1Q26uSFtEA6K
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
R5wqSmC6ICaE4
Rozmieszczenie największych elektrowni wiatrowych na świecie
Źródło: WTWH Media LLC, autorstwa Michelle Froese, dostępny w internecie: https://www.windpowerengineering.com/new-interactive-map-shows-the-evolution-of-wind-power-around-the-world/.

Elektrownie wiatrowe na morzu

Hornsea One – farma wiatrowa, której budowa została ukończona na początku 2020 roku, położona jest u wybrzeży Wielkiej Brytanii. Jej moc maksymalna wynosi 1200 MW, co powinno wystarczyć do zaopatrzenia w energię elektryczną blisko 1 mln mieszkańców. Prąd wytwarza w niej ponad 170 wiatraków o wysokości dochodzącej do 100 m, a moc zainstalowanych turbin waha się od 3,6 do 8 MW. W budowie jest już także projekt Hornsea Two, który zwiększy moc o kolejne 1800 MW.

W czołówce największych farm wiatrowych na świecie dominuje Wielka Brytania. Wśród pierwszych 10 farm wiatrowych aż 7 zlokalizowanych jest w pobliżu Wielkiej Brytanii, ale nawet te największe dysponują tylko połową mocy zainstalowanej w Hornsea One. Pośród tych 10 farm znajdziemy jeszcze dwie z Niemiec oraz jedną z Holandii. Może to jednak wkrótce się zmienić, ponieważ krajem inwestującym znaczne środki w wykorzystanie energii wiatru są Chiny, których plany są bardzo ambitne. Już w 2018 roku w Państwie Środka zbudowano farmy wiatrowe o łącznej mocy 1700 MW.

Elektrownie wiatrowe na lądzie

W przypadku elektrowni wiatrowych położonych na lądzie największą farmą wiatrową mogą poszczycić się Chińczycy. Kilka farm wiatrowych w pobliżu miasta Jiuquan jest częścią projektu o nazwie Gansu Wind Farm Project, który po ukończeniu budowy będzie w stanie generować 20 000 MW. Obecnie projekt jest ukończony w około 40%, jednak i tak pozostaje na pierwszym miejscu wśród elektrowni wiatrowych z dostępną mocą 8000 MW.

Z pewnością do największych lądowych elektrowni wiatrowych należy zaliczyć także Centrum Energetyki Wiatrowej Alta Wind Energy Center w Kalifornii w USA, którego budowa została ukończona w 2014 roku. Moc zainstalowanych tam turbin wiatrowych wynosi około 1548 MW, natomiast planowana jest dalsza rozbudowa, tak aby moc sięgnęła 3000 MW.

Inna z wielkich elektrowni wiatrowych znajduje się w Indiach. Farma wiatrowa Muppandal dzięki trzem tysiącom turbin ma moc porównywalną do Alta Wind Energy Center.

Pamiętajmy jednak, że podane przykłady największych farm wiatrowych szybko mogą w przyszłości zostać zastąpione przez inne, ponieważ w wielu miejscach na świecie kończone są kolejne projekty i wciąż powstają nowe plany.

bg‑green

Energia słoneczna

RpktY50hDs3jL
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
Rhgiycc9lsStL
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
RUYA8lc9hLdYC
Rozmieszczenie elektrowni słonecznych na świecie
Źródło: CSPPLAZA, dostępny w internecie: http://en.cspplaza.com/uploads/images/20191118/1574049493133461.png.
Rfe2ARJ20MD2J
Panele fotowoltaiczne w elektrowni słonecznej
Źródło: Pixabay License, https://pixabay.com/pl/service/terms/#license, dostępny w internecie: https://pixabay.com.

Wśród największych elektrowni słonecznych należy wymienić te znajdujące się w Indiach, Chinach oraz Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Egipcie.

Bhadla Solar Park w Indiach o powierzchni 40 km² ma moc ponad 2200 MW. Indie są krajem, który przeznacza bardzo duże nakłady finansowe na inwestycje w energetykę solarną. W 2014 roku opracowano tam projekt Ultra Mega Solar Park, w ramach którego planowana jest budowa elektrowni fotowoltaicznych o mocy ponad 20 000 MW.

Wśród największych elektrowni znajdziemy jeszcze Pavagada Solar Park zajmującą powierzchnię 53 km². Elektrownia posiada moc nieco ponad 2000 MW.

Największą elektrownią w Chinach (i trzecią na świecie) jest Tengger Desert Solar Park o mocy 1500 MW, zajmuje ona powierzchnię 43 km².

We wszystkich trzech przypadkach elektrownie są zlokalizowane na obszarach o niewielkiej przydatności rolniczej lub wręcz pustyniach.

Dla porównania największa elektrownia słoneczna w Europie znajduje się w Hiszpanii i ma moc 500 MW.

bg‑green

Energia geotermalna

R11nRfelxG6bM
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
RWcmHxiWNfDP1
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
RcP43EkurLQWc
Rozmieszczenie elektrowni geotermalnych na świecie wraz z potencjałem ich wykorzystania
Źródło: ThinkGeoEnergy ehf., dostępny w internecie: https://www.piensageotermia.com/islandsbanki_geothermalmap/.
RdRjBN7EeIMWq
Elektrownia Hellisheiði na Islandii wykorzystująca energię geotermalną
Źródło: By ThinkGeoEnergy, CC BY 2.0, https://creativecommons.org/licenses/by/2.0, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10907139.

Energia wnętrza Ziemi jest najbardziej charakterystyczna dla Islandii, gdzie wytwarza się z niej aż 25% energii.

Jednak zdecydowanie największą elektrownią wykorzystującą energię geotermalną jest The Geysers w USA. Jest to w zasadzie zespół 18 elektrowni, które za pomocą 350 szybów o maksymalnej głębokości prawie 4 km wytwarzają ponad 1500 MW mocy. W 2015 roku ponad 30% energii produkowanej na świecie ze źródeł geotermalnych pochodziło z USA.

Ponad 1000 km na południowy wschód, w pobliżu Zatoki Kalifornijskiej w Meksyku znajduje się drugi na świecie pod względem wielkości kompleks 5 elektrowni Cerro Prieto, wykorzystujących energię geotermalną o mocy 820 MW.

Co ciekawe, obie elektrownie zostały wybudowane jeszcze w poprzednim stuleciu. The Geyser ukończono w 1960 roku, a kompleks Cerro Prieto – w 1973 roku. Obie elektrownie leżą w pobliżu granicy pomiędzy płytą północnoamerykańską i pacyficzną, gdzie stopień geotermiczny jest wysoki.

W Europie za największą elektrownię tego typu uznaje się Larderello we Włoszech, gdzie rozpoczęły się pierwsze na świecie próby wykorzystania energii wnętrza Ziemi. Pierwszy generator powstał w 1904 roku i wytwarzał energię zdolną rozświetlić 5 żarówek. Obecna moc 34 elektrowni skupionych w Larderello wynosi blisko 769 MW.

bg‑green

Energia spadku wody

RSUaZIPjKMnxK
Rozkład największych elektrowni na świecie bazujących na sile spadku wody
Źródło: Deutsche Welle, dostępny w internecie: https://www.dw.com/en/hydropower-supply-dries-up-with-climate-change/a-42472070.
RbphRDnvFyHsB
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
R13PNMN19zlo6
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
RNKSDuvLOuZUN
Zapora Trzech Przełomów w Chinach
Źródło: By Source file: Le Grand PortageDerivative work: Rehman - File:Three_Gorges_Dam,_Yangtze_River,_China.jpg, CC BY 2.0, https://creativecommons.org/licenses/by/2.0, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11425004.
RlG5RiVeeqk6y
Rozmieszczenie elektrowni wodnych bazujących na sile fal i prądów morskich
Źródło: dostępny w internecie: https://sites.google.com/site/electricityfuelresources/wave-energy/ideal-locations.

W przypadku elektrowni wodnych zdecydowanie na pierwszym miejscu znajduje się Zapora Trzech Przełomów na rzece Jangcy. Jej moc wynosi 22 500 MW i jest to największa elektrownia na świecie produkująca energię elektryczną ze źródeł odnawialnychodnawialne źródła energiiźródeł odnawialnych. Mimo że energia wodna jest uznawana za czystą, to sama budowa tamy wpłynęła w bardzo dużym stopniu na środowisko.

Do czasu wybudowania Zapory Trzech Przełomów największą elektrownią na świecie była Zapora Itaipu. Ta pochodząca z lat 70. ubiegłego wieku elektrownia jest wspólnym dziełem Brazylii i Paragwaju, a moc zainstalowanych tam turbin wynosi 14 000 MW. Dzięki energii z tej tamy Paragwaj pokrywa ponad 90% swojego zapotrzebowania na prąd.

Kolejna co do wielkości elektrownia wodna również znajduje się w Chinach. Ukończono ją w 2014 roku i ma moc prawie 14 000 MW. Chiny są liderem w hydroenergetyce, w pierwszej dziesiątce największych elektrowni wodnych znajdują się łącznie 4 infrastruktury wybudowane na terenie tego kraju.

bg‑green

Energia pływów morskich

R1QvrQipzNrpl
Elektrownie wodne bazujące na sile pływów
Źródło: Faisal Wani, Jianning Dong, Henk Polinder, dostępny w internecie: https://www.researchgate.net/figure/Global-tidal-energy-potential-Source-1_fig1_340372849, licencja: CC BY 3.0.
R6eypEv4v7SYj
Elektrownia Sihwa Lake w Korei Południowej
Źródło: Arne Müseler / www.arne-mueseler.com, CC BY-SA 3.0 de, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=89012888.

Ten rodzaj energii nie odgrywa dużej roli w produkcji prądu na świecie. Największa obecnie elektrownia (Sihwa Lake) została wybudowana w 2011 roku w Korei Południowej, a jej moc wynosi 254 MW.

Do tego czasu mianem największej elektrowni wykorzystującej energię pływów mogła poszczycić się elektrownia Rance, wybudowana prawie pół wieku wcześniej we Francji, w estuarium rzeki o tej samej nazwie.

Pozostałe elektrownie mają znacznie mniejszą moc. W planach jest budowa elektrowni o większej sile między innymi w Korei Południowej oraz Wielkiej Brytanii, jednak terminy ich ukończenia stele ulegają przesunięciu.

bg‑green

Energia fal morskich

R1J4Fz3bzKXa2
Elektrownia wykorzystująca fale morskie w Agucadoura (Portugalia)
Źródło: By S.Portland (talk) - Own work (Original text: I created this work entirely by myself.),, dostępny w internecie: Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7952284.

W przypadku energii pozyskiwanej z fal morskich moc elektrowni jest znacznie mniejsza. Największa taka konstrukcja nosi nazwę Sotenäs o mocy 3 MW. Znajduje się na zachodzie Szwecji. Niewiele mniejszą moc mają elektrownie Orkney (Wielka Brytania) oraz Agucadoura (Portugalia).

bg‑green

Biomasa

R1PIw1CtiBwHm
Źródło: Our World in Data, dostępny w internecie: https://ourworldindata.org/, licencja: CC BY 4.0.
R1Gltla6EvkGX
Rozmieszczenie największych elektrowni bazujących na biomasie na świecie
Źródło: https://brainly.com/pages/terms_of_use, dostępny w internecie: https://brainly.com/question/11214610.

W przypadku tego źródła energii nie da się wskazać największych elektrowni, ponieważ biomasa bardzo często jest spalana razem z węglem i nie jest jedynym źródłem energii.

Dlaczego źródła alternatywne wykorzystuje się w bogatych krajach?

Alternatywne źródła pozyskania energii największą popularność zdobyły w krajach bogatych, przede wszystkim z uwagi na wysoki koszt budowy infrastruktury pozwalającej na pozyskanie takiej samej ilości energii jak w przypadku źródeł konwencjonalnych. Z uwagi na to, że produkcja energii elektrycznej z OZE generuje bardzo wysokie koszty początkowe, związane z budową infrastruktury technicznej, transportem i przystosowaniem terenu (niekiedy powodującym konieczność ogromnych przesiedleń ludności, jak np. w przypadku elektrowni wodnych przepływowych, wymagających zalania pewnego obszaru), kraje biedne często nie mogą pozwolić sobie na szerokie wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Słownik

odnawialne źródła energii
odnawialne źródła energii

energia słoneczna, geotermalna, energia wody płynącej, falowania, pływów, prędkości wiatru oraz energia z biomasy