16 kwietnia 2003 Podpisanie traktatu ateńskiego. Pełna nazwa traktatu ateńskiego to Traktat pomiędzy Królestwem Belgii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Irlandią, Republiką Włoską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Republiką Portugalską, Republiką Finlandii, Królestwem Szwecji, Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej) a Republiką Czeską, Republiką Estońską, Republiką Cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Republiką Węgierską, Republiką Malty, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką dotyczący przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej do Unii Europejskiej.
Jest on umową międzynarodową podpisaną 16 kwietnia 2003 r. w Atenach, będącą prawną podstawą przystąpienia (akcesji) dziesięciu krajów Europy Środkowej i Południowej, w tym Polski, do Unii Europejskiej. Podpisanie traktatu akcesyjnego w Atenach poprzedziły wieloletnie i złożone negocjacje prowadzone przez Radę Ministrów, a dokładniej przez powołany przez rząd Zespół Negocjacyjny w sprawie Negocjacji o Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. 17 kwietnia 2003 Uchwała sejmu o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację traktatu dotyczącego przystąpienia RP do UE. Procedurę ratyfikacyjną traktatu regulował art. 90 Konstytucji RP (tzw. klauzula integracyjna):
Art. 90
1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
2. Ustawa, wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością dwóch trzecich głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem art. 125.
4. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Uchwałą z 17 kwietnia 2003 r. sejm zadecydował o przeprowadzeniu w tej sprawie ogólnokrajowego referendum.


Źródło: Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 kwietnia 2003 r. o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, prawo.sejm.gov.pl [dostęp: 10.03.2020]. 7 czerwca 2003 – 8 czerwca 2003 Referendum europejskie. Referendum akcesyjne trwało dwa dni. Polacy odpowiadali na pytanie: „Czy wyraża Pani/Pan zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”.

Frekwencja wyniosła 58,85%, za przystąpieniem opowiedziało się 77,45%, a przeciwko – 22,55% głosujących.

Sąd Najwyższy uznał referendum za ważne. Wynik referendum był wiążący, gdyż wzięła w nim udział więcej niż połowa obywateli uprawnionych do głosowania. Większość głosujących opowiedziała się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, co zadecydowało o jego pozytywnym wyniku. 23 lipca 2003 Uroczystość podpisania przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego dokumentu ratyfikacji traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej. Zdjęcie przedstawia Aleksandra Kwaśniewskiego podpisującego dokument. Siedzi przy drewnianym stole. Za nim znajdują się flagi Unii Europejskiej i Polski zawieszone na proporcach. Przy stole stoją jeszcze trzy inne osoby, kobieta i dwóch mężczyzn. Ratyfikacja traktatu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 23 lipca 2003 r. w Pałacu Prezydenckim w Warszawie Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski ratyfikował Traktat dotyczący przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej. W uroczystości udział wzięło wiele zasłużonych dla procesu integracji Polski z Unią Europejską osobistości. Zwracając się do zebranych, prezydent powiedział m.in.: „Opowiadając się w czerwcowym referendum za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, Polacy upoważnili mnie do złożenia podpisu pod traktatem akcesyjnym. Ten historyczny moment swoją szczególną doniosłość zawdzięcza właśnie temu, że wola narodu przesądziła o naszej przyszłości w europejskiej wspólnocie”. 1 maja 2004 Wejście traktatu akcesyjnego w życie (a Polski do Unii Europejskiej). Traktat akcesyjny podlegał zatwierdzeniu i przyjęciu absolutną większością głosów przez Parlament Europejski (9 kwietnia 2003 r.) oraz jednogłośnie przez Radę Unii Europejskiej (14 kwietnia 2003 r.).
Kolejnym etapem było ratyfikowanie go przez wszystkie kraje członkowskie zgodnie z wymogami konstytucyjnymi obowiązującymi w każdym z tych państw (poza Irlandią, gdzie ratyfikowany był po referendum ogólnopaństwowym, pozostałe państwa członkowskie przyjęły go w głosowaniach parlamentarnych).

Traktat wszedł w życie z dniem 1 maja 2004 r. po zakończeniu unijnej procedury ratyfikacyjnej i ogłoszeniu go w Dzienniku Ustaw w dniu 30 kwietnia 2004 r.

16 sierpnia 2019 Polska ambasada w Waszyngtonie. Zdjęcie przedstawia zabytkowy dwupiętrowy budynek z poddaszem. Posiada jasną elewację. Na szczycie znajduje się antena satelitarna. Wokół budynku rosną krzewy oraz drzewa. W tle widoczne jest niebo. Podpisanie umowy Z upoważnienia Rządu Rzeczypospolitej Polskiej umowę podpisał Piotr Wilczek, Ambasador RP w Stanach Zjednoczonych Ameryki, a z upoważnienia Rządu Stanów Zjednoczonych Ameryki – Chad F. Wolf, podsekretarz w Biurze Strategii, Polityki i Planów Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Podpisanie umowy dyplomaci obu krajów uznali za krok w kierunku zniesienia obowiązku wizowego dla Polaków.
„Polska i USA wspólnie zrobiły kolejny krok ku naszemu wspólnemu celowi. Dzięki podpisanej dziś umowie jesteśmy coraz bliżej włączenia Polski do programu ruchu bezwizowego VisaWaiverDlaPolski. Działamy dalej!" – napisała na Twitterze ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher.

Źródło: mr, „Ważny krok do zniesienia wiz". Polska i USA podpisały porozumienie, polskieradio24.pl [dostęp: 10.03.2020]. 27 sierpnia 2019 Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji. Uregulowane w umowie kwestie stanowią materię ustawową oraz dotyczą wolności i praw obywatelskich, zaszły zatem przesłanki przewidziane w art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 konstytucji:

Art. 89.

1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:
1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,
2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,
4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.
(…)
3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.

Przesłanki te uzasadniały wybór trybu związania się umową międzynarodową poprzez tzw. dużą ratyfikację. Zgodnie z art. 89 ust. 2 konstytucji oraz ustawą z dnia 14 kwietnia 2000 r. o ratyfikacji umów międzynarodowych Rada Ministrów wniosła do sejmu projekt ustawy o ratyfikacji.

Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl [dostęp: 10.03.2020]. 30 sierpnia 2019 Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację. Sejm szybko uchwalił ustawę wyrażającą zgodę na dokonanie przez Prezydenta RP ratyfikacji umowy. Następnie przekazano ją do senatu, który nie wniósł poprawek, oraz do Prezydenta RP – do podpisu. 3 października 2019 Prezydent RP ratyfikuje umowę. Jeszcze podczas wrześniowej wizyty w Nowym Jorku Prezydent RP Andrzej Duda, po spotkaniu z Prezydentem USA Donaldem Trumpem, powiedział, że wszystko wskazuje na to, że stosowne wymagania zostały przez Polskę spełnione i droga do programu bezwizowego prawdopodobnie staje dla nas otworem.
Otrzymaną od Marszałka Sejmu ustawę wyrażającą zgodę na ratyfikację umowy Prezydent RP Andrzej Duda podpisał 3 października 2019 r.
Dzień później Prezydent USA Donald Trump powiedział dziennikarzom, że podpisał zgodę na włączenie Polski do programu ruchu bezwizowego, na mocy którego w celach turystycznych i biznesowych do Stanów Zjednoczonych można bez wizy wjechać na 90 dni. „Teraz, gdy Polska została wytypowana, resort bezpieczeństwa narodowego podejmie konieczne kroki tak szybko, jak to możliwe, by ocenić wejście Polski do programu” – napisano w oświadczeniu Białego Domu. I rzeczywiście – od 11 listopada 2019 r. możemy w celach turystycznych i biznesowych podróżować do USA bez wizy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3 Konstytucji RP umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw, czyli w Dzienniku Ustaw, gdzie omawianą umowę opublikowano w grudniu 2019 r.
Umowa weszła w życie 14 listopada 2019 r.

27 sierpnia 2015 Podpisanie umowy przez szefów polskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służby Bezpieczeństwa Ukrainy. W siedzibie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Warszawie podpisano porozumienie ws. wzajemnej ochrony informacji niejawnych. Umowę podpisali generał Dariusz Łuczak i generał–pułkownik Wasyl Hrycak.

W ramach porozumienia zostanie stworzona baza ochrony informacji, które są wymieniane przez oba kraje, przede wszystkim w sferze dotyczącej działalności przedsiębiorców z obu krajów, którzy dzięki umowie będą mogli zawierać kontrakty niejawne. Umowa jest więc istotna nie tylko z punktu widzenia polskiego i ukraińskiego bezpieczeństwa, ale i współpracy gospodarczej tych krajów. 6 kwietnia 2016 Prezes Rady Ministrów kieruje do sejmu zawiadomienie. Na początku kwietnia 2016 r. premier Beata Szydło skierowała do sejmu zawiadomienie o zamiarze przedłożenia Prezydentowi RP do ratyfikacji, bez zgody wyrażonej w ustawie podpisanej w sierpniu 2015 r. umowy, wyrażając opinię, że zdaniem Rady Ministrów nie wymaga ona do ratyfikacji wyrażonej ustawowo zgody, a zatem winna być ratyfikowana zgodnie z art. 89 ust. 2 Konstytucji RP.

Art. 89. (…)
2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia sejm.
3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa. Marszałek sejmu Marek Kuchciński skierował zawiadomienie do rozpatrzenia do Komisji Spraw Zagranicznych.

Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl [dostęp: 11.03.2020]. 29 kwietnia 2016 Sejm przyjmuje zawiadomienie bez zastrzeżeń Komisja Spraw Zagranicznych po rozpatrzeniu zawiadomienia zarekomendowała przyjęcie zawiadomienia Prezesa Rady Ministrów bez zastrzeżeń. Sprawozdanie Komisji rozpatrzono na forum sejmu. Posłowie zdecydowali przychylić się do jej rekomendacji i zawiadomienie przyjęto bez zastrzeżeń.

W rezultacie umowę skierowano do Prezydenta RP do podpisu.
. 27.6.2016 Prezydent RP ratyfikuje umowę Umowę ratyfikował Prezydent RP Andrzej Duda, składając pod nią swój podpis.
Zgodnie z art. 88 ust. 3 Konstytucji RP zasady ogłaszania umów międzynarodowych niewymagających wyrażonej ustawowo zgody określa ustawa o ratyfikacji umów międzynarodowych, której art. 18 ust. 2 stwierdza, że jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw zarządza Prezydent RP na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych. Tak też stało się w przypadku omawianej umowy, którą opublikowano 12 stycznia 2017 r.

Umowa weszła w życie 1 stycznia 2017 r.