Przeczytaj
Oscylacja Południowa
W latach dwudziestych XX wieku brytyjski fizyk Gilbert Walker opisał cyrkulację atmosfery nad Pacyfikiem. Około czterdziestu lat później Jacob Bjerknes wprowadził do języka nauki pojęcie „cyrkulacja Walkera”, która nazywana jest również Oscylacją PołudniowąOscylacją Południową.
W normalnych warunkach, na skutek różnicy ciśnienia i temperatury, tworzy się układ wiatrów pasatowych, wiejących przez okołorównikowy Pacyfik ze wschodu na zachód. Powodują one przemieszczanie ciepłych wód powierzchniowych w kierunku zachodnim, wywołując tym samym spiętrzenie wody – poziom morza w Indonezji jest około 0,5 m wyższy niż na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej. Przemieszczenie ciepłych mas wód powierzchniowych na zachód umożliwia występowanie upwellingu, czyli wypływu chłodnych wód głębinowych.
W Oscylacji Południowej dochodzi do sprzężenia zmian właściwości wód oceanicznych i ich cyrkulacji ze zmianami właściwości i cyrkulacji powietrza. Niektóre z tych zmian są wymuszane zewnętrznie, takie jak sezonowe przesunięcie Słońca na półkulę północną w lecie. Inne zmiany wydają się być wynikiem sprzężenia zwrotnego atmosfera‑ocean, na przykład pasaty powodują spadek temperatury powierzchni morza na wschodzie, zwiększając strefowy kontrast cieplny, a tym samym intensyfikując wiatry wschodnie w regionie. Wzmocnione pasaty wywołują bardziej równomierny upwelling i podnoszą chłodniejsze masy wody na wschodzie, wzmacniając początkowe ochłodzenie.
La Niña
Właśnie to wzmocnione ochłodzenie wód oceanicznych we wschodniej części Pacyfiku określane jest mianem „La Niña” (hiszp. dziewczynka). W okresie La Niña temperatura powierzchni morza na równikowym Wschodnim Pacyfiku będzie niższa od normy o 3 do 5°C. Pojawienie się La Niña utrzymuje się przez co najmniej pięć miesięcy. Ma rozległy wpływ na pogodę na całym świecie, szczególnie w Ameryce Północnej, a nawet wpływa na pory huraganu na Atlantyku i Pacyfiku.
La Niña została zaobserwowana w latach: 1904, 1908, 1910, 1916, 1924, 1928, 1938, 1949–51, 1954–56, 1964, 1970–72, 1973–76, 1983–85, 1988–89, 1995–96, 1998–2001, 2007–08, 2008–09, 2010–12, 2016–17 i 2017–18. Co ciekawe, aktywna La Niña 2008 roku sprawiła, że sezon huraganów na Atlantyku był w tym roku jednym z pięciu najbardziej aktywnych od 1944 roku.
Podobnie jak El Niño, La Niña wpływa na globalny klimat i zakłóca normalne warunki pogodowe, co w rezultacie może prowadzić do intensywnych burz w niektórych miejscach i susz w innych.
Na podstawie poniższego rysunku przeanalizuj rozkład skutków wystąpienia La Niña w zależności od pory roku.
Na podstawie opisu rysunku przeanalizuj rozkład skutków wystąpienia La Niña w zależności od pory roku.
Słownik
ciepły prąd, pojawiający się okresowo (co ok. 2‑7 lat) przy zachodnich wybrzeżach Ameryki Południowej najczęściej w okresie Bożego Narodzenia, stanowiący znaczne zaburzenie cyrkulacji oceanicznej, m.in. poprzez odsunięcie ku południowi chłodnego Prądu Peruwiańskiego; zjawisku towarzyszą duże opady deszczu na nadoceanicznych obszarach Chile i Peru
zjawisko współzależnego oddziaływania El Niño i Oscylacji Południowej, odgrywając istotną rolę w systemie wielkoskalowych procesów klimatycznych na Oceanie Spokojnym, a być może w skali globalnej
chłodna faza Oscylacji Południowej; polega na utrzymywaniu się niższej niż zwykle temperatury powierzchniowych wód oceanu
upwelling (wypływ wód wgłębnych)}
wypływ wód z głębszych warstw oceanu do warstw powierzchniowych; w strefie przybrzeżnej upwelling jest wywoływany przez wiatry wiejące od brzegu i spychające wody powierzchniowe w stronę otwartego morza