W latach dwudziestych XX wieku brytyjski fizyk Gilbert Walker opisał cyrkulację atmosfery nad Pacyfikiem. Około czterdziestu lat później Jacob Bjerknes wprowadził do języka nauki pojęcie „cyrkulacja Walkera”, która nazywana jest również Oscylacją PołudniowąOscylacja Południowa (ang. Southern Oscillation)Oscylacją Południową.

W normalnych warunkach, na skutek różnicy ciśnienia i temperatury, tworzy się układ wiatrów pasatowych, wiejących przez okołorównikowy Pacyfik ze wschodu na zachód. Powodują one przemieszczanie ciepłych wód powierzchniowych w kierunku zachodnim, wywołując tym samym spiętrzenie wody – poziom morza w Indonezji jest około 0,5 m wyższy niż na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej. Przemieszczenie ciepłych mas wód powierzchniowych na zachód umożliwia występowanie upwellingu, czyli wypływu chłodnych wód głębinowych.

W Oscylacji Południowej dochodzi do sprzężenia zmian właściwości wód oceanicznych i ich cyrkulacji ze zmianami właściwości i cyrkulacji powietrza. Niektóre z tych zmian są wymuszane zewnętrznie, takie jak sezonowe przesunięcie Słońca na półkulę północną w lecie. Inne zmiany wydają się być wynikiem sprzężenia zwrotnego atmosfera‑ocean, na przykład pasaty powodują spadek temperatury powierzchni morza na wschodzie, zwiększając strefowy kontrast cieplny, a tym samym intensyfikując wiatry wschodnie w regionie. Wzmocnione pasaty wywołują bardziej równomierny upwelling i podnoszą chłodniejsze masy wody na wschodzie, wzmacniając początkowe ochłodzenie.

Właśnie to wzmocnione ochłodzenie wód oceanicznych we wschodniej części Pacyfiku określane jest mianem „La Niña” (hiszp. dziewczynka). W okresie La Niña temperatura powierzchni morza na równikowym Wschodnim Pacyfiku będzie niższa od normy o 3 do 5°C. Pojawienie się La Niña utrzymuje się przez co najmniej pięć miesięcy. Ma rozległy wpływ na pogodę na całym świecie, szczególnie w Ameryce Północnej, a nawet wpływa na pory huraganu na Atlantyku i Pacyfiku.

La Niña została zaobserwowana w latach: 1904, 1908, 1910, 1916, 1924, 1928, 1938, 1949–51, 1954–56, 1964, 1970–72, 1973–76, 1983–85, 1988–89, 1995–96, 1998–2001, 2007–08, 2008–09, 2010–12, 2016–17 i 2017–18. Co ciekawe, aktywna La Niña 2008 roku sprawiła, że sezon huraganów na Atlantyku był w tym roku jednym z pięciu najbardziej aktywnych od 1944 roku.

Podobnie jak El Niño, La Niña wpływa na globalny klimat i zakłóca normalne warunki pogodowe, co w rezultacie może prowadzić do intensywnych burz w niektórych miejscach i susz w innych.

Polecenie 1

Na podstawie poniższego rysunku przeanalizuj rozkład skutków wystąpienia La Niña w zależności od pory roku.

Na podstawie opisu rysunku przeanalizuj rozkład skutków wystąpienia La Niña w zależności od pory roku.

RCynUMuSL7RR6

Mapa grudnia i lutego z zaznaczonymi obszarami suszy, opadów i chłodu. Na zachodzie Afryki, na wschodzie Azji, na wschodzie Ameryki Południowej i na północnym-zachodzie Ameryki Północnej pasem kierującym się w stronę lądu zaznaczono chłód. Opady zaznaczono od środkowego Pacyfiku przez Malezję, Indonezję i północną część Australii, ponocno-wschodnią część Ameryki Południowej, niewielki obszar na zachodzie i wschodzie Ameryki Północnej. Susza i ciepło obejmuje poziomy pas na wschodzie Stanów Zjednoczonych, kierujący się w głąb lądu. Obszar suszy obejmuje środkowowschodnią Afrykę. Suszę i chłód zaznaczono na północnym-zachodzie Ameryki Południowej i na tej samej szerokości geograficznej obszar na Pacyfiku na wschód od Australii - pomiędzy obszarami poprowadzono przerywane linie.

Rj8FiD05fwVnK

Mapa czerwca i sierpnia z zaznaczonymi obszarami suszy, opadów, chłodu, wilgoci. Na zachodzie Afryki, w Azji południowej, na zachodzie Ameryki Południowej zaznaczono chłód. Opady obejmują północną i na południową Australię oraz Malezję i Indonezję. Susza dotyka obszary na północny-wschód od Australii oraz na południowym-wschodzie Ameryki Południowej. Wilgoć i chłód obejmuje północne i środkowe Indie oraz południową część Ameryki Środkowej.

R18Jm4Mna501d

(Uzupełnij).

Słownik