Przeczytaj
Nadczłowiek
Ucieleśnieniem walki z samym sobą w imię mocy jest nadczłowiek. Jego nadejście Nietzsche zwiastował w dziele Tako rzecze Zaratustra, gdzie rozwinął wizję ewolucjiewolucji gatunku ludzkiego. Dowodził, że współcześni ludzie nie osiągnęli jeszcze ostatecznego stopnia rozwoju: są niedoskonali i stanowią tylko zaczyn istoty wielkiej i wzniosłej – nadczłowieka. Stąd hasło: Człowiek jest tym, co przezwyciężone być winno
i słowa skierowane do współczesnych:
Tako rzecze ZaratustraPrzebyliście drogę od robaka do człowieka, i wiele jest w was jeszcze z robaka. Byliście niegdyś małpami i dziś jest jeszcze człowiek bardziej małpą, niźli jakakolwiek małpa.
Źródło: Friedrich Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra, tłum. W. Berent.
Nadczłowiekiem może być tylko ten, kto jest twórcą. Twórczość nie polega na uprawianiu jakiegoś rodzaju sztuki, lecz na twórczym sposobie życia. Człowiek powinien być twórczy w odniesieniu do własnego człowieczeństwa. Powinien pokonywać swą słabość i nędzę oraz stale przekraczać samego siebie.
Nietzsche nigdzie nie zdefiniował precyzyjnie, kim jest nadczłowiek, gdyż w dużym stopniu był to dla niego odległy ideał, horyzont naszych dążeń. Wiemy jednak, że musi to być istota, która świadomie kieruje się wolą mocy, radością istnienia, jest wzniosła i wyrafinowana, rozwija wszystkie swoje instynkty, nawet te najbardziej subtelne. Drogę rozwoju takiej istoty Nietzsche naszkicował w przypowieści O trzech przemianach. Najpierw człowiek jest wielbłądem, tj. bierze na siebie wyzwania i ciężary życia, poznaje swoje granice i możliwości. To czas nauki i prób. Następnie staje się lwem i idzie na pustynię, żeby walczy ze smokiem. Ten smok to kultura zachodnia, jej stereotypystereotypy, przesądy, normy, którymi próbuje człowieka niewolić. To czas wojny. W końcu człowiek staje się dziecięciem i nareszcie patrzy na świat czystym i niewinnym okiem. To czas afirmacji i radości istnienia.
Słownik
(łac. evolutio — rozwinięcie) proces zachodzący w przyrodzie na przestrzeni wielu pokoleń, polegający na zmianach budowy organizmów i powstawaniu nowych; proces przeobrażeń, przechodzenia do stanów bardziej złożonych; proces stopniowego rozwoju społeczeństwa od form prostszych do bardziej doskonałych
(łac. nihil — nic) całkowita relatywizacja ogólnie przyjętych norm i wartości; poglądy i oparte na nich postawy występujące w drugiej połowie XIX w. w filozofii niemieckiej i rosyjskiej, odrzucające przyjęte normy
(gr. stereos — stężały, twardy + typos — odcisk) funkcjonujący w świadomości społecznej uproszczony i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości